چرا هنوز هم بعضی لیبلهای ایرانی در ترکیه چاپ میشود؟
یکی از علامت سوالهایی که همیشه در حوزه چاپ و کالاهای چاپی وجود داشته است؛ محصولات چاپی است که به سفارش شرکت های ایرانی از ترکیه وارد کشور می شوند. از جمله این کارهای چاپی، لیبل و برچسب است که علیرغم موانع مختلف هنوز هم برخی شرکتهای تولیدی ایرانی از کشورهایی مانند ترکیه و معمولا از راه مناطق آزاد، وارد کشور میکنند. درباره همین موضوع با یکی از مدیران چاپخانه های لیبل و برچسب، گفت و گو می کنیم. پیام محبوبی، مدیرعامل شرکت کالا برچسب، جزئیات بیشتری از این پدیده را با ما در میان می گذارد.
باتوجه به اینکه واردکردن کالا از خارج، دارای پروسه طولانی و پیچیده ای است، چرا برخی از تولیدکنندگان ایرانی، ترجیح میدهند از کشورهای دیگر کالای موردنیازشان را وارد کنند؟
اول از همه اینکه واردکردن این کالاها، به لحاظ قیمتی به نفع آنها است به این دلیل که لیبل های چاپ شده را از راه قانونی وارد نمی کنند یعنی عوارض گمرکی بابت آن پرداخت نمی کنند. درحالی که بیشتر شرکت های داخلی از جمله ما بابت مرکب، کاغذ و چسب کلیشه و همه این موارد، عوارض گمرکی پرداخت میکنیم و مقدار آن هم چیزی در حدود ۴۰درصد است و در همین ابتدای کار ۴۰درصد به نفع این دوستان است. از طرف دیگر افرادی داریم که در فرودگاه پیام(منطقه آزاد) کار چاپ لیبل انجام می دهند و چون در منطقه آزاد است عوارض گمرکی هم شامل حالشان نمیشود و مثلا کاغذی را که ما ۱۵هزارتومان می خریم، درمنطقه آزاد ۲۰درصد پایینتر تهیه میکنند یا مثلا مرکب کیلویی ۶۰۰ تومان را آنها ۲۰درصد پایینتر میخرند. همین موارد باعث میشود تا وارد کردن لیبل چاپ شده از ترکیه، با دور زدن گمرک و هزینه های دیگر، برایشان توجیه داشته باشد و کالاهای چاپی از خارج، وارد کشور بشوند.
کمی هم درباره نحوه ورود این کالاها به داخل کشور توضیح دهید؟ اساسا چگونه از مرزهای ما وارد کشور میشوند؟
راههای زیادی وجود دارد که از آن طریق اقدام میکنند مثلا گزارش کالاهایی را که خریداری کردهاند، نمیدهند یا پشت ماشین، آنها را پنهان میکنند و یا تعداد و وزن کالاها را کمتر اعلام میکنند. درحال حاضر هم، خیلی از مشتریان ما، به خود ما سفارش نمیدهند اما به شرکتهایی که در منطقه آزاد در فرودگاه پیام است، سفارشهای خود را میدهند واز آن طرف هم شرکت های ترکیه ای، باروش هایی مثل چتربازی و یا حتی اتوبوس، لیبلهای خریداری شده را به دست مشتریهایشان میرسانند.
یکی از نکات مهم در این فرآیند، واسطهها هستند و همین واسطهها یا بازاریابها ارتباط میان مشتری ایرانی و شرکتهای ترکیه ای را برقرار میکنند. این واسطهها چه کسانی هستند؟ آیا در بازار شناخته شدهاند؟ و چگونه میتوان با آنها ارتباط برقرار کرد؟
درواقع این واسطه ها، دفاتر تبلیغاتی هستند که به سراغ شرکتهای بزرگ میروند و با رانت اطلاعاتیای که دارند، با شرکتها وارد مذاکره میشوند و این ارتباط برقرار میشود. حتی به غیر از این، نمایندگان این شرکتها به عنوان ویزیتور، درنمایشگاههای بزرگی مثل چاپ و بسته بندی که در ایران برگزار میشود، می آیند و خودشان را به شرکتهای ایرانی معرفی میکنند. حتی از طریق جستجو در اینترنت هم میتوانید آنها را پیدا کنید و میتوانید با واردکردن نام برخی شرکتهای ترک، این واسطهها را پیدا کنید.
پس با این حساب که آنها نمایندگانی در کشور دارند و در نمایشگاههای ماهم شرکت میکنند، میتوان گفت فعالیت آنها قانونی است؟
آنهایی که در مناطق آزاد فعالیت میکنند، طبیعتا حضورشان نیازی به مجوز هم ندارد و اگر مجوزی هم نیاز داشته باشند باید از مناطقآزاد تهیه کنند. اما آنقدرها هم که ما فکر میکنیم این فرآیند پیچیده نیست چرا که در همین لحظه، معاملهها و قراردادهای بسیاری میان شرکتهای ایرانی و نمایندگان شرکتهای ترکیه ای منعقد میشود، اما این شرکتهای داخلی هستند که دربسیاری موارد آسیب میبینند و متضرر میشوند. درحالی که خیلی از همین کالاهای چاپی ازجمله لیبل، توسط شرکتهای داخلی و تقریبا با همان کیفیت تولید میشوند.
بیایید جدا از بحث مجوز و هزینه های ورود و خروج وغیره، کمی درباره مزیت این کالاهای سفارشی صحبت کنیم. بنظر شما چرا بعضی شرکت های ایرانی همچنان ترجیح میدهند از کالاهای خارجی استفاده کنند؟ آیا تفاوت چشمگیری میان این کالاها و نمونه ایرانی آن وجود دارد؟
باید بگویم با توجه تحریمهایی که درحال حاضر برای ایران وجود دارد، قطعا کالاهای ما با کیفیت درجه یک تولید نمیشوند. مثلا کاغذ چسبی که در اروپا تولید میشود، قطعا چسبندگی و شفافیت بالاتری نسبت به نمونههای ایرانی آن در جریان تولید دارند. از طرف دیگر نوسان قیمت هم در داخل خیلی بیشتر از نوسان قیمت در اروپا است و همین باعث عدم ثبات قیمت در بازار داخل میشود و خیلیها راغب تر هستند که به ترکیه سفارش دهند. چون خیالشان راحت است که با دلار کار میکنند و اگر نوسانی هم رخ دهد، ضرر نمیکنند اما ما در داخل با ریال کار میکنیم و خریدمان با دلار است و مثلا من کاغذ را میخرم و چک میدهم اما معلوم نیست تا موعد چک، قیمت کاغذ همان باشد یانه. طبیعتا نوسانات قیمت ارز بر کارمان اثر میگذارد .درنتیجه کیفیت بعضی کارهایهای خارجی بهتر است و بسیاری از خریداران از این بابت آسوده خاطر هستند. اما باید بگویم با توجه به این شرایط و با درنظرگرفتن همه جوانب میتوان گفت لیبل ایرانی هنوز هم مشتری های خودش را دارد چون این چاپخانه ها هستند که دارند زحمت ناهماهنگی و بی ثباتیهایی را که اشاره کردم، به دوش میکشند وگرنه مصرف کننده که با همان قیمت از قبل تعیین شده کار میکند و اینکه شما سود کنید یا نه برای او اهمیت ندارد. چاپخانه ها هم دقت بیشتری میکنند تا بتوانند ضایعاتشان را کاهش داده و جوابگوی هزینههایشان باشند.
در حال حاضر کدام شرکتهای ایرانی به ترکیه، لیبل سفارش میدهند؟
درحال حاضر هم شرکت های معروفی در صنایع بهداشتی، آرایشی و غذایی هستند که بعضی کارها را به ترکیه سفارش میدهند و مشتری چاپخانه های ترکیهاند. البته همانها در ایران هم حجم بالایی از سفارشات را دارند و شاید چند قلم خاص را خارج از ایران چاپ می کنند.
در پایان میخواهیم بدانیم خود شما که از تولیدکنندگان پرسابقه لیبل در ایران هستید، چه راهحلی را برای کاهش سفارش چاپ به ترکیه و انجام آن در ایران پیشنهاد میکنید؟
اول از همه دولت شرایطی برای تولید فراهم کند که شعاری نباشد؛ یعنی برنامههایی که در عمل برای ما تولیدکنندگان، مثمر ثمر باشد. برای نمونه ما اگر الان بخواهیم یک دستگاه چاپ بخریم، حتما باید از بانک وام بگیریم و ده برابر آن پولی که وام میگیریم، وثیقه بگذاریم تا با وام ۱۸درصد بتوانیم یک دستگاه بخریم و بیاوریم. اما در ترکیه که همین بغل گوشمان است با حداقل پولی که مالک و چاپخانه میگذارد و با نرخ بهره خیلی پایین، دستگاه را میخرند و به همین دلیل ماشینآلاتی که آنجا هست خیلی بهروزتر از ماشینآلات ما است. البته الان دوسالی هست که ماشینآلات زیادی وارد ایران شده و به همین دلیل هم کیفیت چاپ افزایش چشمگیری داشته است، با این حال بعضی از شرکتها اصرار خاصی دارند که از ترکیه جنس بیاورند اما اگر نمونه ترکیهای و نمونه ایرانی را کنار هم بگذاریم خیلی تفاوتی ندارد و چون شعار من همیشه این است که لیبل را باید از فاصله ۳۰سانتیمتری دید و میتوان کیفیت آن را تشخیص داد اما همین شرکتهای داخلی زمانی که قرار است از ما خرید کنند، هم تیراژهایشان پایین است و هم دقت نظرشان برای بررسی کیفیت محصول بالا میرود، درحالی که برای سفارش از ترکیه چنین نیست و چون اسمش یک برند خارجی است، خیلی راحت تر تعداد بیشتری سفارش میدهند و علاوه براینها به فروشندگان ترکیهای پول نقد پرداخت میکنند اما به ما چک مدت دار میدهند. به همین دلیل است که باید شرایط را برای تولید با کیفیتتر ایرانی و توجیه شرکتهای ایرانی برای خرید از فروشندگان داخلی، فراهم کرد.