ظروف IML سالهاست که به طور روزافزون فضای سوپرمارکتها را اشغال کرده است. و یکی از بزرگترین نمایشگاههای تولید پلاستیک آلمان به نام K نشان دهنده رشد بیشتر این محصول در آینده است. به موازات این گسترش، چاپخانهها برای چاپ و عملیات تکمیلی لیبلهای IML تلاش کردهاند. یک چاپخانه اختصاصی لیبل IML در بلژیک بیش از۱۰۰ یونیت چاپ و دایکات در اختیار دارد. اکنون پس از گذشت چندین سال از چاپ این لیبلها در ترکیه و اروپا، پیشرفتهایی در این زمینه صورت گرفته است. این پیشرفتها تنها به چاپ لیبل IML محدود نمیشود، بلکه قالب تیغ ، برش و نیز طراحی، قالبهای تزریق پلاستیک که ظرفهای متنوع IML را شکل میدهند و رباتهایی که در فرآیند لیبلگذاری درون قالب، بهکار میآیند، همه و همه پیشرفتهای محسوسی را نشان میدهند. این رباتها در ایران هم تولید میشوند اما هنوز کاستیهایی در همه این زمینهها به چشم میخورد.
محمود پیشعلی از چاپخانهدارانی است که چند سال درگیر لیبلهای IML بود و با مطالعه و پیگیری، به ریزهکاریهای خوبی دست یافته است. او در درنگی کوتاه در دفتر صنعت چاپ، چند نکته جالب را در این باره بازگو کرد:
را بهعنوان بازاری ویژه تشخیص دادند که با داشتن ماشین چاپ مناسب خواهند توانست، بخشی از آن را در اختیار گیرند. اما وقتی در عمل وارد این کار شدند با چالشهای فراوانی روبهرو شدند که در مواردی حتی نارضایتی مشتری را در پی داشت. چراکه بسیاری از سهلانگاریهایی که در چاپ کارهای معمولی کم اثر است، در اینجا دردسرساز میشود.
چاپخانه تخصصی
چاپخانهای که قصد دارد لیبل IML چاپ کند، باید همه مقدمات و فرآیندها و تجهیزات چاپخانه را برای این کار مهیا کند، یعنی بهطور تخصصی به آن بپردازد و مثل هر کار تخصصی دیگری، تحقیق و توسعه را جدی بگیرد.
چنین چاپخانهای از نظر شرایط ورود و خروج و نگهداری مواد چاپی تا تنظیم دما و رطوبت چاپخانه و نیز آموزش اپراتورها باید استانداردهایی را رعایت کند. همچنین از خواص و مشخصات فنی فیلمهای چاپی و مرکب و افزودنیها باخبر باشد. در بخش تاریخ مصرف فیلم BOPP و مرکب اختصاصی و ورنی مخصوص آن در طول ۶ ماه یا کمی بیشتر اهمیت بسیار بالایی دارد که اگر رعایت نشود مشکلساز میشود. برای ظروف لبنی و دارویی، محیط تولید چاپ و کارگاه تزریق، باید به صورت کلینروم (Clean Room) باشد که در هیچ چاپخانهای نیست.
جنس فیلم IML که روی بستهبندی لبنیات استفاده میشود CPP نازک است و هر ماشین افستی نمیتواند آن را چاپ کند. چاپ این فیلم با ماشین چاپ رول آسانتر است. دایکات در این فرایند بسیار مهم است و تاثیر زیادی در کیفیت کار دارد. نباید بر اثر نداشتن کرونای مناسب، یا به دلیل استفاده از مواد نامناسب در چاپ، لیبلها به هم بچسبد.
نظارت فنی و تعمیر ونگهداری ماشینها نیز نقش مهمی در این کار دارد.
مرکب و چالش خشکشدن
بیشک، مرکب فاکتوری اساسی در چاپ لیبل IML است زیرا نشستن مقدار مناسب رنگ و خشک شدن آن روی سطح چاپی، در این کار از اهمیت ویژهای برخوردار است. مرکبهای IML بهطور معمول با افزودن مقدار دقیق خشککن مخصوص و تنظیم صحیح PH، نتیجه مطلوبی دارند. در غیر این صورت، نباید انتظار کاری مطمئن را داشته باشید و چه بسا چند روز فرمها را در چاپخانه پهن کنید و باز هم خبری از خشکشدن آنها نباشد. لیبلی که به خوبی خشک نشده باشد در مراحل بعدی نیز مشکلاتی پدید خواهد آورد. بهویژه در مرحله لیبلگذاری درون قالب تزریق پلاستیک، اشکال چسبیدن و برداشتن دو لیبل به جای یکی، رخ خواهد داد.
بعصی مرکبهای استاندارد و مخصوص چاپ روی سطوح فیلم نفوذناپذیر، نیازی به افزودن خشک کن ندارند.
پوشش رنگ مشکی و قرمز هنگام ترکیب در زمان چاپ با سایر مرکبها، نیاز به تخصص و دقت ویژهای دارد.
اگر فیلم BOPP مصرفی دارای کرونای صحیح و تاریخ تولید مناسب نباشد، حتما مشکل چاپ خواهیم داشت.
ما برای اولین بار در ایران اقدام به نصب دستگاه طلای سرد بر روی برج چاپ کرده ایم که قابلیت چاپ ورق طلا روی لیبلهای IML و مقوا را دارد و تحولی در زیبایی محصول به وجود میآورد.
دایکات
دایکات و تیغزنی لیبلهای IML بهخاطر نازکی فیلمهای BOPP و حساسیت قالبهای تزریق ظروف IML از حساسترین مراحل کار به حساب میآید. در ابتدا مشکلات در این زمینه زیاد بود. این روزها قالب سازان توجه بیشتری به این نوع تولید دارند ولی هنوز ابر (فوم) مناسب داخل قالب که سادهترین بخش کار است کمیاب است. اما هنوز هم در مواردی به دلیل بعضی بیتوجهیها یا بیدانشی یا ارزان تمامکردن، مشکلاتی در قالبهای دایکات لیبلهای IML بروز میکند. ازجمله ناصافی لبه به هم رسیدن تیغ که اگر خوب جفت نشود موجب پاره شدن لیبل میشود و در مراحل بعدی یعنی قرار گرفتن در خشاب ماشینهای تزریق و برداشتن آنها توسط ربات، مشکل ایجاد میکند. درمرحله اجرا در ماشین دایکات هم تنظیم فشار و یکنواختی آن بسیار مهم است. دستگاه دایکات باید کاملا سالم و دارای سطح فشار یکنواخت باشد. البته سیستم تغذیه باد در آپارات نقش بسیار مهمی دارد.
تیغه دایکات در ایران هم تولید میشود
قالبهای IML هم در ایران ساخته میشود. و تفاوت زیادی با قالبهای معمولی ندارد. اما مشکلی که در بسیاری از قالبهای ایرانی وجود دارد کیفیت تیغزنی است. دستگاه دایکات باید به درستی تنظیمشده باشد. دقت در IML خیلی بیشتر از قالبهای معمولی است چراکه IML نازک است و رعایت کیفیت دایکات تاثیر قابل توجهی در مراحل بعد، یعنی لیبلگذاری در قالب تزریق پلاستیک خواهد داشت. اگر فشار یکنواخت نباشد تیغ زدن بهدرستی انجام نخواهد شد. در IML نمیتوان سطح ناهموار داشت. سلامت دستگاه و دقت کار اپراتور تابع این موضوع است. در ایران هنوز از این نظر ضعفهایی وجود دارد. بسیاری از واحدها در ایران در مرحله تیغزنی بیش از سایر مراحل مشکل دارند.
مسائل ایرانی
در ایران برخلاف کشورهای توسعه یافته که تنوع چشمگیری در ارائه انواع جنس لیبل IML وجود دارد، فقط با یک جنس کار میکنند. اگر بخواهید دنبال جنسهای مختلف باشید باید موفق نخواهید شد. اگر فلان جنس در کاتالوگ فروشنده وجود داشته باشد تنها با خرید حجم بالایی از آن و پیشپرداخت نقدی کل مبلغ و پذیرش زمان انتظار، امکانپذیر است.
در ایران فیلم CPP برای IML تولید نمیشود درحالیکه نوع فیلم مصرف بخش اعظم صنعت لبنیات را در بر میگیرد. این کمبود مشکلی بزرگ در راه تولید لیبل IML در ایران است.
یکی از مسائلی که حائز اهمیت است
بوی لیبل ظرف تولید شده است. بهعنوان مثال وقتی تعدادی سطل که دارای لیبل IML هستند داخل هم چیده میشوند هنگام برداشتن از روی هم بویی قوی در فضا پیچیده میشود. این بو سلامت محتوای سطل IMLرا به خطر میاندازد بهویژه اگر سطل برای لبنیات تهیهشده باشد. این بو از مرکب و مواد BOPP بهکاررفته در فیلم نشات میگیرد.