چالش کدینگ چاپخانه‌ها در سامانه‌های دولت الکترونیک
کالا تولید می‌کنید یا خدمات ارائه می‌دهید؟
فهرست مطالب
- ۱ کدام کد ۱۳ رقمی
- ۲ هدف از این کدگذاری چیست؟
- ۳ آموزش مؤدیان
- ۴ استافید، پیچیدگی حسابداری و هزینه‌های احتمالی
- ۵ شناسه کالا و خدمات چیست؟
- ۶ چگونه شناسه محصول و خدمات دریافت می کنید؟
- ۷ دریافت شناسه کالا و خدمات از سایت استافید (سازمان امور مالیاتی)
- ۸ دریافت شناسه کالا و خدمات از سامانه جامعه بازرگانی
- ۹ یک فایل اکسل برای شناسه کالا و خدمات دریافت کنید
- ۱۰ جمع بندی
نویسنده: گروه گزارش با همکاری بیژن گلستانیان
خود مالیات یک طرف، گرفتن کد و دردسرهای ثبت فاکتور در سامانه فروشندگان و خریداران کالا و خدمات هم یک‌طرف. بسیاری از چاپخانه‌داران دچار سردرگمی هستند، اغلب حسابداران چاپخانه‌ها به‌روشنی نمی‌دانند چه گزینه‌هایی را در این سامانه باید ثبت کنند و حتی انتخاب آنها چه عواقبی برای چاپخانه‌ها خواهد داشت.
برای درک بهتر از پدیده کد کالا و کد خدمات این مطلب را دنبال کنید. آخرسر هم دست به دامان بیژن گلستانیان مدیر چاپخانه رازی می‌شویم که بیش از هر چاپخانه‌داری روی این کد لعنتی کار کرده است.
مالیات برخلاف سال‌های گذشته که درآمدهای سرشار نفتی از جیب دولت سرریز می‌شد، حالا منبع درآمدی مهم برای دولت به شمار می‌رود. طی چند سال اخیر شاهد سازمان‌دهی و تمهیدات گوناگونی از سوی دولت برای دریافت مالیات هرچه بیشتر از مشاغل و بستن راه‌های فرار مالیاتی بوده‌ایم. به این منظور سامانه‌ها و درگاه‌های مختلفی معرفی شده و صاحبان مشاغل برحسب نوع فعالیت موظف به سطح عملیات مالی خود در این سامانه‌ها شده‌اند، اما این سامانه‌ها که از بدو تأسیس، بی‌عیب و نقص نیستند و مثل هر نرم‌افزار دیگر باگ‌هایی دارند، از طرفیان مقامیان آموزش کافی برای کار با آنها را ندارند و بدون مشورت و راهنمایی قادر به انتخاب گزینه‌ها و ورود صحیح اطلاعات در این سامانه‌ها نیستند.
کدام کد ۱۳ رقمی
اگر از موضع وزارت دارایی نگاه کنید، به‌ظاهر با راهکاری آسان طرف هستید؛ وارد پایانه فروشندگان کالا و خدمات می‌شوید و اطلاعات خود را در فضاهای تعیین‌شده وارد می‌کنید.
اما در عمل، کار به این سادگی‌ها نیست. معمای اول این است که چاپخانه باید خود را تولیدی معرفی کند یا خدماتی؟ هرکدام از این دو، مزایا و معایبی دارند. آیا می‌شود یک چاپخانه تولیدی باشد و دیگری خدماتی؟
آیا ممکن است برگ خرید یک کار در چاپخانه‌ای به‌عنوان تولید در سامانه ثبت شود و کار دیگری در همان چاپخانه خدماتی باشد؟
آیا چاپخانه‌ای که اوراق اداری و کارهای تجاری چاپ می‌کند با چاپخانه‌ای که جعبه سازی دارد و این دو با چاپخانه‌ای که لفاف و لمینت و پاکت سازی دارد یا جایی که کارتون‌سازی است و یا کارخانه چاپ فلز و کارگاه چاپ پارچه و ده‌ها نوع کار چاپ دیجیتال و تبلیغات و غیره در این سامانه تفاوت دارند؟
آیا انتخاب این کد ۱۳ رقمی به دلخواه هر چاپخانه‌دار، بلااشکال است؟
هدف از این کدگذاری چیست؟
آیا آن‌طور که از بیانات سخنرانان سازمان امور مالیاتی در سمینارها و نشست‌های توجیه دریافت می‌شود، این کدگذاری برای تعیین میزان دقیق مالیات هر کالا یا خدمات و یکسان‌سازی آن در تمام سیستم است و برای نرخ‌گذاری مالیات کالاها و خدمات استفاده می‌شود؟
تاکنون سامان دقیق و روشن در این سامانه به چشم نمی‌خورد وگرنه چاپخانه‌داران (و احتمالاً مشاغل دیگر) تا این حد دچار سرگردانی نمی‌شدند و پیوسته از این‌وآن نمی‌پرسیدند.
سازمان امور مالیاتی حدود ۵۰ هزار شناسه عمومی کالا و خدمات را تعیین کرده و بیش از دو میلیون کالا و خدمات نرخ‌گذاری شده‌اند. با این‌همه، بازهم برای صاحبان مشاغل به‌درستی معلوم نیست که چه باید بکنند.
آموزش مؤدیان
سازمان امور مالیاتی تلاش‌های برای آموزش و توجیه مؤدیان صورت داده و ویدئوهایی دراین‌باره انتشار کرده است. اما این مطالب، برای هر کسب‌وکار مشخصی کفایت نمی‌کند.
اتاق اصناف نیز تلاش‌هایی برای آموزش صنوف مختلف کرده و پیگیرانه دنبال این مسئله است.
چاپخانه‌داران نیز چند کلاس و نشست کوچک و بزرگ به این منظور برگزار کرده از جمله دعوت از مدیران مالی چاپخانه‌ها برای حضور در جلسه هم‌اندیشی پیرامون کدینگ تولیدات و خدمات محصولات چاپی در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ در اتاق اصناف تهران.
این تلاش‌ها به‌ویژه به همت بیژن گلستانیان؛ مدیر چاپخانه رازی تداوم دارد.
ظاهراً سازمان امور مالیاتی برای رفع مشکلات مؤدیان درصدد معرفی شرکت‌های معتمد برای تسهیل امور بین سازمان و مؤدیان برآمده و چندین شرکت معتمد معرفی شده‌اند اما رگلاتوری این شرکت‌ها هم خودش مسئله‌ای است. چند شرکت باید مجوز بگیرند؟ چه مسئولیتی در قبال مشاوره خود دارند؟ تعرفه خدمات آنها چگونه محاسبه می‌شود؟
استافید، پیچیدگی حسابداری و هزینه‌های احتمالی
بیژن گلستانیان با توجه به پیچیدگی ورود اطلاعات و ثبت فاکتورهای فروش در سامانه فروشندگان و خریداران کالا و خدمات می‌گوید: «با وجود ده‌ها سامانه مختلف استافید، کار برای صاحبان چاپخانه‌های کوچک مشکل‌تر می‌شود. چاپخانه‌هایی که فروش آنها به ۱۴ میلیارد تومان در سال نمی‌رسد، فعلاً نیازی به ورود اطلاعات به این سامانه‌ها را ندارند، اما به‌تدریج درآمدهای پایین‌تر هم مشمول این قاعده خواهند شد.»
وی در ادامه می‌گوید: «چاپخانه‌ها حالا مجبور می‌شوند مدیر مالی قوی‌تری استخدام کنند که هزینه‌های بیشتری را به آنها تحمیل می‌کند. نکته دیگر این است که بسیاری از مشتریان معتبر چاپخانه‌ها، تقاضای ثبت فاکتور چاپخانه در سامانه فروش کالا و خدمات را دارند و به‌این‌ترتیب، چاپخانه‌های کوچک از دایره انتخاب آنها خارج می‌شوند و ادامه این روند می‌تواند به خارج شدن چاپخانه‌های کوچک از بازار کار منجر شود.»
اما برای سردار آوردن از کدها و جداول از صرافی، یک راه سرراست، مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی به نشانی www.intamedia.ir است در این سایت وقتی کلمه «استافید» را جستجو کنید، پاسخ می‌دهد که هیچ گزینه‌ای پیدا نشد.
بیژن گلستانیان؛ مدیرعامل شرکت رنگین نقش رازی در یک پست پربازدید در شبکه‌های اجتماعی، درباره کد تولید خدمات چاپخانه‌ها نوشته است: «این روزها، که به شوخی، به دولت سامانیان معروف شده است تمام تلاش دولتمردان راه‌اندازی و استقرار دولت الکترونیک است تا در وهله اول تعداد کارکنان خودش را به حداقل برساند و هم‌زمان اطلاعات خودش را در مورد افراد و جامعه تکمیل کند.
چاپخانه‌ها هم مثل بقیه اصناف و مراکز تولیدی ملزم به ثبت‌نام و ارسال اطلاعات در این سامانه‌ها هستند، در حال حاضر چاپخانه‌ها با دو سامانه، پایانه فروشگاهی و سامانه مؤدیان و سامانه جامع تجارت بیشتر درگیر هستند.
تمام فعالین اقتصادی ملزم هستند برای فعالیت خود یک شناسه یکتا بگیرند و در عین حال برای کالا و یا خدمتی که ارائه می‌کنند کد کالا، یا کد خدمات (که یک عدد ۱۳ رقمی است) بگیرند.
طبق دستورالعمل‌ها، سامانه جامع تجارت مسئول ثبت و ایجاد کد جدید برای کالا و مرکز شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران مسئول کدینگ خدمات هستند. این دو نهاد وظیفه دارند تا کدهای ثبت‌شده را به جداول تولید یا خدمات سازمان امور مالیاتی که به استافید معروف است ارسال کنند و بعد از نشستن این کدها در جداول استافید، تازه صاحبان کدها می‌توانند از این کدها استفاده کنند.
در حال حاضر، بزرگ‌ترین چالش چاپخانه‌ها همین کدینگ کالا و خدمات است. چاپخانه‌داران باید تصمیم بگیرند که آیا مجموعه آنها کالا می‌فروشد یا خدمت ارائه می‌دهد؟ لازم به ذکر است، تولیدی و یا خدماتی بودن مجموعه‌ها هرکدام مزایا و معایب خودش را دارد که باید ساعت‌ها روی آن بحث شود.
متأسفانه بعضی از اعضا با نگرش فردی، حدود ۸۵۰ کد خدمات و حدود ۲۵۰۰۰ کد تولید برای صنعت چاپ در جداول استافید ثبت کرده‌اند، که عملاً فقط دیتا هستند، نه اطلاعات مفید، تنها نتیجه کارشان اضافه کردن کار واحدهای مالی و هزینه چاپخانه‌ها است. به نظر من، درختواره چاپ در دو بخش تولید و خدمات می‌بایست در کمیسیون‌های تخصصی که متشکل از اتحادیه چاپخانه‌داران، کارشناسان وزارتخانه‌های متولی صنعت چاپ و اساتید دانشگاهی تهیه شده باشد، تهیه شود و به اعضا ابلاغ گردد و در عمل، چاپخانه‌ها در شاخه آخر، فقط اسم مجموعه خود را اضافه کنند.»
گلستانیان پس از کنکاش و بررسی چندماهه، چند کد را برای تولید خدمات و چاپخانه‌ها تنظیم کرده که می‌تواند بر مبنای بررسی صاحب‌نظران قرار گیرد. او با تأکید بر پیچیدگی کار کدینگ برای انواع کارهای چاپی، پیشنهاد می‌کند، صاحبان چاپخانه‌های بزرگ و نیز اتحادیه و اتاق اصناف رایزنی مؤثر و دقیقی دراین‌باره داشته باشند و برای مجاب کردن سازمان امور مالیاتی با دست پر و استدلال قوی اقدام کنند.
شناسه کالا و خدمات چیست؟
پس از دریافت شناسه مالیاتی منحصر به فرد، قرار است شناسه کالا یا خدماتی را که ارائه می کنید دریافت کنید. شناسه های کالا و خدمات به دو دسته تقسیم می شوند:
- شناسه عمومی برای کالاها و خدمات
- یک شناسه منحصر به فرد برای کالاها و خدمات
بر اساس دستورالعمل سازمان امور مالیاتی در حال حاضر نیازی به استفاده از شناسه مشخص نیست و مودیان باید از شناسه عمومی فقط برای کالاها و خدمات استفاده کنند. یک شناسه عمومی برای کالاها و خدمات در واقع یک کد منحصر به فرد است که به دسته ای از کالاها یا خدمات اختصاص داده می شود.
چگونه شناسه محصول و خدمات دریافت می کنید؟
در اینجا سه روش مختلف برای دریافت شناسه محصول و خدمات را به شما آموزش می دهیم. برای دریافت شناسه کالا و خدمات می توانید از سایت سازمان امور مالیاتی، سامانه تجارت جهانی و یا فایل اکسلی که در این مقاله قرار داده ایم استفاده کنید. در ادامه به توضیح هر یک از این روش ها می پردازیم.
دریافت شناسه کالا و خدمات از سایت استافید (سازمان امور مالیاتی)
جهت استفاده از سامانه سازمان امور مالیاتی گمرک جهت دریافت فایل شناسه محصول و فایل شناسه خدمات به آدرس https://stuffid.tax.gov.ir/ مراجعه نمایید. پس از ورود به این وب سایت، صفحه زیر را مشاهده خواهید کرد:
در صفحه بالا فایل شناسه محصول یا خدمات مورد نیاز خود را انتخاب کرده و فرمت فایل دریافتی را نیز انتخاب کنید. پس از وارد کردن کلمه امنیتی، می توانید فایل مورد نظر را دانلود کنید. اگر نتوانستید شناسه محصول یا خدمات مورد نیاز خود را در فایلی که از این سایت دریافت می کنید پیدا کنید، باید به سامانه تجارت جامعه مراجعه کرده و شناسه محصول و خدمات را دریافت کنید.
دریافت شناسه کالا و خدمات از سامانه جامعه بازرگانی
همانطور که در قسمت بالا گفتیم، زمانی که شناسه کالا و خدمات شما در پرونده ارائه شده توسط سازمان امور مالیاتی وجود ندارد، باید برای دریافت شناسه به سامانه جامعه بازرگانی مراجعه کنید. برای ورود به این سامانه باید به آدرس https://www.ntsw.ir/ مراجعه کنید:
پس از ورود به این وب سایت، باید با نام کاربری و رمز عبور خود ثبت نام کرده و وارد حساب کاربری خود شوید. پس از ورود به حساب کاربری، می توانید شناسه محصول یا خدمات مورد نظر خود را ایجاد کنید.
یک فایل اکسل برای شناسه کالا و خدمات دریافت کنید
سازمان امور مالیاتی یک فایل اکسل حاوی بیش از ۲ میلیون رکورد کالا و خدمت منتشر کرده است که در آن برای هر کالا یا خدمت یک شناسه در نظر گرفته شده است. با جستجو در این فایل اکسل می توانید شناسه کالا و خدمات خود را پیدا کنید. فایل شناسه کالا و خدمات تهیه شده توسط اداره امور مالیاتی را می توانید با کلیک بر روی دکمه زیر دانلود کنید:
اکسل شناسه کالا سامانه مودیان را دانلود کنید
جمع بندی
برای اینکه شرکت شما بتواند قانون نظام مالیات دهندگان را اجرا کند و صورتحساب های الکترونیکی را در زمان بندی مشخص شده ارسال کند، باید شناسه منحصر به فرد حافظه مالی و شناسه کالا و خدمات را دریافت کنید. در این مقاله به روشی ساده آموزش داده ایم که چگونه می توانید هر یک از این شناسه ها را به دست آورید و در مراحل ثبت نام در سامانه مودیان از آنها استفاده کنید.
بیژن گلستانیاندیگر نگران ارسال صورتحساب الکترونیک به سامانه مودیان نباش و همه رو نامحدود بفرستید؛ نرم افزار سامانه مودیان وب سرویس تکسام، با قابلیت همگام سازی با کلیه نرم افزارهای مالی حسابداری موجود در ایران، آماده ارائه سرویس نامحدود به شما مودی گرامی می باشد.
