سیدامیر حسینی
موسس سایت اطلاع رسانی صنایع سلولزی ایران paperandwood.com
از این به بعد هر وقت بخواهیم در خصوص صنعتی حرف بزنیم باید زمان را به دوبخش تقسیم کنیم قبل از کرونا و بعد از کرونا در این مقاله می‌خواهیم آینده انواع کاغذ و مقوای تولید شده در جهان را بعد از زمان همه‌گیری کرونا بررسی کنیم.
در ابتدا نگاهی به آمار تولید جهانی کاغذ بیاندازیم. جدول ۱، میزان تولید چندین کشور مهم را در این زمینه نشان می‌دهد. (جدول ۱)
جدول ۱- تولید جهانی کاغذ (به میلیون تن) از سال ۱۹۵۰-۲۰۱۰
با نگاهی به جدول ۱ دریافت می‌شود تولید جهانی کاغذ طی ۶۰ سال حدود ۹ برابر شده است. با توجه به رواج نشر و ارتباطات الکترونیک و حذف کاغذ از بعضی کارهای اداری می‌توان گفت که این افزایش بیشتر برای مصارف بهداشتی و بسته‌بندی بوده است و انتظار می‌رود این روند همچنان ادامه داشته باشد.
رشد تولید انواع کاغذ اما در همه کشورها و مناطق یکسان نیست. در حالی که اروپای شرقی و غربی در مجموع رشدی حدود ۸ برابری را تجربه کرده‌اند، میزان تولید امریکا طی ۶۰ سال ۴/۳ برابر و کانادا دو برابر شده است. در واقع افزایش تولید کاغذ در جهان، به برکت رشد خیره کننده تولید کاغذ در چین است که ظرفیت آن طی ۶ دهه منتهی به ۲۰۱۰، حدود ۱۸۱ برابر شده است. این رشد شگفت‌انگیز از هر نظر قابل بررسی است. چه از نظر تأمین مواد اولیه، چه مصرف داخلی و میزان صادرات وغیره که خود بررسی مستقلی را طلب می‌کند. (نمودار ۱)
تولید انواع کاغذ و مقوا در جهان از سال۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸
رهبران جهانی تولید کاغذ را در جدول ۲، نشان داده شده‌اند. چنانچه ملاحظه می‌شود، چین با ۱۲۵ میلیون تن تولید سالانه، از کل تولید جهانی ۴۲۵ میلیون تن، به تنهایی حدود ۳۰ درصد تولید کاغذ در جهان را در اختیار دارد. (جدول ۲)
جدول ۲- میزان تولید جهانی کاغذ ۲۰۱۹ (میلیون تن)
همانگونه که در جدول بالا مشاهده می نمایید کشور چین با رشد بسیار سریع خود در صنعت کاغذ سازی از سال ۲۰۱۰ تا کنون تبدیل به بزرگ ترین تولید کننده کاغذ در جهان گردیده است
۱- بررسی وضعیت تولید کاغذ تیشو
نمودار ۱- تولید انواع کاغذ و مقوا در جهان از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۸
تولید کاغذ تیشو در جهان طی ۵ سال گذشته حدود ۱ میلیون تن در سال رشد داشته است و از حدود ۳۰ میلیون تن در سالهای گذشته فراتر رفته است
تفاوت در سطح مصرف سرانه می‌تواند بین مناطق و کشورها قابل توجه باشد ، همچنین نشانگر تنوع فرهنگی و اقتصادی گسترده در سراسر جهان می‌باشد
در کشورهایی که درآمد سرانه کمی دارند ، مصرف سرانه کاغذ تیشو کم و در مراحل اولیه توسعه هستند.
تغییر جغرافیایی
مصرف رشد کاغذ تیشو به طور عمده توسط عوامل اجتماعی-اقتصادی مانند شهرنشینی ، درآمد ، مصرف و هزینه مصرف کننده ادامه خواهد یافت.
در اکثر کشورها ، توسعه بخش مصرف کننده طبقه متوسط می تواند عامل اصلی رشد باشد – این‌امر باعث می شود تا نفوذ بیشتری در طیف گسترده ای از محصولات انجام شود و به سمت محصولات با کیفیت بالاتر (چند لایه) بروند
بازار کاغذ تیشو بویژه در آسیا ، و در کشور چین به سرعت در حال رشد است. آسیا در حال حاضر حدود ۴۰٪ از مصرف بازار جهانی تیشو را نشان می دهد
در چین ، بازار کاغذ تیشو طی یک دهه گذشته با رشد ۸-۹٪ درصدی در سال روبرو بوده است
چین دومین بازار بزرگ مصرف کاغذ تیشو در جهان پس از آمریکای شمالی می باشد. (نمودار ۲)
نمودار ۲- آمار تولید کاغذ تیشودر جهان و پیش بینی آن تا سال ۲۰۲۳
تولید کاغذ تیشو در ایران :
تولید کاغذ تیشو در ایران به قبل از انقلاب بر می‌گردد ، البته تا سال ۱۳۹۵ تولیدات داخلی نیاز مصرف داخل را تامین نمی‌کرده و مجبور به واردات این کاغذ بوده ایم
نیاز داخل تا قبل از کرونا سالیانه حدود ۱۵۰.۰۰۰ تن بود ولی بعد از کرونا مثل سایر کشورها مصرف این کاغذ سیر صعودی داشته است (جدول ۳)
جدول ۳ – تولید کاغذ تیشو در ایران (تن) در دهه ۹۰
برخی از تولید کنندگان کاغذ تیشو عبارت هستند از :
کاغذ سازی لطیف – حریرخوزستان – پارس حیات – گلپونه – زرین برگ پرشیا
در جدول ۳- تولید کاغذ تیشو در ایران را بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌کنیم .
در حال حاضر ظرفیت اسمی ماشین آلات نصب شده تولید کاغذ تیشو در داخل کشور حدود ۳۰۰.۰۰۰ تن است که با توجه به نیاز ۱۷۰.۰۰۰ تنی داخل کشور می‌توان مازاد آن را برای صادرات به کار گرفت.
جدول ۴- آمار واردات کاغذ تیشو بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۷ را نشان می‌دهد ، بعد از سال ۱۳۹۷ هیچگونه واردات کاغذ تیشو نداشته ایم. (جدول ۴)
جدول ۴- واردات کاغذ تیشو (تن) از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷
۲- بررسی وضعیت کاغذ چاپ و تحریر تولید کاغذ چاپ و تحریر در جهان :
در سال ۲۰۰۸ حدود ۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تن کاغذ تحریر تولید شده است
در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تن کاغذ تحریر تولید شده است
در مدت ۱۱ سال حدود ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تن از مصرف کاغذ چاپ و تحریر کم شده است.
این کاهش تقاضا به علت رشد صنعت دیجیتال و فضای مجازی بوده است.
در سال ۲۰۲۰ فقط در آمریکا ۴۰% کاهش تقاضا داشته‌ایم.
پیش بینی می‌شود به علت پاندمی کرونا، تقاضا تا سال ۲۰۲۵ به حدود ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تن خواهد رسید. تولید و مصرف کاغذ چاپ و تحریر در ایران .
نیاز ایران به کاغذ چاپ و تحریر حدود ۳۵۰.۰۰۰ تن در سال می‌باشد
بعلت عدم حمایت دولت از کارخانجات تولید کاغذ چاپ و تحریر در داخل، تولید این کارخانجات طی سال‌ها گذشته به تدریج کم شده و در سال گذشته هیچ گونه تولید کاغذ تحریر در داخل انجام نشده است.
پیش بینی می‌شود در سالهای آینده تولید کاغذ چاپ و تحریر در ایران متوقف شود و کارخانجات با تغییر خطوط خود به سمت تولید کاغذ‌های بسته بندی حرکت کنند.
تولید گنندگان کاغذ چاپ و تحریر در ایران : کاغذ پارس – چوب و کاغذ مازندران
تولید کاغذ چاپ و تحریر در ایران
درجدول ۵ – آمار تولید کاغذ چاپ و تحریر بین سالهای ۱۳۹۰لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌شود. (جدول ۵)
جدول ۵ – تولید کاغذ چاپ و تحریردر ایران در دهه ۹۰
واردات کاغذ چاپ و تحریر در ایران : اکثر نیاز کشور به کاغذ چاپ و تحریر همیشه از طریق واردات تامین شده است –
در جدول زیر آمار واردات این کاغذ بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌گردد. (جدول ۶)
جدول ۶ – واردات کاغذ چاپ و تحریر در ایران
همانگونه که مشاهده می‌شود به علت پاندمی کرونا، مصرف کاغذ چاپ و تحریر در کشور حدود ۱۶۰.۰۰۰ تن کم شده است
۳- بررسی وضعیت کاغذ روزنامه تولید کاغذ روزنامه در جهان
تولید در سال ۲۰۰۸ حدود ۲۸.۰۰۰.۰۰۰ تن بوده است
تولید در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ تن بوده است
علت کاهش تقاضا : شبکه‌های مجازی – رشد صنعت دیجیتال
با وجود پاندمی کرونا پیش بینی می‌شود تقاضا در سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۸.۰۰۰.۰۰۰ تن باشد
تولید کاغذ روزنامه در ایران
در ایران فقط کارخانه چوب و کاغذ مازندران توان تولید کاغذ روزنامه دارد که به علت عدم
حمایت دولت از این کارخانه در سال ۱۳۹۸، تولید کاغذ روزنامه نداشته‌ایم
در حال حاضر مصرف ۱۳۰.۰۰۰ تنی کاغذ روزنامه در سالهای گذشته به ۵۰.۰۰۰ تن رسیده است که ان هم از طریق واردات تامین گردیده است تولید کاغذ روزنامه در ایران : در جدول ۷ آمار تولید کاغذ روزنامه در ایران بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌نمایید. (جدول ۷)
جدول ۷ – تولید کاغذ روزنامه در ایران در دهه ۹۰ (تن)
واردات کاغذ روزنامه : در جدول ۸ آمار واردات کاغذ روزنامه در ایران را بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌نمایید. (جدول ۸)
جدول ۸، واردات کاغذ روزنامه در دهه ۹۰ (تن)
علت کاهش بسیار زیاد مصرف کاغذ روزنامه در سال ۱۳۹۹ پاندمی کرونا بوده است
۴- بررسی وضعیت کاغذ بسته بندی :
تولید کاغذ بسته بندی در جهان : ( بعد از پاندمی کرونا مصرف افزایش می‌یابد)
تولید در سال ۲۰۰۸ حدود ۱۹۰.۰۰۰.۰۰۰ تن
تولید در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۶۰.۰۰۰.۰۰۰ تن
در مدت ۱۱ سال تقاضای کاغذ بسته‌بندی ۷۰.۰۰۰.۰۰۰ تن رشد یافته است
بعد از شیوع کرونا تقاضا برای کاغذ‌های بسته بندی به‌شدت افزایش یافت و پیش بینی می‌شود تقاضا برای این کاغذ در سال ۲۰۲۵ به حدود ۳۲۰ میلیون تن برسد
تولید کاغذ بسته بندی در ایران :
ظرفیت ماشین آلات نصب شده برای تولید کاغذ بسته بندی در ایران حدود ۳.۰۰۰.۰۰۰ تن است.
نیاز کشور در حال حاضر حدود ۱.۲۰۰.۰۰ تن می‌باشد و مقدار کاغذ تولید شده در سال گذشته حدود ۱.۲۰۰.۰۰۰ تن بوده است پیش بینی می‌شود با توجه به پاندمی کرونا تقاضا برای کاغذ بسته‌بندی در ایران رشد نموده و تا سال ۲۰۲۵ تقاضا در ایران به ۱.۸۰۰.۰۰۰ تن برسد تولید کاغذ بسته بندی در ایران : پس از نصب ماشین آلات جدید کاغذ سازی با ظرفیت بالا از سال ۱۳۹۵ به بعد تولید این کاغذ در این رشته، افزایش پیدا کرد.
در جدول ۹ – آمار تولید کاغذ بسته بندی در ایران را بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌شود. (کاغذ جهت تولید کارتن)
جدول ۹ – تولید کاغذ بسته‌بندی در ایران در دهه ۹۰ (تن)
برخی از تولید کنندگان کاغذ بسته بندی : چوب و کاغذ مازندران ـ چوکا ـ راشا کاسپین ـ کاوه ـ کاغذ کار کسری ـ الماس سبز کویر ـ پیشگامان صنعت کاغذ ـ پردیس کاغذ پاژ
واردات کاغذ بسته بندی در ایران : در جدول ۱۰ آمار واردات کاغذ بسته بندی در ایران را بین سالهای ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۹ مشاهده می‌شود. (کاغذ جهت تولید کارتن )
۵- بررسی کاغذ سیکار در ایران:
کاغذ سیگار
مصرف کاغذ سیگار در ایران حدود ۵.۰۰۰ تن می‌باشد که تماما وارد می‌شود ( بعد از ویروس کرونا مصرف این کاغذ افزایش می‌یابد)
۶- بررسی کاغذ A4 در ایران
کاغذ A4
مصرف کاغذ A4 در ایران حدود ۷۰.۰۰۰ تن می‌باشد که تماما در ایران (برش و بسته بندی می‌شود. ( بعد از ویروس کرونا مصرف این کاغذ کم شده است. )
به دلیل افزایش کار از راه دور ، مصرف کاغذ A4 کاهش یافته است. عدم وجود چاپگرهای رده شرکتی و رفتن به جلسات دیجیتال ، مصرف کاغذ A4 را به شدت کاهش داده است
۷- بررسی کاغذ LWC در ایران:
مصرف کاغذ کاغذ LWC در ایران حدود ۴.۰۰۰ تن می‌باشد که تماما وارد می‌شود ( بعد از پاندمی کرونا مصرف این کاغذ کم شده است. )
۸- بررسی کاغذ فیلتر در ایران :
کاغذ فیلتر: مصرف این کاغذ در ایران حدود ۱۵.۰۰۰ تن است که تمام آن در داخل کشور تولید می‌شود (پاندمی کرونا تاثیری در مصرف این کاغذ ندارد)
۹- بررسی کاغذ حرارتی در ایران:
مصرف کاغذ حرارتی یا ترمو پیپر در ایران حدود ۱۲.۰۰۰ تن است که تماما از طریق واردات تامین می‌شود. (بعد از پاندمی کرونا مصرف این کاغذ کم شده است.)
جدول ۱۰ – واردات کاغذ بسته‌بندی در ایران دهه ۹۰ (تن)
