مدیرعامل موسسه سپینود شرق
از آنجایی که تدوین طرح توجیهی جهت ارايه به بانک با توجه به امکانات، شرایط و مشخصات هر متقاضی متفاوت است؛ لازمه تدوین طرح ها، مدارک و مستندات متقاضی است.
در این مطلب با مدارک و مجوزهایی که برای تهیه و تدوین طرح توجیهی مورد نیاز است آشنا می‌شوید .
طرح توجیهی فنی اقتصادی لازمه تامین مالی از سرمایه‌گذاران و دریافت تسهیلات از بانک‌هاست در فرآیند بررسی طرح معرفی متقاضی سرمایه یا سرمایه‌پذیر، امکان‌سنجی فنی، امکان‌سنجی مالی، امکان‌سنجی بازار ملزومات ارايه طرح جامع و کامل است.
از آنجا که معرفی متقاضی در تدوین طرح توجیهی با توجه به امکانات، شرایط و مشخصات هر متقاضی تدوین می‌شود؛ لازمه تدوین طرح ها، مدارک متقاضی است. براساس این اطلاعات اهلیت متقاضی در بانک، تایید یا رد می‌شود پس کامل بودن و درست بودن اطلاعات فرایند شناخت متقاضی توسط سرمایه‌گذار و بانک تسهیل می‌شود.
اهم مدارکی که باید در مرحله اول از متقاضی اخذ شود بدین شرح است:
مدارک حقوقی شرکت مشتمل بر اساسنامه شرکت، آگهی تاسیس، آخرین آگهی تغییرات، کپی شناسنامه و کارت ملی اعضاء هیئت مدیره، سوابق کاری و تحصیلات هیأت مدیره، لیست سهامداران شرکت،کپی شناسنامه و کارت ملی سهامداران شرکت.
در صورتی که متقاضی شخص حقیقی باشد، کپی شناسنامه و کارت ملی شخص کفایت می‌کند.
– مجوزها اعم از جواز تاسیس، پروانه بهره برداری، سایر مجوزها که بسته به نوع فعالیت تولیدی شرکت‌ها متفاوت است از قبیل مجوزهای محیط زیست،مجوز خوراک، انشعابات، تغییر کاربری، پروانه های بهداشتی و …
– مدارک مربوط به محل اجرای طرح از قبیل سند زمین در صورت مالکیت، سند اجاره نامه در صورت عدم مالکیت، پلان کامل سایت به همراه اندازه‌گذاری دقیق و کامل، عکس‌هایی از محوطه سازی و ساختمان‌های انجام شده طرح.
– مدارک مربوط به تاسیسات طرح شامل استعلام قیمت انشعاب برق، گاز و آب و اخذ پیش فاکتورهای تاسیسات برق رسانی، گازرسانی و آبرسانی.
در صورتی که انشعابات موجود و برقرار باشد ارائه قبوض برق، گاز و آب الزامی است.
– مدارک مربوط به ماشین آلات تولیدی و سایر تجهیزات اعم از کارگاهی، اداری، آزمایشگاهی و حمل‌و‌نقل طرح مشتمل بر پیش فاکتورهای معتبر (ویژگیهای پرفرمای مورد تایید بانک)، کاتالوگ‌های تجهیزات (که در آن مشخصات دقیق دستگاه‌ها اعم از ظرفیت، ابعاد انرژی مصرفی و …)
در صورتی‌که طرح توسعه ای باشد باید لیست تجهیزات موجود به همراه سال خرید، تعداد و ارزش دفتری (قیمت ثبت شده در دفاتر مالیاتی) هریک ارائه شود.
-مدارک مالی شرکت در صورتی که از قبل دارای فعالیت تولید باشد شامل صورت‌های مالی شرکت که شامل ترازنامه، صورت حساب سود و زیان باشد، لیست بیمه پرسنل
– اطلاعاتی راجع به مواد اولیه و محصولات تولیدی شرکت اعم از ضریب مصرف مواد اولیه، قیمت واحد خرید هریک از مواد اولیه و بسته بندی، قیمت فروش واحد هریک از محصولات تولیدی پس از اخذ مدارک لازم نسبت به تدوین طرح توجیهی فنی اقتصادی اقدام می‌شود.
فرمت کلی طرح توجیهی شامل بخشهای اصلی زیر می‌باشد:
– بخش حقوقی طرح: که بر اساس اطلاعات حقوقی اخذ شده از متقاضی تکمیل می‌گردد.
– بخش بازار طرح: در این بخش به صورت کلی به توضیح و تشریح در خصوص محصولات تولیدی شرکت و بررسی وضعیت بازار مقصد پرداخته می‌شود.
این بخش با معرفی محصول، مشخصات، ویژگیهای طرح آغاز می‌شود سپس کاربردهایی که برای محصول متصور می‌شود، نام برده می‌شود. در ادامه استانداردهای ملی و بین‌المللی که برای محصولات تدوین گردیده است استخراج می‌گردد. مهمترین قسمت بررسی بازار، تحلیل عرضه و تقاضا است که پس از کسب آمار در این خصوص به تحلیل و موازنه عرضه و تقاضا می‌پردازیم و در انتهای این بخش به نتیجه‌گیری بخش بازار با توجه به اطلاعات بدست آمده پرداخته می‌شود.
در رابطه با عرضه باید یادآور شد که این بخش شامل بررسی آمار مربوط به تولیدکنندگان داخل کشور و همچنین میزان واردات کد تعرفه مربوطه می‌شود.
در رابطه با تقاضا باید یادآور گردید که این بخش شامل بررسی آمار مربوط به مصرف سالیانه داخل کشور و همچنین میزان صادرات کد تعرفه مربوطه شود.
-بخش فنی طرح: در این بخش محاسبات مربوط به سرمایه گذاری اعم از سرمایه ثابت و در گردش انجام می‌گردد.
در رابطه با محاسبات سرمایه‌گذاری ثابت، مبالغ مربوط به سرمایه‌های ثابت شامل زمین، ساختمان‌ها، ماشین‌آلات و سایر تجهیزات آورده می‌شود.
در رابطه با محاسبات سرمایه‌گذاری درگردش پس از انجام محاسبات ظرفیت و فروش و همچنین محاسبه هزینه‌های جاری طرح که خود شامل محاسبه هزینه‌های حقوق و دستمزد، مواد اولیه، انرژی مصرفی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری، استهلاک، هزینه‌های بازاریابی و فروش و هزینه‌های پیش‌بینی نشده می‌شود که با در نظر گرفتن ضریب متناسب، سرمایه در گردش استخراج می‌گردد. پس از برآورد سرمایه ثابت و در گردش طرح، میزان تسهیلات مورد نیاز طرح با توجه به مصوبه بانک عامل در طرح آورده می‌شود.
– بخش مالی و اقتصادی: در انتهای طرح به بررسی مالی و اقتصادی طرح با استفاده از نرم افزار اکسل یا کامفار می‌پردازیم.
که در این قسمت، میزان بازدهی طرح و همچنین میزان توانایی طرح در بازپرداخت اقساط تسهیلات بررسی می‌گردد.
ويژگي‌های پروفرمای مورد تایید بانک
- در سربرگ اصلي صادر كننده پروفرما (سازنده ماشين آلات) ارائه شود.
- مندرج در روزنامه رسمی، کپی پروانه بهره برداری و یا جواز تاسیس مرتبط با موضوع پرفورما به همراه کد اصناف و مجوزهای مربوطه و ساير مشخصات قيد شده باشد.
- شماره حساب بانکی صادر کننده پروفرما و کد اقتصادی قید شود.
- موضوع پروفرما روشن باشد (ليست ماشين آلات و تجهيزات به تفكيك قيمت مشخص باشد).
- جزئیات زمان بندی مدت ساخت، زمان حمل، زمان تحويل، زمان نصب و راه اندازي قيد شده باشد.
- تعهدات فروشنده از قبيل ارائه خدمات پس از فروش، تامين قطعــات يدكي، نصب، راه اندازي، آموزش پرسنل، تضمين كيفيت محصولات و تضمين خط توليد نصب
شده قيد شده باشد. - كشور سازنده در پروفرما قيد شده باشد (ORIGIN).
- مدت اعتبار پروفرما قيد شده باشد (VALIDITY).
- شماره پروفرما قید شود.
- شرايط پرداخت به صورت LC (حداکثر ۲۵ درصد پیش پرداخت) و تعهدات متقابل قيد شده باشد.
- وزن خالص/ ناخالص و ابعاد دستگاه قيد شده باشد.
- نحوه حمل كالا مشخص باشد (ShipmentPartial و … (.
- شرايط عرضه (CFR ,FOB و … ) مشخص باشد. (CIF مورد قبول نیست).
- مشخصات کامل فنی ماشین آلات شامل مصرف انرژی، ظرفیت، جانمایی تجهیزات (به صورت نقشه اندازه گیری شده) و لیست تجهیزات در ضمیمه پروفورما یا Quotationمشخص شود. در پروفورمای اصلی به Quotation با شماره مشخص شده ارجاع داده شود.
- لیست سازندگان و رزومه سازنده محصول در ضمیمه یاQuotation ارائه شود.
- قیمت ماشین آلات خط تولید به تفکیک
- تفکیک هزینه هر یک از خدمات (از جمله دانش فنی، مهندسی پایه، مهندسی تفصیلی، نصب و راه اندازی، نظارت، آموزش و …) به طور جداگانه
- تعهدات طرفین همراه با توضیحات شرایط و هزینه های نصب و راه اندازی، نحوه انتقال فنی، کیفیت محصول و …
- در صورتی‌که پروفرمای ارائه شده از نمایندگی رسمی سازنده اصلی صادر شده، اسناد معتبر مبنی بر تائید نمایندگی ارائه شود. ضمناً می‌بایست در گزارش توجیهی مشاوران، جدول مقایسه ای پروفرمای اصلی انتخاب شده با پروفرمای یا آفرهای مقایسه‌ای آورده شود و در این جدول کلیه مشخصات فنی و نیز شرایط فروش و ضمانت ها با هم مقایسه شود.
- ضمانت های لازم مانند ضمانت ظرفیت و کیفیت محصولات تولیدی ممهور به مهر و امضاي مدير فروش و يا يكي ديگر از مديران شركت سازنده باشد.
- پروفرمای مقایسه‌ای با مشخصات فنی مشابه و شرایط فروش و ضمانت ها.
لزوم ارزیابی طرح های توجیهی بر اساس استانداردهای بانکی
بانک‌ها و سرمایه‌گذاران جهت بررسی، مقایسه و ارزیابی طرح‌های توجیهی فنی و اقتصادی و سرمایه‌گذاری نیازمند معیارها و شاخص‌های کارا و موثر می‌باشند
بانک‌ها و سرمایه‌گذاران جهت بررسی، مقایسه و ارزیابی طرح‌های توجیهی فنی و اقتصادی و سرمایه‌گذاری نیازمند معیارها و شاخص‌های کارا و موثر می‌باشند شاخص‌هایی که امکان‌پذیری پروژه را بررسی نمایند و حتی به چالش بکشند و از طرفی بازگشت سرمایه را برای سرمایه‌گذاران تضمین نمایند.
ارزیابی طرح های توجیهی فنی اقتصادی سرمایه‌گذاری در ایران از پیچیدگی زیادی برخوردار است پیچیدگی‌هایی که از کمبود اطلاعات و شفاف نبودن فضاهای کسب و کار، نبود سیاست های ثابت کلان حاکمیت و… ناشی می‌شوند.
با این وجود بررسی طرح‌های توجیهی می‌تواند بصورت نظام‌مند و در چارچوب استانداردها انجام شود چرا که نبود اطلاعات دقیق باعث سلیقه‌ای عمل کردن کارشناسان می‌شود. این استانداردها به سرفصل‌ها و جزئیات قابل بررسی طرح توجیهی و همچنین منابع اطلاعاتی مورد استفاده می‌پردازند.
قابل استناد بودن اطلاعات اولیه طرح‌های توجیهی به‌عنوان مبنای طرح، یکی از کلیدی‌ترین قسمت های ارزیابی یک طرح است که در کل مطالعات باید مورد توجه قرار گیرد.
ارزیابی پروژه‌های سرمایه‌گذاری در چارچوب دستورالعمل‌های بانکی می‌تواند از سلیقه‌ای عمل کردن تیم ارزیاب پروژه جلوگیری نموده و از طرفی با بررسی همه‌ی شاخص‌های کلیدی امکان مقایسه پروژه‌ها را فراهم نماید.
در پایان به سرمایه‌گذاران و نهادهای سرمایه‌گذاران و حتی مجریان طرح پیشنهاد می‌شود طرح های توجیهی فنی اقتصادی پروژه‌ها را با نگاه نقادانه به چالش بکشند تا ریسک‌های احتمالی را کاهش دهند و از شروع سرمایه‌گذاری های بدون نتیجه جلوگیری کنند.
در مجموع می‌توان سرفصل های ارزیابی یک طرح توجیهی فنی اقتصادی را شامل موارد زیر دانست:
۱- اهلیت متقاضی سرمایه‌گذاری و تیم اجرایی
۲- ارزیابی مطالعات بازار، پیش‌بینی‌ها و مستندات
۳- ارزیابی مطالعات فنی، تکنولوژی ، دانش فنی و…
۴- ارزیابی مطالعات مالی شامل مدل هزینه، درآمد، پیش فرض ها، نرخ ها، تحلیل حساسیت و…
