اختلاف بين مشتريان و طراحان از طرفي و چاپکاران از طرف ديگر، پديده عجيبي نيست. تبديل اريژينال يا فايل تصويري به محصول نهايي چاپي، مستلزم گذر از مراحلي چند و نيازمند مراقبت‌هاي ويژه‌اي است. کنترل کيفيت و دستيابي به رنگهاي نزديک به اريژينال و فايل اوليه، همان چيزي است که مديريت رنگ عهده‌دار آن است. شرايط اسکن، در نظر گرفتن ويژگي‌هاي کاغذ و مرکب و پروفايل ماشين چاپ، نمونه‌گيري پيش از چاپ و جزييات ديگر، در قالب مديريت رنگ و کنترل کيفيت مي‌گنجند. اما فراتر از مساله تطابق رنگهاي چاپي با اريژينال، ممکن است يک رنگ توسط مشتري و چاپکار، به دو گونه متمايز تشخيص داده شود. اين موضوع فارغ از اين که کاري چاپ شده يا غيرچاپي باشد، ممکن است اتفاق بيفتد و اين دوگانگي بسيار طبيعي است. چشم دو انسان، يکسان نيستند. همچنين تغيير فاصله آنها از تصوير و نيز نور متفاوت محيط، هنگام مشاهده رنگ‌ها، مي‌توانند درک متفاوتي از يک رنگ ايجاد کنند. مقاله زير به بررسي دقيق‌تر خطاي دوگانگي مي‌پردازد.
تا به حال پيش آمده مشتري‌اي داشته باشيد که درباره رنگ کار چاپي شکايت داشته و بگويد، اين چيزي نيست که او مي‌خواهد؟ اگر کار چاپي با دستگاه جوهرافشان چاپ شده باشد، ممکن است مشکلات فني چاپگر مانند گرفتگي سوراخ نازل‌ها، عامل تغيير رنگ ناخواسته باشد. همچنين در انواع روش‌هاي چاپي، رعايت نکردن مديريت رنگ، مثل استفاده نکردن از پروفايل خروجي متناسب با کار چاپي (چاپگر، کاغذ، تنظيمات مرکب، وضوح)، به‌طور قطع مي‌تواند عامل ايجاد کار چاپي با رنگي متفاوت از رنگ مورد نظر باشد. مسايل ايجاد شده به دو دليل گفته شده به آساني قابل حل شدن است، زيرا هم شما و هم مشتري، مي‌توانيد ببينيد که حاصل کار از نقطه نظر رنگي، آن چيزي که بايد نيست.
اما هنگامي که شما فکر مي‌کنيد رنگ کار چاپي خوب است و مشتري با شما موافق نيست، چه اتفاقي مي‌افتد؟
اين امر بسياري از اوقات باعث خراب شدن رابطه بين شما و مشتري مي‌شود و آينده کاري‌تان به خطر مي‌افتد. شما نمي‌خواهيد براي چاپ دوباره کاري که از نظر شما عالي است، هزينه‌اي بپردازيد و مشتري هم نمي‌خواهد براي کاري که به سطح استاندارد مورد نظرش نرسيده، پولي پرداخت کند. چکار مي‌کنيد؟
خطاي دوگانگي را مورد سرزنش قرار دهيد. اگر براي مدت زماني است که در حرفه چاپ فعاليت مي‌کنيد، بدون شک اصطلاح دوگانه‌بيني به گوشتان خورده است. اما هنوز اطلاعات نادرست بسياري راجع به اين موضوع بيان مي‌شود.
هدف اين مقاله، ارائه اطلاعاتي واضح درباره سه گونه از خطاهاي دوگانگي است تا شما بتوانيد آنها را در جاي خودشان و به هنگام کار شناسايي کنيد. وقتي که تميز داده شوند، راه‌حل‌هاي ساده‌اي براي حل کردن کشمکش بين شما و مشتري‌تان وجود دارد. اين راه‌حل‌ها نه تنها باعث حل مشکل به وجود آمده مي‌شود، بلکه دليل اين که چرا مشتريان، شما را به عنوان اولين نفر براي چاپ کارهايشان انتخاب کرده‌اند تقويت مي‌کند.
خب، خطاهاي دوگانگي چه هستند؟ در يک تعريف ساده، هنگامي که قرار است دو رنگ شبيه به هم باشند، ولي اينگونه نباشند. در اينجا سه مورد خطاي دوگانگي وجود دارد: نوري، بيننده و ابعاد ميدان ديد.
خطاي دوگانگي نوري
خطاي دوگانگي نوري هنگامي اتفاق مي‌افتد که دو رنگ در زير يک منبع نوري يکسان هستند، اما در زير منبع نوري ديگر، متفاوت ديده مي‌شوند. بهتر است بگوييم شما در چاپخانه خود، لامپ ۵۰۰۰ کلوين داريد و کارهاي چاپي خود را زير نور آن ارزيابي مي‌کنيد. اما هنگامي که کار چاپي به دست مشتري شما مي‌رسد، او تماس گرفته و مي‌گويد رنگ‌ها درست نيستند.
امکان دارد که مشتري کار چاپي را در زير نور لامپ معمولي که به طور معمول حدود ۲۶۰۰ کلوين هستند نگاه کند. او مي‌گويد که خاکستري‌ها خنثي نيستند و به قرمزي يا زردي مي‌زنند. دومين قدم براي حل اين مشکل اين است که از او درباره منبع نوري که کار چاپي را زير آن ارزيابي کرده سوال کنيد. اگر در جواب به نورهاي لامپ‌هاي معمولي، هالوژن، سفيد گرم و يا هر نوع ديگري از لامپ‌هاي التهابي و گرم اشاره کرد، مي‌توان گفت عامل خطا همين مورد است. در اينجا دو راه وجود دارد که به درست کردن اين موضوع کمک کند: اول راه‌حلي ارزان قيمت و دوم راه‌حلي هزينه‌‌بر.
– راه‌حل ارزان (اگر شما از لامپ ۵۰۰۰ کلوين به عنوان استاندارد استفاده مي‌کنيد)، اين است که از مشتري خود بخواهيد که کار چاپي را به بيرون ببرد. از آنجايي که نور ۵۰۰۰ کلوين دماي نور روز است، بايد کار چاپي در محيط بيرون عالي ديده شود. ايده خوبيست که با بيان اين مطلب در وب‌سايت خود که کارهاي چاپي شما در زير نور طبيعي روز (5000k) ايده‌آل ديده مي‌شوند و با تغيير منبع نور ممکن است رنگ‌ها متفاوت ديده شوند، از خود سلب مسووليت کنيد.
شما حتي مي‌توانيد پيش‌تر رفته و لينک جاهايي را که مشتريان مي‌توانند لامپ ۵۰۰۰ کلوين خريداري کنند روي سايت خود قرار دهيد. بنابراين آنها مي‌توانند چيزي را که شما مي‌بينيد، ببينند. بديهي است که مي‌توانيد با مطرح کردن اين موضوع در مرحله نمونه‌گيري و نشان دادن تغيير رنگ‌ها در نورهاي متفاوت به طور عملي، تاثير خوبي روي آنها بگذاريد.
– راه‌حل هزينه‌‌بر، ارتقاي دستگاه‌هاي چاپي است. در بسياري از چاپگرهاي جوهرافشان قديمي (بيشتر از شش سال و يا قديمي‌تر)، از مرکب‌هايي استفاده مي‌شود که در مقابل منابع نوري متفاوت، ثبات رنگي معيني ندارند. اما جديدترين مرکب‌ها در پرينترهاي جديد به حد زيادي از تغيير رنگي مرکب‌ها در شرايط نوري متفاوت کاسته است. حال آنکه اين موضوع به تنهايي دليل کافي براي توجيه اقتصادي به شمار نمي‌آيد، بهتر است چگونگي کارکرد چاپگرهاي ارزان (از قبيل چقدر سرعت چاپي دستگاه بيشتر و يا گاموت رنگي دستگاه به چه ميزان بزرگ‌تر است) را نيز مورد بررسي قرار دهيد. مجموع اين بررسي‌ها، نشان‌دهنده اين موضوع است که آيا وقت ارتقاي دستگاه رسيده است يا نه؟
خطاي دوگانگي بيننده
اين گونه از خطاها، نتيجه تفاوت ديد رنگي بين بيننده‌هاست. کوررنگي دليل متعارف اين خطاست، اما اين موضوع مي‌تواند بين دو نفر با چشم‌هاي نرمال هم اتفاق بيفتد. آيا تا به حال اتفاق افتاده که بر سر رنگ يک شي با کسي بگومگو کرده باشيد؟ شما مي‌گوييد آبي و آنها مي‌گويند سبز، اما در نهايت روي رنگ فندقي (قهوه‌اي مايل به سبز يا قرمز) توافق مي‌کنيد، زيرا هر دو رنگ را توصيف مي‌کند. مشخصه‌هاي فيزيکي بسياري در چشم انسان وجود دارد که فرد به فرد متفاوت است و موجب مي‌شود ما چيزها را متفاوت ببينيم. راه‌حل اين مشکل ساده است: خطاي انساني را با استفاده از ابزار از بين ببريد.
اگر شما يک اسپکتروفتومتر مثل X-ritei1 و قسمتي از نرم‌افزار رايگان i1 را داشته باشيد، مي‌توانيد هر رنگ چاپ شده را خوانده و مقدار Lab آن را داشته باشيد. اکثر نرم‌افزارهاي طراحي و تصويرسازي مثل فتوشاپ و ايلستريتور داراي يک پالت اطلاعات هستند که شما مي‌توانيد مقدار Lab هر رنگ را با استفاده از ابزار کالرپيکر به دست آوريد.
شما بايد بتوانيد دلتا اي (Delta E)، يا همان تفاوت بين فايل و تصوير چاپ شده را ببينيد. (شما بايستي در فتوشاپ يا ايلستريتور از فايل خروجي پروف نرم بگيريد، سپس دلتا اي را بر حسب Lab رنگ در فايل خروجي و کار چاپي به دست آوريد.)
عدد دلتا اي (Delta E) پنج يا کمتر از آن براي انسان عادي قابل توجه نيست. با استفاده از اسپکتروفتومتر يا هر ابزار اندازه‌گيري ديگر، فاکتور انساني حذف شده و شما براي رسيدن به جواب نهايي، به رياضيات اطمينان مي‌کنيد.
خطاي دوگانگي ميدان ديد
اين خطا به اين دليل به وجود مي‌آيد که چشم ما از رنگ هنگامي که در مرکز ديدمان باشد و هنگامي که در ديد محيطي قرار گيرد، ادراک متفاوتي دارد.
اگر شما در زمينه چاپ کارهاي ابعاد بزرگ هستيد، ممکن است با اين خطا روبرو شده باشيد. احتمالا مشتري شما فايلي طراحي شده براي بنر بسيار بزرگ يا بيلبورد ارسال کرده است. آنها به اينکه فايل طراحي شده را روي صفحه کامپيوتر که در وسط ميدان ديد قرار دارد ببينند، عادت کرده‌اند. در حالي که شما فايل را در ابعاد ۱۵×۶۰ فيت چاپ مي‌کنيد. مشتري شما از اينکه رنگ‌ها متفاوت هستند گلايه مي‌کند. شايد آنها با فاصله بسيار کمي از صفحه چاپي قرار گرفته‌اند و ديد محيطي آنها، رنگ را در ذهنشان متفاوت تداعي مي‌کند.
شما هم مي‌توانيد از مشتري بخواهيد در فاصله دورتري از کار چاپي بايستيد و هم مي‌توانيد دوباره از اسپکتروفتومتر استفاده کرده و عدد Lab رنگهاي مورد سوال را به دست آورده و به آنها ثابت کنيد که ميزان دلتا اي (Delta E) در محدوده قابل قبولي است.
حالا، شما بايد براي در دست گرفتن شرايط به هنگامي که با مشتري خود بر سر يکسان بودن رنگ ديده شده با چشم موافق نيستيد، مسلط‌تر و مجهزتر باشيد. پيشنهاد من اين است که براي آموزش مشتريان خود درباره خطاهاي دوگانگي زمان بگذاريد و از راه‌حل‌هاي مرتبط جهت رسيدن به توافق استفاده کرده و خودتان را به عنوان يک معلم رنگ اثبات کنيد، تا آنها هميشه براي چاپ تمام مواردي که مورد نيازشان است به شما اعتماد کنند.
