ترجمه: بیتا توفیقیان
با همه‌گیر شدن طرح‌های عجیب و پیچیده در طراحی بسته‌بندی کالاهای مختلف مخصوصا در بخش صنایع غذایی> لیبل‌های موسوم به شرینک‌اسلیو جای خود را هرچه بیشتر در صنعت بسته‌بندی باز کرده‌اند. امروزه انواع بسته‌بندی‌های شرینک‌اسلیو را می‌توان در قفسه فروشگاه‌ها و بر روی قوطی‌ها بطری‌ها و ظروف موادغذایی در رنگ‌ها و مدل‌های مختلف پیدا کرد. آنها اغلب براق، رنگی و انعطاف‌پذیر هستند و تقریبا می‌توان گفت برای استفاده از آنها هیچ محدودیتی وجود ندارد، از چاپ طرح‌های پیچیده با رنگ‌های خاص گرفته تا پوشاندن انواع قوطی و جعبه با اشکال مختلف مثل کروی و چند ضلعی که از ویژگیهای منحصر به فرد شرینک‌اسلیوهاست. طبق بررسی‌های اخیر در صنعت بسته‌بندی بازار شرینک‌اسلیو با رشد سالیانه ۲.۵ درصدی در جهان تا سال ۲۰۲۱ به فروش ۲۴۵ میلیون دلار درسال می‌رسد. بنابراین صنعتی پویاست که به استقبال نوآوری می‌رود.
یکی از ویژگیهای لیبل‌های شرینک‌اسلیو که اغلب از چشم مصرف‌کنندگان دور می‌ماند ویژگیهای منحصر به فرد فیلم پلاستیکی تشکیل‌دهنده آن است که نه تنها امکان چاپ طرح را با کیفیت بسیار بالا فراهم می‌آورد بلکه از کیفیت موادغذایی درون بسته‌بندی نیز محافظت می‌کند.
برخی از این فیلم‌ها که برای لیبل بطری‌های نوشیدنی جنس PET (مثل بطری نوشابه‌های خانواده) به‌کار می‌روند در هنگام بازیافت مشکلات زیست‌محیطی و هزینه‌های زیادی را روی دست صاحبان برند می‌گذارند.
PVC و PETG که محبوب‌ترین فیلم‌های کاربردی در شرینک‌اسلیو هستند، در پروسه بازیافت،, از بطری‌های پت به‌‌راحتی جدا نمی‌شوند بنابراین پوسته‌پوسته شده و در محلول مواد بازیافتی می‌مانند و آن را آلوده می‌کنند. جداسازی این پوسته‌های پلاستیکی از محلول اگرچه به‌نظر آسان می‌رسد ولی انجام این کار هزینه‌های میلیون دلاری روی دست صاحبان برند می‌گذارد.
به‌دنبال تحقیقاتی که برای حل این مشکل انجام شده، محققان نوعی فیلم پلاستیکی جدید معرفی کردند که نه تنها با فرمول بازیافت بطری‌های پت سازگارتر است، بلکه در رابطه با مسائل زیست محیطی، پایدارتر است. همچنین فرمول ساختاری پاکیزه‌ای دارد که آن را برای استفاده در صنایع موادغذایی مناسب می‌کند. این ماده تازه که پلی‌الفین (Polyolefin) نام دارد، در پروسه بازیافت بطری، بر روی محلول شناور می‌شود که کار جداسازی آن را از مواد بسیار آسان‌تر می‌کند. البته این نوع فیلم‌های جدید، به دلیل استفاده از تکنولوژی رزین جدیدتر، نسبت به انواع PLC و PETG گرانتر است. کیفیت فیلم‌های پلی‌الفنین نیز در مقایسه با انواع پی‌وی‌سی و پی‌ای‌تی‌جی، مناسب‌تر است.
فیلم‌های پلی‌الفنین تا ۶۵ درصد قابلیت شرینک شدن دارند. همین ویژگی است که آنها را برای به‌کارگیری در بسته‌بندی‌های دارای اشکال متفاوت و خاص و همچنین بسته‌بندی‌های لوکس مثل شیشه نوشیدنی‌های گران قیمت و انواع عطر مناسب می‌کند. همچنین کیفیت این نوع فیلم بسیار بالاست و سطحی صاف، براق و بدون لک و غبارگرفتگی را به دست می‌دهد. به‌دلیل ایجاد سطوح صاف و یک‌دست، امکان چاپ تصاویر و طرح‌های گرافیکی با کیفیت بسیار بالا وجود دارد .نازک‌بودن لایه فیلم پلی‌الفین از ضخیم شدن دیواره‌های بسته‌بندی و در نتیجه حجیم‌شدن ابعاد آن جلوگیری می‌کند.
بیشترین کاربرد شرینک‌اسلیوها در بسته‌بندی موادغذایی است که باید ضدآب باشند و نیز بسته‌بندی‌هایی که شکل‌های خاص و نامعمول دارند و بسته‌بندی‌های مولتی‌پک مثل شیر و آب‌میوه با این همه علت محبوبیت شرینک‌اسلیوها تنها در همین مزایا خلاصه نمی‌شود؛ امکان استفاده از فضای بزرگ‌تر برای به نمایش گذاشتن برند، همراه با طرح و رنگ‌های متنوع و درخور مصرف کننده، یکی دیگر از دلایل مهم این محبوبیت است. در آزمایش‌های مربوط به سلامت محصول هم این لیبل‌ها سربلند بیرون می‌آیند، چرا که این لیبل‌های شفاف، محتوای بسته‌بندی را به‌خوبی به نمایش می‌گذارند و از این طریق سریعا هرگونه نشان از فساد محتوای بسته‌بندی را بروز می‌دهند. در حالی که در بسته‌بندی‌های دیگر، موادغذایی داخل بسته‌بندی دیده نمی‌شوند و امکان تشخیص فساد مواد غذایی از این راه وجود ندارد.
از دیگر مزایای شرینک‌اسلیوها، تاثیرگذاری قابل توجه آنها نسبت به بسته‌بندی‌های سنتی ست؛ لیبل‌های اسلیو به‌خاطر امکان فوق‌العاده‌ای که در استفاده از رنگ و گرافیک به‌دست می‌دهند، برای طیف بسیار گسترده‌ای از محصولات، از اجناسی که در خرید روزانه افراد وجود دارد، تا بسته‌بندی کالاهای گران‌قیمت قابل استفاده هستند که البته همین، ممکن است باعث شود که برخی صاحبان برند تصور کنند بسته‌بندی محصول با لیبل‌های شرینک‌اسلیو، هزینه اضافی بر روی دست آنها می‌گذارد. درصورتی‌که این نوع بسته‌بندی بسیاری از فرایندها مثل رنگرزی و یووی را که در پروسه بسته‌بندی‌های سنتی وجود دارد، حذف می‌کند و از این جهت باعث کاهش هزینه‌های کلی می‌شود. البته بالا رفتن میزان تاثیرگذاری و درصد انتخاب محصول از میان محصولات رقبا در قفسه فروشگاه، پدیده‌ای است که به مراتب قابل ملاحظه‌تر و ارزنده‌تر از توجه به هزینه‌های اولیه بسته‌بندی شرینک‌اسلیو است.
تازه‌های چاپ و مرکب برای شرینک لیبل
چاپ فلکسو و گراور، روش‌های سنتی تولید لیبل‌های شرینک‌اسلیو هستند که اغلب زمانبر‌تر از روش‌های مدرن هستند. در این روش‌ها برای هر دور چاپ سفارش جدید، نیاز به ساخت پلیت و قالب‌های جدید است.
اما در روش‌های نوین که به لطف ماشین‌های چاپ جوهرافشان فراهم شده، همه این فرایندهای زمانبر حذف شده‌اند. در روش چاپ جوهرافشان، به دلیل عدم وجود پلیت و سیلندر، کار تولید لیبل‌های اسلیو در تیراژهای پایین بسیار به صرفه‌تر و سریع‌تر است.
درنهایت می‌توان گفت ترکیب تکنولوژی جوهرافشان و ویژگیهای منحصربه‌فردی که لیبل‌های شرینک‌اسلیو به‌دست می‌دهد، این امکان را برای صاحبان برند در ابعاد متوسط و کوچک فراهم می‌آورد که لیبل‌های سفارشی و مخصوص خودشان را با صرف کمترین هزینه و وقت تولید کنند. البته در بسیاری موارد، ترکیب روش‌های سنتی و مدرن به‌صرفه است، به این ترتیب که برای چاپ اولیه اسلیو، از روش‌های فلکسو و گراور استفاده می‌شود و سپس با تکنولوژی جوهرافشان کارهای مربوط به سفارشی‌سازی آنها انجام می‌شود. در کل گزارش‌ها حاکی از این است که تکنولوژی جوهرافشان تا سال ۲۰۲۰، بیشترین سهم را از بازار صنعت بسته‌بندی شرینک‌اسلیو خواهد داشت.
مرکب‌های مصرفی مدرن نیز با مرکب‌های روش‌های سنتی متفاوت است؛ مرکب‌هایی موسوم به EB-curable با فرمول جدید ساخته شده است که با اشعه الکترونیکی خشک می‌شوند و برای چاپ شرینک‌اسلیوهایی به‌کار می‌روند که با سیستم‌های جوهرافشان چاپ می‌شوند، مرکب‌های EB برای خشک شدن و به اصطلاح به عمل آمدن، نیاز به هیچ نوع منبع حرارتی‌ای ندارد، بر این اساس از آنها می‌توان بر روی سطح حساس‌ترین فیلم‌های پلاستیکی استفاده کرد. همچنین ویژگی‌هایی مثل پایداری بسیار بالا، دوست داری محیط زیست و صرفه اقتصادی این نوع مرکب، انتخاب آن را بسیار آسان و موردپسند صاحبان برند و چاپخانه‌ها کرده است. همچنین ویژگی خاصی که در فرمولاسیون این مرکب وجود دارد، امکان پخش و نفوذ مرکب که می‌تواند باعث آلودگی محصول شود، کاملا حذف کرده است.
این ویژگی در بسته‌بندی موادغذایی و مواد دارویی حساس، بسیار قابل ملاحظه و رضایت بخش است.
بطری نوشیدنی‌های Jupik با طرح‌های کارتنی و رنگ‌های زنده، به‌گونه‌ای طراحی شده که توجه هر کودکی را به خود جلب می‌کند. طراحی شخصیت‌های کارتنی جذاب و دوست‌داشتنی بر روی بسته‌بندی، تجربه نوشیدن محتوای این بطری را برای کودک جذاب می‌کند.
