ماه گذشته موضوع تعطيلي چاپخانه‌ها دوباره با ذکر عدد ۱۲ چاپخانه فقط در ماه فروردين مطرح شد علت اين امر مسائل مالياتي و بويژه ماليات بر ارزش‌افزوده عنوان شده است. خبرگزاري ايلنا اين خبر را از گفتگو با رئيس اتحاديه صادرکنندگان صنعت چاپ استخراج کرده است.
بابک عابدين در اين گفتگو ، با تاکيد بر لزوم توجه دولت دوزادهم و وزارت ارشاد اين دولت به بعد فرهنگي و رسانه‌اي صنعت چاپ گفت: صنعت چاپ، بسته‌بندي و نشر همه به نوعي رسانه هستند و بايد قبول کنيم تمامي اين صنايع فرهنگي به عنوان يک رسانه عمل مي‌کنند و اطلاعاتي را از يک کالا، فرهنگ، کارخانه و جامعه در قالب کتاب، بروشور يا جعبه دارو به گوش مخاطب مي‌رسانند.
مسئله‌اي که هميشه مطرح است موضوع فرهنگي بودن صنعت چاپ است. جدا از بحث رسانه‌اي که درباره صنعت چاپ مطرح شد، صنعت چاپ يک صنعت فرهنگي هم هست ولي معمولا از مزاياي فرهنگي که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي فراهم کرده و مي‌کند؛ محروم بوده است.
او افزود: يعني اگر صنعت چاپ يک رسانه و صنعت فرهنگي است بايد از تمامي تسهيلات و امکاناتي که مطبوعات و ديگر توليدات فرهنگي برخوردار هستند برخوردار باشد. مخصوصا معافيت مالياتي، معافيت‌هاي ارزش‌افزوده و … تا اين صنعت بتواند در ترويج و توسعه فرهنگ همراهي کند. واقعيت اين است که فرهنگ تنها مختص به رسانه، مجله و کتاب نيست. رسانه تمام فعاليت‌هاي ترويجي و تبليغي را هم دربر مي‌گيرد و صنعت چاپ هم يکي از اين فعاليت‌ها است. اميدورايم اين مسئله و نگاه فرهنگي به صنعت چاپ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت دوازدهم به صورتي جدي مورد توجه قرار بگيرد.
عدم همخواني سيستم اقتصادي کشور با شيوه فعلي دريافت ماليات بر ارزش افزوده
رئيس اتحاديه صادرکنندگان صنعت چاپ همچنين حل مشکلات مالياتي صنعت چاپ به ويژه در بحث ماليات بر ارزش افزوده را يکي ديگر از نکات مهمي دانست که دولت بعدي بايد مد نظر قرار بدهد. وي اظهار داشت: موضوع ديگر مسئله مشکلات مالياتي مخصوصا در بحث ارزش‌افزوده است که اميدوارم وزرات ارشاد، صنعت و دارايي به يک نتيجه و جمع‌بندي درست درباره آن برسند. ما نبايد راه اشتباه را تا بن‌بست ادامه دهيم و به جايي برسيم که ديگر راه پس و پيش نداشته باشيم و مشکل به جايي برسد که ديگر توان حل آن را نداشته باشيم از نظر اقتصادي شايد ساختار اقتصادي کشور ما با سيستم مالياتي ارزش‌افزوده که چند سال است سعي مي‌کنند اجرا شود و همچنان هم نواقصي دارد و موانعي بسياري مقابل خود مي‌بيند همخواني ندارد.
عابدين ادامه داد: به عنوان مثال چرا بايد تمام واحدهاي توليدي را درگير کنيم و از آن‌ها در مقطع فروش بخواهيم ماليات بر ارزش‌افزوده بگيريم و بگوييم اين مبلغ را بالاخره از کسي بگيريد و به اداره ماليات پرداخت کنيد و حتي در اين بين افزايش قيمت‌هايي هم پيش بيايد. بالاخره سرويس‌هايي نياز است تا کارهاي حسابداري و ثبت اسناد مرتبط با فروش و ارزش‌افزوده انجام شود تا نهايتا اين ۹ درصد ماليات ارزش‌افزوده به دولت پرداخت شود، اين‌ها همه بار اضافي بر قيمت تمام شده کالاهاي توليدي مي‌گذارد و آن را افزايش مي‌دهد.
اين فعال صنعت چاپ همچنين با انتقاد از سيستم فعلي دريافت ماليات بر ارزش‌افزوده تاکيد کرد: کشوري که ساختار اقتصادي آن مبتني بر چک است و زيرساخت دريافت و پرداخت از مرحله اول در واردات، توليد، پخش و فروش همه با چک مدت‌دار انجام مي‌شود چگونه مي‌توان ماليات بر ارزش‌افزوده يک کالا را کارخانه دريافت کند و شش ماه بعد با چک وصول شود. اين موضوع در سيستم چاپ و بسته‌بندي هم بسيار به فعالان چاپ و بسته‌بندي آسيب رسانده و مي‌رساند. چرا اگر اصرار بر حفظ ماليات بر ارزش‌افزوده داريم در نقطه فروش ساختار درست دريافت آن را ايجاد نکنيم و در زمان فروش دولت ۹ درصد ماليات را از مصرف‌کننده نهايي دريافت کند. اگر ما در صنعت چاپ محصولي چاپي را مي‌کنيم و براي تکميل کار و استفاده به کس ديگري تحويل مي‌دهيم و نهايتا آن محصول به فروش مي‌رسد، ماليات بر ارزش‌افزوده هم بايد روي همين محصول نهايي که به دست مصرف‌کننده اصلي مي‌رسد؛ دريافت شود.
وي يادآور شد: اين سيستم پليسي که اصرار دارد مشخص باشد در هر محله دقيقا چه کسي خريد مي‌کند و چه کسي مي‌فروشد واقعا پاسخگو نيست. آن‌هايي که ماليات مي‌پردازند و ساليان سال هم مي‌پرداخته‌اند شناسايي شده‌اند. اگر صنفي يا صنعتي و کارخانه‌اي هستند کاملا اسامي واحدها مشخص است. چرا براي اينکه از تمام روال فروش و خريد سر در بياوريم، همه صنايع را درگير ماليات بر ارزش‌افزوده کنيم که نکند يک ريال از سود توليدکننده در ماليات محاسبه نشود.
رئيس اتحاديه صادرکنندگان چاپ اضافه کرد: البته ماليات حق است و همه بايد بپردازند تا براي توسعه کشور مصرف شود. منتها وقتي ساختار ماليات بر ارزش‌افزوده با شيوه فعلي به درستي کار نمي‌کند و اين مسائل و مشکلاتي که ذکر شد را به وجود مي‌آورد مي‌توان فکري به حال آن کرد. مثلا در ايالت متحده آمريکا که بزرگترين اقتصاد دنيا و همچنين بزرگترين خريدار و فروشنده دنيا است، فقط در نقطه فروش و به جاي value added tax از sales tax استفاده مي‌کنند. چرا اين ساختار اقتصادي را الگو قرار ندهيم، اتفاقا شايد ساختار اقتصادي ما با اين شيوه همخواني بيشتري داشته باشد.
تعطيلي دست‌کم ۱۲ چاپخانه در فرودين‌ماه به دليل مشکلات ناشي از ماليات بر ارزش‌افزوده
عابدين سپس از تعطيلي دست‌کم ۱۲ چاپخانه در فرودين‌ماه ۹۶ به دليل مشکلات ناشي از ماليات بر ارزش‌افزوده خبر داد و گفت: واقعا ماليات بر ارزش‌افزوده براي چاپخانه‌هاي ما به يک مشکل اساسي تبديل شده و امسال به دليل ماليات بر ارزش افزوده تعداد زيادي از چاپخانه‌ها و واحدهاي چاپي کشور تعطيل شده‌اند. فقط در فروردين‌ماه ۱۲ چاپخانه به همين دليل به تعطيلي کشيده شده‌اند و سال گذشته هم همين روند وجود داشته است. اصلا با اين شيوه براي دريافت ماليات بر ارزش‌افزوده از چاپخانه خود مشتري با مشکل مواجه مي‌شود و بر سر کسب و کار مانع به وجود مي‌آورد. نامه‌نگاري‌هايي هم براي حل اين مشکل صورت گرفته، موضوع ماليات بر ارزش‌افزوده نتيجه‌اي نداشته است.
کارگران چاپخانه
اين صادرکننده محصولات چاپ و بسته‌بندي متذکر شد: در سيستم مالياتي هيچ جاي دنيا در رکود و شرايط مشکل اقتصادي ميزان ماليات را افزايش نمي‌دهند و از توليدکننده و خدمات دريافت ماليات اتفاق نمي‌افتد. در بخش اقتصادي که در رکود دست‌وپا مي‌زند و توليد کننده‌ها لب پرتگاه ورشکستگي قرار دارند چگونه با افتخار مي‌گوييم که ۱۱۳ هزار ميليارد تومان ماليات از مردم دريافت کرده‌ايم. جالب‌تر هم اينکه اين ميزان ماليات تنها از افراد و توليدکننده‌هايي که شناخته شده هستند دريافت شده و حتي مبلغ ماليات را براي آن‌ها افزايش داديم و فشار بر توليدکننده وارد کرديم. ديگر کمپين‌هاي انتخاباتي تمام شده و بايد به دنبال بيان مطالبات و حل مشکلات باشيم.
او با طرح اين پرسش که نبايد در اين شرايط به توليدکننده کمک کنيم تا دست‌کم به وضعيتي برسد که بقاي خودش را تضمين کند و زنده بماند تا نهايتا ماليات بپردازند و چرخه اقتصادي دولت بچرخد؟، افزود: دولت در شرايط سخت اقتصادي بوده و بايد ماليات مي‌گرفته تا هزينه‌هاي جاري کشور تامين شود. ولي منتها اين کارخانه‌هايي که تعطيل شدند و با مشکل مواجه شدند و کارگرهايي که اخراج مي‌شود و شغل‌هايي که از بين مي‌رود و سرمايه‌گذاري‌ها و منابع مالي که با ورشکسته شدن از دست مي‌رود مجدد از طريق همين ماليات حقوق بيکاري مي‌گيرند تا مشکلات را پوشش بدهيم. واقعا چرا از همان ابتدا با اصلاح شيوه دريافت ماليات اين حمايت‌ها را انجام ندهيم. وقتي يک نفر گرسنه است و در يک صحرا سرگردان است آيا دست و پاي خودش را قطع مي‌کند و مي‌خورد؟ اين ماليات زياد و عوارض بالا از توليدکننده وقتي که با مشکل اقتصادي و رکود مواجه هستند و از طرفي هم دولت به آن‌ها وابسته است، آيا قطع کردن دست و پاي خود نيست؟ نبايد در اين شرايط به توليدکننده کمک کنيم تا دست‌کم به وضعيتي برسد که بقاي خودش را تضمين کند و زنده بماند تا نهايتا ماليات بپردازند و چرخه اقتصادي دولت بچرخد؟ اگر توليدکننده از چرخه اقتصادي خارج شود ديگر پرداخت مالياتي هم نخواهد بود و درآمد دولت هم مختل مي‌شود و از بين مي‌رود.
عابدين تاکيد کرد: توقع ما از دولت اين است که کاهش ماليات داشته باشيم و اصولا تمامي کشورهاي در حال توسعه و وقتي شرايط سخت اقتصادي به وجود مي‌آيد ماليات و عوارض را براي توليدکننده کاهش مي‌دهند تا صنعت و خدمات و توليد سرپا باقي بماند.
رئيس اتحاديه صادرکنندگان چاپ به اقدامات مورد نياز براي افزايش صادرات چاپي کشور گريزي زد و اظهار داشت: با توجه به برجام و شرايط حساس صادرات يا مي‌توانيم از اين فرصت به وجود آمده استفاده کنيم و به رونق اقتصادي برسيم يا همچنان در فشار و تنگنا بمانيم و فرصت را از دست بدهيم. مثلا در همين حوزه چاپ و بسته‌بندي روش حمايت از توليد داخل را شفاف و روشن بيان و استفاده نمي‌کنيم. تنها تاکيد براي حمايت از توليد داخلي را ايجاد موانع و بار مالي زياد براي واردات معرفي مي‌کنند ولي واقعا اين اقدام براي حمايت از توليد داخل کافي و کارساز نيست.
اين فعال حوزه چاپ متذکر شد: افزايش عوارض و تعرفه واردات تنها يک مسکن موقت و مقطعي است که در نهايت به کيفيت و کميت توليد داخلي ضرر مي‌رساند. هيچ کشور پيشرفته‌اي پيدا نمي‌کنيد که واردات مواد اوليه و واسطه‌اي که در چاپ پالپ، رزين و حلال و … يا کاغذ، مقواي مرکب و … است را با افزايش تعرفه ورود مواجه کند. تا زماني که بخواهيم خودمان را از دسترسي به اين مواد اوليه که مورد نياز توليد هم هست با عوارض و تعرفه بالا تحريم کنيم نمي‌توانيم يک قطب صادرات در منطقه و دنيا شويم. براساس قوانين تجارت جهاني کالاهاي اوليه و واسطه براي توليد تنها ۵ درصد عوارض ورود دارد نه بيشتر.
او حمايت از توليد داخل به اتکاي افزايش تعرفه واردات محض را يکي از دلايل گسترش رانت و عدم رشد کيفيت توليدات داخلي عنوان و بيان کرد: با اين شيوه افزايش تعرقه واقعا از توليد داخل حمايت کرده‌ايم يا شرايط براي رانت مهيا شده است؟ يا يک حباب امنيتي براي من توليدکننده ايجاد شده که تا هر وقت بخواهم کالاي خود را با همين کيفيت و کميت به توليد برسانم و در اختيار مصرف‌کننده بگذارم و قيمت توليد من هم از قيمت کالاي وارداتي بيشتر باشد و در کنار اين وضعيت دولت هم استفاده خودش را بابت عوارض ببرد. اين اتفاق چه پيشرفتي براي کشور ما همراه خواهد داشت که مواد اوليه و واسطه‌اي براي توليدکننده گران‌تر از قيمت وارداتي در بندرعباس تهيه کنيم.
چاپخانه کتاب‌هاي درسي مدارس
عابدين همچنين در تعريف حمايت صحيح از توليدکننده داخلي گفت: حمايت از توليدکننده تعريف دارد. حمايت از توليدکننده يعني اول توليدکننده را شناسايي کني، طرح توجيهي او را بررسي و تائيد کني، وام‌ها و زيرساخت‌هاي خط توليد مربوطه را مهيا کني و اتفاقا هم سود وام را به جاي ۲۰ درصد تنها ۵ درصد محاسبه مي‌کني و اگر در توليد مدت توليد بعد از سه سال معافيت‌هاي مالياتي و عوارض و يارانه‌هاي انرژي هم همه تمديد مي‌شود. همه اين‌ها براي اين است که توليدکننده به سود برسد و اين حمايت‌ها ادامه پيدا مي‌کند تا زماني که توليدکننده کيفيت و کميت کالاي توليدي خود را به حد استانداردهاي جهاني برساند و به صادرات برسد. وقتي توليدکننده ما توانست با نمونه‌هاي جهاني رقابت کند و به صادرات رسيد و به قيمت هم‌تراز جهاني در داخل عرضه شد ديگر نيازي به تامين کالا از خارج نيست.
رئيس اتحاديه صادرکنندگان چاپ ادامه داد: مفهوم حمايت از توليد داخلي بايد بازبيني شود و صنايع زيردستي مثل چاپ و بسته‌بندي که تمامي کالاها به نوعي (بسته‌بندي و …) به آن وابسته و نيازمند هستند بايد بيشتر از هميشه مورد توجه قرار بگيرند. خيلي مهم است که در چرخه توليد نقش چاپ و بسته‌بندي شناخته شود.
لزوم حمايت مستقيم دولت براي معرفي توانمنديهاي صنعت چاپ و بسته‌بندي در محافل جهاني و نمايشگاه‌هاي بين‌المللي
اين صادرکننده حوزه چاپ و بسته‌بندي خواستار حمايت مستقيم دولت براي معرفي توانمنديهاي صنعت چاپ و بسته‌بندي کشور در محافل جهاني و نمايشگاه‌هاي بين‌المللي شد و اظهار داشت: از دولت تقاضا داريم در بحث صادرات حمايت‌هاي مستقيم براي معرفي توانمنديهاي صنعت چاپ و بسته‌بندي کشور در محافل بين‌المللي، نمايشگاه‌ها و مراکزي که مي‌توانيم بازار کسب کنيم از ما داشته باشد. مي‌توانيم کشورهاي صادرکننده قوي مثل ترکيه و چين را مدنظر قرار بدهيم و ببينيم که آن‌ها براي در اختيار گرفتن بازارهاي چاپ چه اقداماتي انجام داده و مي‌دهند. پيش‌تر حضور توليدکننده و شرکتهاي خدماتي مثل چاپ براي حضور در نمايشگاه‌هاي خارجي يارانه تخصيص داده مي‌شد. با توجه به هزينه‌هاي بالايي که شرکت در يک نمايش‌گاه خارجي دارد دولت مبلغي از اين هزينه را به واحدهاي شرکت‌کننده پرداخت مي‌کرد.
عابدين نمونه‌هايي از اقدامات کشورهايي مثل چين و ترکيه را مثال زد و بيان کرد: کشور چين وقتي در يک نمايش‌گاه معتبر بين‌المللي شرکت مي‌کند از توليدکننده‌هاي خود با پرداخت تسهيلات و يارانه حمايت مي‌کند. به دليل همين بعد حمايتي توليدکننده‌ها و شرکتهاي خدماتي چين حتي با کالاهاي کوچک و جزئي نيز مي‌توانند در اين نمايشگاه‌ها حضور پيدا کنند تا کوچکترين فرصت بازار و تجارت را هم در اختيار خود بگيرند. بعضا دولت چين تا ۵۰ درصد هزينه‌ها و حتي غذايي که شرکت‌کننده‌هاي چيني در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي هزينه مي‌کنند را پرداخت مي‌کند تا آن‌ها با خيال آسوده براي کالاي چيني بازاريابي کنند و بازار را در دست بگيرند و حتي مبلغي تشويقي هم براي فعاليت صادراتي به آن‌ها پرداخت مي‌کند. با اين شيوه‌ها است که چين بازارها را در دست گرفته و در کشور خود توليد اشتغال و توليدات کوچک خود را سرپا نگاه مي‌دارد. ترکيه نيز در حال حاضر همين برنامه را اجرا مي‌کند. در کل حمايت از توليدکنندگان براي حضور در بازارهاي جهاني و صادراتي براي کشورهاي درحال توسعه و ما که مي‌خواهيم اقتصاد مقاومتي را اجرا کنيم بسيار حائز اهميت است.
اهميت نوسازي و دست‌يابي به تکنولوژي روز دنيا براي کسب توانايي رقابت در بازارهاي جهاني
تخصيص تسهيلات کم‌بهره براي نوسازي و دست‌يابي به تکنولوژي چاپي روز دنيا، ديگر خواسته صنف چاپ از سوي عابدين معرفي شد.
او در همين‌باره گفت: تخصيص تسهيلات کم بهره براي نوسازي و دست‌يابي به تکنولوژي روز دنيا براي کسب توانايي رقابت در بازارهاي جهاني خيلي مهم است. ما يک دستگاه چاپ و بسته‌بندي نو و کارآمد را يک بار خريداري مي‌کنيم و اصلا هم نيازي نيست تا اين ماشين‌آلات را در خود کشور توليد کنيم. چين هم ماشين‌آلات خود را از آلمان خريداري مي‌کند ولي اين يک سرمايه‌گذاري هدفمند است و براي ۲۰ سال توليد مي‌کند و به کالاهاي بسته‌بندي ارزش‌افزوده مي‌دهد. اين نوع سرمايه‌گذاري براي کشور ما هم بسيار مي‌تواند کمک‌کننده باشد و بايد خطوط توليدي چاپ و بسته‌بندي کشور را به روز کنيم و از ساير توليدکننده‌هاي کالاهاي مواد اوليه هم حمايت شود تا به افزايش کيفيت برسند و همه اين‌ها نيازمند حمايت دولت و سيستم بانکي است. هيچ‌کجاي دنيا توليدکننده بخش خصوصي ۱۰۰ درصد هزينه خريد ماشين‌آلات خط توليد را از جيب خود نمي‌پردازد و اساسا هم اين مسئله امکان‌پذير نيست، مخصوصا در شرايط اقتصادي ما با رکود و ماليات و …
رئيس اتحاديه صادرکنندگان چاپ در پايان تصريح کرد: بايد يارانه‌ها در سيستم توليد و خدمات کشور خرج شوند و منابع هدفمند کردن يارانه‌ها به بخش توليد برگردد و حمايت از اين حوزه صورت بگيرد . اميدوارم فروش نفت و منابع طبيعي کشور هم هدفمند شود و خام‌فروشي را کاهش دهيم و با توجه به برجام فرصت پيش‌آمده را به خوبي براي حوزه توليد کشور به خوبي استفاده کنيم.
