در شمارههاي پيشين اين نشريه وزين، از چاپ ديجيتال مطالب مختلف و متنوعي منتشر گرديد. آنچه که به نظر نگارنده خيلي اهميت دارد، نفوذ مفهوم و کاربردهاي ديجيتال در تمام عرصههاي زندگي ما است، نه تنها چاپ، که چاپ ديجيتال هم بخشي از آن است و به اقتضاي گرايش اين نشريه و نمايشگاه چاپ ديجيتال به آن پرداخته ميشود، بلکه در تمام نيازهاي امروز جامعه بشري اين مفهوم و فنآوري گسترده شده و نفوذ پيدا کرده است.
در اينکه بخواهيم بازهم از تفاوتهاي چاپ ديجيتال و افست بگوييم و توضيح دهيم که کداميک بهتر و کداميک بدتر است، مزايا و معايب هر يک نسبت به ديگري چگونه است، سودي عايد نخواهد شد. چرا که دراينخصوص همه گفتهاند و نوشتهاند و خواندهاند. اما ميتوان اينبار، از منظر نفوذ و فرصتهاي سرمايهگذاري و… نگاهي به اين موضوع داشت.
چاپ ديجيتال؛ سرمايهگذاري براي تاسيس مرکز جديد
يا ايجاد بازارهاي جديد
چنانچه بههمين پديدههاي اطراف خود بنگريم، بسياري از آنها را آميخته با هنرنمايي چاپ ديجيتال خواهيم يافت که اميدوارم جاي اين گروه از صاحبان صنايع در نمايشگاه چاپ ديجيتال خالي نباشد.
حضور کارآفريناني که با بهرهگيري از تجهيزات چاپ ديجيتال در يکي از بخشهاي صنعت يا خدمات، پنجرههاي جديدي را براي سرمايهگذاري و توليد و ايجاد اشتغال بازکردهاند، بازتاب خيلي موثري را در رونق کسب و کارها و حتي فروش تجهيزات ديجتال خواهد داشت. ازاينرو شايسته است که نمايشگاه چاپ ديجيتال، سهمي جدي هم براي اين گروه از کارآفرينان اختصاص دهد.
مواردي از اين کاربردها در زندگي روزمره، که اکثراً با جلوههاي آن مواجه بوده و هستيم را مرور مي کنيم:
در صنعت نساجي، تنوع بسيار زياد پارچه و با زيباييهاي خاص به واسطه حضور سيستمهاي چاپ ديجيتال حاصل شده که بههمينسبب، صنعت پوشاک با عرضه طرحهاي متنوع و مدلهاي گوناگون توسعه چشمگيري را داشته است. هر طرح جديدي به همان سادگي از ذهن طراح عبور ميکند، به واسطه سيستمهاي جديد ديجيتال قابليت توليد پيدا خواهد کرد.
در صنعت ساختمان، توليد کاشي و سراميک با طرحهاي باورنکردني، شيشههاي جداکننده (پارتيشن) با رنگها و جلوههاي بصري زيبا، صفحههاي سقفي، کاغذديواريهاي بينظير، نقاشيهاي ديواري و . . .
چاپ ديجيتال روي چوب، و توليد انواع لوازم خانگي، صنعتي، تجاري و تزييني مانند پارکت، ظروف آشپزخانه و… .
در صنايع آرايشي
تعداد کاربردهايي که ميتوان دراينزمينه نام برد، آنقدر زياد و گسترده است که شايد به چندين نوبت چاپ نياز داشته باشد و بهنظر ميرسد که فرصت نمايشگاه چاپ ديجيتال، در کنار عرضهکنندگان ماشينآلات چاپ ديجيتال، براي نمايش موثر اين کاربردها بسيار مغتنم باشد.
مواد مصرفي؛ بازاري که انتها ندارد
بهعبارتيديگر، چاپ ديجيتال يعني چاپ روي هرچيز که بخواهيد: از فويل به فيلم، از کاغذ به متالايز، از متالايز به سنگ، از سنگ به شيشه و… .
چاپ ديجيتال روي سطوح مختلف مسطح و ناهموار
چاپ ديجيتال براي هر کاربرد و نيازي پاسخگو است.
همه اين تنوعها در توليد، نيازمند تنوع و تعدد ماشينآلات و تجهيزات چاپ ميباشد که هر يک به نوبه خود نيز نيازمند مواد و لوازم مصرفي خواهد بود.
جوهر، تونر، مواد چاپي رايج اعم از کاغذ، متالايز، فيلم و… بهصورت ساده و پشتچسبدار، قابل استفاده براي فضاهاي داخلي يا بيروني، پايهها و قابهاي نگهدارنده يا استند، حلقههاي فلزي، چسب، ابزارهاي متداول و کاربردي و حتي برخي از لوازم مصرفي و قطعات يدکي از جمله اقلامي هستند که بازار گسترده و وسيعي را دارند.
اين مواد، لزوماً اختصاصي و در انحصار کمپانيهاي سازنده تجهيزات نميباشد و ميتواند بهعنوان يکي از فرصتهاي شغلي خوب در اين بخش از صنعت مورد توجه قرار گيرد. آنچه که در اين موضوع اهميت دارد، ارايه کيفيت خوب و قابل قبول است تا بتواند توسعه ارزشمند و درآمدزايي تضمين شدهاي را داشته باشد.
تجهيزات جانبي و توسعه ارتباطات؛
تضمين آسايش خاطر مشتريان
اکثر دستاندرکاران صنعت چاپ بهخاطر دارند که درگذشته، فعاليتها بسيار تفکيک شده بود. يعني ليتوگرافيها فقط وظايف خود را درخصوص تهيه فيلم و زينک، چاپخانهها فقط چاپ و مراکز بعد از چاپ هم فقط کار خودشان را بهانجام ميرساندند. اما با گذشت زمان و افزايش تقاضاها، صنعتيترشدن جامعه و افزايش جمعيت و مشکلات تردد، همه و همه باعث شد که زمان و هزينهها براي مشتريان اهميت پيدا کند و همين موضوع موجب شد که مراکزي، فعاليتهاي چندگانه فوق را زير يک سقف جمع کرده و بدون اتلاف وقت، همه خدمات را به مشتريان خود عرضه کنند. اين تغيير رويکرد درحالحاضر در بسياري از مراکز متوسط و بزرگ چاپ کشور مشاهده مي شود.
توسعه چنين رويکردي به اين مرحله ميانجامد که حتي مشتريان براي سفارش کار خود نيازي به رجوع به مراکز چاپ را ندارند و به واسطه تقويت و گسترش شبکههاي ارتباطي، همه اطلاعات و درخواستهاي خود را از طريق اين شبکهها با مراکز خدماتي مبادله کرده و در نهايت کارهاي خود را در زمان و مکان تعيين شده تحويل ميگيرند.
مشابه همين تغيير رويکرد در مراکز چاپ ديجيتال نيز اجتناب ناپذير بوده و هست و بههميندليل، مراکزي که خدمات بعد از چاپ ديجيتال را به شکل کاملتري نيز عرضه ميکنند، موفقتر از ديگران بوده و داراي مشتريان وفادارتري ميباشند.
تجهيزاتي که بايد توليد را به سامان برسانند، متناسب با تعدد و تنوع کارهايي هستند که سفارش داده ميشوند. از يک دستگاه برش دستي ساده گرفته تا تجهيزات صحافي و… که براي ظرفيتهاي محدود مراکز ديجيتال طراحي و ساخته ميشوند، ميتوانند جزو بازارهاي فعاليت خوب و با ريسک کم باشد.
آموزش؛ حلقه اصلي همه فعاليتها
اينکه در چاپ ديجيتال بهسادگي ميگوييم که بايک کليک محصول خروجي را دريافت ميکنيم، به پشتوانه علوم و فنآوريهايي است که در اين رشته به کار گرفته شده. يقيناً آشنايي بيشتر با اين فنآوريها، موجب خواهد شد که استفاده بهتر و مفيدتر از آنها صورت گرفته و در ارايه کيفيت برتر و در زمان کوتاهتر موفقتر نقشآفريني نمود.
با پيشرفت کيفي و کمي در هر يک از حوزهها، ضرورت توسعه آموزشهاي تخصصي و عمومي در اين صنعت خود را بيشتر از گذشته مينماياند و بايد به اين مهم توجه جدي شود.
يقيناً افرادي با ظرفيتهاي علمي و فکري هم در اين عرصه هستند که ميتوانند به جاي سرمايهگذاري و تاسيس يک مرکز توليدي، مرکزي براي آموزش داير کرده و به تخصصيترين شکل، به تربيت نيروهاي جديد و يا ارتقاي علمي نيروهاي فعلي و شاغل بپردازند.
پيچيدگيها و رشد روزمره اين فنآوري ايجاب ميکند که عوامل اجرايي، هرچهبيشتر با حوزه فعاليت خود آشنايي لازم را کسب نموده تا از ارايه کارهاي بهاصطلاح بازاري پرهيز شود و استاندارد کارها در بالاترين سطح ممکن قرار گيرد، همانگونه که بيشتر ما در نمايشگاهها، کارهايي را ميبينيم که ضمن تحسين آنها، گاهي از انجام آن در مراکز خودمان ناتوانيم، هرچند که همه تجهيزات ما نيز مشابه همان تجهيزات موجود در نمايشگاهها است!
آينده چاپ ديجيتال
بر اساس تحقيقات تخصصي موسسه پايرا، در ۲۰۱۷ چاپ ديجيتال۱۶.۲ درصد از ارزش و ۲.۹ درصد از مقدار سهم بازار جهاني را بهخود اختصاص داده که رشد مقداري آن از سال ۲۰۱۲ معادل ۳.۹ درصد بيشتر بوده است.
براساس همين گزارش، پيشبيني ميشود که:
کارهاي ديجيتال (تونر و جوهرافشان) در فاصله ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ رشد بيشتري داشته باشند.
چاپ فلکسو در بستهبندي توسعه متعادلي داشته باشد.
انحصار قبلي کارهاي افست از نظر حجم کار کاهش يابد، هرچند که اين انحصار هنوز وجود دارد.
در سال ۲۰۱۷ چاپ افست کماکان انحصار خاص خود را از نظر تعداد صفحات چاپ شده داشت، و تا ۲۰۲۲ تا بيش از ۷۰ درصد را در اختيار خواهد داشت اما بخشي از اين سهم، اختصاص به محصولات نسبتاً کمارزش چاپي مانند روزنامهها، مجلات، دايرکتوريها و… داشته، درحاليکه بيشتر فرصتهاي پرمنفعت در اختيار چاپ ديجيتال بوده است.
هزينههاي نسبي چاپ ديجيتال و آنالوگ با ورود هر سيستم جديد با بازار تغيير ميکند، مقدار مصرف تونر و جوهرافشانها افزايش، در حاليکه قيمت آنها کاهش مييابد. اين رخداد موجب ميشود که چاپ ديجيتال در مقابل چاپ افست و ديگر چاپهاي رايج بهطور جدي مقرونبهصرفهتر شود.
يک گرايش پيوستهاي هم در کمتيراژشدن کارها از سوي مشتريان وجود دارد با اين هدف که آنها اطمينان يابند همواره اطلاعات محصولات يا خدماتشان بهروز و با جديدترين تغييرات بهدست مصرفکنندگانشان ميرسد، و اين نتيجه، يعني ادامه رويکرد تقاضاها از چاپ آنالوگ به ديجيتال.
از آنجا که سرعت هنوز يکي از مولفههاي مهم براي دستيابي در چاپ ديجيتال ميباشد، فنآوري مواد کمک موثري دراينزمينه خواهد داشت. فنآوري مقواهاي متالايز، مواد پليمري بهگونهاي در تغيير است که قابليت جذب و چسبندگي بهتر تونر و مرکب چاپ را داشته باشد که اين تحول، يکي از عواملي است که ميتواند سرعت ماشينهاي چاپ ديجيتال را افزايش دهد.
تخصصيتر شدن کارخانجات سازنده و ادغام آنها در يکديگر با هدف ارايه سيستمهاي توانمندتر و يا مواد مصرفي با کيفيتتر در عرصه توليد به هر دو گروه چاپ آنالوگ و ديجيتال کمک ميکند تا بازارهاي وسيعتري را کسب نمايند. بهخصوص با مشاهده اينکه کارخانههاي بزرگ سازنده ماشينهاي افست، توليد ماشينهاي چاپ ديجيتال را بهعنوان يک اصل در برنامه توليد خود قراردادهاند، گوياي اين نکته است که در کنار ديجيتاليزه کردن ماشينهاي افست خود و افزايش چشمگير سطح اتوماسيون و هوشمندسازي ماشينها، نميتوان رشد چاپ ديجيتال را کم اهميت دانست.
از سوي ديگر، رويکرد سازندگان ديجيتال به بستهبندي، که کماکان در انحصار چاپ افست و فلکسو و روتوگراوور بوده، بيانگر اين است که دو موضوع چاپ ديجيتال و بستهبندي، مهمترين موضوع براي بازارگردانان و سازندگان تجهيزات چاپ ميباشد.
با اين جمعبندي که چاپ ديجيتال، فقط چاپ پوستر و بروشور و بنر و … نيست و در همه عرصههاي زندگي، همانگونه که مثالهايي مختصر از آن ذکر شد، قابل دستيابي است، سرمايهگذاران بايد به اين مهم توجه کنند که زمينههاي پرکارتر با سودهاي تضمينشدهتري نيز وجود دارد که ميتوان با اطمينان خاطر در آنها سرمايهگذاري نمود.
مهرداد باقري