صنعت چاپ اوکراین ایستاده در برابر توفان
ایگور آگارکوف
رئیس شبکه اجتماعی چاپکاران اوکراین
در حالی‌که آتش جنگ در اوکراین هر روز شعله‌ور می‌شود و دنیا شاهد فجایعی است که در حال رخ دادن است. کری شربورن از وب‌سایت What They Think.com با ایگور آگارکوف(Igor Agarkov) ناشر نشریه Print + Magazine ، دایرکتوری پلی‌گرافی و رئیس شبکه اجتماعی چاپکاران اوکراین مصاحبه‌ای در شهر بوریسپول(Borispol) که در غرب شهر کی‌یف قرار دارد، انجام داده است. آگارکوف در مورد تجارب و دیدگاه‌های خود در مورد جنگ در اوکراین و انتظاری که از مردم جهان دارد صحبت می‌کند.
دنیا با وحشت و بهت و حیرت شاهد تحولات فاجعه‌بار در اوکراین است که هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد. بسیاری از شرکت‌های غربی از اپل تا آدیداس گرفته، تا کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای، تأمین‌کنندگان کارت‌های اعتباری و شرکت‌های کاغذسازی و انبوه شرکت‌های تجاری دیگر، فعالیت‌های خود را در روسیه متوقف می‌کنند تا از این طریق اعتراض خود را نسبت به جنگ در اوکراین به نمایش بگذارند. از ۸ مارس تاکنون بیش از ۱۲۴ کشور فعالیت‌های خود را در روسیه یا کاملا تعطیل کرده و یا به صورت نیمه‌تعطیل کار می‌کنند.
هنوز شرکت‌های عمده از جمله هایدلبرگ، کونیگ اند بائر و مان رولند که با روسیه روابط تجاری دارند در رابطه با جنگ در اوکراین اظهار نظر نکرده‌اند. ولی انتظار می‌رود این کار را انجام بدهند. در عین حال ایگور آگارکوف ناشر نشریه چاپی + Magazine Print و دایرکتوری پلی‌گرافی(Polygraphy) و رئیس شبکه اجتماعی چاپکاران اوکراین دیدگاه‌ها و تجارب خود را با ما در میان می‌گذارد و تقاضای خود را از مردم جهان و همکاران خود در سراسر جهان مطرح می‌کند. در حاشیه باید اذعان کنم این مصاحبه سخت‌ترین و عاطفی‌ترین نوشته‌ای است که تاکنون به رشته تحریر درآورده‌ام. یافتن پرسش‌ها برای من بسیار دشوار بود. امیدواریم این جنگ وحشیانه هرچه سریع‌تر به پایان رسد. هنگامی که این اتفاق بیفتد، باز هم این کشورو با صنعت چاپ آن ـ به کمک‌های ما نیاز دارند تا بار دیگر سرپا بایستند. همین‌جا مایلم از ایگور بخاطر صحبت‌هایش و در میان گذاشتن تجاربش با ما تشکر کنم.
شما خانواده و کارمندان شما در حال حاضر چه وضعیتی دارید؟
من، خانواده و خویشاوندان نزدیکم اکنون در شهر بوریسپول(نزدیک کی یف) هستیم. اعضای تحریریه نشریه به مکان‌ّهای امن‌تر از جمله لهستان رفته‌اند، یکی از مدیران من هنوز در کی‌یف است.
به شهر شما هم حمله شده است. آیا تخلیه مردم از شهر در حال انجام شدن است؟
در مقایسه با بمباران وحشیانه و نابودی مطلقی که مراکز جمعیتی در شهر گوستومل، بوچا، ایرپین، بورو دیانکا، ماکاریو، سامی، ماریوپول، خارکیف، و دیگر شهرها رخ داده است، بوریسپول نسبتاً آرام است. هرکسی که فرصتی به دست آورده از غرب اوکراین به دیگر مناطق کشور کوچ کرده است.
دیروز (۸ مارس) بوریسپول هدف موشک‌های کروز قرار گرفت. بسیاری از آنها توسط تجهیزات ضد موشک ساقط شدند. نبردهای شدیدی اکنون در حوالی شهر در حال رخ دادن است. روس‌ها تاکنون به سمت ساحل چپ رودخانه کی‌یف در حال پیشروی هستند.
شما گفتید که بیشتر شرکت‌های چاپی و چاپخانه‌ها در اوکراین یا تعطیل شده‌اند یا در اثر بمباران از بین رفته‌اند. اوکراین صنعت چاپ پویا و زنده‌ای داشت و از بین رفتن چاپخانه‌ها آسیب بزرگی برای صنعت چاپ جهان است.
صنعت چاپ اوکراین توسعه و پیشرفت خوبی را تجربه کرده بود، به‌ویژه در بخش چاپ فلکسوی جعبه و کارتن. چاپ انتشاراتی و به‌ویژه چاپ لیبل‌های پشت‌چسبدار در دوسال گذشته رشد بسیار خوبی داشت.
امروز بسیاری از چاپخانه‌ها فعالیت‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند. با این حال برخی از شرکت‌ها کاربری چاپخانه‌های خود را تغییر داده و به فعالیت‌های داوطلبانه رو آورده‌اند.
چاپخانه‌ای در شهر اودسا در تولید آنچه ما آن را جوجه‌تیغی می‌نامیم استاد شده است. جوچه‌تیغی دستگاهی است که مانع پیشروی خودروهای ارتش روسیه می‌شود. چاپخانه دیگری در شهر نیپرو به تولید زیرانداز برای خوابیدن سربازها رو آورده است. چاپخانه‌های دیگری، نقشه، استیکر، بسته‌بندی و تابلو برای ارتش، نیروهای دفاعی، داوطلبان، و سازمان‌های دولتی تولید می‌کنند. همکاران دیگر ما در شهرهای مختلف که هنوز امکان کار کردن در آنها وجود دارد، به چاپخانه‌داران دیگر در شهرهای جنگ‌زده و تخریب شده کمک می‌کند تا نیازهای چاپی مشتریانشان را برآورده کنند.
آمار و ارقام دقیقی در مورد ابعاد و میزان تخریب چاپخانه‌های اوکراین در دست نیست، ولی با در نظر گرفتن ابعاد تخریب توسط موشک‌های کروز در شهرهای خارکیف و سامی (که مرکز چاپخانه‌های اوکراین است) بسیار بالاست.
بسیاری از چاپکاران مجبور شدند برای نجات جان اعضای خانواده خود، شهر و دیار خود را ترک کنند. مشکل اصلی برای صنعت چاپ اوکراین بازسازی چاپخانه‌ها پس از پایان درگیری‌ها است. جمع‌آوری منابع انسانی و استخدام مجدد نیروهای متخصص به‌ویژه زنان که در صنعت چاپ اوکراین بسیار فعال بودند و حالا کشور را ترک کرده‌اند بسیار دشوار خواهد بود. البته مردان به خاطر بسیج جمعی و منع خروج از کشور، در اوکراین مانده‌اند.
با این حال نباید فراموش کرد که زنان در اوکراین پستهای کلیدی و شغلی مهم از جمله رهبری چاپخانه، مدیریت، اپراتوری دستگاه‌های پس از چاپ که اهمیت فراوانی دارد را اشغال کرده بودند. بسیاری از آنها در شبکه اجتماعی ویژه چاپکاران از ما تقاضای کمک برای یافتن کار دارند. همکاران ما در ایتالیا و لهستان به آنها برای یافتن کار کمک می‌کنند. در عین حال لهستانی‌ها و لاتویایی‌ها متوجه شده‌اند که متخصصان فراوانی اوکراین را ترک کرده‌اند و به آنها پیشنهاد کار می‌دهند.
صنعت چاپ در جهان چگونه می‌تواند به صنعت چاپ اوکراین در طول جنگ و پس از آن کمک کند؟
تردیدی ندارم که صنعت چاپ اوکراین پایداری خواهد کرد. برخی از چاپخانه‌ها هنوز کار می‌کنند و حتی سفارش کار چاپی در شهرهایی که هنوز امکان کار کردن وجود دارد، دریافت می‌کنند.
در مناطقی بخش‌هایی از آن اشغال شده، اقتصاد فعال است. ما ملتی سرافراز هستیم و نمی‌خواهیم با استفاده از یارانه‌های کشورهای غربی و اتحادیه اروپا زندگی کنیم. چاپکارانی که می‌توانند کار کنند، کار می‌کنند و به دولت مالیات پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال ما موفق شدیم کمک‌های مالی از همکاران اروپایی دریافت کنیم و با استفاده از آن نشریه خود را منتشر کنیم و در عین حال به آنها مالیات پرداخت کنیم.
دولت اوکراین نیز ابتکار عمل‌هایی به خرج داده تا کارها را برای کارآفرینان بخش خصوصی تسهیل کند. بسیاری از این کارآفرینان در صنعت چاپ فعال هستند و کارمندان آنها که در بسیج عمومی برای مقابله با ارتش روسیه شرکت کرده‌اند از پرداخت مالیات معاف شده‌اند. از سوی دیگر به کارآفرینان و کارکنان چاپخانه کمک‌های مالی کمی از سوی دولت ارائه می‌شود.
بسیاری از چاپخانه‌ها نیز اکنون فعالیت‌های خود را در یکدیگر ادغام کرده‌اند. یک چاپخانه‌دار در کی‌یف با من تماس گرفت و گفت که با چاپخانه‌های دیگر که نزدیک چاپخانه او بودند، برای تولید بسته‌بندی برای نیروهای مسلح اوکراین به صورت داوطلبانه همکاری می‌کند.
بله ما جعبه و کارتن، لامینت و دیگر مواد به اندازه کافی نداریم ولی همکاران، کاغذها و مقوای اضافی خود را با یکدیگر تقسیم می‌کنند.
البته ما در مورد جریان در سال بدون وقفه و سیستماتیک مواد مصرفی به چاپخانه‌های اوکراین صحبت نمی‌کنیم. دسترسی به مواد مصرفی به موقعیت توزیع‌کنندگان و تمایل آنان برای ارسال مواد به چاپخانه‌های اوکراین بستگی دارد.
بازسازی صنعت چاپ اوکراین پس از پایان تهاجم کار دشواری خواهد بود. مهمترین چالش استخدام پرسنل متخصص و تأمین مواد مصرفی خواهد بود. با این حال ما امیدواریم با کمک اتحادیه اروپا بسیاری از این مسائل حل شود. برخی از شرکت‌های کشورهای اروپایی از هم‌اکنون روسیه را تحریم کرده‌اند.
فداکاری مردم اوکراین چشمگیر است. از حضور چاپخانه‌داران در این صحنه‌ها چه می‌توان گفت؟
تا آنجا که من خبر دارم بسیاری از چاپکاران و فروشندگان ماشین‌آلات و مواد مصرفی اکنون به نیروهای مسلح پیوسته‌اند و یا در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت دارند. چندی پیش مدیر یکی از بزرگترین چاپخانه‌های کی‌یف که اکنون برای نیروهای مسلح به صورت داوطلبانه کار چاپ می‌کنند، می‌خواست در ضدحمله به مواضع روس‌ها در شهر بوچا شرکت کند. مدیر تولید یکی از بزرگترین چاپخانه‌های بسته‌بندی در اثر اصابت گلوله‌های سربازان روسی به شدت زخمی شده است.
نظر شما درباره زلفسکی چیست؟
برخی از کارهای او در گذشته جنجال‌برانگیز بود. او تا حدی نفوذ خود را به عنوان یک بازیگر سیاسی از دست داده بود. ولی با شروع تهاجم روسیه، ولودمیر زلنسکی توانست به عنوان یک رهبر واقعی ملت قد علم کند.
او موفق شد مردم را متحد کند و در مقابل تهاجم یک نیروی مقاومت کارآمد تشکیل دهد. به همین خاطر با نظر شما موافقم. امروز زلنسکی یک رهبر کارآمد است. سرسخت‌ترین مخالفان سیاسی او اکنون سکوت پیشه کرده‌اند، به مردم پیوسته‌اند و در حال تقویت نیروی دفاعی اوکراین هستند. هنگامی که کشور در آتش جنگ می‌سوزد، وقت بگومگوهای سیاسی نیست.
آیا مورد دیگری هست که مایلید با خوانندگان ما و اسپانسرها در چنین لحظات دشواری مطرح کنید؟
ما در پایگاه داده‌های خودمان اطلاعات مربوط به سازندگان تجهیزات و مواد مصرفی در سراسر جهان را داریم. با شروع تهاجم روسیه چندین ای‌میل برای همه آنها فرستادیم. ما از آنها تقاضای کمک مالی نکردیم. پیغام ما بسیار ساده بود: در حمایت از صنعت چاپ اوکراین بیانیه صادر کنید و کلیه لوازم را در اختیار کشور ما قرار دهید و نظر خودتان را در مورد تهاجم روسیه ابراز کنید. ولی ما هنوز هیچ جوابی دریافت نکرده‌ایم.
