شاید شما هم این کلمه را بارها شنیده باشید، ولی معنی و مفهوم آن برای شما کاملاً روشن نباشد. علی الراس چیست و به چه معناست؟
در قاموس مالیاتی، علی الراس به معنی تشخیص مالیات مودی براساس قرائن و شواهدی به غیر از مدارک ارسالی و تحویلی مودی می‌باشد. هنگامی که مودی به دلایلی چون ارائه نکردن اظهارنامه یا تحویل ندادن مدارک درخواستی سازمان مالیاتی در موعد مقرر ، یا بی توجهی به آیین نامه‌های مالیاتی، در مقابل سازمان مالیاتی دست خالی می‌شود. در این حالت ممیز مالیاتی این مجال را می‌یابد تا طبق ماده ۹۷ قانون مالیات‌ها درآمد مودی را براساس قرائن و شواهد دیگری همچون گزارش دریافتی از سیستم مالیاتی، موسسات مشابه یا سایر ضرائب مالیاتی تعیین کند.
براساس فصل نهم آیین نامه نحوه تهیه و تحریر دفاتر قانونی، از جمله دلایل رد دفاتر و مدارک، که منجر به تعیین مالیات براساس علی الراس می‌شود، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
– در صورتی که دفاتر ارائه شده نزد مراجع ذیربط به ثبت نرسیده باشد (دفاتر پلمپ نشده باشد) یا فاقد یک یا چند برگ باشد.
ثبت نشدن یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز.
– ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت در حاشیه دفاتر.
– ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت (آرتیکل) بین سطور.
– تراشیدن، پاک کردن و محو کردن مندرجات دفاتر به منظور سوء‌استفاده.
– جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در صفحات و سفید ماندن تمام صفحه در دفتر روزنامه و دفتر مشاغل به منظور سوء‌استفاده.
– بستانکار شدن حساب های نقدی و بانکی، مگر این که حساب های بانکی با صورتحساب بانک مطابقت نماید و یا بستانکار شدن حسابهای بانکی یا نقدی ناشی از تقدم و تأخر ثبت حسابها باشد که در این صورت موجب رد دفتر نیست.
– تأخیر تحریر دفاتر روزنامه بیش از ۱۵ روز و تاخیر تحریر دفتر کل زاید بر حد مجاز مندرج در این آیین نامه.
– ثبت نشدن عملیات شعبه یا شعب در دفاتر مرکز طبق مقررات ماده ۱۵ این آئین‌نامه
– اشتباه حساب حاصل در ثبت عملیات موسسه در صورتی که نسبت به اصلاح آن طبق مقررات تبصره ماده ۱۱ این آئین‌نامه اقدام نشده باشد.
-در صورتی که مؤدیان مالیاتی حسب مورد از اوراق مخصوص موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم استفاده ننمایند، طبق ماده ۱۶۹ شما بایستی برای اوراق مالی خود مانند فاکتور فروش های خود از فرمت تعیین شده دارایی، استفاده کنند.
– ارائه ندادن آئین‌نامه‌ها یا دستورالعمل‌های کار ماشین و برنامه‌های آن و نحوه کار با نرم‌افزارهای مالی مورد استفاده و همچنین تسلیم نکردن خلاصه عملیات موضوع ماده ۱۷ این آئین‌نامه در مهلت مقرر در آن ماده در مورد اشخاصی که از سیستمهای الکترونیکی استفاده می‌نمایند.
– عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت و پلمب شده (حتی نانویس)
-استفاده از دفاتر ثبت و پلمب شده سالهای قبل (با توجه به مقررات ماده ۳ این آئین‌نامه)
-تطبیق نداشتن مندرجات دفاتر با اطلاعات موجود در سیستمهای الکترونیکی، در مورد اشخاصی که از سیستمهای مذکور استفاده می نمایند.
با توجه به موارد ی که در بالا به آنها اشاره شد، برای جلوگیری از اینکه مالیات شما بصورت علی راس محاسبه شود، علاوه بر توجه به موارد فوق الذکر، استفاده از نظرات و مشاوره حسابداران با تجربه نیز توصیه می شود.
