هدف از ارائه مقاله حاضر در ماهنامه نه ارائه يک بحث محاسباتي و حسابداري مديريتي بلکه بهدست دادن ابعادي از توجه به ايمني است که مديريتها قبل از انجام محاسبات مادي براي تأمين ايمني به آنها فکر ميکنند: ابعاد مرتبط با حفظ سرمايه انساني و ارزش سلامتي افراد جامعه. البته چه خوب خواهد بود که موضوع مهندسي بهاي تمام شده تامين ايمني در محيط کار، حداقل در چاپخانههاي بزرگ ما که واحد مديريت صنعتي دارند مورد توجه قرار گيرد.
تمرکز بر مهندسي هزينه از طريق محاسبه دقيق و مربوط بهاي تمام شده در بخش ايمني محيط کار براساس اصل هزينه ـ فايده و بهتبع آن سنجش عملکرد منطقي و کارآمد از اهميت زيادي برخوردار است، زيرا در حال حاضر با ارزشترين منابع هر سازماني، نيروي انساني متخصص و ماهر آن سازمان بوده و تأمين شرايط مناسب و ايمني در محيط کار براي آن از اهميت و جايگاه ويژهاي برخوردار است. در همين راستا هدف مقاله حاضر تمرکز بر شيوههاي اندازهگيري بهاي تمام شده و استفاده از اين اطلاعات در تصميمگيريهاي سازماني و ارزيابي عملکرد سازمان است.
سيستم مديريت سلامت و ايمني، بهعنوان مجموعه ابزارهايي براي کميسازي، تفسير و تعامل با استراتژيهاي سلامت و ايمني و همچنين دستيابي به اهداف سلامت و ايمني حرفهاي، بهطور گستردهاي توسعه يافته و در اين جهت كاملا قابل سفارشيسازي و يا ادغام با سيستمهاي مديريت اطلاعات شركتها هستند. اهداف و اقدامات سيستمهاي مديريت سلامت و ايمني، بر جلوگيري از جراحتها، حوادث، بيماريها، نقص عضو و ديگر حوادث در محيط كار متمركز شدهاند. در اين رابطه، استانداردهاي قانوني اندكي تدوين شده است، كه رهنمودهاي لازم به بخشهاي صنعتي براي درنظر گرفتن اقدامات و رويههاي لازم جهت بهكارگيري يك سيستم مديريت سلامت و ايمني مؤثر را دربردارند. هر سيستم مديريت سلامت و ايمني شامل فعاليتهايي طراحي شده براي توسعه ساختارهاي دروني مؤسسه است، تا بتواند در افزايش كارايي چرخه عمليات (مانند موارد خاص مربوط به امنيت كاركنان، رويههاي توليد، تخصيص امن و بهينه منابع و حتي مديريت امن) مؤثر باشد. هر چند چارچوب سيستم مديريت سلامت و ايمني تدوين شده براي هر بخش صنعتي، راههاي مختلف و عناصر متنوعي براي هر سيستم در زمينه صنعتي خاص خود و چرخه عمليات مربوطه ارائه ميكند، ولي استفاده از آنها عموماً به دلايلي غيرقابل ارائه از طرف مديران، توسط تأمينكنندگان بيروني و يكسان بودن استانداردهايش رد ميشود. در صورت بروز حوادث در محيط كار بهدليل عدم رعايت مسائل ايمني هزينههاي مختلفي به سازمان تحميل ميشود. از جمله اين هزينهها ميتوان به هزينههايي از قبيل پزشكي و درمان فرد آسيبديده، توقف فعاليت در زمان حادثه، مرخصي نيروي كار آسيبديده، پرداخت اضافهكاري به ساير كاركناني كه وظيفه كارگر آسيبديده را انجام ميدهند، جرايم و خسارت پرداختي به نيروي آسيبديده اشاره کرد. طبيعي است كه در يك محيط كار پرخطر، در صورت عدم رعايت مسائل ايمني و نبود سرمايهگذاري مناسب در حوزه ايمني هزينههاي سنگيني به سازمان تحميل ميشود.
براي ارزيابي و نظارت بر عملكرد سيستم مديريت سلامت و ايمني و فعاليتهاي آن ابزارهايي وجود دارد كه هدف آنها تشخيص انطباق كاركرد سيستم با اهداف طراحي شده و همچنين ارزيابي اثربخشي كلي سيستم است. طراحي شاخصهاي عملكرد، از اساسيترين مسائل در اندازهگيري و نظارت بر رويههاي سيستم مديريت سلامت و ايمني است. اطلاعات ارائهشده توسط شاخصهاي عملكرد ميتواند براي تسهيل مديريت استراتژيهاي مربوط به سلامت و ايمني حرفهاي، تصميمگيري در زمينه انتخاب استراتژي سلامت و ايمني مناسب و بهكارگيري اقدامات لازم براي مديريت ريسك و كاهش ريسك محل كار در سازمان، مورد استفاده قرار گيرد. بههرحال، محققان و تدوينكنندگان تئوري، بهطرح تئوريهايي در زمينه ابزارها و چارچوب كلي سيستم مديريت و ايمني محل كار ادامه ميدهند.
مباني علمي
يكي از مشكلات شناسايي شده در رابطه با سيستم مديريت سلامت و ايمني «اندازهگيري اثربخشي سيستم ايمني سازمان و عمليات پيادهسازي آن براي تمام سازمان» است. شاخصهايي كه توسط ابزارهاي ارزيابي عملكرد سيستم مديريت سلامت و ايمني مورد استفاده قرار ميگيرند، گاهي اوقات توسط مديريت بهعنوان ابزار نظارتي بر كار خود تلقي شده و در نتيجه باعث مخالفت مديران با كل سيستم ميشود. بايستي تلاش كرد تا مديران نسبت به سيستم مديريت سلامت و ايمني و ابزارهاي اندازهگيري عملكرد آن آشنايي بيشتري كسب كنند.
از جمله فوايد غيرمستقيم توجه به ايمني، ميتوان به تأثير آن بر بهرهوري، كيفيت توليد، رضايت مشتري، كارآمدي و اعتبار كسب و كار اشاره كرد. اخيراً مسائل منفي ايمني در محل كار، توجه عموم را برانگيخته و اهميت اين موضوع را هر چه بيشتر نشان داده است. افت اعتبار يك شركت به كاهش ميزان فروش ميانجامد، هر چند چنين تأثيري غيرقطعي بوده و ارزشيابي آن در عمل دشوار است.
با توجه به آنچه كه در باب اهميت موضوع ايمني، بهاي ايمني و همچنين مديريت ايمني مطرح شد، مقاله حاضر قصد دارد تا با يك نگاه عميقتر به اين موضوع، ابعاد آنرا بهتر شناخته و بهديدگاه روشنتر و كاربرديتري در ارتباط با موضوع ايمني در محيط كار و بهاي تمام شده آن، مهندسي هزينههاي مرتبط با ايمني، طراحي الگوهاي مختلف بهاي تمام شده با توجه به ديدگاههاي مختلفي كه تاكنون در ارتباط با ساختار بهاي تمام شده ايمني شكل گرفته، تمركز بر اجزاي تشكيلدهنده بهاي تمامشده ايمني و مديريت آن و همچنين پرداختن به اهميت اين اطلاعات در تصميمگيريهاي مديريت و استفاده از اين اطلاعات براي سنجش ارزيابي عملكرد در ارتباط با حوزه ايمني محيط كار بپردازد.
اهميت
سلامت و امنيت در محيط كار از موضوعات مورد توجه اساسي در تمام دنيا است. مؤسسه بينالمللي كارگر در سال ۲۰۱۴ گزارش داد كه در هر ۱۵ ثانيه يك كارگر در اثر مشكلات و حوادث مربوط به كار جان ميسپارد. در بين كشورها نيوزلند شهرت بسيار بدي در اين زمينه دارد. در اين كشور سالانه بيشتر از ۱۰۰.۰۰۰ نفر در اثر حوادث كاري فوت ميكنند كه نرخ اين ۵۰ درصد بيشتر از كشور استراليا و تقريباً ۷۰ درصد بيشتر از نرخ كشور آمريكا است. براساس گزارش سلامت و ايمني شغلي نيوزلند كه در سال ۲۰۱۲ منتشر شد، در دوره زماني ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰، بيشتر از ۱۰۲.۰۰۰ حادثه منجر به مرگ و بيش از ۳۷۸.۰۰۰ جراحت بحراني بر اثر حوادث كاري گزارش شده است. به استناد اين گزارش، بهطور متوسط سالانه ۵/۳ ميليارد دلار آمريكا براي پرداخت غرامت به كاركنان يا خانواده كاركنان صدمهديده هزينه ميشود. مشخص است كه تحقيقات براي كاهش اين ميزان خسارت، كاملاً ضروري است.
در سال ۲۰۱۵، سازمان بينالمللي كارگران تعداد ۳۴۰ ميليون حادثه مربوط به كار را گزارش ميدهد كه حداقل ۳/۲ ميليون از آنها همراه با آسيب غيرقابل جبران و دائمي هستند. بنابراين براي شركتهايي كه در محيط صنعتي فعاليت ميكنند، كنترل ريسك ايمني محيط كار و در نظر گرفتن ايمني حرفهاي در تدوين استراتژي شركت حائز اهميت است. اين شركتها براي اجراي استراتژيهاي ايمني، بايستي سيستمهاي كنترل مديريت مؤثري را پياده كنند. بديهي است كه سيستمهاي كنترل مديريت در محيط ايزوله قابل استفاده نيستند. چنين سيستمهايي در محيطهايي با فاكتورهاي قابل نظارت محدود قابل پيادهسازي هستند، هر چند جامعه مديريت همواره بهدنبال كشف راههاي جديدي براي افزودن بر اين فاكتورها هستند.
از تصويب قانون فرصتهاي شغلي و ايمني شخصي (۱۹۹۶) در آمريكا، بهعنوان تجديد ساختار رفاهي جامعه ياد ميشود. اين قانون، با حذف كمكهاي نقدي ايالتي به خانوادهها يا كودكان مستقل بيسرپرست كه براي ۶۰ سال ادامه داشت، مفهوم رفاه را تغيير داد. برنامه جديد كمك نقدي، كمك موقت نقدي به خانوادههاي نيازمند است، كه با پيشبيني يك مبلغ مشخص و ثابت در بودجه هر ايالت همراه بوده و براي كمك به خانوادههايي صرف ميشود كه در جريان كار روزمره دچار صدمه شدهاند. يافتههاي مطالعات انجام يافته در مورد اين تغيير رويه، نشان ميدهد كه قانون جديد، در عمل به كاهش سطح رفاه عمومي منجر شده و بازماندگان حوادث را ناچار ساخته كه براي گرداندن زندگي تن به مشاغل كم درآمدي بدهند كه شرايط سختي را برايشان رقم ميزند. در كشورهاي ديگر تحقيقاتي در زمينه ايمني در محل كار و بحثهاي مرتبط با آن مانند شيفتكاري، مشكلات خواب، شكايتهاي مربوط به سلامت جسمي و رواني و همچنين صدمات جسمي در حين كار انجام شده است. محققان به اين نتيجه رسيدند كه شيفت كاري نامناسب عامل اصلي مشكلات خواب در سن بازنشستگي است كه ميتواند به عوارض رواني شديد در اين سن منجر شود.
مسووليت اجتماعي و ايمني در محيط كار
مسووليت اجتماعي دربرگيرنده موضوعاتي از قبيل روابط متقابل شركتها و جامعه به ويژه تحميل تأثير منفي و مضر فعاليتهاي شركتها بر افراد و جوامع است. اگرچه مسووليت اجتماعي شركتها به موضوعي رايج در مباحث سياسي، اجتماعي و اقتصادي تبديل شده است، اما هنوز در مورد تعريف روشهاي اجراي آن توافقي وجود ندارد. بهعنوان نمونه، بررسي پژوهشهاي مربوط نشان ميدهد كه تعاريف بسيار متفاوتي از مفهوم مسووليت اجتماعي ارائه شده است، كه از آنجمله ميتوان به «فعاليتهاي شركتها در مورد سرمايهگذاريهاي بشردوستانه» تا «تعهد به انجام اقدامهاي قانوني، اخلاقي و بشردوستانه درست كه رفاه جامعه و كسب و كار را حفظ و بهبود بخشد» اشاره كرد. “مسووليت اجتماعي شركتها”، براي برخي بهمعني تعهد يا مسووليت قانوني نسبت به ديگران است؛ برخي ديگر آن را بهصورت رفتار مسوولانه اجتماعي برحسب رعايت مسائل اخلاقي معنا ميكنند؛ بعضي از افراد آن را به معناي «مسووليت» درنظر ميگيرند؛ بسياري آن را با صدقه و كمكهاي خيريه معادل ميدانند؛ بعضي آن را بهمعني «مشروعيت و مقبوليت» ميدانند و اقليتي نيز آن را به مثابه نوعي وظيفه محول شده براي اعمال ضوابط و استانداردهاي رفتاري عاليتر بهوسيله بنگاههاي اقتصادي، بازرگانان، صنعتگران و نه شهروندان ميدانند.
مسووليت اجتماعي ميتواند بهعنوان مفهومي در نظر گرفته شود كه بهموجب آن سازمانها بر منافع ذينفعشان، نه فقط از طريق انطباق با الزامات قانوني، كه با گسترش اختياري تعهداتشان براي افزايش ارزش به جامعه تأثير ميگذراند. بر اين اساس، افزايش آگاهي ذينفعان در مورد مسووليتها و تعهدات اخلاقي شركت نسبت به جامعه، منجر به ايجاد نياز در رابطه با گزارشگري مسووليتهاي اجتماعي شركتها شده است.
براساس تحقيقات انجام شده، عمده موضوعهايي كه از سوي شركتها در “گزارشگري” مورد توجه قرار گرفته به شرح زير است.
الف)موارد زيستمحيطي: ارائه اطلاعات در رابطه با بازيافت ضايعات يا استفاده مجدد از مواد دور ريختني؛ استفاده بهينه از منابع طبيعي بهمنظور كاهش ضايعات احتمالي؛ اعطاي كمك مالي براي حفاظت از طبيعت و محيطزيست؛ خريد و استفاده از مواد اوليه، محصولات و ملزومات سازگار با محيطزيست و … مصاديقي از افشا در موضوعات زيستمحيطي هستند.
ب)مشاركت در فعاليتهاي اجتماعي: شامل پشتيباني يا كمك بلاعوض به جامعه؛ مشاركت “شركت” در ارائه خدمت به انجمنهاي غيرانتفاعي و تشويق كاركنان به آن؛ اعطاي كمك هزينه تحصيلي به دانشجويان مستعد و نيازمند؛ اعطاي كمك مالي به مؤسسههاي خيريه؛ استخدام دانشآموختگان محلي؛ مشاركت شركت و تشويق كاركنان به ارائه خدمات مورد نياز مراكز آموزشي در صورت واجد شرايط بودن؛ فراهم كردن فرصتهاي كارآموزي براي دانشجويان و دانشآموزان و انتقال تجربه و دانش به آنها؛ حمايت از صنايع محلي؛ شركت و تشويق كاركنان به مشاركت در فعاليتهاي عامالمنفعه؛ برخورد اخلاقي با كاركناني كه معيارها و هنجارهاي صنعت را رعايت نميكنند؛ كمك مالي به مراكز علمي و پژوهشي؛ اعطاي مرخصي با حقوق به كاركنان براي انجام كارهاي عامالمنفعه و … مثالهايي از اهداف، سياستها و مأموريتهاي اجتماعي ”شركت“ و كمك به جامعه و ارائه اطلاعات در مورد ارزشهاي اجتماعي است.
پ)منابع انساني: اين موضوع شامل برنامههاي ايجاد توازن بين كار و زندگي شخصي كاركنان؛ برنامههاي آموزشي كاركنان؛ برنامههاي مسافرتي پيشنهادي به كاركنان؛ تشويق كاركنان به ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر؛ حقوق و مزاياي كاركنان شامل برنامههاي تقسيم سود بين كاركنان؛ وامها و ساير مزاياي پرداختي؛ نبود تبعيض در استخدام كاركنان؛ برنامههاي مربوط به مشاركت كاركنان در مالكيت واحدها و ورزش، سرگرمي و تفريح كاركنان و همچنين تأمين امنيت كاركنان در محيط كار است.
ت)انرژي: ارائه اطلاعات در رابطه با صرفهجويي يا استفاده بهينه از انرژي؛ انجام پژوهش بهمنظور ارتقاء بهرهوري انرژي؛ دريافت پاداش و يا جريمه در رابطه با مصرف انرژي؛ سياستهاي مرتبط با استفاده كارآمد و كاهش مصرف انرژي در شركت و استفاده از منابع جديد مصاديقي از افشاهاي مرتبط با انرژي است.
ج)بهداشت و ايمني: بهداشت و ايمني محيط كار؛ سلامت مشتري؛ سلامت محصول؛ نرخ سوانح و جبران زيانهاي احتمالي، نمونههايي از موضوعات و مسائل مربوط به بهداشت و ايمني است.
چ)رويههاي فعاليت عادلانه: اين موضوع مرتبط با رويههاي فعاليت عادلانه بهطور عمده شامل شكايتهاي طرح شده در شركت يا عليه شركت است.
ح)ساير موضوعها: ساير موضوعها شامل هدفهاي شركت، مشتريان و عرضهكنندگان كالا و خدمات است.
ارزشيابي ايمني در محيط كار
در كل، ايمني يك ارزش مثبت براي افراد تلقي ميشود. در كسب و كار، ايمني ميتواند بهعنوان پيشنيازي براي عمليات درنظر گرفته شود، به اين معنا كه مقررات و توافقات وضع شده براي اطمينان از عمليات يك شركت، بدون دخالتهاي خارجي دنبال ميشوند. بسياري از شركتها به ارزشآفريني ايمني در محيط كار پيبرده و براي ارتقاي ايمني محيط كار خود به بالاي سطح استاندارد، اقدام كردهاند. ايمني در يك شركت بهتدريج ارتقا يافته و نهايتاً به سطحي ميرسد كه راهحلهاي ساده پيشين فاقد موضوعيت شده و بهبود بيشتر شرايط ناگزير از روشهاي دشوارتر و هزينهبرتر است. نياز به ارزيابي تلاشهاي انجام يافته در ارتباط با بهبود ايمني، در مراحل بعدي و در مرحله تصميمگيري آشكار ميشود.
بسياري از شركتها، سطح ايمني خود را به بيشتر از حداقل الزامات قانوني ارتقا دادهاند، كه نشان از اهميتدهي آنها به اين موضوع دارد، حتي اگر ارزشيابي آن بهطور خاص محاسبه نشود. در اين موارد بهنظر ميرسد كه منافع غيرمستقيم از اهميت زيادي برخوردار است. در يك شركت با انگيزههاي مشتريمدارانه، ايجاد اعتبار و اعتماد از طريق ايمني كار، از موارد خاص محسوب ميشود، كه از جمله ميتوان به ايمني مواد غذايي يا حمل و نقل هوايي، اشاره كرد. در اين دو مورد، نياز به ايمني براي هر مشتري واضح است. جنبشهاي زيستمحيطي، ايمني زيستمحيطي را براي موقعيت تقريباً يكسان افزايش داده است، حتي اگر اهميت آن در اصل زياد واضح نباشد. جنبش رو بهرشد “منظر صفر” يا “بدون حادثه” در رأس حوزه ايمني محيط كار قرار دارد. از جمله فوايد غيرمستقيم توجه به ايمني، ميتوان به تأثير آن بر بهرهوري، كيفيت توليد، رضايت مشتري، كارآمدي و اعتبار كسب و كار اشاره كرد. اخيراً مسائل منفي ايمني در محل كار، توجه عموم را برانگيخته و اهميت اين موضوع را هرچه بيشتر نشان داده است. افت اعتبار يك شركت به كاهش ميزان فروش ميانجامد، هر چند چنين تأثيري غيرقطعي بوده و ارزشيابي آن در عمل دشوار است.
به استناد برخي بررسيها در زمينه ارزيابي هزينه مرتبط با ايمني، يكي از سختترين و بحثبرانگيزترين مسائل احتمالاً مساله نسبت دادن يك ارزش به جان انسان بهدليل پيامدهاي اجتماعي و اخلاقي آن است. با اينوجود، اين موضوع را بهعنوان تنها راه احراز هزينهها ـ زمانيكه افراد صدمه ميبينند ـ درنظر ميگيرند. بدون درنظر گرفتن مسائل اجتماعي و اخلاقي، ارزش جان انسان (يا صدمه وارده) براي يك شركت شامل هزينههاي مستقيم و غيرمستقيمي است كه در نتيجه آن حادثه براي شركت بهبار آمده است. يكي از روشهاي ارزشگذاري براي جان انسانها، استفاده از مفاهيم “بهاي زندگي آماري” است، كه بيشتر در تصميمگيريهاي اجتماعي، از جمله تصميمات مربوط به سرمايهگذاريهاي ايمني ترافيكي مورد استفاده قرار ميگيرد. نظر بر اين است كه اگر هزينههاي سرمايهگذاري ايمن از ارزش جان انسان فراتر نرود، در عمل از نظر آماري بهنوعي “صرفهجويي” روي داده است، پس سرمايهگذاري بايد انجام شود. دو ديدگاه براي تعيين بهاي زندگي آماري بهكار رفته است: رويكرد سرمايه انساني و رويكرد تمايل به پرداخت. رويكرد سرمايه انساني، كاهش كسب درآمد آينده افراد را بهعنوان ارزش زندگي آنها درنظر ميگيرد، كه ارزش بازار كار آنهاست. ميانگين بهاي زندگي آماري محاسبه شده به اين روش براساس دادههاي آماري ملي قابل برآورد است. در مقابل، در رويكرد تمايل به پرداخت، بهاي زندگي آماري با بررسي ميزان تمايل افراد به هزينه كرد با هدف نجات جانها برآورد ميشود. مورد اخير، از طريق نظرسنجي يا تجزيه و تحليل ميزان سود واقعي مرتبط با ايمني مردم انجام ميشود.
سطح خطر قابلقبول و بهاي نجات جان انسان
استفاده از مفهوم بهاي آماري زندگي (VSL) يك كاربرد خاص از تحليل هزينه ـ فايده است. اين امر به اصل متعارف مورد استفاده در كاهش مخاطرات ارتباط دارد كه در ۲۶ استاندارد مختلف ارائه شده است. براساس اين اصل، تمامي مخاطرات ميبايست تا يك «سطح مناسب» يا «به اندازه منطقاً عملي» كاهش يابند. بهاي آماري زندگي (VSL) بيانگر حد «تناسب» يا «منطقي بودن» يك تلاش ايمني است كه ميتوان هزينههاي مربوطه را توجيه كند. استفاده از بهاي آماري زندگي (VSL) براي ارائه تصويري از تمام مزاياي عمده ايمني، انجام محاسبات را تسهيل ميكند. برآوردهاي مختلفي از بهاي آماري زندگي بهكار ميروند. براي مثال، اداره بهداشت و ايمني انگلستان، بهاي زندگي آماري را معادل يك ميليون پوند (۶/۱ ميليون دلار) و آژانسهاي فدرال مختلف در آمريكا اين بها را بين ۵/۱ تا ۸/۵ ميليون پوند در نظر گرفتهاند. در سوئد، ارزش رسمي بهاي زندگي آماري معادل ۲۱ ميليون كرون (۲/۳ ميليون دلار) در نظر گرفته شده است. اين رقم براي صنعت نفت انگلستان به ۶ ميليون پوند (۸/۹ ميليون دلار) ميرسد.
يك نقطه قوت رويكرد بهاي زندگي آماري اين است كه استفاده از آن براي كاربران ساده است. همچنين از نظر اجتماعي قابل دادرسي است، زيرا براي حفظ جان يك انسان، يك كف حداقلي از مزايا را ارائه ميكند. بدينترتيب براي حوزههاي توسعه نيافته كه حفظ جان انسانها مساله مهمي است (مانند تصادفات) كاربردپذير است. با اين حال در اكثر صنايع ـ حداقل در جهان غرب ـ تمركز اصلي بر پيشگيري از صدمات و سهلانگاريها است. به اينمنظور، بهاي آماري زندگي فراتر از يك ابزار است. بههمين ترتيب، ميتوان رويكرد مشابهي را براي صدمات و آسيبهاي جسمي بهكار برد، هر چند تعريف و برآورد “ارزش آماري صدمه” بسيار پيچيدهتر خواهد بود، چرا كه شدت صدمات ميتواند بسيار متنوع باشد. مطالعات مستقلي براي برآورد هزينهاي صدمات جسمي انجام يافته است. در اين رابطه، در تحقيقي كه در كشور فنلاند انجام يافته است، با بررسي تحليلي ۳۶ مورد حادثه كاري منجر به صدمه جسمي در شاخههاي مختلف صنعت، هزينه حوادث شغلي از حداقل ۳۰۰ پوند تا حداكثر ۷۲۰۰۰ پوند (۴۰۰ ـ ۹۹۰۰۰ دلار) متغير بوده و بهطور متوسط حدود ۶۰۰۰ پوند (۸۲۰۰ دلار) درنظر گرفته ميشود. در ايالات متحده آمريكا، ميانگين هزينه يك حادثه شغلي حدود ۱۵۰۰۰ دلار براي تمام صنايع برآورد ميشود. اين هزينه در صنعت ساخت و ساز بيشتر بوده و به حدود ۲۷۰۰۰ دلار ميرسد. هر دو رويكرد مورد استفاده براي برآورد بهاي آماري زندگي، ميتواند براي برآورد بهاي آسيب آماري نيز مورد استفاده قرار گيرد. از آنجا كه برآورد و ارزشگذاري پولي هزينه ـ فايده در اقدامات مختلف ايمني، يك فرآيند دشوار و پرزحمت است، توسعه هرچه بيشتر رويكرد بهاي زندگي آماري با توجه به ارزش آماري آسيب ميتواند مفيدتر باشد.
علاوه بر اين ناتواني مدل سالهاي عمر تعديل شده استفاده شده در تجزيه و تحليل اثربخشي هزينه در سطوح خرد و جزئي در برآورد مخارج بيماري استفاده شده است؛ زيرا بسياري از تجزيه و تحليلها از نظر روششناختي، براساس فرضيات مبهم بهوجود آمده و بهدليل محدوديتهاي زيرساختي، قابل مقايسه يا قابل اقتباس نيستند. هنگاميكه سالهاي عمر از كارافتادگي در محاسبات اثربخشي هزينهها بهكار ميرود، گزارش معيارهاي خاصي بايد براي كمك به تصميمگيرندگان براي درك قدرت نتايج مدنظر قرار گيرد. براي نمونه مدلهاي جمعيتي مربوطه بايد بهكار رود و تمامي فرضيات بهكار رفته در محاسبات بايد بهروشني بيان شوند.
با توجه به آنچه كه در مقاله مطرح مورد بحث قرار گرفت، ايمني، مديريت ايمني، اندازهگيري از بهاي تمام شده ايمني، شناسايي عناصر تشكيلدهنده بهاي تمام شده ايمني و تمركز بر ساختار بهاي تمام شده ايمني از منظر مهندسي هزينه، مديريت بهاي تمام شده و ارزيابي عملكرد از اهميت ويژهاي برخوردار است. از آنجا كه موضوع ايمني در محيط كار به يكي از باارزشترين منابع سازمان ارتباط پيدا ميكند، اهميت موضوع دو چندان ميشود؛ زيرا يكي از عوامل بسيار مؤثر در خلق و ايجاد ارزش در يك سازمان، نيروي انساني و سرمايه فكري آن سازمان است.
تطبيق ديدگاههاي ايمني و راهكارهاي تجاري، در هنگام انجام ارتقاي ايمني و سرمايهگذاريها، به خلق ارزش براي سازمان منجر ميشود. سازمانها ميتوانند يك هدف مشترك را بهجاي تعداد بيشماري اهداف متنوع و حتي ناسازگار در نظر گيرند. با استفاده از رويكرد كارت ارزيابي متوازن، ميتوان بازخوردي از اثربخشي اقدامات انجام يافته بهدست آورده و بهمنظور تصميمگيريهاي بهتر از آنها بهره گرفت. مفاهيم و روشهايي براي ارزيابي قابليت سودآوري سرمايهگذاريهاي ايمني وجود دارد، اما آنها بايد از ديدگاه حسابداري مديريت بسيار توسعهيافتهتر باشند. منافع غيرمالي، از قبيل بهبود ايمني و بهرهوري، بايد در كنار منافع مالي درنظر گرفته شوند. بهبود بهرهوري منجر به سودآوري بيشتر شده و اغلب بهبود ايمني ميتواند تنها بهدليل ارتقاي بهرهوري از نظر مالي مورد قضاوت قرار گيرد. بهبود ايمني ممكن است اثرات مثبت ديگري ـ از جمله تعهد بهتر كاركنان ـ را نيز درپي داشته باشد. اما تصديق رابطه عليت دشوار است. بهعلاوه كيفيت و دسترسي به دادههاي مرتبط با سلامت هنوز مانع بزرگي در راه ارتباط دادن سلامت و ايمني حرفهاي و عملكرد كسب و كار است. چالش ديگر انتخاب شاخصهايي است كه واقعاً بر عملكرد يك سازمان اثرگذار است.
استفاده از روشهاي مناسب براي بهايابي ميتواند ابزار مناسبي براي مهندسي هزينه ايمني و سنجش مزاياي بهبود و ارتقاي ايمني در سازمان باشد. زمانيكه هزينههاي مستقيم حوادث قابل پيشبيني بوده و ابزار پيشگيري از آن به خوبي تعريف شده باشد، اندازهگيري، تحليل و تصميمگيري سادهتر ميشود. با اينحال، در اكثر موارد، در زمان برآورد هزينهها و منافع سرمايهگذاريها و بهبود سلامت و ايمني حرفهاي، بايد ضعفهاي بالقوه روشها را شناسايي كرد. مشكلات اساسي از قبيل عدمقطعيت ارزشيابي، پارامتر تجزيه و تحليل و كميت هزينهها و منافع، هميشه وجود دارند. راهحل دقيقي براي اين مسائل يافت نشده است. بهطور معمول، بهبود سلامت و ايمني حرفهاي هيچگاه تحت كنترل كامل نيست، بهطوريكه پيامدهاي ارتقاي ايمني ميتواند در آيندهاي دور ظاهر شده و رابطه علت و معلولي مشخصي برقرار نباشد. اقدامات ارتقاي ايمني در محيط كار ميتواند احتمال رخ دادن حوادث را كاهش داده و مسووليت سازمان را در برابر حوادث كاهش دهد. يك حادثه جدي و مهم ميتواند اثر معنيداري بر محاسبات و اندازهگيري بهاي تمام شده ايمني داشته باشد. بهدليل عدمقطعيت بالا، روشهاي ساده بودجهبندي سرمايه بهخوبي بهكار ميآيند، و نيازي براي استفاده از تكنيك ارزش زماني پول نيست. دوره بازپرداخت و نسبت فايده به هزينه، برآوردهاي بهحد كافي دقيقي را ارائه ميكند. بهدلايل مشابه همتراز كردن برخي روشها مانند ارزشيابي سهام دشوار است. ارتباط بين ايمني بهتر و ارزش سهام مبهم است، و ارزش سهام نتيجه مسائل بسياري است كه نميتوانند در زندگي واقعي برآورده شوند.
ارزشيابي از لحاظ معني فلسفي حتي مشكل بزرگتري است. آيا بايد بهايي قابل اندازهگيري براي هر چيزي داشته باشيم؟ اين امر بهمعناي آن است كه بتوانيم براي هر چيزي ارزش پولي تعيين كنيم. در دنياي واقعي ميتوانيم اين كار را انجام دهيم ولي همزمان، بايد نقاط ضعف ممكن را نيز شناسايي كنيم. هنگاميكه براي “جان” يا “آسيب” ارزش پولي قايل ميشويم، ميتوان انتظار زير سوال رفتن آن را داشت. براساس آنچه كه توضيح داده شد، يك راهحل ممكن اين است كه براي هر چيزي ارزش پولي درنظر نگرفته و ارزش پولي آن را وارد محاسبات نكنيم. اين ايده در كارت ارزيابي متوازن آورده شده و راهحل خوبي در بسياري از موارد ارائه ميدهد. رويكرد كارت ارزيابي متوازن، در ارتباط با ايمني و راهكارهاي كسب و كار در مورد آن اهداف تنظيم ميكند، بهخصوص زمانيكه حفظ ايمني براي كسب و كار حياتي است.
در تصميمات مرتبط با ايمني در صورتيكه از تحليل هزينه ـ فايده استفاده شود، اين روش ميتواند مزاياي زيادي در تصميمگيريها داشته باشد و بر اين اساس ميتوان تصميمات منطقي و معقولانهتري در ارتباط با ايمني، ارتقاي ايمني و مديريت ايمني داشته باشيم. يك مزيت خاص رويكرد هزينه ـ فايده اين است كه با استفاده از آن امكان دارد كه به منافع ايمني كه خود مستقيماً براساس ارزش ايمني استوار نيستند ولي اثرات جانبي كار ايمني هستند، اعتبار بخشيد.