اداره دارایی تا چه زمانی می تواند پرونده مالیاتی ما را بررسی کند؟

شاید این پرسش برای بسیاری از شما پیش آمده باشد که پس از تسلیم و ارسال اظهارنامه برای سازمان امور مالیاتی، ممیز مربوطه تا چه تاریخی می تواند پرونده مالیاتی ما را بررسی کند و آیا ما بایستی در صورت طولانی شدن موضوع بررسی، آن را پیگیری کنیم یا نیازی به این کار نیست؟
برای پاسخ به این پرسش بایستی متن ماده ۱۵۶ قانون مالیات‌های مستقیم را از نظر بگذرانیم:
” اداره امور مالیاتی مکلف است اظهارنامه مودیان مالیات بر درآمد را در مورد درآمد هر منبع که در موعد قانونی تسلیم شده است حداکثر ظرف یکسال از تاریخ انقضای مهلت مقرر برای تسلیم اظهارنامه رسیدگی نماید.”

در این ماده دو موضوع قابل بررسی و توضیح است:
اول این که لفظ ” هر منبع ” نشاندهنده این است که ارسال اظهارنامه برای هر منبع بصورت جداگانه قابل بررسی است . مثلاً اگر شما علاوه بر درآمد تجاری از محل کسب خود، دارای منبع درآمدی جداگانه از اجاره محل نیز می باشید، علاوه بر اینکه بابت هر کدام از این منابع بایستی اظهارنامه جداگانه تسلیم نمایید، موضوع رسیدگی به آنها نیز بصورت جداگانه بررسی می گردد.

دوم، عبارت “تاریخ انقضای مهلت مقرر برای تسلیم اظهارنامه ” دقیقاً به چه تاریخی اشاره می کند؟
همانگونه که مستحضر هستید تمامی صاحبان کسب و کار حقیقی و مشاغل تا آخر خردادماه و شرکت‌های حقوقی تا آخر تیرماه هر سال موظفند اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند.
“طبق این اصل، آخرین مهلت رسیدگی به پرونده مالیاتی سال گذشته شما در صورتی که شما مودی حقیقی باشید آخر خردادماه و در صورت حقوقی بودن آخر تیرماه است. پس ممیز شما موظف است تا قبل از این که مهلت ارسال اظهار سال جاری شما به پایان برسد، پرونده سال گذشته شما را بررسی و اقدام به صدور برگ تشخیص نماید.”
حال اگر ممیز موفق نشود تا قبل از انقضای مهلت ارسال اظهارنامه، پرونده سال گذشته شما را بررسی و برگ تشخیص صادر کند، چه اتفاقی می افتد؟
در این صورت درآمدی که شما در اظهارنامه ارسالی خود ذکر کردیده اید قطعی شده و ممیز موظف است بر همان مبنا برگ تشخیص شما را صادر نماید و دیگر قادر به تغییر مبنای مالیاتی شما نمی باشد.

البته در اینجا ذکر چند نکته بسیار مهم و ضروری است:
 قانون دوره زمانی یک سال برای بررسی، شامل کسانی می شود که اظهارنامه خود را در مهلت قانونی تسلیم نموده باشند. لذا در صورتی که شما برای دوره گذشته خود اظهارنامه نداده باشید یا آن را بعد از مهلت قانونی (حتی با یکروز تاخیر) تسلیم نموده باشید مشمول این قانون نخواهید شد و طبق ماده ۱۵۷ ق.م.م، ممیز مالیاتی می تواند تا پنج سال پس از تاریخ سررسید پرداخت مالیات، موضوع مالیاتی شما را بررسی نماید.
 در سالهایی که بنا به شرایط خاص، مثل شرایط کرونا در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که مهلت تسلیم اظهارنامه تمدید شد، به تبع آن مهلت رسیدگی ممیز نیز افزایش می یابد.
نکشیدن برگ تشخیص مالیاتی مودی بدون دلیل و عذر موجه برای ممیز مربوطه نیز تبعات سختی دارد و ممیز بایستی ظرف ده روز گزارش توجیهی خود را مبنی بر دلیل عدم صدور برگ تشخیص مودی به دادستانی انتظامی ارائه نماید. لذا ممیزین نیز تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا قبل از پایان مهلت، برگ تشخیص شما را صادر کنند.
 در صورتی که بعد از قطعی شدن مالیات، مشخص شود که شما درآمدی داشته اید که آن را در اظهارنامه خود لحاظ ننموده اید، ممیز صرفاً می تواند نسبت به درآمد کتمان شده، مالیات محاسبه و مطالبه نماید.
با توجه به توضیح بالا و مقالات گذشته و با توجه به جرائم در نظر گرفته شده، تاکید می شود که مودی اظهارنامه خود را در مهلت مقرر ارسال نماید تا از تبعات عدم تسلیم آن و مشکلات بعدی در امان باشد.