بسته بندی هر محصول با فیلم اختصاصی خود
کیفیت بالاتر و هزینه کمتر
علیرضا پرکار / مدیرعامل آسیاپک
سالهاست که به برکت صنعت پتروشیمی، برخی از فیلمهای بسته‌بندی و چندلایه‌ها در ایران تولید می‌شود، اما هنوز هم دانش فنی این صنعت به پایه‌ای اطمینان بخش نرسیده است. در واقع بسته‌بندی اولیه هر محصول، به ویژه محصولات غذایی، با در نظر گرفتن همه جوانب بهداشتی، اقتصادی، عملیاتی و محیط‌زیستی آن، فیلم خاص یا چند لایه اختصاصی خود را نیاز دارد.
متأسفانه محدودیت‌های واردات و مشکلات ناشی از تحریم‌ها موجب نوعی آسان‌گیری در اعمال استانداردها و چشم‌پوشی نهادهای نظارتی شده است. از سوی دیگر بی‌اطلاعی برخی تولیدکنندگان و بیشتر مصرف‌کنندگان، مطالبه‌ای برای تولید فیلمهای تخصصی ایجاد نمی‌کند، بنابراین چند قلم فیلم معمول و موجود در بازار برای انواع مصارف و بسته‌بندی محصولات گوناگون به کار می‌رود.
متأسفانه از رهگذر این رویه‌ها سلامت جامعه، محیط‌زیست و اقتصاد کشور دستخوش تهدیدها و آسیب‌های جدی قرار می‌گیرد.
اما آیا آنچه مانع استفاده از فیلم‌ها و چندلایههای اختصاصی شده، گران تمام شدن آن‌هاست یا دشواری واردات و مسائلی از این قبیل؟
مهندس علیرضا پرکار مدیرعامل آسیاپک آذر، در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «هیچکدام. در واقع مشکل در نبود دانش فنی و تحقیق درباره فناوری ساخت فیلم و کاربرد چندلایه‌هاست» وی تأکید می‌کند. «چه بسا استفاده از فیلمهای اختصاصی برای هر محصول، ارزان‌تر هم تمام شود. مهم این است که فناوری و ماشین‌آلات و دانش فنی روز صنعت فیلم و چندلایه‌ها را به کار گیریم.»
با مدیرعامل آسیاپک آذر همراه می‌شویم تا ضمن معرفی فناوری ساخت فیلمهای ۹ لایه، از دستاوردهای واحد تحقیق و توسعه این کارخانه برای بسته‌بندی محصولات غذایی، بهداشتی ـ آرایشی، دارویی و نیز فرآورده‌های صنعتی و کشاورزی با ما سخن بگوید.
خط تولید ۹ لایه که دو سال پیش در آسیاپک آذر نصب شد، در واقع اولین و تنها خط تولید ۹ لایه در کشور و ساخت کارخانه آلمانی است. ارتفاع این دستگاه پیشرفته به ۲۰ متر می‌رسد دلیل آن هم این است که هرچه ارتفاع دستگاه اکسترودر بلندتر باشد، کیفیت فیلم تولیدی و شفافیت آن بالاتر می رود. البته به همان نسبت، عملیات و فرایند تولید هم پیچیده‌تر خواهد بود.
این دستگاه، ۹ اکسترودر برای تولید ۹ لایه دارد. همچنین هر لایه از ۴ ورودی مستقل برای تغذیه مواد برخوردار است، یعنی هر محصول ۹ لایه می‌تواند از ۳۶ نوع مواد مختلف ساخته شود. تنظیم جنس مواد و ترکیب آن‌ها، توسط سیستم مونیتورینگ متناسب با سفارش و نوع کاربرد و خواص موردنظر چندلایه، صورت می‌گیرد.
پرکار پس از این توضیح کوتاه درباره اولین خط تولید ۹ لایه، به هزینه آن و هدف از این سرمایه‌گذاری اشاره می‌کند:
اختصاص بیش از ۳ میلیون یورو از سوی مجموعه شیرین عسل برای خرید این دستگاه و اختصاص فضای وسیع و نیروی کار متخصص، با هدف نوآوری و حرکت به سوی راه‌حل‌های فناورانه برای برآورده ساختن بخشی از نیازهای اساسی کشور به‌ویژه در حوزه بسته‌بندی موادغذایی صورت گرفت.
با توجه به مصرف بالای فیلمهای BOPP در مجموعه شیرین عسل و تأمین بخش عمده آن از سایر تولیدکنندگان، شاید سرمایه‌گذاری در زمینه تولید این فیلم، مقرون به صرفه‌تر به نظر برسد، اما نظر آقای ژائله (رئیس گروه شیرین عسل) این بود که ما روی بخش فناورانه و HightTech تولید فیلمهای بسته‌بندی متمرکز شویم تا گرهی از مشکلات در این صنعت گشوده شود. بنابراین پس از مطالعه دقیق نیازهای بازار و با اولویت قرار دادن راه‌حل‌های سلامت محور و دوستدار محیط‌زیست، نسبت به خرید و نصب دستگاه ۹ لایه اکسترودر، اقدام کردیم.
از مدیرعامل آسیاپک می‌خواهیم درباره قابلیت‌های این خط تولید ۹ لایه کمی بیشتر و با مثال توضیح دهد.
در یک کلمه می‌توانم بگویم قابلیت‌های دستگاه، در حدی است که دست ما را برای تولید هر نوع فیلم و چندلایه باز می‌گذارد. در واقع بهره‌برداری بیشتر از قابلیت‌های این دستگاه، نیازمند مطالعه و بررسی است و به یک واحد R&D اختصاصی نیاز دارد تا براساس نیازهای روز، فیلم‌ها و چندلایههای متنوع را تولید کند. به عنوان مثال می‌توانم به فیلمهای Barrier Barrier اشاره کنم که معمول‌ترین و پرمصرف‌ترین محصول بین فیلمهای بسته‌بندی است. هر فیلمی به هرحال میزان مقاومت معینی در برابر نفوذ اکسیژن دارد که با شاخص OTR بیان می‌شود. با این دستگاه ما فیلمهای مخصوص EVOH را تولید می‌کنیم که با ضخامتی ۱۰ هزار برابر کمتر از فیلمهای معمولی، همان میزان نفوذناپذیری در برابر اکسیژن را داشته باشند. بنابراین لایه‌ای بسیار نازک‌تر به این روش، تولید می‌شود. از طرفی برای محافظت از چنین فیلم نازکی، یک لایه پلی‌آمید کنار آن قرار می‌دهیم که هم نقش حفاظت از EVOH و هم مقاومت بیشتر در برابر رطوبت را ایفا می‌کند. این فناوری به ما امکان تولید فیلمهایWTR ` پایین (یعنی مقاوم در برابر آب و رطوبت را هم به ما می‌دهد.)
می‌دانید که برای لمینیت چند لایه ها (مثلاً پلی اتیلن، پلی آمید، BOPP و پلی‌استر، برای چسبیدن آن‌ها باید از چسب استفاده شود. هر یک از این جنس‌ها به چسب مخصوص خودش نیاز دارد و با تغییر لایه‌ها، باید نوع چسب تغییر کند. می دانید که مواد غیر همپایه، در برابر یک چسب واحد، رفتاری متفاوت دارند. ما در این خط اکسترودر دیگری را بین دو ماده غیرهمپایه قرار می‌دهیم و فیلم مخصوص Barrier را تولید می‌کنیم.
این دستگاه به ما این امکان را می‌دهد که لایه آخر را، پلی‌استر یا BOPP بگذاریم که چاپ‌پذیری بهتری داشته باشیم.
همین مزیت تولید لایه‌های نازک‌تردر عین مقاومت بالاتر، می‌تواند از نظر اقتصادی و محیط‌زیستی بسیار مؤثر باشد.
استفاده از لایه نازک‌تر و مقاومتر، مصرف مواد پلاستیک را کاهش می‌دهد. که علاوه بر صرفه‌جویی هزینه‌ها و کاهش مصرف مواد، در راستای هدف‌گذاری محیط‌زیستی اغلب دولت‌هاست که قصد دارند مصرف پلاستیک را کاهش دهند.
برای مثال بد نیست بدانید اغلب بسته‌بندی‌های شش‌تایی بطری‌های آب معدنی معمولاً با فیلم ۵ لایه، حدود ۷۵ تا ۸۰ میکرون است، درصورتی که با این دستگاه، می‌توان فیلم ۴۰ میکرون را با همان مقاومت ۵ لایه ۸۰ میکرونی تولید کرد که هر دو پارامتر مقاومت و شرینک‌پذیری را داشته باشد. هم اکنون این فیلمهای ۴۰ میکرونی برای شرینک بطری‌های نوشیدنی‌های شیرین عسل و نیز پاکدیس استفاده می‌شود.
صرفه اقتصادی و محیط‌زیستی این فیلم‌ها در کاهش وزن رول‌های فیلم و حمل و نقل آن‌ها و کاهش مصرف سوخت و کاهش فضای انبارداری و غیره نیز چشمگیر است.
پرکار، در مورد دستاوردهای فیلمهای چندلایه این خط تولید جدید در زمینه بسته‌بندی موادغذایی مثل گوشت و لبنیات هم نکته‌هایی شنیدنی دارد:
فیلم Barrierکه به عنوان روکش در بسته بندی محصولات گوشتی، نقش مهمی در نگهداری آن دارد، چون گوشت نسبت به اکسیژن بسیار حساس است و در اثر اکسیداسیون رو به فساد می‌رود و رنگ آن تیره می‌شود و تمام بسته‌بندی‌های گوشتی با ید روکش Barrier داشته باشند و با توجه به قیمت بالای گوشت، بجاست که مبلغی به فیلم Barrier مقاومتر در برابر نفوذ اکسیژن، اختصاص دهند تا کیفیت آن بهتر حفظ شود و رضایت مصرف‌کننده نیز تأمین شود.
در مورد لبنیات نیز چند لایه‌های تولید شده با این دستگاه کارایی فوق‌العاده‌ای دارند، ما فیلم‌هایی را آزمایش کرده‌ایم که تا ۱۵ روز شیر را در یخچال، سالم نگه می‌دارند، درحالی که می‌دانید پاکت‌های پلی اتیلنی موجود، اغلب بیش از ۳ یا ۴ روز برای نگهداری شیر در یخچال، مهلت ندارند.
و اما در زمینه شیرینی و شکلات
با فیلمهای مقاوم و نفوذناپذیر محصول آسیاپک، انواع عملیات را می‌توان برای بسته‌بندی‌های کلدسیل و هیت سیل و برای محصولاتی مانند کلوچه و شکلات و آبنبات وغیره اجرا کرد. مثل Barrier سه لایه و چاپ از داخل؛ Barrier متالایز شده و لمینیت با BOPP چاپ شده و غیره.
متالایز کردن فیلم Barrier، کاری تخصصی و فناورانه است که شرکت‌های معدودی در جهان می‌توانند انجام دهند، خوشبختانه آسیاپک به برکت تجهیزات و فناوری پیشرفته و نیز کارشناسان با تجربه، این امکان را فراهم آورده و با ارائه فیلمهای Barrier یک لایه و یک رو متالایز، راه‌حلی ساده و ارزان برای بسته‌بندی بعضی از محصولات فراهم آورده است.
می‌دانید که بسته‌بندی شکلات و آبنبات دوسرپیچ (توئیست) قبلا با PVC انجام می‌شد. با منسوخ شدن PVC برای این مورد، پلی‌استر جایگزین آن شد، امروزه پلی‌استر هم جای خود را به لفاف تک لایه متالایز داده است. با توجه به ملاحظات بهداشتی، صاحبان صنعت شیرینی موظف‌اند، چاپ را روی ظرف متالایز شده بزنند و محصول غذایی (شکلات یا آبنبات و غیره) نباید با طرف متالایز شده تماس پیدا کند. زیرا می‌تواند سرطان‌زا باشد. متأسفانه شما می‌بینید که خیلی از شرکت‌ها این نکته را رعایت نمی‌کنند چون برای چاپ‌پذیر کردن سطح متالایز باید ابتدا پرایمر روی آن بزنند که الان کیلویی حدود ۳۰۰ هزار تومان است، بنابراین از این کار خودداری می‌کنند و طرف غیرمتالایز شده را چاپ می‌کنند و شکلات را در طرف متالایز شده قرار می‌دهند.
نمونه دیگر چند لایه‌هایی است که با چسب به هم لمینیت شده‌اند و بدون این که حلا‌ل های موجود در چسب فرصت مهاجرت پیدا کند، در بسته‌بندی مواد غذایی به کار گرفته می‌شوند. همین بی توجهی‌ها است که آمار ابتلا به انواع بیماری‌ها را بالا می‌برد.
خوشبختانه با فیلمهای تولیدی ما این مشکل به طور کلی برطرف شده و فیلم تک لایه متالایز شده این شرکت بهترین گزینه برای شکلات‌های دوسرپیچ به شمار می‌رود.
فیلم اسپتیک َAseptic تک لایه
یکی ازفیلم‌های تک‌لایه پرکاربرد و مؤثر که در بسته‌بندی محصولاتی مانند کنسانتره، آب میوه و رب گوجه، به کار می‌رود. فیلم اسپتیک است که به صورت تک لایه برای تولید کیسه‌های اسپتیک به کار می‌رود.
شاخص OTR یا مقاومت در برابر نفوذ اکسیژن در این فیلم، کمتر از ۱ است. کیسه‌های اسپتیک با استفاده از این فیلم و دو لایه ارزان‌تر که در کنار این فیلم اسپتیک قرار می‌گیرند و نیز لایه متالایز که مقاوم در برابر نور است، ساخته می‌شوند.
هم اکنون پاکت‌های مورد استفاده در محصولات متنوع شیرین عسل با استفاده از این فیلم تک‌لایه چاپ شده، تولید می‌شوند.
تنوع فیلم‌ها فراتر از بسته‌بندی
علیرغم تمرکز مجموعه آسیاپک بر تولید فیلمهای تخصصی بسته‌بندی، فیلمهای بسیار متنوع و با کاربردهایی متنوع را می‌توان با دستگاه پیشرفته ۹ لایه تولید کرد که در صنایع مختلف، کاربرد دارند. یکی از موارد کاربرد این فیلم‌ها، کشاورزی است. فیلمهای موسوم به گلخانه‌ای اغلب با قابلیت مقاوم در برابر تابش UV معرفی می‌شوند، در حالی که فیلمهای آسیاپک علاوه بر UV، و هم هستند.
همان طور که قبلا گفته شد، تنوع محصولات فیلمی و چندلایه با دستگاه پیشرفته اکستروژن ۹ لایه، حد و مرز ندارد.
درباره مزایا و کاربردهای فیلم‌ها و چند لایه‌های تخصصی می‌توان بسیار سخن گفت، اما با توجه به تحریم‌ها و مشکلات واردات، آیا تولید این فیلمهای متنوع و تخصصی با مشکل مواجه نمی‌شود؟ پرکار توضیح می‌دهد:
به غیر از پلی‌اتیلن، همه مواد دیگری که برای تولید فیلم‌ها و چندلایه‌ها به کار می‌رود، وارداتی هستند. ۸۰ درصد موادمصرفی ما از پلی اتیلن داخلی است و ۲۰ درصد باقیمانده (شامل همه مواد غیرپلی اتیلنی)، وارداتی هستند. حتی در مواردی که نوع خاصی از پلی اتیلن مورد نیاز باشد، آن هم باید وارد شود. با این همه به مشتریان عزیز اطمینان می‌دهیم که مواد اولیه لازم برای تولید فیلم‌ها و چند لایه‌های مختلف را تأمین می‌کنیم. بعضی از این مواد اولیه اختصاصی فقط در امریکا تولید می‌شوند، اما همان طور که گوشی‌ها وتپلت‌های اپل در بازار ایران موجود است، این مواد اولیه هم به هر حال با تلاش زیاد در دسترس قرار می‌گیرند.
تولیدکنندگان محصولات مختلف در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی و سایر صنایع، مشخصات بعضی اقلام چندلایههای آسیاپک را در کاتالوگ‌ها و سایت آسیاپک آذر مشاهده می‌کنند. علاوه بر این‌ها هرگونه فیلم دیگر متناسب محصول خود بخواهند نیز قابل تولید و ارائه است.
asiapackazar@shirinasal.com
تلفن: ۳۴۳۲۸۴۷۷ (۰۴۱)
