فهرست مطالب
- ۱ داستان شروع شد, راوی، کاظم قلمچی
- ۲ جمعه به مکتب آوردیم دانش‌آموزان سخت‌کوش را
- ۳ دست نامریی برنامه
- ۴ فراتحلیل عوامل موثر درباره آموزش, تجربه ما را تایید می‌کند
- ۵ این تجربه هیچ مشابهی در جهان ندارد
- ۶ نهاد پشتیبان را برای اولین‌بار در کشور ایجاد کردیم
- ۷ گامی در جهت عدالت آموزشی برداشته‌ایم
- ۸ نقطه عطف فعالیت کانون
- ۹ بورسیه دانش‌آموزان نیازمند
- ۱۰ بورسیه دانشگاهی
- ۱۱ ساخت ۵۰۰ مدرسه در سراسر کشور
- ۱۲ 93 خوابگاه و ۷۵ کتابخانه
- ۱۳ هوشمندسازی ۴۳۰۰ کلاس
- ۱۴ اهدای کتاب به کتابخانه‌ها
- ۱۵ پشتیبانی از نابینایان
- ۱۶ چهار گروه قهرمان کانون
مناطق محروم نباید از آموزش و پیشرفت تحصیلی محروم بمانند
نام قلمچی با آمادگی برای کنکور دانشگاه‌ها گره خورده است. اما این تنها یک وجه از منشور کانون فرهنگی آموزش قلمچی است. دو واژه گرانقدر «فرهنگی» و «آموزش» در عنوان این موسسه بی‌سبب کنار هم ننشسته‌اند.
قلمچی کارنامه سی سال خدمات فرهنگی و آموزشی را پشت سر دارد و نیز برنامه توسعه فرهنگی و آموزش را در پیش.
روایت برند قلمچی از زبان بنیان‌گذار و ســکان‌دار این نهاد فرهنگی و داســتان واقعی یک دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تهران که از تدریس خصوصی چند دانش‌آموز آغاز کرد و در ادامه، کانونی برای راهنمایی و همراهی میلیون‌ها دانش‌آموز در سراســر کشــور بنا نهاد، بس شــیرین و شنیدنی است.
قهرمان این داستان، دانش‌آموزی خودساخته، دانشجویی خلاق و جستجوگر و کارآفرینی نمونه است که ناملایمات زندگی را تاب آورده و پیوسته در حال پیشــرفت بوده است و اینک خود در کانون قلمچی به قهرمان تاب‌آوری، قهرمان پیوستگی و قهرمان پیشرفت و نیز قهرمان استثنایی از میان دانش‌آموزان پرتلاش میهن، بورسیه می‌دهد.
اما این داستان فرازهای دیگری هم دارد که راوی اول شخص آن؛ با شوق و شور بازگو می‌کند:
مدرسه‌سازی در مناطق کم برخوردار، ساخت ۵۰۰ مدرسه، ۷۵ کتابخانه و ۹۳ خوابگاه دانشجویی و نیز هوشمند سازی ۴۳۰۰ کلاس درس که بیشتر آنها در مناطق محروم بنا شده‌اند.
این‌همه به برکت ایدهای خلاق، که نوعی استارتاپ موفقیت تحصیلی بر پایه خوداتکایی و خودباوری است، میسر شده است.
کاظم قلمچی میگوید: «ما فقط یک نقشــه راه به دانش‌آموزان می‌دهیم که در اقصی نقاط کشــور، بدون وابســتگی به کلاس و معلم و تنها با شرکت در آزمونها در شهر خود، بتوانند هر دو هفته یکبار خود را ارزیابی کنند، پیشرفت کار خود را ببینند و کاستی‌های خود را بشناسند و بهبود ببخشند.»
داستان شروع شد, راوی، کاظم قلمچی
از ســال‌های جوانی به‌طور خصوصی ریاضی و فیزیک درس می‌دادم. معمولا چند شاگرد خصوصی داشتم که جدا، جدا به آنها درس می‌دادم، اما نســبت به این کار حس خوبی نداشتم. قدری بی‌معنی بود که برای آموزش یک نفر، کلی وقت و انرژی صرف شــود تنها بــرای موفقیت یک نفر و بعد همان کار برای یک نفر دیگر تکرار شود. در اندیشه راهکاری بــودم که به‌جای یک نفــر، بتوانم یک جمع را آموزش بدهم و بــه موفقیت افراد زیادی کمک کنم.
از ســال ۶۸ تا ۷۲ برنامه آزمونهای منظم و آموزش نیمه‌خصوصی را راه‌اندازی کردیم که خیلی مورد اســتقبال قــرار گرفت. البته بعد آموزش‌وپرورش وقت آن را تعطیل کرد.
ما به فکر افتادیم که بدون برگزاری کلاس و آموزش خصوصی، فقط آزمونها را نگهداریم و طرحی درانداختیــم که بعدها تکامل پیدا کرد که امروز همه با آزمونهای قلمچی آشنا هســتند. بد نیســت بدانید تا امروز، در هیچ کشور دیگری این روش، نمونه دیگری ندارد.
جمعه به مکتب آوردیم دانش‌آموزان سخت‌کوش را
از سال ۷۲ شروع کردیم به برگزاری آزمونهای منظمی که جمعه‌ها برگزار می‌شــد. در این طرح
دانش‌آموزان، وابسته به کلاس نیستند و اساسا نیازی به کلاس و ساختمان و معلم برای درس خواندن نیست، بلکه بر اساس یک نقشه راه؛ خودشان درس می‌خوانند و هر دو هفته یکبار در یک آزمون، شرکت می‌کنند.
سپس کارنامه‌ها و نمرات خود را در هر درس، دریافت کرده و ارزیابــی خوبی از نقاط قوت و ضعــف خویش به دســت می‌آورند. بر این اساس هر بار آمادگی بهتری پیدا می‌کنند.
اولیــن بار در ســال ۷۲ این آزمــون را برگزار کردیــم. در تردید بودیم که آیا اصلا کســی خواهد آمد؟
اولیــن آزمــون در مدرســه آزادگان خیابان پاسداران، بوستان چهارم و با همکاری دکتر سعادتی برگزار شد.
در اولین ســال ۸۰ ،۷۰ نفــر برای آزمون آمده بودنــد. به نوروز که رســیدیم، دوم فروردین آزمون گذاشــتیم با کمال تعجب دیدیم عده قابل‌توجهــی از بچه‌هــا با خانواده‌هایشــان آمدند.
بی‌تردید آنها انسان‌هایی اهل چالش بودند. یعنی همان کســانی که خوداتکا و خودباور هم بودند.
کســی گمان نمی‌برد که دانش‌آمــوزان روز جمعه با پای خودشان به مدرسه بیایند یا در آزمون شرکت کنند.
سال بعد تعداد متقاضیان آزمونهای قلمچی از ۵۰۰ نفر گذشت.
سال سوم یعنی سال ۱۳۷۴، این تعداد به سه هزار دانش‌آموز رسید. بهویژه در مناطق دور از مرکز و مناطق محروم، بیشتر از آن استقبال کردنــد و اکنون همه ســاله حــدود ۴۰۰ هزار دانش‌آمــوز در آزمونها شــرکت می‌کنند و بیش از صدهزار نفر هم بورسیه هستند.
دست نامریی برنامه
تجربــه ایــن چند ســال نشــان می‌دهد که بیشــتر شــرکت‌کنندگان در آزمون‌هــای قلمچی، افراد خوداتکا و خودباور هســتند یا حس خودباوری در آنها تقویت می‌شــود. در واقع طرح کانون قلمچی بر این فرض استوار است که بسیاری از آدم‌ها اگر نقشه راه درستی داشته باشند، با پیگیری و تلاش می‌توانند به نتایج مطلوب برسند. این دست نامریی برنامه است که آنها را هر دو هفته یکبار جمعه‌ها به پای آزمون می‌کشــاند و بعد از مشــاهده نتایج، به بهبود روش مطالعه ترغیب می‌کند.
|
فراتحلیل عوامل موثر درباره آموزش, تجربه ما را تایید می‌کند
در هــر زمینـ‌ـه‌ای می‌توان چندیــن تحقیق مســتقل و گاه متناقض را دیــد کــه هــر کدام برای خود دلایلی هــم دارند. در حوزه پزشکی و محیطزیست و غیره موارد زیادی را می‌توان ســراغ گرفت، مثل باورمندان به گرمایــش زمین. هر چند که دانشــمندانی انــدک با دلایلــی دیگــر، آن را رد می‌کنند.
فراتحلیــل (Meta Analysis) روشــی برای ترکیب داده‌های چندین پژوهش مســتقل است که به یک پرسش مشترک می‌پردازند.
یــک فراتحلیل علمی که توســط موسســه Education Endowment Foundation انجام شــده اســت، نتایج ده‌ها پژوهش را درباره این پرسش بررسی می‌کند که کدام «اســتراتژی یا کدام کار بیشــترین تأثیر را بر پیشــرفت دانش‌آموز یا دانشجو دارد.» این فراتحلیل می‌تواند ســند قاطــع و محکمی باشــد در تأییــد روش آمــوزش از طریــق آزمونهای کانون.
توجه کنید که این تحلیل، حدود ۲۵ ســال پس از آغــاز برگــزاری آزمون‌هــای کانون انجام شده است. می‌بینید که همین روش آزمونهای کانون یعنــی «دادن بازخورد به دانش‌آموزان» در مقایســه با کارهای دیگر و بــا کمترین هزینــه، بالاتریــن تأثیر را در پیشرفت تحصیلی دارد. (نمودار۱).
این نمودار مقایسه‌ای نشان می‌دهد که کدام اقدام با چه هزینه‌ای چه مقدار در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشــجویان مؤثر است. می‌بینیم ارائه بازخورد به دانش‌آموز با هزینه کم، می‌تواند در یک ســال، معادل ۹ مــاه دانش‌آموز را جلو بیندازد. درحالیکه مثــلا کاهــش دانش‌آموزان به زیــر ۲۰ نفر در هر کلاس که مســتلزم هزینه بســیار بالا برای ســاخت کلاس‌های بیشتر و استخدام آموزگار و غیره اســت، تنهــا معادل ۳ ماه دانش‌آموزان را جلو می‌اندازد.
این تجربه هیچ مشابهی در جهان ندارد
در خیلــی از کشــورها کنکــور اســت و آزمون‌هایــی هــم گرفتــه می‌شــود که به آنهــا High stake exam می‌گویند (یعنی آزمون‌هــای سرنوشت‌ســاز). ولــی هیچ‌جا چنین رویه‌ای نیســت که بدون مدرســه و آموزشگاه، تنها به اتکای آزمونهای منظم و یک نقشه راه بتوان افراد باانگیزه را هدایت کرد که خودشــان به‌صورت خودتنظیم و بر اســاس ارزیابی دو هفته یکبار، توانمندی خود را برای رسیدن به هدف بهبود ببخشند.
آنها شــاید برای جبران برخی کاستی‌های خود لازم ببینند از کســی یــا در مواردی از معلم یا کلاس هم کمک بگیرند.
نهاد پشتیبان را برای اولین‌بار در کشور ایجاد کردیم
کانون فرهنگی آمــوزش قلمچی، نهادهای بســیاری را در آموزش برای اولین‌بار ایجاد کــرده اســت. از جمله نهاد پشــتیبان برای دانش‌آموزانــی کــه در آزمون‌هــا شــرکت می‌کنند. ما اکنون ۶ هزار پشتیبان در کشور داریم که هر کدام به چند دانش‌آموز کمک می‌کننــد و در همه مــوارد بــه دانش‌آموز مشــاوره می‌دهند؛ کارنامــه او را پس از هر آزمــون بررســی و روش درس خوانــدن و اولویت‌هــا را به او گوشــزد می‌کنند و مثل یک مربی ورزشی، کوچینگ دانش‌آموز را به عهــده دارند و او را تا روز آزمون اصلی برای کاری کــه در پیش دارد از هــر جهت آماده می‌کننــد. ویژگــی و تفاوت پشــتیبان این است که فقط کار مشاوره را انجام نمی‌دهد، بلکــه کارهــای اجرایــی و اطلاعرســانی و مراقبت آزمــون و تدریس درس‌هایی را که بلد است، برای دانش‌آموز انجام می‌دهد.
گامی در جهت عدالت آموزشی برداشته‌ایم
کنکــور به‌خودی‌خود یک رقابت اســت. اما دســتیابی به امکانات آموزشــی و کســب آمادگی برای شرکت در این رقابت، معمولا برای همه شهروندان یکسان نیست. بهویژه دانش‌آموزان دور از مرکز و ســاکنان مناطق محروم، فاقد فرصت‌های برابر، برای کســب رتبه‌های بالاتر هســتند. ابتکار عمل کانون فرهنگی آمــوزش قلمچی این نابرابری را تا حد زیادی برطرف ساخته و امکان دستیابی بــه دانش‌آمــوزان مناطــق کم‌برخــوردار را بــه منابــع آموزشــی، شــرکت در آزمون و بهره‌مندی از پشتیبان فراهم آورده است.
جالــب اســت بدانیــد کــه در ســال‌های اخیــر، رتبه‌هــای اول کنکــور به‌ویــژه در گــروه تجربی که رقابت شــدیدتر اســت، از تهران و کلانشــهرها، به منطقــه ۲ (یعنی مراکز ســایر اســتان‌ها) رســیده است. اگر تلاش‌های کانون نقشــی در ایــن تحول و توانمند ســاختن دانش‌آموزان دور از مرکز ایفا کرده باشــد، موجب خوشــحالی است.
شماری از همکاران قدیمی کانون فرهنگی آموزش قلمچی، سازماندهی توزیع کتاب و جزوه‌های کمک درسی را به‌عهده گرفته‌اند. آنها با تشــکیل شرکت‌های مســتقل به‌عنوان همکار کانون عمل می‌کنند. این کارآفرینی درون ســازمانی، مدلی موفق از همکاری و توسعه روابط سازمان است. ۹ نفر از همکاران قدیمی باســابقه بیست، سی سال همکاری با کانون که بیشــترین سهم را در توزیع کتاب‌ها و جزوه‌های قلمچی به‌عهده دارند، عبارتند از:
|
نقطه عطف فعالیت کانون
وقف عام بنیاد علمی آموزشی قلمچی ســال ۱۳۸۴ نقطه عطفی در تاریخ فعالیت کانون بود، زیرا بنیاد علمی آموزشی قلمچی را داوطلبانــه وقف عام کردیم که عواید آن، وقف گســترش آموزش و دانش باشــد. در این راستا سه مأموریت را برای خود تعریف کرده‌ایم.
- بورسیه کردن دانش‌آموزان،
- ســاختن مــدارس و کتابخانه‌هــا و اهــدای آنها بــه آموزش‌وپــرورش و نهاد کتابخانه‌های عمومی.
- انجام هر کاری که به گســترش آموزش کمک برساند.
بورسیه دانش‌آموزان نیازمند
ما دانش‌آموزان مســتعد و سخت‌کوشی را که به دلیل مشــکلات مالــی نمی‌توانند در آزمونهای کانــون ثبت‌نام کنند، بورســیه می‌کنیم. یعنــی هزینه ثبت‌نام در آزمونها و دریافت کتاب‌ها برای آنها رایگان است.
کلیــه دانش‌آمــوزان خانواده‌هــای تحــت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و استثنایی و مادران سرپرســت خانــوار و بچه‌هایی که ضمن تحصیل، کار هم می‌کنند و نیز اتباع افغانســتانی که نیاز داشــته باشند، از این بورسیه کانون بهره‌مند می‌شوند.
ســال ۱۳۸۴ تعداد دانش‌آموزان بورســیه، ۸۰۰۰ نفر بود که ســال گذشته به ۱۲۵ هزار نفر رســید. از این تعداد، حــدود ۲ هزار نفر هم کمک‌هزینه تحصیلــی ماهانه از کانون دریافت می‌کنند.
بورسیه دانشگاهی
ســال ۱۳۹۳ بنیاد علمی آموزشــی قلمچی ۵۰۰ دانشــجوی برتر را (در دانشگاه تهران) بورســیه کرد. مــا به مدت ۵ ســال، متعهد شدیم سالی یک میلیارد تومان برای حمایت به این دانشجویان تخصیص بدهیم. (ماهی۲۰۰ هــزار تومــان به هر دانشــجو، ده ماه در سال.)
امســال با توجه به نرخ تــورم، کمک‌هزینه ماهیانه یــک میلیون تومان تعیین شــده اســت. خوشبختانه بعد از این اقدام کانون، حامیان دیگر نیز همراه شدند.
ما همچنین از حامیان اصلی تشکل «بنیاد حامیــان دانشــگاه تهران» هســتیم. چون خودم دانشــجوی دانشــکده فنی دانشگاه تهران بوده‌ام، نوعی دلبســتگی نســبت به این دانشــگاه دارم و هر ســال بــا علاقه در مراسم گردهمایی دانشجویان بورسیه بنیاد حامیان دانشگاه تهران شرکت می‌کنم.
ساخت ۵۰۰ مدرسه در سراسر کشور
مدرسه‌ســازی کوشــش مبارکی اســت که سال‌هاســت خیرین در سراسر کشور به آن مشغول‌اند. بنیاد علمی آموزشی قلمچی نیز بــه جمع این خیرین پیوســته و ظرف چند ســال کارنامه قابل‌قبولی در این زمینه رقم زده است.
خوشــحالم که امروز اعلام کنم ۵۰۰ مدرسه توسط بنیاد علمی آموزشی قلمچی ساخته شــده یا اینکه مــدارس نیمه‌تمام تکمیل شــده‌اند. این مــدارس شــامل ۲۰۰۰ کلاس هستند که در مساحت ۲۰۰ هزار مترمربع بنا شــده‌اند. گفتنی است هر مدرسه‌ای ساخته می‌شود، تحویل آموزش‌وپرورش می‌شود.
نکتــه قابل‌ذکــر در ارتباط با مدرسه‌ســازی این اســت که در هر استانی که مسئولان و مدیران محلی ســازمان نوســازی و آموزش و پرورش بیشــتر علاقمند و پیگیر بوده‌اند، ما مدارس بیشــتری ســاخته‌ایم. به همین دلیل بیشــترین تعداد مــدارس قلمچی در اســتان خوزستان ســاخته شــده است که اکنون تعداد آنها ســه‌رقمی شــده اســت.
کهگیلویه و بویراحمد در جایگاه دوم است و احتمالا امسال تعداد مدارس قلمچی در آن استان از ۱۰۰ می‌گذرد. سیستان و بلوچستان در جایگاه سوم قرار دارد.
۹۳ خوابگاه و ۷۵ کتابخانه
علاوه بر مدرسه‌سازی، بنیاد علمی آموزشی قلمچی ۹۳ خوابگاه، عمدتا برای دانشجویان در مناطق محروم ســاخته است. همچنین ۷۵ کتابخانــه بزرگ و کوچک در شــهرهای مختلف ساخته و تجهیز کرده که تنها شامل کتابخانه‌های کوچک در مدارس نمی‌شــود، بلکــه کتابخانه بزرگی مثل کتابخانه مرکزی دانشــکده فنی دانشــگاه تهران به مساحت ۳۰۰۰ هزار متر مربع، یکی از آن‌هاســت و یا کتابخانه دانشگاه ایلام و کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی زنجان.
هوشمندسازی ۴۳۰۰ کلاس
یکی دیگر از اقدامات بنیاد علمی آموزشــی قلم‌چــی، بهویژه در شــهرها و روســتاهای کم‌برخوردار، تجهیــز کلاس‌ها به تجهیزات ارتباطــی و آموزشــی یــا هوشمندســازی‌مــدارس اســت. تجربــه‌ای کــه در دوران همه‌گیری کرونا، بسیار کارساز بود و کارایی آن برای تدریس آشــکار شــد. خدمت بنیاد علمی آموزشی قلمچی در این حرکت، ۴۳۰۰ کلاس هوشــمند بوده اســت. خوب اســت بدانید که تعــداد کل کلاس‌هــای مدارس کشور حدود پانصدهزار کلاس است.
اهدای کتاب به کتابخانه‌ها
می‌دانیــم کــه کتابخانه‌هــا در بیشــتر شهرستان‌ها پاتوق دانش‌آموزان درس‌خوان هستند. با توجه به قیمت کتاب‌ها که برای مناطق محروم و حتی خانواده‌های متوسط، نســبتا گران اســت؛ بنیاد علمی آموزشــی قلمچی همه ســاله حدود ســیصدهزار جلد کتاب را رایگان بــه ۳۸۰۰ کتابخانه عمومی در سراســر کشور اهدا می‌کند. علاوه بر این، همراه چند ناشــر دیگر (مبتکــران، نردبان، قدیانــی و ،)… کتاب‌هــای غیردرســی را بــه کتابخانه‌هــای شهرســتان‌ها و مناطق کم‌برخــوردار، می‌رســانیم. در اینجا باید از آقای رمضانعلی محســنی؛ مدیرکل اســبق مشــارکت‌های مردمی نهــاد کتابخانه‌های عمومــی تشــکر کنم کــه مجدانــه در این امــر فعالیت می‌کننــد و هر هفتــه تعداد قابل‌توجهی کتاب را با هماهنگی ایشان به کتابخانه‌های یک اســتان تقدیم می‌کنیم.
پشتیبانی از نابینایانحمایت از نابینایان، ناشــنوایان و کســانی که محدودیت حرکتی دارند، از ویژگی‌های کانون خدمات بنیاد علمی آموزشی قلمچی برای دانش‌آموزان استثنایی از زبان دکتر ادریس فتحی «هر ســال حدود ۲۰۰۰ دانش‌آموز اســتثنایی تحت پوشــش کانون قرار می‌گیرند که حدود یک چهارم آنها نابینا هستند. سال گذشته حدود یکصد دانش‌آموز نابینا و کم‌بینا در کلاس دوازدهم داشتیم که من به همه آنها مشاوره تلفنی می‌دادم. امسال ۶۰۰ نفر نابینا و کم‌بینا در کلاس‌های مختلف داریم. معمولا تعداد دختران نابینا بیشتر از پسران است. تمامی خدمات کانون برای نابینایان و دانش‌آموزان استثنایی، رایگان است. علاوه بر این کنکور سال‌های گذشته و پاسخ‌نامه‌ها را به خط بریل از اداره آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی خریداری می‌کنیم و برای داوطلبان تحت پوشش کانون می‌فرستیم. |
فرهنگی آموزش قلمچی است.چهار گروه قهرمان کانون
مــا بر این باوریم که اصلی‌ترین و موثرترین کار این اســت کــه روی آموزش انســان‌ها ســرمایه‌گذاری شــود، بعد آنها بســیاری کارهــای بــزرگ و کوچــک را خواهند کرد.
نلسون ماندلا جملهای حکیمانه دارد:
.Education is the most powerful weapon which you can use to change the world
نیرومندترین ســلاح بــرای تغییــر جهان، آموزش است.
با این دیــدگاه و به منظور تــداوم حمایت از آمــوزش، به ویژه آمــوزش دانش‌آموزان مناطــق محــروم، بنیــاد علمی آموزشــی قلمچی وقف عام برای آموزش شد تا حتی در غیــاب من و پــس از فوت مــن، عواید ایــن مجموعــه در خدمت آموزش باشــد. در راستای تشــویق پیشرفت دانش‌آموزان، در کانــون چهار نوع قهرمــان داریم و هر بار آنهــا را در مجله آزمــون از طریق مصاحبه با دانش‌آموزان موفق در رشته‌های مختلف، معرفی می‌کنیم و از آنها حمایت می‌کنیم.
- قهرمانان پیشرفت که از پایه‌های درسی متوســط یــا پایین شــروع می‌کننــد و به موقعیت بالا می‌رسند.
- قهرمانان تاب‌آوری که در شــرایط سخت یا بســیار ســخت به ســر می‌برند، مقاومت می‌کنند و سرانجام به نتیجه عالی می‌رسند. آنها تاب می‌آورند، درهم نمی‌شکنند و به قله می‌رسند.
- قهرمانان پیوســتگی، کسانی‌که بارها و بارهــا و بدون وقفه (هر دو هفته یکبار) در طی چند ســال متوالی بدون هیچ غیبتی در آزمونها شرکت می‌کنند.قهرمانان استثنایی که شامل نابینایان، ناشنوایان یا داوطلبان دارای محدودیت‌های جســمی، حرکتی هســتند و رتبه بالایی در آزمونها کسب می‌کنند. قهرمانان استثنایی تأثیرگذارتریــن قهرمانــان در خانواده بزرگ دانش‌آموزان قلمچی هستند.
من در این شعر یک واژه را تغییر می‌دهم و به این شکل می‌خوانم:
تا توانی به جهــان خدمت «همنوعان» کن به دمی یا درمی یا قدمی یا قلمی
بــه نظر من در بازه زمانی عمر، هر انســانی باید اثری داشته باشد. خدمت به همنوعان شیوهای است که من می‌پسندم و این شعر معروف را راهنمای عمل خویش می‌دانم.
