نگاهي به مقررات ايمني صنعت چاپ
رعايت ايمني در محيط کار از اساسي‌‌ترين اولويت‌ها ست، که متاسفانه تا قبل از رخ دادن اتفاق‌‌‌هاي ناگوار کمتر مورد توجه قرار ميگيرد. مديران چاپخانه‌ها اغلب درگير مسايل ريز و درشت تامين مواد مصرفي و قطعات و تامين منابع مالي و کارهاي فني و مسايل پرسنلي هستند که گاه از رسيدگي به امور ايمني محيط کار بازمي‌مانند. در حالي که از اين نقطه‌نظر بسيار آسيب‌پذير هستند. نکته‌اي که بايد به آن توجه ويژه داشت اينکه: مسووليت حفظ ايمني مطابق دستورالعمل‌هاي مربوطه به‌عهده کارفرما است و حتي آگاهي نداشتن نسبت به اين مسايل چيزي از مسووليت او نمي‌کاهد. بنابراين چه بهتر که پيش از گرفتاري، از مسايل ايمني محيط کار و جزييات آن باخبر شود. مرجع مهم و قانوني در اين ارتباط «آيين‌نامه ايمني کار در صنايع چاپ» است که اداره کل بازرسي کار آن را تنظيم و ابلاغ کرده است. در اين مقاله فصل اول و دوم اين آيين‌نامه به تفصيل شرح داده شده است.
فصل اول اين آيين‌نامه به معرفي روش‌هاي چاپ مي‌پردازد و فصل دوم مقررات عمومي در زمينه ايمني کار در صنايع چاپ را در ۹۷ ماده بيان مي‌کند. چنانچه در مواد اين آيين‌نامه ديده مي‌شود، توليدکنندگان و عرضه‌کنندگان ماشين‌آلات چاپ نيز مکلف به رعايت موارد ايمني و حفاظتي هستند. در اين آيين‌نامه به برخي از نکات مندرج در قانون کار نيز اشاره شده که بد نيست مديران چاپخانه‌ها آنها را نيز مرور کنند. گفتني است که اين آيين‌نامه مطالب کلي را مطرح ساخته، وگرنه اگر قرار بود از سيم‌کشي ساختمان گرفته تا همه دستگاه‌هاي مورد استفاده در چاپخانه سخن به ميان آيد، شايد جزييات بيشتري لازم مي‌شد. آيين‌نامه مطالب را به‌صورت کلي مطرح مي‌کند که شامل اغلب موارد در عمليات پيش از چاپ، چاپ و پس از چاپ باشد.
هدف و دامنه شمول
هدف از تدوين اين آيين‌نامه، ايمن‌سازي محيط كار صنايع چاپ به منظور پيشگيري از حوادث منجر به صدمات جاني و خسارات مالي است. مقررات اين آيين‌نامه به استناد ماده ۸۵ قانون كار جمهوري اسلامي ايران تدوين شده و در انواع چاپ اعم از چاپ كاغذ، سلفون، فلز، شيشه، پارچه، مدارات چاپي و نظاير آن لازم‌الاجرا است.
فصل اول: تعاريف و روش‌ها
در اين فصل چاپ و روش‌هاي مختلف چاپي تعريف شده‌اند که براي خوانندگان ماهنامه صنعت چاپ نيازي به تکرار آنها نيست.
فصل دوم: مقررات عمومي
ماده ۱. كارگران بايد آموزش كار با ماشين‌ها و همچنين آموزش ايمني مرتبط را قبل از شروع به كار ديده باشند.
ماده ۲. اطراف ماشين‌هاي چاپ كه امكان سقوط از آنها وجود دارد، نصب حفاظ الزامي است.
ماده ۳. در قسمت‌هايي از ماشين‌ها كه ابزار حركت رفت و برگشتي دارد، بايد حفاظ مناسب براي جلوگيري از برخورد كارگران تعبيه شود.
ماده ۴. قسمت‌هاي گردنده ماشين‌ها بايد داراي حفاظ ايمن و موثر باشد.
ماده ۵. حفاظ ماشين‌ها بايد مجهز به سيستمي باشد كه در صورت باز شدن حفاظ، ادامه كار ماشين امكان‌پذير نباشد.
ماده ۶. حفاظ‌هاي به‌كار رفته نبايد داراي لبه‌ها و اجزاي تيز و برنده باشد.
ماده ۷. اطراف نردبان‌ها، سكوهاي كار و قسمت‌هايي از ماشين‌ها كه امكان سقوط از آنها وجود دارد، بايد مطابق آيين‌نامه ايمني كار در ارتفاع، به نرده‌هاي حفاظتي ايمن مجهز شود.
ماده ۸. ماشين‌هاي چاپ بايد مجهز به كليد و يا وسايل توقف اضطراري باشد.
ماده ۹. دستورالعمل ايمني كار با هر ماشين بايد در نزديكي ماشين و در محل مناسب قرار گيرد تا به آساني قابل رويت و استفاده باشد.
ماده ۱۰. پس از قطع عملكرد ماشين توسط كليد توقف اضطراري، شروع به‌كار مجدد آن بايد به‌وسيله كليد راه‌انداز اصلي و به‌صورت دستي انجام گيرد.
ماده ۱۱. كارفرما مكلف است همواره از صحت عملكرد حفاظ‌ها، ميكروسوييچ‌ها، كليدهاي قطع و وصل، كليدهاي قطع اضطراري و به‌طور كلي تجهيزات حفاظتي ماشين‌ها اطمينان حاصل کند، به‌نحوي كه احتمال وقوع حوادث از بين برود.
ماده ۱۲. ميكروسوييچ‌هاي ماشين‌ها بايد به گونه‌اي باشد تا در مقابل صدمات فيزيكي و شيميايي مقاوم بوده و امكان از كار انداختن آنها غيرممكن باشد.
ماده ۱۳. ماشين‌ها و تجهيزات چاپخانه بايد مجهز به مكانيزمي باشد تا از شروع به‌كار ناخواسته جلوگيري کند.
ماده ۱۴. كليدهاي قطع جريان و توقف اضطراري ماشين‌ها بايد در محل‌هاي مناسب و با دسترسي آسان موجود بوده و توسط علايم هشداردهنده مشخص شده باشد.
ماده ۱۵. ماشين‌هاي چاپ بايد داراي مكانيزمي باشند كه تا قبل از توقف كامل قسمت‌هاي متحرك و خطرناك، برداشتن يا باز کردن درب يا حفاظ غيرممكن باشد.
ماده ۱۶. كليدهاي اصلي راه‌اندازي و توقف ماشين‌ها بايد قفل‌دار باشد.
ماده ۱۷. بعد از هر بار اقدام به تعمير، نگهداري و انجام اصلاحات در ماشين‌آلات، حفاظ‌ها و سيستم‌هاي ايمني بايد مجددا نصب و كنترل شده و از نحوه كاركرد صحيح آنها اطمينان حاصل شود.
ماده ۱۸. مواد شيميايي خطرناك و سريع‌الاشتعال بايد در مخازن و ظروف مقاوم و دستورالعمل شركت سازنده (MSDS) ايمن طبق برگه اطلاعات ايمني مواد نگهداري شود.
ماده ۱۹. تركيب و آماده‌سازي مواد شيميايي و همچنين تخليه پسماندها در فاضلاب بايد براساس برگه اطلاعات ايمني مواد (MSDS) و در شرايط ايمن صورت پذيرد.
ماده۲۰. محل نگهداري كاغذ، مواد شيميايي و ساير مواد مصرفي بايد از يكديگر جدا باشد و طبق اصول ايمني نگهداري شود.
ماده ۲۱. نگهداري مواد مصرفي در محل استفاده در كنار ماشين‌ها بيش از نياز يك نوبت كاري ممنوع است.
ماده ۲۲. مواد شيميايي مايع و يا خطرناك بايد طوري چيده شوند كه امكان سقوط آنها وجود نداشته باشد.
ماده ۲۳. نصب دوش و چشم‌شوي اضطراري به تعداد مناسب در قسمت‌هايي از چاپخانه كه در آن از مواد شيميايي خطرناك استفاده مي‌شود الزامي است.
ماده ۲۴. كف چاپخانه بايد از مواد مناسب، قابل شستشو و داراي شيب مناسب به سمت كف‌شوي متصل به سيستم فاضلاب باشد.
ماده ۲۵. كف كارگاه، اطراف ماشين‌ها، سكوها، پله‌هاي دسترسي و جايگاه كار ماشين‌هاي چاپ بايد همواره خشك، تميز، داراي سطح هموار و غيرلغزنده باشد.
ماده ۲۶. تعمير، نگهداري، سرويس، نظافت و تنظيم ماشين‌ها و تجهيزات بايد در زمان توقف كامل و مطمئن آنها انجام پذيرد.
ماده ۲۷. نظافت سيلندر‌هاي ماشين چاپ در هنگام كار بايد به‌گونه‌اي انجام گيرد كه از ورود دست و ساير اعضاي بدن به منطقه خطرناك ماشين جلوگيري به‌عمل آيد.
ماده ۲۸. در پايان هر شيفت كاري، بايد محيط كارگاه تميز شود و مواد زائد و پسماندها به‌صورت مناسب از كارگاه خارج شود.
ماده ۲۹. انجام كليه امور نصب، راه‌اندازي، بهره‌برداري، تجهيز، سرويس، تعمير و نگهداري ماشين‌ها و تجهيزات بايد توسط افراد ماهر و با رعايت دستورالعمل‌هاي شركت سازنده و الزامات قانوني صورت پذيرد.
ماده ۳۰. محل قرارگيري ماشين‌ها بايد به گونه‌اي باشد كه امكان انجام كليه عمليات اعم از بازديد، سرويس، تعمير، شستشو، تردد و جابجايي به‌صورت ايمن وجود داشته باشد.
ماده ۳۱. استفاده از انواع علايم هشداردهنده با توجه به نوع عملكرد ماشين‌ها الزامي است.
ماده ۳۲. ايجاد شرايط مناسب كاري لازم از لحاظ دما، رطوبت، تهويه و نور براي كار در فضاي كارگاه‌هاي چاپ الزامي است.
ماده ۳۳. در قسمت‌هايي از فرآيند كار كه بو، گاز و بخارات ناراحت‌كننده توليد مي‌شود، بايد توسط تهويه موضعي موثر به خارج از محيط كار هدايت شود.
ماده ۳۴. آماده‌سازي و اختلاط موادي كه توليد بخار و گاز مضر مي‌کند، بايد در جايي مجهز به هود و با تهويه مناسب انجام گيرد.
ماده ۳۵. سيستم تهويه عمومي هواي چاپخانه بايد از سطوح نزديك به كف كارگاه صورت گيرد.
ماده ۳۶. پارچه‌ها و همچنين كاغذهاي آغشته به روغن و ساير مواد كه احتمال خود اشتعالي داشته و يا سريع‌الاشتعال هستند، بايد در ظرف‌هاي ايمن جمع‌آوري و سريعاً از محل كارگاه خارج شوند.
ماده ۳۷. استفاده از شعله باز، استعمال دخانيات و همچنين وسايل گرمازاي غيرايمن در محيط كارگاه ممنوع است.
ماده ۳۸. وسايل اعلام و اطفاي حريق بايد متناسب با نوع ماشين، مواد و محتويات قابل اشتعال در قسمت‌هاي مختلف كارگاه تعبيه شود.
ماده ۳۹. منافذ ورودي به كارگاه بايد به نحوي حفاظ‌گذاري شده باشد كه از ورود هرگونه شئ مشتعل مانند ته سيگار ممانعت به‌عمل آورد.
ماده ۴۰. در قسمت‌هايي از چاپخانه كه گرد و غبار، بخارات و گازهاي قابل اشتعال و يا انفجار وجود دارد، سيستم الكتريكي چاپخانه بايد از نوع ضد انفجاري باشد.
ماده ۴۱. سيستم ارتينگ بايد مطابق آيين‌نامه ايمني سيستم اتصال به زمين ارتينگ تعبيه و بدنه فلزي كليه ماشين‌ها و تجهيزات الكتريكي به آن وصل شود.
ماده ۴۲. وسايل حفاظت فردي متناسب با نوع كار و عوامل زيان‌آور محيط كار بايد توسط كارفرما تهيه و پس از آموزش‌هاي لازم در اختيار كارگران قرار گيرد.
ماده ۴۳. به‌منظور پيشگيري از تماس كارگران با قسمت‌هاي گردنده ماشين‌آلات، استفاده از لباس‌هاي داراي قسمت‌هاي آزاد و باز، آويزان كردن زنجير، ساعت، كليد و نظاير آن و نيز استفاده از شال گردن و موارد مشابه روي لباس كار ممنوع است و كارگراني كه داراي موهاي بلند هستند بايد به وسيله سربند يا وسيله حفاظتي ديگر موهاي سر خود را كاملا بپوشانند.
ماده ۴۴. ماشين‌ها بايد داراي پرونده مجزا بوده و دستورالعمل‌ها، نتايج سرويس، تجهيز، نگهداري و بازرسي‌هاي فني و ايمني در آنها ثبت شود.
ماده ۴۵. عملكرد كليدها و تجهيزات الكتريكي ماشين‌ها بايد سالم، در معرض ديد و مشخص باشد.
ماده ۴۶. استفاده از هواي فشرده براي تميز كردن ماشين‌ها، سطوح، البسه و اعضاي بدن ممنوع است.
ماده ۴۷. هرگونه رفتار و اعمال غيرايمن در كارگاه كه باعث بر هم خوردن تعادل و هوشياري شود ممنوع است.
ماده ۴۸. لباس كارگر بايد تميز بوده و عاري از روغن و يا مواد سريع‌الاشتعال باشد.
ماده ۴۹. مسيرهاي خروج اضطراري كارگاه بايد كاملا مشخص بوده و هيچ‌گونه ماشين، مواد اوليه، محصول توليدي و مانعي در مسير وجود نداشته باشد.
ماده ۵۰. خوردن و آشاميدن در فرايند چاپ ممنوع است.
فصل سوم: مقررات اختصاصي
ماده ۵۱. عامل انجام كار (اپراتور) بايد قبل از به‌كار انداختن ماشين، با علايم هشداري مناسب به ديگران اطلاع‌رساني و از عدم حضور افراد در منطقه خطر اطمينان حاصل کند.
ماده ۵۲. در قسمت‌هايي از فرايند كه از چسب و مواد شيميايي داراي درجه حرارت بالا استفاده مي‌شود، بايد شرايطي فراهم شود كه امكان برخورد اعضاي بدن با قسمت‌هاي داغ ميسر نباشد.
ماده ۵۳. محل شستشوي غلتك‌ها، شابلون‌ها و ديگر تجهيزات ماشين‌ها بايد در مكاني مستقل و با رعايت كليه مقررات حفاظتي و بهداشتي صورت گيرد.
ماده ۵۴. غلطك‌هاي ماشين چاپ بايد داراي دور معكوس باشد.
ماده ۵۵. برداشتن و ريختن مركب، رنگ و ساير مواد توسط دست، از روي نوردهاي در حال كار ممنوع است.
ماده ۵۶. هنگام بستن پليت در سيستم‌هاي غيراتوماتيك، بايد اين عمل به‌صورت مرحله‌اي، آهسته و با سرعت مناسب انجام گيرد.
ماده ۵۷. برداشتن نمونه كار در حين كار با ماشين چاپ، بايد با استفاده از روش‌هاي ايمن صورت پذيرد، به‌گونه‌اي كه نياز به دخالت كارگر و يا ورود دست به منطقه خطر وجود نداشته باشد.
ماده ۵۸. عبور افراد و جابه‌جايي بار از زير رول‌هاي چاپي در حال چرخش، نوارهاي نقاله، ماشين‌ها و ابزاري كه عمل جابه‌جايي را انجام مي‌دهند، ممنوع است.
ماده ۵۹. تيغه‌هاي برشي و همچنين تيغه‌هاي تنظيم مركب و رنگ بايد هنگام جابه‌جايي و پس از تعويض و استفاده درون پوشش ايمن قرار گيرد.
ماده ۶۰. تخليه و نظافت ظرف شستشوي نورد و غلطك‌ها در زمان روشن بودن ماشين ممنوع است.
ماده ۶۱. قاب‌هاي مورد استفاده در چاپ اسكرين و پليت‌ها بايد فاقد لبه‌هاي تيز و برنده باشد.
ماده ۶۲. در روش توري‌كشي دستي در هنگام ثابت كردن توري به قاب بايد ضمن اعمال دقت‌هاي لازم با استفاده از روش‌هاي ايمن از برخورد سوزن منگنه با اعضاي بدن جلوگيري شود.
ماده ۶۳. در توري‌كشي با ابزار مكانيكي بايد با استفاده از روش‌هاي ايمن از ورود دست به منطقه خطر ماشين جلوگيري کرد.
ماده ۶۴. هنگام شستشوي سيلندر و تا زمان خشك شدن آن، سيستم تغذيه ماشين بايد به گونه‌اي عمل کند كه از ادامه كار ماشين جلوگيري شود.
ماده ۶۵. در زمان شستشوي سيلندر و ماشين و تا پايان مرحله خشك شدن آن، استفاده از ابزار و تجهيزاتي كه توليد جرقه و يا دماي زياد کند، ممنوع است.
ماده ۶۶. نشتي ماشين‌ها اعم از حلال‌ها، روغن‌ها، رنگ‌ها و ديگر مواد، بايد به طريق ايمن سريعا از سيستم خارج شود.
ماده ۶۷. ماشين چاپ بايد داراي سيستم هشدار نشتي باشد تا در صورت نشت حلال قابل اشتعال و يا انفجار، بتواند ماشين را خاموش کند.
ماده ۶۸. در صورت اختلاف ارتفاع بيش از ۷۵ سانتيمتر بين كف و سكو، وجود جاي پاي انفرادي ايمن الزامي است.
ماده ۶۹. حركت معكوس سرعت سيلندرها نبايد از ۳ متر در دقيقه تجاوز کند و حداكثر مسافت طي شده در هر بار حركت نبايد از نصف قطر سيلندر بيشتر باشد.
ماده ۷۰. هنگامي كه عملكرد يك يا قسمتي از سيستم ايمني ماشين براي مدت کوتاهي (حداکثر ۲۰ ثانيه) متوقف شود، (by pass) استارت زدن ماشين ممنوع است.
ماده ۷۱. هنگامي كه عملكرد يك يا قسمتي از سيستم ايمني ماشين براي مدت کوتاهي (حداکثر ۲۰ ثانيه) متوقف شود، رعايت موارد زير الزامي است:
الف)كنترل استارت زدن ماشين بايد به‌صورتي باشد كه از هر طرف قابل اجرا باشد.
ب)كليه سيستم‌هاي ايمني فعال باشند.
ج)به‌وسيله يك چراغ هشداردهنده (زرد رنگ) اطلاع‌رساني صورت پذيرد.
ماده ۷۲. وسايل حمل و نقل و انتقال سيلندرها، تيغه‌هاي برش، مواد و تجهيزات بايد داراي قفل بوده تا از حركت ناخواسته جلوگيري شود.
ماده ۷۳. ماشين برش بايد قبل از هر نوبت كاري، پس از هر بار تعمير، سرويس و تعويض تيغه برشي، توسط فرد صلاحيت‌دار كنترل و بازرسي شود.
ماده ۷۴. به‌منظور پيشگيري از پرتاب قطعات تيغه‌هاي برشي در اثر شكستگي، بايد از حفاظ‌هاي ايمن استفاده شود.
ماده ۷۵. بازديد، تنظيم، تعويض، سرويس و نگهداري تيغه‌هاي برشي بايد توسط افراد صلاحيت‌دار انجام شود.
ماده ۷۶. بالابرهاي تغذيه و تحويل محصول ماشين‌ها بايد به سيستمي مجهز باشند تا مانع از سقوط آنها شده و همچنين از ورود اعضاي بدن به قسمت‌هاي خطرناك جلوگيري کند.
ماده ۷۷. نوار انتقال در فرايند چاپ بايد داراي شرايطي باشد كه امكان برخورد افراد با آنها وجود نداشته باشد.
ماده ۷۸. نوارها و تجهيزات انتقال نيرو بايد به‌گونه‌اي حفاظ‌گذاري شوند تا در صورت پاره شدن از بروز حوادث جلوگيري کند.
ماده ۷۹. هنگام تعويض سيلندرها، تيغه‌هاي برشي و ديگر تجهيزات ماشين‌ها بايد با استفاده از وسايل ايمن، از لغزش و سقوط آنها جلوگيري کرد.
ماده ۸۰ . به‌منظور جلوگيري از توليد گاز ازن، درجه حرارت لامپ‌هاي يووي بايد كنترل شود.
ماده۸۱. قسمت‌هاي داغ و خطرناك ماشين‌ها بايد توسط علايم هشداردهنده مشخص شوند.
ماده۸۲. ماشين‌هايي كه عمل پرس كتاب، فشرده‌سازي ضايعات چاپ و بسته‌بندي را انجام مي‌دهند بايد مجهز به حفاظ‌هاي ايمن شوند تا از ورود اعضاي بدن به منطقه خطر جلوگيري کنند.
ماده ۸۳. ماشين برش (گيوتين) بايد داراي كليد دو شستي، حسگرهاي نوري و حفاظ براي قسمت‌هاي خطرناك باشد.
ماده ۸۴. در روش تغذيه دستي ماشين برش بايد داراي مكانيزمي باشد كه عمل برش فقط در يك نوبت انجام گيرد و حركت برشي بعدي تيغه منوط به فرمان مجدد باشد.
ماده ۸۵. كارفرما مكلف است نسبت به طراحي فضاي كار، استفاده از مواد، ابزارآلات، تجهيزات و ماشين‌آلات ـ كه به‌نحو مناسبي در دسترس كارگران قرار ميگيرد ـ مطابق اصول مهندسي فاكتور‌هاي انساني (ارگونوميك) اقدام کند.
ماده ۸۶. در ماشين‌هاي خشك‌كن كه از سيستم اگزوز به‌عنوان تهويه ايمني استفاده مي‌شود، بايد شرايطي فراهم شود تا هرگونه خطا در سيستم اگزوز منجر به توقف اتوماتيك تغذيه و عملكرد ماشين شود.
ماده ۸۷. كليد‌هايي كه باعث حركت سيلندر به مقدار محدود مي‌شود (حركت اينچي) بايد داراي مكانيزمي باشد كه كاربر نتواند از آن به‌صورت ممتد استفاده کند.
ماده ۸۸. كليدهاي حركت اينچي بايد در مكاني نصب شود كه كاربر بتواند تمام نقاط خطرناك را مشاهده کند.
ماده ۸۹. سنسورهاي (حسگر) ماشين‌ها بايد به نحوي باشد كه امكان صدمه و از كار انداختن آنها ممكن نباشد.
ماده۹۰. در صورت به‌وجود آمدن نقص در خشك‌كن‌هاي بزرگ مانند چاپ پارچه و كاشي، تا زمان كاهش دماي خشك كن به دماي پايين و ايمن، باز كردن در و ورود به داخل آن ممنوع است.
ماده ۹۱. در قسمت‌هايي از فرايند چاپ كه از اشعه استفاده مي‌شود، رعايت دستورالعمل‌هاي شركت سازنده ماشين، آيين‌نامه‌هاي مرتبط و همچنين نصب وسايل اعلام خطر و علايم هشداردهنده الزامي است.
ماده ۹۲. تجهيزاتي كه با اشعه كار مي‌كنند بايد داراي حفاظ ايمن باشد تا در صورت باز شدن در آنها، سيستم متوقف شود.
ماده ۹۳. قسمت‌هايي از ماشين يا تجهيزات كه امكان برخورد سر يا اعضاي ديگر بدن با آنها وجود دارد، بايد با وسيله‌هاي مطمئن (پدگذاري) حفاظت شود.
ماده ۹۴. بازوهاي متحرك قسمت‌هاي گيرنده كاغذ (گريپرهاي كاغذ) بايد داراي حفاظ موثر و ايمن باشد.
ماده ۹۵. كارگران شاغل در صنايع چاپ بايد براساس ماده ۹۲ قانون كار جمهوري اسلامي اسلامي ايران مورد معاينات پزشكي قرار گرفته، نتايج در پرونده پزشكي آنان ثبت و نگهداري شود.
ماده ۹۶. با عنايت به ماده ۸۸ قانون كار جمهوري اسلامي ايران، اشخاص حقيقي يا حقوقي كه به ساخت يا ورود و عرضه ماشين‌آلات مي‌پردازند، مكلف به رعايت موارد ايمني و حفاظتي مناسب هستند.
ماده ۹۷. مسووليت رعايت مقررات اين آيين‌نامه برعهده كارفرما بوده و درصورت وقوع هرگونه حادثه ناشي از كار به‌دليل عدم توجه وي به الزامات قانوني، مطابق مواد ۱۷۵ و ۱۷۶ قانون كار عمل شده و نامبرده مكلف به جبران خسارات وارده به زيان‌ديدگان است.
اين آيين‌نامه مشتمل بر سه فصل و ۹۷ ماده به استناد مواد ۸۵ و ۹۱ قانون کار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ ۳۰/۳/۱۳۹۰ شوراي عالي حفاظت فني تهيه و در تاريخ ۱۲/۵/۱۳۹۰ به تصويب وزير کار و امور اجتماعي رسيده است.
