همزمان با تکمیل نصب ماشین چاپ جدید رول یورومن در شرکت افست و در آستانه شروع سال تحصیلی جدید، سری به این شرکت می‌زنیم تا در جریان این توان افزایی قرار گیریم. ابتدا هدف شرکت از خرید این ماشین جدید و برنامه‌های افست را از محسن گلدانساز مدیر عامل شرکت افست جویا می‌‌شویم و می‌شنویم:
«مأموریت اصلی شرکت افست، چاپ به‌هنگام سفارش‌های کتاب درسی است که از طرف سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به ما داده می‌شود. با توجه به حساسیت تأمین کتابهای درسی در زمانبندی معین، کارایی امکانات و ماشین‌آلات چاپ و صحافی ما بسیار اهمیت دارد، همچنین کیفیت چاپ کتاب‌هایی که به دست دانش‌آموزان کشور می‌رسد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
شرکت افست همیشه این دو جنبه را با همه توان خود تأمین کرده است. خرید ماشین چاپ پیشرفته و پرتوان یورومن نیز اقدامی در این راستاست ولی دلیل اصلی این انتخاب، اولاً تغییر قطع کتابهای درسی از وزیری به رحلی بود. ثانیاً شرکت افست یک دستگاه ماشین چاپ یورومن داشت که اگر دچار مشکل می‌شد جایگزین نداشت.
بخش R&D با کمک مدیر فنی شرکت، تحقیقی در مورد دور ریز کاغذ با ماشین‌های قدیمی افست و کاهش باطله با استفاده از ماشین جدید انجام داد. که به ویژه در شرایط کنونی و با گرانی کاغذ، رقم چشمگیری می‌شود. ماشین یورومن با ساختار خاصی که شرکت افست به کارخانه سازنده سفارش داده است، هم سرعت و کیفیت بالاتری دارد و هم دورریز کاغذ را به حداقل می‌رساند. گذشته از این‌ها، می‌دانید که ما نشریات رشد را نیز چاپ می‌کنیم که آن هم قطع رحلی است. بنابراین در حال حاضر دو ماشین برای چاپ نشریه رشد و کتابهای رحلی داریم.»
مدیر عامل شرکت افست سخن خود را چنین ادامه می‌دهد:
«علاوه بر وزارت آموزش و پروش ما به سایر سهامداران شرکت نیز متعهد هستیم و باید سودآوری این شرکت سهامی را تأمین کنیم. نصب ماشین جدید با دستاوردهایی که اشاره شد، اقدامی مؤثر در راستای منافع سهامداران است.
این ماشین پیشرفته جایگزین یک دستگاه ماشین چاپ یونیست ۱۸ ساله شد. ماشین یورومن در بهترین موقعیت و با تسهیلات مناسب خریداری شد.
گلدانساز سپس پیشنهاد می‌کند که برای آشنایی با قابلیت‌های فنی و کارایی این ماشین و نیز چگونگی تربیت اپراتورها و جنبه‌های دیگر، بهتر است سری به قسمت روتاسیون چاپخانه بزنیم تا از نزدیک در جریان امور قرار گیریم.
رأفت بشای و داوود شایسته خصلت پای ماشین یورومن
داوود شایسته خصلت، مدیر فنی شرکت افست را پای ماشین تازه نصب شده یورومن در حال آموزش چندتن از ماشین‌چی‌های افست می‌بینیم. چند دقیقه بعد در کانتینر مستقر در کنار ماشین ـ که دفتر مهندسان آلمانی است ـ پای صحبت‌های او می‌نشینیم.
همانطور که اطلاع دارید وزارت آموزش و پرورش چند سال است اندازه و قطع کتابهای درسی را تغییر داده است. یعنی کتابهای درسی از قطع وزیری به قطع رحلی تغییر کرده درحالیکه تمام ماشین‌های شرکت افست برای چاپ کتاب درقطع وزیری مناسب بودند. بعدازاینکه به هرحال قطع کتاب‌ها به رحلی تبدیل شد و معلوم شد که بیشتر کتاب‌ها باید در قطع رحلی چاپ شوند، برای جلوگیری از ریزش کاغذ ـ که مقدار آن کم هم نبود ـ شرکت تصمیم گرفت ماشینی خریداری کند که برای چاپ رحلی مناسب باشد تا ریزش کاغذ نداشته باشد. در مورد شرکت افست چون مجلات رشد هم در اینجا چاپ می‌شد و برای مجلات رشد هم ماشین مناسبی برای چاپ رحلی نیاز داشتیم، از طرفی ماشین یورومن شرکت ۱۰ سال کار کرده بود و پشتیبان نداشت، برای ما یک حسن بود که هم برای مجلات رشد یک ماشین پشتیبان داشته باشیم و هم بتوانیم کتابهای رحلی را چاپ کنیم. این دلیل اصلی خرید این دستگاه بود. همچنین با سفارش اندازه کاتآف مناسب برای این ماشین توانستیم از ریزش کاغذ اضافی جلوگیری کنیم.
دلیل فنی آن هم این بود که کاتآف دستگاه‌های مناسب چاپ وزیری ۵۰ سانتی‌متر وکات‌آف دستگاه‌های مناسب چاپ رحلی ۶۰ یا ۸/۵۹ سانتی‌متر است. در حقیقت با ماشین‌های موجود، فرم‌های رحلی را نمی‌توانستیم با تای سوم تولید کنیم و با تای دو می زدیم، درنتیجه فقط از یک طرف کاغذ (یعنی عرض رول) می‌توانستیم صرفه‌جویی کنیم که ما آن را به جای ۷۰ سانتی‌متر، ۵۶ سانتی‌متر می‌گرفتیم ولی کاتآف را هیچ وقت نمی‌شد تغییر داد.
فناوری جدید با ماشین یورومن جدید
مهندس رأفت بشای Raafat Beshay، مدیر نصب ماشین جدید که چند ماهی است از طرف کارخانه مان رولند به ایران اعزام شده است به جمع ما می‌پیوندد. او می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره بخش‌های مختلف این ماشین در اختیار ما قرار دهد. داوود شایسته خصلت در این گفت و گو زحمت ترجمه از آلمانی را می‌کشد و با توضیحات خودش، سخن او را تکمیل می‌کند:
تمام تکنیک‌هایی که روی این ماشین به‌کار رفته‌اند، نسبت به ماشین یورومن که ۱۰ سال قبل ساخته شده، کاملاً جدید است یعنی از تکنولوژی جدید و به‌روز آلمان برای ساخت این ماشین استفاده شده است.
اکثر بخش های ماشین جدید با ماشین یورومن قدیمی فرق می‌کند. ازاین نوع ماشین در دنیا فقط پنج دستگاه ساخته شده که دو دستگاه در برزیل، یک دستگاه در اتیوپی و دو دستگاه درایران نصب شده یا در حال نصب است. این پنج دستگاه مدل جدید یورومن هستند.
مهم‌ترین تفاوت، نصب تجهیزات پیشرفته الکترونیک محصول زیمنس و کمپانی‌های معتبر دیگر در این ماشین است.
یکی از مهم‌ترین مزیت‌هایی که در این ماشین جدید می‌بینید، قسمت تاکنی آن است که با ماشین قبلی کاملاً فرق دارد و سیستمی جدیدتر است. معمولاً اگر بخواهیم درست محاسبه کنیم، ماشین‌های رول یا برای چاپ روزنامه مناسب هستند یا چاپ کامرشیال( کارهای تجاری و با کیفیت). این ماشین نیمه کامرشیال یا سِمی کامرشیال است و طوری طراحی شده که برای چاپ با کیفیت مناسب باشد. به همین دلیل تاکنی این ماشین خیلی دقیق و سطح بالاست. تاکنی این ماشین دقیقاً مطابق الگوی ماشین روتومن است که برای چاپ کامرشیال مناسب است. و تمام امکانات تنظیم و کنترل دیجیتالی پیشرفته در آن بکار شده است.
در مورد یونیت‌های چاپ این ماشین، باید بگویم سیلندر و دنده‌ها فرقی با ماشین‌های قبلی ندارد ولی تمام قسمت‌های دیگرش با تکنولوژی جدیدتر و به روزتر طراحی و ساخته شده است. همچنین نوردهای مرکب در هر یونیت چاپ در مقایسه با ماشین‌های قبلی، یکی بیشتر شده که می‌تواند مرکب بیشتری تغذیه کند و تنپلات را بهتر چاپ می‌کند.
از نظر مصرف انرژی، همه کشورها در اروپا روی این مسأله تمرکز کرده‌اند که کمتر انرژی مصرف کنند، در نتیجه همه قسمت‌های این ماشین با تکنولوژی جدید طوری ساخته شده که انرژی خیلی کمتری مصرف کند.
دوام و ماندگاری این ماشین بستگی به سرویس و نگهداری دارد. روغن و گریس و همه چیزش اگر استاندارد باشد و به موقع تعویض و سرویس شود، از نظر ماندگاری مانند ماشین‌های قبلی است و شاید هم بهتر از آنها باشد. هدف از این توضیح اینست که بعضی‌ها می‌گویند ابزار و ماشین آلات قدیمی دوام بیشتری نسبت به ماشین‌های جدید دارند، باید گفت درمورد این ماشین به هیچ وجه این‌طور نیست.
آپشن‌های کارآمد
هنگام سفارش این ماشین در مقایسه با ماشین یورومن قدیمی، روی دو چیز خیلی تاکید داشتیم : یکی اینکه سنجاق و نشان به طور اتوماتیک کنترل شود، یعنی وقتی کار را میزان کردیم، آن را روی اتومات بگذاریم، خودش در حین چاپ کنترل کند و خودش سنجاق و نشان را میزان کند، دوم کاتآف مناسب برای قطع رحلی باشد، با این دو آپشن، باطله و دورریز کاغذ به‌طور چشمگیر کاهش می‌یابد.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم و ابتکاری، سیستم زینک آنست. زینک‌هایی که روی یورومن‌های سابق بسته می‌شد دو تکه بود. یعنی اگر دور سیلندر ۱۲۰ سانتی‌متر بود،۲پلیت به طول ۶۰ و عرض ۵/۹۶ سانتی‌متر می‌بستیم. در نتیجه هر چقدرهم که این پلیت‌ها دقیق کپی می شد و به دقت خم می‌خورد، باز هم ممکن بود که از نظر سنجاق و نشان مشکل داشته باشد. اما در این ماشین سیلندر را یک تکه کرده‌اند. یعنی می‌توانیم پلیت را به صورت یک تکه روی ماشین ببندیم. این باعث می‌شود که کار چاپ از نظر سنجاق و نشان دقیق‌تر باشد و باطله کمتری داشته باشیم و کار زودتر تنظیم و میزان شود.
از مهندس بشای درباره زمان لازم برای نصب این ماشین می‌پرسیم. پاسخ می‌دهد:
زمان نصب چنین ماشینی به چندعامل بستگی دارد؛ مثل اینکه ماشین چه قسمت‌ها وآپشن‌هایی داشته باشد، چون ممکن است همین ماشین با آپشن‌های کمتر یا بیشتری نصب شود. یعنی درخواست مشتری با چه آپشن‌هایی باشد . این ماشین ۴ یونیت، یک تاکنی و یک رول گیر و سیستم‌های دیگر دارد. سایر مسایل باز هم به مشتری بستگی دارد. یعنی در کجا و برای چه شرکتی این کار انجام می‌شود. بچه‌ها خیلی با هوش و بسیار علاقمند هستند من در کشورهای دیگر چنین دقت و علاقمندی‌ای ندیده‌ام. کارکنان افست قبلاً هم آموزش‌های خوبی دیده‌اند. البته حضور آقای شایسته خصلت هم خیلی مؤثر است. به طور نرمال و طبیعی ۳ ماه طول می‌کشد تا چنین دستگاهی برای یک مشتری نصب و راه اندازی شود. در ایران و در شرکت افست با توجه به اینکه تعدادی از کنارکنان شرکت به ما کمک زیادی می‌کنند، سرعت کار بیشتر است.
در طراحی و ساخت چه ملاحظاتی متناسب با شرایط کشور ما در نظر گرفته شده است.
شرکت سازنده برای جلوگیری از باطله کردن کاغذ، مصرف کمتر مرکب و اینکه نیروی کار کمتری لازم باشد، مطالعه می‌کند و روی این مسائل خیلی کار می‌کند. از جمله می‌توان به این نکته‌ها در این ماشین اشاره کرد:
مجهز به لاستیک شور و نوردشور اتوماتیک است که خودش در حال کار کردن لاستیک را می‌شوید. یعنی ماشین درحال کار کردن، و بدون توقف، هنگام شستشو سرعت را می‌آورد روی ۱۶۰۰۰ فرم در ساعت تا لاستیک را بشوید، دراین مدت که حدود ۴۰ – ۳۰ ثانیه طول می‌کشد، شماره انداز محاسبه نمی‌کند (فرم‌های باطله را می‌توان به راحتی جدا کرد) بعد ازآن به طور اتوماتیک سرعت بالا می‌رود تا به همان سرعتی که تنظیم کرده بودیم برسد. همانطور که اشاره شد این قابلیت باعث می‌شود نیروی کار کمتری لازم باشد، همچنین از نظر زمان خواب ماشین موثر است. یعنی ماشین از کار نمی افتد و چاپ با باطله کمتری ادامه پیدا می‌کند.
در مورد نیروی کار لازم برای این ماشین باید گفت اگربخواهیم ۳۰ هزار فرم بسته بندی کنیم، ۴ نفر نیرو هم کم است. اما وقتی بسته بندی اتوماتیک این ماشین ـ که جزئی از این ماشین است ـ به کاربیفتد، ۳۰ هزار یا ۳۴ هزار فرم هم باشد خودش بسته بندی می‌کند. کار دیگری هم که این ماشین درمورد بسته‌بندی فرم‌های چاپ شده انجام می‌دهد، این است که تا زمانی‌که باطله داریم (مثلاً موقع تنظیم کار یا شستشوی لاستیک) بسته بندی نمی‌کند، بلکه کاغذ را در محفظه‌ای می‌ریزد که شما می‌دانید این کاغذ باطله است، به محض اینکه نمره را وارد کردید، فرم‌های کتاب یا فرم مجله در قسمت خروجی بسته بندی می‌شوند.
نکته دیگر اینکه در ماشین‌های قبلی روی قسمت تاکنی برس‌هایی داشت که کاغذ این طرف و آن طرف نرود. این قسمت دراین ماشین به برس مگنتی تبدیل شده است. تزمزهای مگنتی در تای سوم، ساختار کاملاً جدیدی دارند. ماشین که شروع می کند به چاپ کردن، دو چشم الکترونیک حرکت کاغذ را کنترل می‌کند، وقتی روی اتومات گذاشتید، خودش حرکت رول کاغذ را تنظیم می‌کند. روی این ماشین وقتی یک کار جدید می‌بندید، سنجاق نشان و رنگ و همه چیزرا می‌توانید تنظیم کنید وقتی تنظیم شد، می‌گذارید روی حالت اتوماتیک و کار چاپ شود.
امکان دیگری که این ماشین دارد، ذخیره اطلاعات مربوط به هر کار چاپی است. هرموقع خواستید آن را دوباره چاپ کنید به حافظه مراجعه می‌کنید و دیگرخودش به صورت اتوماتیک آب، مرکب، رجیستر و بقیه چیزها را مطابق چاپ قبلی تنظیم می‌کند.
نکته دیگراینکه نصب پلیت در ماشین‌های قبلی تماماً به صورت دستی انجام می‌شد اما دراین ماشین اتوماتیک است.
از نظر گارانتی این ماشین مثل ماشین‌های قبلی ۱۲ ماه گارانتی دارد و اگر مشکلی پیش بیاید که از عملکرد اپراتورها نباشد، شرکت سازنده، رفع مشکلاتش را متقبل می‌شود و اگر به تعمیر نیاز باشد، تعمیر ماشین را انجام می‌دهد و موظف است قطعات را برای افست تامین کند.
ارتباط از راه دور با ماشین جدید
مهندس رأفت بشای از طریق لپ تاپ خود به ما نشان می‌دهد که کارشناسان مرکز پشتیبانی از راه دور شرکت مان رولند Tele Support Center می‌توانند از طریق اینترنت به صورت آنلاین ماشین‌های دیگر را که در جاهای دیگرنصب شده‌اند، ببینند وتحت نظرداشته باشند. وقتی دستگاه توقف می‌کند، می‌توانند متوجه شوند دستگاه چه اشکالی دارد، اگر مشکل نرم‌افزاری باشد، آن را مرتفع می‌کنند واگرسخت افزاری باشد آنها را راهنمایی می‌کنند تا اشکالشان را برطرف کنند. وی می‌گوید «ما از طریق همین ارتباط راه دوری که با ماشین داریم، معمولاً می‌توانیم ۹۸درصد از مشکلات را حل کنیم چه به صورت نرم‌افزاری از راه دور و چه به صورت راهنمایی به کسانی که روی دستگاه کار می‌کنند.» همچنین تأکید می‌کند: شرکت ما از طریق P.P.M می تواند مشکلات ماشین را رفع کند وحضورفیزیکی تعمیرکار چندان لازم نیست.» درپایان می‌گوید: «ما از راه دور هم با توجه به نیروهایی که شرکت دارد، به خصوص شرکتی مثل افست، می‌توانیم همین خدمات را ارائه کنیم.»
او اضافه می‌کند: «خدمات مرکز پشتیبانی از راه دورمان رولند، ۲۴ ساعته و در تمام ۳۶۵ روز سال در دسترس مشتریان است.»
دقیق؛ مثل ساعت سوئیسی
رافت بشای می‌گوید: ماشین رول جدید شرکت افست از ماشین های خوب و به روز است و مثل ساعت سوئیسی کار می‌کند. شما یک ساعت کوچک را با این دستگاه عظیم مقایسه کنید، وقتی متوجه می‌شوید چنین دستگاه عظیمی ممکن است فقط پنج صدم درصد تلرانس داشته باشد، دقت و سطح بالای این تکنولوژی جدید بیشتر مشخص می‌شود.
کاغذ و مرکب
شایسته خصلت در پاسخ به پرسش ما درباره گراماژ کاغذهای قابل چاپ می‌گوید از کاغذ ۳۰ گرمی تا ۹۰ گرمی در این ماشین قابل چاپ است و فرم تا شده را تحویل می‌دهد البته گراماژ‌های بالاتر را نیز می‌تواند چاپ کند ولی تا کردن آنها در این سیستم میسر نیست. بنابراین برای کاغذهای ضخیم‌تر از ۹۰ گرمی، به جای تاکن، ورق کن (Sheeter) به کار می‌افتد و خروجی به صورت ورق خواهد بود.
می‌پرسیم آیا چاپ با مرکب‌های ایرانی در این ماشین مشکلی ندارد؟
شایسته خصلت پاسخ می‌دهد:
«همین الان داریم با مرکب ایرانی کار می‌کنیم. با کاغذ ایرانی نمونه‌گیری نکرده‌ایم، ولی چاپ آن هم امکان‌پذیر است، هر چند احتمالاً مشکلات خود را دارد و براساس تجربه می‌دانیم که سرعت کار را کاهش می‌دهد. به هر حال با هر نوع کاغذی می‌توان بهینه‌ترین وضعیت را با استفاده از اتوماسیون این ماشین در سیستم هدایت کاغذ و سیستم تاکنی، تأمین کرد. این ماشین در شرایط نرمال هر ساعت ۳۲ هزار فرم ۳۲ صفحه‌ای چهاررنگ یا ۶۴ هزار فرم ۱۶ صفحه‌ای رنگی را چاپ می‌کند.
دو تن از کارکنان بخش روتاسیون شرکت افست، قبل از نصب ماشین چاپ جدید یورومن، به مدت ۱۰ روز به کارخانه مان‌رولند در آلمان اعزام شدند تا دوره آموزش اختصاصی این ماشین را بگذرانند. ببینیم این دوره چه چیزی برای آنها در برداشته است.
رامین باقری: مزیت حضور در این دوره، این بود که از نزدیک ماشین‌هایی را که در حال ساخت و مونتاژ بود
ند، می‌دیدیم، چیزی که معمولاً در چاپخانه امکان‌پذیر نیست. این بازدید درک بهتری از عملکرد قطعات و نحوه ارتباط و درگیری آنها با یکدیگر به ما داد که در کنترل ماشین و عیب‌یابی نیز خیلی به ما کمک می‌کند. علاوه بر این، دیدن کارخانه و فرهنگ کار در آن‌جا هم برای ما درس‌هایی آموزنده داشت. خوشبختانه با حضور آقای شایسته خصلت توانستیم بالاترین بهره را از کلاس‌های تئوری و عملی ببریم. ایشان در تمام مدت کلاس، با علاقه و حوصله مطالب را برای ما ترجمه می‌کردند و در هر بخش توضیحات مشروح‌تری به ما می‌دادند.
در ماشین جدید سیستم تاکن خیلی تغییر کرده است، علاوه بر این بسیاری از قسمت‌های ماشین، هوشمند شده و دوربین‌ها و سنسورها، ریجستر اتوماتیک و تنظیم لب کار (کات آف)، کنترل و تنظیم کار را خیلی دقیق‌تر کرده است. امیدواریم بتوانیم آنچه را یادگرفته‌ایم، به همکاران خود منتقل کنیم. خوشبختانه همه همکاران مشتاق آموختن هستند و این، بار ما را سبک‌تر می‌کند.
ع
لی سجادی: ما قبلاً روی ماشین‌های لیتومن و یونیست و ماشین قدیمی یورومن کار کرده بودیم، بنابراین در این دوره بسیاری از مقدمات را می‌دانستیم و کلاس‌های تئوری و عملی ۱۰ روزه، کاملاً تخصصی بود. چون آقای شایسته خصلت همراه ما بودند. از بابت زبان نگرانی نداشتیم و مطالب را بدون ابهام و با توضیحات کافی از ترجمه و بیان ایشان می‌گرفتیم. صبح‌ها کلاس تئوری بود و بعدازظهر‌ها روی ماشین در کارخانه و سالن‌های مونتاژ از نزدیک شاهد نصب قطعات و عملکرد بخش‌های مختلف ماشین بودیم.
بیشتر تمرکز ما روی قسمت تاکنی این ماشین بود که نسبت به نسل قبلی، خیلی متفاوت دقیق‌تر و کارآمدتر است و می‌گفتند سیستم آن تقریباً هر ده سال یکبار، تغییرات اساسی می‌کند.
یونیت‌های چاپ، نحوه فیلرکردن نوردها، لاستیک‌بندی و تعویض اتوماتیک پلیت و سیستم رجیستری چاپ و غیره، همه را مرور کردیم و ریزه‌کاری‌های بسیار ارزنده‌ای یادگرفتیم، که امیدواریم بتوانیم به درستی به همکارانمان در شرکت افست منتقل کنیم. اکنون هم آموزش برای همه اپراتورهای ماشین یورومن روی ماشین با حضور آقای رافت بشای، کارشناس آلمانی، در محل چاپخانه شرکت افست ادامه دارد.
با این آموزش‌ها ما امیدواریم بهترین عملکرد را از این ماشین داشته باشیم.
