تجارت ایران با عراق تازه اول راه است و سیر صعودی دارد
شیما شرقی (کربلایی)؛ تاجر عراقی:
یکی از میهمانان غرفه ماهنامه صنعت چاپ در نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی، خانمی عراقی بود که حالا هویت ایرانی هم دارد و سال‌هاست در تجارت محصولات چاپی و بسته‌بندی از ایران به عراق فعالیت دارد. او نکات جالبی درباره این ارتباطات و سفارشات چاپ به چاپخانه‌های ایران بیان کرد و ضمن پاسخ به پرسش‌های ما، به علل جابجاشدن سفارش‌های خود از ایران به ترکیه و مسائل مختلف در این زمینه توضیح داد.
شنیدیم که شما بعنوان تاجر ظروف یکبارمصرف در ایران هستید. درباره نحوه کارتان توضیح بدهید.
حدود بیست سال است بواسطه ازدواج با همسر ایرانی، در تهران کار و زندگی می‌کنم. سالیان زیادی است که در زمینه چاپ و تبلیغات کار می‌کنم. کارهایمان به مقصد عراق و عمان است. کمترین سفارش ما تیراژ ده هزار عدد است. عمان دست بازی در صادرات دارد. ما به آنجا صادر می‌کنیم و آن‌ها اغلب به کشورهای دیگر برای نشر دین اسلام محصولات ما را به صورت رایگان ارسال می‌کنند. کشورهای مقصد صادرات امارات و عمان در این زمینه، بیشتر کشورهای آفریقایی هستند که مسلمانانی دارد که در واقع مسلمان‌زاده هستند و تقریباً چیزی از اسلام، احکام و گاهی حتی قرآن نمی‌دانند. این کار باعث نشر اسلام می‌شود.
اکنون هم به این کار مشغول هستید؟ یعنی از ایران خرید می‌کنید و به‌عنوان واسطه به عراق و عمان ارسال می‌کنید؟
الان کارمان بیشتر متمرکز به ارسال ظروف یکبارمصرف مانند لیوان و بشقاب و غیره به عراق شده است. به هرحال اخیراً به دلیل سفر زائرین زیادی از ایران و کشورهای دیگر به شهر کربلا – خصوصاً ایامی که به اربعین نزدیک می‌شویم ـ کارمان به خرید چنین لوازمی از ایران و ترانزیت به عراق معطوف می‌شود.
هر سفارش شما معمولاً چه تیراژی دارد؟
هربار سفارش ما حداقل یک کانتینر است، بعنوان مثال؛ یک کانتینر لیوان یکبار مصرف ارسال می‌کنیم، یک کانتر بشقاب یکبار مصرف و یک کانتینر قاشق و چنگال یکبارمصرف.
شما چنین تجارتی را به تنهایی اداره می‌کنید؟
خیر؛ مسئول بنده به نام آقای کربلایی در کربلا ساکن هستند که به کمک نیروهای شرکتی که در آنجا داریم، مسئولیت سفارش‌گیری، فروش و پخش این لوازم را دارند که قبلاً بیشتر با دبی کار می‌کردند و این محصولات در دبی تهیه و تولید می‌شد.
به نظر می‌رسد شما دیگر تجارتی با دبی ندارید و برای خرید به شرکت‌های ایرانی مراجعه می‌کنید، علت این کار را می‌فرمایید؟
بله، ما قبلاً روابط تجاری خوبی با شرکت‌های اماراتی داشتیم، از دبی خرید می‌کردیم و به عراق می‌آوردیم اما اکنون ایران هم به دلیل همجواری و هم بدلیل قیمت پایین محصولات، به قدری برای ما مطلوب است که نیازی به پرداخت هزینه اضافی، زحمت زیاد و سفارش‌دادن به شرکت‌های اماراتی نداریم.
دفتر شما در کدام شهر عراق قرار دارد و نحوه کارتان به چه صورت است؟
دفتر ما در کربلا و در نزدیکی حرم امام حسین (ع) است. ما، نماینده و عمده‌فروش ظروف یکبار مصرف در کربلا هستیم. به همین دلیل اگر کسی به چند هزار لیوان برای مغازه یا مراسمی نیاز داشته باشد، دیگر به ایران مراجعه نمی‌کند، یا از قبل به ما سفارش می‌دهد یا بدون سفارش قبلی، از ما خریداری می‌کند. این کار هم به نفع ما است و برای تجارت ما سود دارد، همچنین به نفع خریدار است، چون دیگر نیاز به هزینه سفر و مراجعه به ایران نخواهد داشت.
شما در عراق، امکانات چاپ و تولید محصولات کاغذی ندارید؟
خیلی کم داریم. عراقی‌ها قبل از جنگ برای کارهای چاپی به لبنان مراجعه می‌کردند اما بعد از جنگ، خیلی گران شد و اکنون به سمت ترکیه روان شده‌اند و با ترک‌ها معامله می‌کنند. کیفیت کار چاپی ترکیه بسیار بالاست، بهتر از ایران که همین مزیت حداکثر ده تا پانزده درصد تفاوت قیمت ایجاد کرده است. وقتی تیراژ بالا باشد، این درصد، مبلغ زیادی می‌شود که برای ما نمی‌صرفد و ترجیح می‌دهیم کار کم‌کیفیت‌تر ولی خوب را از ایران بگیریم تا سود بیشتری داشته باشیم.
آیا خدمات و سرویس‌دهی شرکت‌های ترکیه از لحاظ بسته‌بندی و موارد این‌چنینی از ایران بهتر است؟
بله، کارشان عالی است و بهتر از ایران.
آیا شما به شهرهای دیگر عراق هم ارسال دارید؟
بله، ما به خیلی از شهرهای عراق صادرات داریم علی‌الخصوص پایتخت عراق که اصالت خودمان هم به آنجا می‌رسد اما چندسالی است به دلیل نزدیکی به مرکز فروش این لوازم، ریاست شرکت، محل کار و زندگی‌اش را به کربلا انتقال داده است و نام شرکت هم فعلاً کربلایی است. شرکت ما حدود ده نفر پرسنل دارد که اغلب افراد خانواده و اقوام هستند. که درآمدمان بیش از صد پرسنل است. دفترمان در تهران فعلاً با من و پسرم اداره می‌شود که به زودی باید تعدادی نیروی جدید استخدام کنیم.
کار شما صرفاً به خریدوفروش محصولات کاغذی ختم می‌شود یا محصولات دیگری خریداری دارید؟
خیر؛ ما مدتی است نئون‌های دانه‌ای، ریسه‌ای و متری تبلیغاتی هم از شرکت‌های ایرانی خریداری می‌کنیم و به عراق صادر می‌کنیم. همین امروز حدود ششصد متر در طرح‌های مختلف خریداری کردیم.
تحصیلات شما در چه زمینه‌ای است و به جز این شرکت چه سابقه‌ای دارید؟
من در دانشگاه بغداد، کارشناسی ارشد ادبیات عرب را خواندم و مدتی در انتشارات جنگل مترجم زبان عربی بودم و مدتی هم با شرکت خجستگان همکاری داشتم. اکنون اگر از عراق و کشورهای عربی باشد و بخواهد در زمینه چاپ، معامله‌ای انجام بدهد، به‌عنوان مترجم و البته کارشناس بازار همراهشان هستم.
آیا مجوز خاصی برای صادرات از ایران و واردات به عراق دارید؟
بله، ما از وزارت ارشاد ایران مجوز صادرات داریم. در کل هیچکدام از شرکت‌های ایرانی بدون مشاهده مجوز وزارت ایران، حاضر به معامله با ما نیستند حتی اگر چند میلیون دلار قیمت آن معامله باشد، باز هم پای چنین قراردادی را امضا نمی‌کنند.
آیا در گمرگ ایران یا عراق برای خروج و ورود کالا یا اصطلاحاً ترخیص کالا مشکلی ندارید؟
خیر؛ ما هیچ ارتباطی با گمرک ایران و عراق نداریم. قراردادمان با شرکت ایرانی به‌گونه‌ای است که موظف به تحویل کالا در کربلا می‌باشد و کاری به این مسائل نداریم.
خریدتان در ایران با ریال است یا با دلار؟
الان دیگر با دلار کار می‌کنیم و هرچقدر دلار در ایران گران‌تر باشد معامله برای ما ارزان‌تر است. همین چند روز قبل، چهل‌هزار دلار قراردادی نوشتیم که نیمی از آن را هنگام امضای قرارداد پرداخت کردیم و نیمی دیگر را زمان تحویل سالم کالا، واریز می‌کنیم.
این مبادلات دلاری برای شما بدون مشکل انجام می‌شود؟
بله، بنده تابعیت هر دو کشور را دارم و شناسنامه ایران و عراق را دارم به همین علت، هم در بانک ملی ایران و هم در بانک ملی عراق حساب دارم و مبادلات ارزی‌ام را از طریق همین دو حساب انجام می‌دهم و با مشکلی روبه‌رو نیستم. مجوز تجاری من، نه خسارتی برای ایران دارد نه عراق.
نوسان دلار در ایران، برای شما منفعت دارد یا متضرر می‌شوید؟
مسلماً هرچه قیمت دلار در ایران بیشتر باشد، منفعت من به‌عنوان واسطه و تاجر بیشتر است، اما وقتی قیمت دلار در ایران پایین می‌آید، معامله برای من کم‌سود خواهد بود نه اینکه بخواهم متضرر شوم. البته چندسالی است نوسان شدید قیمت دلار در بازار ایران به این شکل است و ثبات و همچنین ارزش خوب پول عراق نسبت به دلار در این سال‌ها برخلاف ارزش کم پول ایران نسبت به دلار، سبب سود شده، روزبه‌روز سودمان بیشتر شود. اگر این سوددهی کم شود، من کسب‌وکاری را که در ایران دارم به ترکیه یا لبنان منتقل می‌کنم. چاپخانه‌ها و شرکت‌های ایرانی گاهی ناچارند به دلیل خرید قبلی کاغذ و هزینه‌های کارگاه یا کارخانه و نیروهایشان با ما کار کنند و معمولاً سود زیادی از این موضوع نخواهند برد اما راضی به این هستند، تا با ما کار کنند که هزینه‌شان به نوعی درآید و لااقل بیکار و بدون مشتری نباشند.
پیش‌بینی شما از مبادلات آینده بین ایران و عراق چطور است؟
تازه اول بسم‌الله است و هنوز جای کار زیادی دارد. اطمینان دارم حداقل در زمینه ظروف یکبارمصرف، به‌قدری تجار عراقی روانه ایران شوند که شاید در باور کسی نگنجد. ما هنوز کار چندانی برای این صادرات و واردات انجام نداده‌ایم و با همین حجم از تعداد زائران کربلا، یقین دارم این تجارت سیر صعودی دارد.
