زمستان پارسال، شرکت هایدلبرگ طرح جدیدی به نام سیستم اشتراک هایدلبرگ Heidelberg Subscription را کلید زد. قرارداد اشتراک (subscription) نوعی واگذاری ماشین چاپ است. براساس این قرارداد که شباهت فراوانی به سیستم کلیک شارژ سازندگان تجهیزات دیجیتال دارد، هایدلبرگ ماشینآلات، نرمافزار، موادمصرفی و خدماتی را ـ که میتواند حتی شامل مدیریت انبارداری نیز بشود ـ در اختیار مشتری قرار میدهد و در قبال آن مشتری ماهانه رقمی به هایدلبرگ میپردازد و پس از اینکه تیراژ کل ورقهای چاپ شده از تعداد معینی که در قرارداد ذکر میشود، بالاتر رود، خریدار بابت هر ورق نیز به هایدلبرگ پول پرداخت میکند. بلکه بر اساس آن، چاپخانهدار ماشین چاپ را از هایدلبرگ نمیخرد، بلکه بر اساس قرارداد برای مدت مشخص ماشین با همه تجهیزات جانبی و نرمافزارهای آن، در چاپخانه نصب میشود و بهازای هر برگ چاپ، مبلغی را که در قرارداد تعیین شده، به هایدلبرگ میپردازد. این مدل بسیار شبیه به سیستم «کلیک شارژ» شرکت زیراکس آمریکاست و در بسیاری از کشورها معمول است. در ایران نیز زیراکس طی چند دهه، به این روش با دفاتر فنی و فتوکپی و سازمانهای مختلف همکاری داشت.
سال گذشته همزمان با انتشار این خبر، از شرکت ایرانروتاتیو پرسیدیم آیا مدل تجاری اشتراک هایدلبرگ در ایران پیاده خواهد شد؟ و این شرکت در پاسخ به این پرسش، اعلام کرد این طرح «در شرایط فعلی و با توجه به وضعیت اقتصادی و تجاری موجود، قابل اجرا در ایران نمیباشد و پاسخ به این پرسش که آیا در آینده امکان ایجاد فضای اینچنینی برای سرمایهگذاریهای اشتراکی فراهم باشد یا خیر، در زمان حال امکانپذیر نیست.
اکنون بهمناسبت درج خبر جدیدی در این شماره ماهنامه درباره همکاری یک گروه بزرگ چاپی در اروپا با هایدلبرگ در قالب مدل اشتراک، فرصت را مغتنم شمردیم تا از چند چاپخانهدار ایرانی درباره امکان تحقق این طرح بپرسیم و با موانع و مشکلات، مزایا و راهحلهای اجرای این مدل تجاری در ایران، از نگاه آنها آشنا شویم.
با توجه به محدودیت مالی چاپخانهها و ناامیدی از نصب ماشین نو در شرایط اقتصادی کنونی و مشکلات سیستم بانکی، به نظر میآمد چاپخانهها از این طرح استقبال کنند ولی میبینید که به این سادگی هم نیست. در ادامه این گزارش مدیران چاپخانههای هود یس پارس، هفتم تیر، شرق خراسان، بهارستان، هخواجه و فرارنگ آریا نظر خود را درباره طرح اشتراک هایدلبرگ بیان میکنند.