هزینهها و فوت و فن چاپ پارچه
«ده سال در حوزه چاپ پارچه سابقه فعالیت دارم. ابتدا با شابلونهای فلزی کارها را چاپ میکردیم و از ۴ سال پیش، اولین کارچاپی دیجیتال پارچه را با ماشین چهاررنگ ۱۱۲ سانتیمتری سابلیمیشن شروع کردیم. اکنون دو دستگاه عرض ۱۶۰ سانتیمتری داریم و کار مشتریان، بیشتر از ظرفیت تولید ما است. کارهایی که قبلاً به خارج سفارش داده میشد حالا همین جا انجام میشود و مشتریان هم راضی هستند.» این سخنان احسان فرهنگی مدیر کارگاه چاپ پارچه رویال در تهران است.
مدیر چاپ پارچه رویال میگوید: با توجه به نرخ بالای ارز و محدودیت واردات، آوردن پارچه از ترکیه صرف ندارد. تفاوت قیمت پارچه تولید داخل با پارچه وارداتی خیلی زیاد است. البته ترکها امکانات و تجربه بیشتری دارند، ولی ما هم در این زمینه خوب پیشرفت کردهایم. قیمت پارچههای چاپ ایران بسیار ارزانتر از نمونههای مشابه خارجی است، ولی تنها مزیت ما، قیمت نیست بلکه کیفیت کارهاست وگرنه امکان نداشت که پارچههای ایران در کشورهای دیگر و بهویژه در ترکیه خریدار پیدا کند.
تنوع جنس در بازار پوشاک
فرهنگی از بازار چاپ روسری کناره میگیرد، چون به گفته او اغلب تولیدکنندگان روسری، یک دستگاه چاپگر هم خریدهاند و کارهایی چاپ میکنند که برخی کیفیتاند. وی میگوید:«ماروسری کار نمیکنیم ولی بازاری گسترده دارد. در چاپ روسری نیز کارهای خاص با کارهای معمولی فرق میکند ولی چون روسری حالت بورس پیدا کرده و رقابت قیمتی خیلی زیاد است، ما وارد ان نمیشویم.» و بلافاصله تأکید میکند «تفاوت کار ما در این است که کارهای متنوع را میپذیریم، کمتر کارگاهی برای انجام سفارشات متنوع آمادگی دارد، انواع پارچه برای لباسها مثل تاپ و تونیک و مانتو و پیراهن و لباسهای ورزشی و حتی کفش و انواع پارچه برای دکوراسیون داخلی را چاپ میکنیم. البته ما هم طرحهای فرد و تکی را نمیپذیریم مگر این که طراح یا مزون خاصی باشد ولی به هر حال تنوع کارهایمان خیلی زیاد است و برای هر کار باید بهترین راهحل را انتخاب کنیم.
طرحهای چاپ پارچه دو نوع کلی هستند: یکی فایل بیتمپ که در فتوشاپ پردازش و آمادۀ چاپ میشود، دوم فایل وکتور. کارهایی که وکتور هستند، در ایلستریتور اجرا و رنگ آنها جزء به جزء تعریف میشود.
CMYC، تنها چهار حرف اختصاری است ولی ترکیب آنها با نسبتهای مختلف، دنیایی از رنگ به دست میدهد. اکنون در حال چاپ لباس زنانه با سه گل صورتی، زرد و آبی در زمینۀ طوسی هستم برای این که ایدۀ مشتری را پیاده کنیم، بارها آن را تغییر دادهایم، هر بار با تغییری اندک در نسبت رنگها، نوعی صورتی یا خاکستری به دست آوردهایم. رنگهای پنتون بهعنوان پایه استفاده میشوند ولی اینکه روی کدام پارچه و با کدام دستگاه چاپگر و کدام مرکب چاپ شوند، شرایط فرق میکند. به همین منظور من آلبوم رنگی با نسبتهای معین CMYC ، روی پارچه تهیه کردهام.»
او گلایهای نرم را از طراحان چاپ پارچه در ایران، چاشنی این صحبتها میکند:«بعضی طراحان چاپ پارچه در ایران، به کار خود چندان مسلط نیستند، بنابراین ترجیح میدهم طرحها را خودم اجرا کنم. چون متأسفانه آنها به فرایندی که طرح آنها را به پارچه چاپشده، تبدیل میکند، طراحان. شاید دید هنری خوبی داشته باشند ولی از ریزهکاریهای فنی خیلی فاصله دارند.»
بعضی از طراحان خود را به روز نکردهاند. هنوز با نرمافزار فری هند یا کُرل دراو کار میکنند که مناسب چاپ پارچه نیست در حالی که طراحان باید به نرمافزارهای تخصصی مجهز شوند و از کالیته رنگ در چاپ پارچه سردربیاورند.
شرایط محیط کار
فضای کار برای چاپ پارچه، کلندر(پرس حرارتی) و انبار کاغذ و توپهای پارچه، از نظر تیراژ بسیار مهم است. برای هر چاپگر باید ۲۰ مترمربع جا در نظر گرفته شود. اما یک دستگاه کلندر با محاسبۀ گردش کار پیرامون آن، حدود ۱۰۰ متر جا نیاز دارد. به همین دلیل مراکز چاپ پارچه در مناطقی که قیمت مسکن بالاست، ترجیح میدهند، پارچهها را برای کلندر به مناطق پایین شهر بفرستند. کارگاههایی که فضای کافی برای انبار ندارند، کاغذهای لمینیشن را به صورت فشرده و بینظم روی هم میگذارند در نتیجه کاغذها آسیب میبیند و خط میاندازد که در فرایند کلندر و هنگام انتقال طرح روی پارچه خط میاندازد.
چاپ دیجیتال پارچه نیز مانند چاپ افست مستلزم رعایت دما و رطوبت معینی است. دما بین ۲۰ تا ۲۷ درجه سانتیگراد و رطوبت بین ۳۰ تا ۶۰ درصد برای چاپ پارچه مناسب است.
در مراکزی که این شرایط تأمین نشود، ممکن است کاغذ خشک شود و نازلها دچار گرفتگی شوند. علاوه بر دانش فنی و مواد مصرفی مرغوب، رعایت شرایط محیطی نیز فاکتور مهمی در کیفیت چاپ پارچه است.