آینده بسته‌بندی به کدام سو می‌رود؟

آینده بسته‌بندی به کدام سو می‌رود؟
بسته‌ای کامل؛ از اقتصاد بسته‌بندی تا محیط‌زیست

شان اسمیث از مشاوران شرکت پژوهشی اسمیثرز پایرا و متخصصی با شهرت جهانی در عرصه بسته‌بندی، کاغذ و زنجیره تأمین صنعت چاپ است. وی در مقاله‌ای که می‌خوانید به گوی بلورین خود نگاهی انداخته است تا ببیند آینده بسته‌بندی از توسعه پایدار گرفته تا اتوماسیون سیستم‌های روباتیک و دیگر روندها به کدام سو می‌رود.
مانند بسیاری از مردم، اکنون بیشتر از دوران قبل از پاندمی کرونا در خانه کار می‌کنم. فرزندانم آگاه از اینکه نزدیک خانه‌ام زندگی می‌کنند، از وجود من به‌عنوان فردی که خریدهای آنلاین آن‌ها را تحویل می‌گیرد، استفاده می‌کنند. آن‌ها به خانه‌ام می‌آیند، بسته‌هایشان را باز می‌کنند، محتویاتشان را برمی‌دارند و می‌روند. در نهایت بسته‌بندی‌ها، در خانه من تلنبار می‌شود. همین امر باعث شده تا من برای جادادن بسته‌بندی درون سطل ویژه مواد بازیافتی به شکلی که درِ آن بسته شود، دچار دردسر شوم.
برخی مواقع کارتن له‌شده را منظم و مرتب کنار سطل می‌چیدم به این امید که مسئولان جمع‌آوری زباله‌ها، آن‌ها را بردارند. حتی مرتب به مراکز محلی جمع‌آوری ضایعات و زباله سر می‌زدم تا ضایعات را جدا کرده و هرکدام را در سطل خاص هر یک از انواع زباله‌ها بیندازم. تردیدی ندارم بسیاری از شما نیز چنین تجربه‌ای داشته‌اید.

روندهای اساسی
تعیین رفتار مصرف‌کننده در واکنش به دو اَبَر روند که آینده بسته‌بندی را شکل خواهند داد؛ توسعه پایدار و رشد بازرگانی الکترونیک e commerce است.
روندهای دیگر شامل؛ ۱: اقتصاد بسته‌بندی (که همواره حرف اول را می‌زند)، ۲: دنیای شبکه‌ای که هر روزه بیشتر دیجیتال‌سازی می‌شود و ۳: تغییرات جمعیتی است.
درحالی‌که جمیعت بیشتر کشورهای غربی و ژاپن رو به پیری و کاهش است، تغییرات اجتماعی باعث شده تا تعداد افراد خانوار کاهش یابد. همین علت، باعث افزایش تقاضا برای بسته‌بندی و درعین‌حال تنوع بیشتر در انتخاب و همچنین باعث رشد تقاضا برای تولید بسته‌بندی در تیراژ کمتر شده است. در دیگر مناطق جغرافیای جهان، جمعیت در حال افزایش و باعث ظهور اَبَر شهرهاست که درنتیجه، اقتصاد کشاورزی این کشورها به اقتصاد صنعتی تبدیل می‌شود و در نهایت بازهم باعث افزایش تقاضا برای بسته‌بندی می‌شود.
این روندها نتیجه تعلقات و کنش‌های میلیون‌ها مصرف‌کننده، همراه با در دسترس‌بودن فناوری‌های نوین است. این روندها به سهم خود باعث تغییر در قوانین محلی، ملی و منطقه‌ای شده، همچنین رفتار مصرف‌کنندگان را تقویت کرده که در نتیجه به عنوان نیروهای محرکه برای روندهای جدید عمل می‌کنند.
برندهای هوشمند و فروشگاه‌ها در شناسایی این روندها خوب عمل می‌کنند، و برای بهره‌گیری از تغییرات محیطی، به‌موقع واکنش نشان می‌دهند. روشی که آن‌ها از بسته‌بندی استفاده می‌کنند به‌خوبی در کانون توجه قرار می‌گیرد و باعث می‌شود تبدیل‌کاران و چاپ‌کاران بسته‌بندی که باید تولیدات افراد را بر مبنای استراتژی موردنیاز بازار توسعه بدهند، از این طریق نیازهای آینده مشتریانشان را شناسایی کنند. در عین حال به نیازهای روزمره برندها و فروشگاه‌ها نیز پاسخ دهند.
اقتصاد همواره اهمیت دارد. فلان موقعیت، تعیین‌کننده میزان خرید اقلام غیرضروری مصرف‌کننده است درعین‌حال فشار روی اقتصاد خرد به معنی توجه هرچه بیشتر روی تیراژ هر کار چاپی است. برای دستیابی به کمترین هزینه واقعی، انتخاب بین تیراژ بالاتر برای هر واحد بسته‌بندی با هزینه کمتر و یا تیراژ کمتر برای هر واحد بسته‌بندی با هزینه بیشتر است تا از این طریق هزینه انبارداری به حداقل رسیده و پتانسیل برای تخریب و از بین‌رفتن محصول بسته‌بندی نیز کاهش یابد.

حجم بازار و سهم چاپ دیجیتال
بسته‌بندی برای برند یا یک فروشگاه، یک هزینه‌های مستقیم است بر اساس پژوهش‌های اسمیثرز، بازار جهانی بسته‌بندی چاپی و نیروی کار وابسته به آن ارزشی معادل ۷/۵۱۷ میلیارد دلار در سال گذشته داشته که رشدی ۳ درصدی را نشان می‌دهد، درعین‌حال رشد چاپ دیجیتال در مقایسه با رشد روش‌های آنالوگ چاپی کاملاً فراتر بوده است.

برندها و روانشناسی مشتریان
این بازار بسیار بزرگ، تنها نیمی از کل بازار بسته‌بندی است. بخش عمده بسته‌بندی غیرچاپی بازتابی است از عملکرد اصلی آن برای حفاظت و نگهداری از تولیدات سازندگان در مراکز توزیع و یا فروشگاه‌ها.
چاپ بسته‌بندی، اطلاعات و تبلیغات را به دیگر کارکردهای بسته‌بندی اضافه کرده و آن را از نصب لیبل بی‌نیاز می‌کند. استفاده از مرکب‌های ویژه باعث هوشمندسازی بسته‌بندی و پیوند با دنیای مجازی شده و از این طریق باعث ایجاد تعامل بین مشتری و بسته‌بندی می‌شود. همچنین کارایی بخش لجستیک را افزایش می‌دهد.
برندها که به دنبال عملکردهای جدید، برای غنی‌سازی تجربه مشتریان هستند، بسته‌هایی برای نسل اینستاگرام می‌سازند. این ویژگی‌ها، اطلاعات و بازیگوشی از جمله رقابت‌های سرگرم کننده و طرح تبلیغاتی برای ایجاد ارتباط مستقیم و رابطه با مشتریانشان به بسته‌بندی اضافه می‌کند.
توسعه پایدار نیز برای بسیاری از مصرف‌کنندگان اهمیت یافته است. درحالی‌که در این عرصه اروپا پیشگام است، با بالارفتن درجه حرارت میانگین کره‌زمین و آتش‌سوزی‌های فراوان در جنگل‌ها، نیاز برای چاره‌جویی هرچه بیشتر احساس می‌شود. مصرف‌کنندگان، برندها را مجبور می‌کنند تا ملاحظات محیطی را در تولید بسته‌بندی در نظر بگیرند. سنگین‌ترشدن مسئولیت‌های قانونی تولیدکنندگان باعث می‌شود تا تولیدکنندگان بسته‌بندی، با هزینه خود، بازیافت بسته‌بندی‌هایشان برعهده بگیرند که شامل جمع‌آوری زباله‌ها و انجام کل مراحل بازیافت می‌شود.
ابتکار عمل‌های دیگری برای به حداقل رساندن ضایعات بسته‌بندی وجود دارد. بسیاری از بسته‌بندی‌های پلاستیکی یکبارمصرف دیگر تولید نمی‌شوند، مراکز جمع‌آوری ضایعات در برخی از کشورها راه‌اندازی شده‌اند، فضای خالی کارتن‌های حمل‌ونقل ویژه تجارت الکترونیک e commerce هرچه بیشتر کاهش پیدا می‌کند، هر روزه نقاط جمع‌آوری و بازیافت بیشتری ساخته می‌شوند.

ابتکار عمل‌ها چه دستاوردی دارند؟
درحالی‌که پیش‌بینی می‌شود پاسخگوی تقاضای بازار برای برندها و فروشگاه هرچه دشوارتر می‌شود، انعطاف و سرعت ارائه محصولات به بازار عوامل بسیار مهمی هستند. تغییر اولویت‌های مصرف‌کنندگان باعث افزایش تقاضا برای سطوح چاپ‌پذیر بازیافت‌پذیر و کودپذیر شده است. خریداران به دنبال بسته‌هایی هستند که خوشایند مشتریانشان باشد. این بسته‌ها باید کارایی مناسب با قیمتی پایین‌تر و هزینه‌ای کمتر داشته باشند و کمترین آسیب را به محیط‌زیست بزنند و به سرعت بتوان آن‌ها را به دست مشتری رساند. درعین‌حال باید قوانین زیست‌محیطی در ساخت آن‌ها رعایت شده باشد. همه به دنبال راه‌های جدید برای کاهش هزینه هستند تا ساخت بسته‌بندی راحت‌تر انجام شود.

شیوه‌های جدید تبلیغات
شرکت گلفی اوندولانی در ایتالیا چندین کمپین تبلیغاتی برای شعبه‌های محصولات آرایشی استه‌لودر، که محصولاتش به صورت مستقیم برای مشتریانش در ۱۲۰ کشور جهان ارسال می‌شود، طراحی و اجرا کرده است. آن‌ها از مشتریانشان خواستند از طریق وب‌سایت مشترک شوند. سپس با استفاده از اطلاعات شخصی واردشده در سایت، یک پیام شخصی‌سازی‌شده در داخل جعبه همراه با یک کد خاص ـ که برای ردیابی و نظارت بر کارایی کمپین استفاده می‌شد ـ چاپ کردند.
آن‌ها بر اساس اطلاعات دریافتی از سوی مشتریانشان متوجه شدند، تمامی جعبه‌ها بازشده‌اند و ضریب پاسخگویی و تأثیر این کمپین بسیار فراتر از روش پست مستقیم است. همچنین در این روش هزینه انبارداری کاهش یافته و زنجیره تأمین از انعطاف بیشتری برخوردار شده و اهداف توسعه پایدار تا حد زیادی محقق شده است.
شرکت آمازون چندین کمپین تبلیغاتی را با چاپ پیام‌های تبلیغاتی روی بسته‌های خود اجرا کرده است. این تبلیغات در مورد برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های جدیدی بود که از طریق شبکه Amazone Prime پخش می‌شود. افزودن پیام‌های تبلیغاتی روی بسته‌بندی به برندها و فروشگاه‌ها امکان می‌دهد تا بسته‌بندی خود را از یک هزینه صِرف به یک ابزار درآمدزایی تبدیل کنند. بیشتر برندها، بسته‌بندی اولیه خود را برای افزودن آگهی به آن تعویض نمی‌کنند اما اگر برای فروشگاهی مزیت تجاری داشته باشد، حتماً این کار را انجام می‌دهد.
یکی از مهم‌ترین تأثیرهای نفوذ رو به گسترش چاپ دیجیتال، واکنش سازندگان ماشین چاپ آنالوگ است که تا حد زیادی ماشین‌آلات خود را بهینه کرده و با دنیای آنلاین سازگار کرده‌اند. کارهایی که چاپ دیجیتال می‌تواند انجام دهد بسیار فراتر از کنارزدن روش‌های آنالوگ برای چاپ در تیراژ کم و متوسط است. چاپ دیجیتال می‌تواند زنجیره تأمین را کارآمدتر کرده و زمان پاسخگویی را سریع‌تر کند و فرصت‌های جدید پدید آورد. برای بسته‌بندی در حوزه تجارت آنلاین بسیاری از برندها به قدرت تجربه بازکردن بسته‌بندی برای افزایش سطح تعامل با مشتریانشان پی برده‌اند.
این دوران هیجان‌انگیزی برای فناوری چاپ است، زیرا در حال حاضر سازندگان به روندهایی که فعالیت تبدیل‌کاران بسته‌بندی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، واکنش نشان می‌دهند.
تبدیل‌کاران شاهد ریزش مستمر تیراژهای چاپی هستند. این پدیده باعث شد تا آن‌ها مجبور شوند تعداد بیشتری از کارهای چاپی در تیراژ اندک را انجام بدهند. همین امر باعث ایجاد تقاضا برای تعویض سریع کار چاپی و کاهش زمان آماده‌سازی ماشین چاپ شده است، این قابلیت‌ها، از جمله ویژگی‌های ماشین‌های دیجیتال است که در حال حاضر هرچه بیشتر از آن‌ها برای تولید بسته‌بندی و لیبل استفاده می‌شود.
ماشین افست و فلکسوی مدرن و تجهیزات تکمیلی و تبدیلی کارآمدتر هستند و بسیاری از فرایندها را به‌صورت اتوماتیک انجام می‌دهند تا از این طریق زمان آماده‌سازی و میزان باطله را کاهش داده و نتیجه کار نیز یکپارچه‌تر و یکدست‌تر شود.
گردش کار دیجیتال پیشرفته، فرایندهای طراحی پیش از چاپ که بخشی از دیجیتال‌سازی کل زنجیره تأمین است، اکنون به‌سادگی و در کمال کارایی به انجام می‌رسد.
درحالی‌که بیشتر تیترهای خبری صنعت چاپ، امروزه به چاپ دیجیتال اختصاص دارد، چاپ دیجیتال به سهم خود باعث شده تا چاپ آنالوگ نیز با استفاده از نرم‌افزار و تجهیزات روباتیک و اتوماسیون بسیار کارآمدتر از گذشته شود.
در ماه می‌گذشته، شرکت سویسی بوبست شرکت Dücker Robotics را خرید تا به بینش آینده‌نگرانه خود جامه عمل بپوشاند. بوبست می‌خواهد کلیه مراحل تولیدی خود را به یکدیگر پیوند زده و به‌صورت خودکار انجام دهد. بوبست اعلام کرده که ماشین آنالوگ و دیجیتال ساخت این شرکت پیشرفت‌های فراوانی کرده‌اند. همچنین ادعا کرده سیستم Accuchek این شرکت ساخت بسته‌بندی بدون هیچ خطایی (Zero – Fault) را به واقعیت تبدیل خواهد کرد.
قابلیت این سیستم که Recipe Management نام دارد به کاربران امکان می‌دهد تا از راه دور یک دستورالعمل برای نظارت و تنظیم بر اساس فایل آرت ورک بسازند. به گفته بوبست این سیستم نقطه شروع یک راه‌حل حلقه بسته (Closed – Loop) است.
این سیستم نظارت و کنترل پیشرفته درون دستگاه‌های چاپ و تبدیل شرکت بوبست برای کنترل رجیستر، کیفیت رنگ و شناسایی اشکالات چاپی برای هر بسته به کار گرفته شده است. برخلاف یک اپراتور باتجربه ماشین چاپ، این سیستم می‌تواند هر چاپ را کنترل کند. از این طریق هر اشکال چاپی و خطایی در هر ورقی که از زیر سیستم عبور می‌کند، شناسایی‌شده و به‌طور خودکار تصحیح می‌شود. برای دستگاه‌های ورقی، ورق‌هایی که خطای چاپی دارند به‌طور خودکار از خط تولید چاپ بیرون می‌روند. در دستگاه‌های رول، بخش‌هایی که درست چاپ نشده‌اند، نشان‌دار شده تا بعد حذف شوند. این فناوری جایگزین بسیاری از روش‌های کنترل کیفیت دستی خواهد شد تا از این طریق فرایند اتوماسیون کامل بدون نظارت اپراتور که به آن اصطلاحاً چراغ خاموش (Light – Out) می‌گویند، محقق شود. این سیستم با کل زنجیره تأمین لینک شده و اطلاعات مربوط به فرایند چاپ را به صورت لحظه‌ای در اختیار مشتریان قرار می‌دهد.

همچنین بوبست استراتژی فعالی در زمینه توسعه پایدار دارد. برای این هدف بوبست به ابتکار عمل Science-Based Targets پیوسته است. این ابتکار عمل توسط چندین نهاد از جمله سازمان ملل، انستیتو منابع جهانی و چند سازمان محیط‌زیست دیگر برای کاهش ردپای کربن و رسیدن به اهداف جهانی در مورد محیط‌زیست پایه‌گذاری شده است. بوبست با پیوستن به این برنامه اهدافی برای کاهش ردپای کربن خود تعیین کرده است.
داریو اوربیناتی؛ مدیر ارشد اجرایی گالوس در مورد کمبود نیروی کار متخصص که دامن صنعت لیبل و بسته‌بندی را گرفته و همچنین افزایش قیمت سطوح چاپ پذیر از جمله مقوا کاغذ، فیلم و مواد مصرفی که باعث کاهش شدید سود چاپخانه‌داران شده است، هشدار می‌دهد. افزایش هزینه توزیع و انرژی را نباید از نظر دور داشت. شرکت گالوس در بینش خود در مورد آینده تجدید نظر کرده و مسیر تجاری جدیدی برای خود انتخاب کرده است که شامل سرمایه‌گذاری روی ساخت ماشین‌های رول کم‌عرض با استفاده از سیستم جوهرافشان و همچنین ماشین هیبرید که همزمان از فناوری فلکسو و جوهر افشان استفاده می‌کند، می‌شود.
اوربیناتی می‌گوید: گالوس تغییر کرده و دگرگون شده است.
او می‌گوید:”ما از اینکه حالا به فراسوی صنعت چاپ می‌اندیشیم و صنایع دیگر را مورد توجه قرار می‌دهیم، هیجان‌زده هستیم. ما از اینکه صنایع دیگر چگونه از فناوری‌های جدید برای در آغوش‌گرفتن عصر دیجیتال استفاده می‌کنند درس‌های زیادی آموخته‌ایم و با استفاده از آن، ماشین رول کم‌عرض مدرن برای چاپ لیبل و بسته‌بندی را ساخته‌ایم.”
گالوس در ماه ژوئن سال ۲۰۲۲، هنگام گشایش مرکز جدید خود در سوئیس از ماشین چاپ رول کم‌عرض جوهرافشان خود که Gallus One نام دارد، رونمایی کرد.
روند جدیدی که مشتریان فعلی ماشین‌های فلکسو گالوس به آن رو آورده‌اند، افزودن قابلیت‌های چاپ دیجیتال به ماشین فلکسو است که هزینه آن در مقایسه با خرید یک ماشین هیبرید جدید بسیار کمتر است
اوریبناتی در ادامه می‌گوید: “ما به مشتریان این امکان را می‌دهیم که ماشین فلکسو موجود ECS 340 خود را به روز کرده و یک یونیت دیجیتال DPU به آن اضافه کنند و از این راه، قابلیت ماشین دیجیتال Labelfire ما را بدون سرمایه‌گذاری روی ماشین جدید به دست آورند. افزودن فناوری هیبرید به سیستم‌های موجود به معنی سرمایه‌گذاری کمتر است. زیرا با خرید یک یونیت دیجیتال و افزودن آن به ماشین‌های موجود، هزینه سرمایه‌گذاری کاهش فراوانی پیدا می‌کند. ما به مشتریانمان قدرت انتخاب می‌دهیم. ایستگاه‌های مدولار ماشین فلکسو را می‌توان برداشت و به جای آن یونیت طلای سرد، سیلک اسکرین، دایکات و پوشال برداری در صورت نیاز افزود.”
سازندگان متعدد دیگری هستند که برای بازار لیبل، ماشین‌های رول کم‌عرض هیبرید ارائه می‌کنند و این روند اکنون به عرصه چاپ بسته‌بندی انعطاف پذیر جعبه و حتی چاپ کارتن نیز ورود پیدا کرده است این آمیزه، انعطاف بیشتری در مقایسه با سیستم‌های آنالوگ دارد و درعین‌حال هزینه موادمصرفی را نیز کاهش می‌دهد. اوریبناتی می‌گوید: “معمولا مشتریان از من می‌پرسند: از کدام فناوری باید استفاده کنند؟ و من همیشه یک پاسخ به آنها می‌دهم. بستگی دارد… زیرا نه تنها این یک پاسخ صحیح، بلکه پاسخی است که به من برای فکر کردن، زمان می‌دهد.”
معمولاً برای این پرسش، پاسخ درست یا نادرست وجود ندارد، ولی انتخاب درست فناوری برای نیازهای یک بازار تثبیت شده و پاسخگویی به الزامات پتانسیل جدید بیشتر از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است.
انتخاب فناوری مناسب، به بازارهایی که یک شرکت در آن فعال است، مدل تجاری و استراتژی و قابلیت‌های تبدیل کار، بستگی دارد. در سراسر جهان نرخ رشد چاپ دیجیتال سریع‌تر از چاپ آنالوگ است، زیرا می‌تواند فشار به چاپخانه‌ها را برای کاهش هزینه و انعطاف بیشتر و همچنین نیاز به نیروی کار را کمتر کرده و در عین حال برای کاهش اثرات زیست محیطی نیازهای دراز مدت آنها را برآورده سازد.
تامین‌کنندگان لیبل و بسته‌بندی باید در مقابل فشارهای کوتاه‌مدت واکنش نشان داده و در عین حال روندهای درازمدت را نیز از نظر دور ندارند. من همواره به شرکت‌ها می‌گویم: آن‌ها باید امروز مشتریانشان را شاد و سرخوش نگهدارند و پس از آن می‌بایست در آینده نیز مشتریان مشتریانشان را نیز خوشحال و راضی کنند.