محمدلو: توفيق نهايي
از آنِ کسي است که زودتر
خود را با چاپ ديجيتال
و کاربردهاي برآمده
از مفهوم اصيل بهره‌وري
از آن وفق دهد
«صفر و يک». دو عدد معمولي اما پر رمز و راز. پرکاربردترين اعداد در الگوريتم‌هاي تودرتوي رياضي و نظريات اعداد. ترکيب اين دو در منصه يک عبارت اما چيزي بيش از پيچيدگي و دشواري در پي دارد. دانستن اينکه تمام محاسبات پيچيده کامپيوتري و کاربردهاي شگرفي که نتيجه ترکيب و جايگشت‌هاي متعدد است از چينش‌هاي سليقه‌وار اين دو عدد حاصل مي‌شود، چيزي کم از جذابيت يک کشف و شهود ناب ندارد.
کاربرد الگوريتم‌هاي منبعث از اين دو عدد موسوم به کاربردهاي ديجيتالي امروزه ابعاد مختلفي از زندگي ما را در بر گرفته است. نفوذي ناگزير و البته کاربردي فناوري‌هاي مبتني بر فرايند ديجيتال در ابزارهاي مکانيکي موجب افزايش چندين برابري بازدهي آنها شده است. اين فرايند به سبب کاربرد بي‌بديل خود جايگاه خاصي را در صنعت دست و پا کرده و اين جايگاه روز‌به‌روز گسترده‌تر و تاثير آن عميق‌تر مي‌شود. از صنعت حمل‌و‌نقل گرفته تا فناوري‌هاي ارتباطي که از اساس بر مبناي علم ديجيتال بنا شده است. صنعت چاپ که خود به‌عنوان يک صنعت بانفوذ در صنايع ديگر به‌شمار مي‌رود هم از قاعده نفوذپذيري فناوري ديجيتال مستثني نبوده و عليرغم مواضعي که گاه صاحبان بخش‌هايي از اين صنعت در مقابل علم ديجيتال گرفته‌اند، آغوش خود را به روي فناوري ديجيتال گشوده است.
در‌خصوص چاپ ديجيتال ارزيابي‌هاي متعددي صورت گرفته است که همه آنها در اين گزاره که «چاپ ديجيتال آينده دنياي چاپ است» مشترک‌اند و تنها تفاوت اين اظهارنظر‌ها بر سر زمان تحقق حاکميت چاپ ديجيتال و چگونگي احقاق اين رويداد بوده است.
در اين راستا صنعت چاپ با علي محمدلو رئيس هيئت مديره شرکت سولماز پردازش، نماينده ماشين چاپ ليبل ديجيتال durst در ايران به گفتوگو نشسته که حاصل مصاحبه خواندني ذيل است.
به‌عنوان پرسش نخست مي‌خواهم نظر شما را در‌خصوص وضعيت چاپ ديجيتال در دنيا و ايران با مقدمه‌اي از روند تسري اين فرايند چاپي در صنعت چاپ دنيا و ايران جويا شوم. به‌عبارت ديگر در بررسي جداگانه جريان چاپ ديجيتال در دنيا و در ايران چه مي‌توان گفت؟
چاپ ديجيتال آينده چاپ در دنيا است. روزي فرا خواهد رسيد که تمام فرايندهاي کنوني چاپ خاتمه يابد و تمام فرايندهاي چاپي مبتني بر تکنولوژي چاپ ديجيتال انجام شود. اين رويداد که بدون شک روزي فرا خواهد رسيد دلايل زيادي دارد. اينکه برندهاي کوچک فعال در اين عرصه درحال تعطيلي هستند و بسياري از آنها درحال ادغام شدن با شرکت‌هاي بزرگ هستند. اين باعث مي‌شود شرکت‌هاي بزرگ روز به روز بزرگ‌تر شوند. افزايش برند موجب افزايش سفارشات متنوع مي‌شود و اين افزايش در قالب ازدياد تنوع محصولات و سفارشات مرتبط با آن رخ خواهد نمود. وقتي اين تنوع در سفارشات چاپي زياد مي‌شود قطعا نمي‌توان با رويکردي ثابت و با يک نوع فرايند آنها را انجام داد. با تقسيم اين سفارشات مختلف با ويژگي‌هاي گوناگون چاپ ديجيتال به ميان مي‌آيد. چرا که ويژگي اصلي اين نوع چاپ تنوع در نمونه‌هاي چاپي و امکان استفاده از داده‌هاي تصويري و نوشتاري مختلف تجلي يافته است. لذا استفاده از دستگاه‌هاي چاپ ديجيتال انتخاب اين برندها است. اينجا ديگر صحبت ۳ يا ۴ نوع سفارش با تيراژ ميليوني نيست. صحبت از تنوع سفارشات و تقسيم تيراژها است. لذا آينده اين شرکت‌ها با چاپ ديجيتال همراه است. از طرفي افزايش رقابت ايجاب مي‌کند امکان تغيير سفارشات در هر مرحله از کار امکان‌پذير باشد. بي‌ترديد با چاپ افست يا ديگر فرايندهاي چاپي مشابه نمي‌توان در حين انجام فرايند چاپ تغييري در طرح و… انجام داد. هر سفارش از ابتدا تا انتهاي تيراژ موجود يکسان انجام مي‌شود. اين امکان فقط در چاپ ديجيتال است. چرا که سفارش‌دهنده بر حسب رقابت و تشخيص رقابتي که کارشناسان در اختيار وي مي‌گذارند مي‌تواند در هر مرحله از کار تغييري محسوس در کار چاپي بدهد. اين امکان فقط در اختيار چاپ ديجيتال است. شرکتي که سفارش ليبل داده است و به يک‌باره طرح لوگوي خود را تغيير دهد فقط با چاپ ديجيتال مي‌تواند ليبل‌هاي خود را چاپ و انتظار چنين قابليتي را براي آنها داشته باشد. اگر با افست يا فلکسو اين کار را انجام دهد دو حالت در پيش دارد. يا طرح را متوقف و فرايند را از ابتدا انجام دهد که موجب زيان مالي مي‌شود. يا دوباره طرح دهد که در رقابت عقب مي‌افتد و هزينه چاپ ليبل هم بيشتر مي‌شود. وي با چاپ ديجيتال هم در زمان صرفه‌جويي مي‌کند و هم در هزينه. چون در رقابت سريع با رقيبان به سر مي‌برد و هر‌لحظه امکان تغيير در روش کاري خود را دارد. تغيير در روش کاري قطعا تغيير در سفارشات چاپي که انجام مي‌دهد متبلور است. پس با انتخاب چاپ ديجيتال امکان بهينه‌سازي را در کار خود فراهم مي‌آورد.با تسري اين رويداد در برندهاي مختلف استقبال از چاپ ديجيتال را خواهيم داشت.
گاهي در سيستم R&D شرکت‌ها پيش مي‌آيد که از پاسخ اقدام علمي‌و تحقيقاتي خود و بازتاب آن اطلاعي ندارند. طبيعتا آنها نمي‌توانند يک ميليون سفارش چاپي منطبق با آن دهند. چون ممکن است به تغييرات احتياج داشته باشد که در بسياري مواقع اينگونه هم هست. لذا به جاي سفارش بالاي ليبل تعداد کمي‌سفارش مي‌دهند و اگر نياز به طرح و ليبل بيشتري بود آن را تمديد مي‌کنند. اگر هم تغييري لازم بود فقط تعداد کمي‌سفارش داده‌اند و زيان‌کاري بسيار کاهش مي‌يابد. اين اقدام فقط با چاپ ديجيتال امکان‌پذير است.
در‌حال‌حاضر در دنيا بر خلاف ايران زمان ارزش زيادي دارد. هر‌چه زمان انجام اقدامات تجاري توليدي و خدماتي بيشتر شود هزينه‌ها بالا مي‌رود. راه کاهش زمان امکان استفاده از فرايندهاي تغيير‌پذير است که در چاپ ديجيتال نهفته است. اين اقدام موجب صرفه‌جويي در مرکب، کاغذ، زمان و هزينه و انرژي و … خواهد شد. ضمنا چاپ ديجيتال از يک رشته اتفاقات مانند پريدن گوشه کليشه که در چاپ فلکسو شايع بوده، فارغ است. همان‌طور که مي‌دانيد اين اتفاق موجب انجام دوباره مراحل کليشه‌سازي خواهد شد که به‌دنبال آن مشتري بايد وقت خود را از دست بدهد و اين باعث افزايش هزينه هم براي مشتري و هم براي چاپخانه مي‌شود.
در ايران اما شرايط با آنچه در دنيا اتفاق افتاده تفاوت دارد. من نمي‌گويم نيازي به چاپ افست و … نيست. نه. در ايران در حال حاضر نياز زيادي هم به اين فرايندهاي چاپي است. اما آنچه ضرورت دارد اين است که ما هم اين تغييرات را ببينيم و خود را به رويداد حاکم بر چاپ دنيا نزديک کنيم. من در چاپخانه‌هاي زيادي در فرانسه ، انگلستان و… رفته‌ام. امکان ندارد در چاپخانه‌اي کار ليبل انجام دهد و دستگاه چاپ ديجيتال نداشته باشد. دست کم در کنار ديگر انواع چاپ ليبل دستگاه ديجيتال نيز وجود دارد. در ايران اما در پاسخ به اينکه چاپ ديجيتال نياز امروز چاپخانه‌ها است مي‌گويند صرفه اقتصادي ندارند. اين البته نياز به نوعي نگرش دارد. در چاپ ديجيتال بايد متخصص خاص را به کار گرفت. متاسفانه در ايران هنوز به اين نگرش نرسيده‌اند. هنوز انتظار دارند با سيستم سنتي به چاپ ديجيتال نگاه کنند. چاپ ديجيتال رويداد نهايي چاپ است و هر کس در ايران به اين نگرش برسد و آن را عملي کند موفق‌تر از سايرين است. در ايران نوعي ترس از چاپ ديجيتال وجود دارد که بايد اين ترس از بين برود.
چگونه ترس از چاپ ديجيتال را از بين ببريم؟ با توجه به اينکه چاپ ديجيتال به‌دليل استفاده از تکنولوژي روز دنيا گران است.
در اين رابطه مي‌توان گفت بعيد به‌نظر مي‌رسد سرمايه‌گذاري نمونه‌هاي سنتي‌تر ارزان‌تر از چاپ ديجيتال تمام شود. منتها در ايران اينگونه فکر مي‌کنند که اگر بخواهم فلان مقدار را براي خريد دستگاه چاپ ديجيتال هزينه کنم يک دستگاه افست يا فلکسو مي‌خرم که با آن آشنايي نيز دارم و تمام کارهاي مورد نياز چاپخانه را هم انجام مي‌دهد. بله اينگونه مي‌توان نگاه کرد. اما همچنين مي‌توان نگاه ديگري را به‌کار برد. زماني مردم براي پرداخت قبوض برق و گاز و آب به بانک‌ها مراجعه مي‌کردند. ولي اکنون به‌راحتي با موبايل خود مي‌توانند اين کار ار انجام دهند. هنوز هم ممکن است عده‌اي علاقمند باشند براي پرداخت قبوض به بانک‌ها مراجعه کنند چون ممکن است به کامپيوتر اطمينان نداشته باشند. مردم وابسته شده‌اند به کامپيوتر و کارهايشان را انجام مي‌دهند. اين نگرش تغيير يافته. زماني که در اروپا کارها را با کامپيوتر انجام مي‌دادند در ايران در بانک‌ها صف‌هاي شلوغ ايجاد مي‌شد. بايد منتظراين اعتماد ماند. گاهي اعتماد در اثر اجبار ايجاد مي‌شود. اينکه اگر به تکنولوژي اعتماد نکنيد در کارهايتان عقب مي‌افتيد. چاپ ديجيتال هم بدون شک با اين رويه مورد پذيرش قرار خواهد گرفت.
از آنجايي که چاپ ديجيتال با نرم افزار کار مي‌کند اين نرم افزارها ممکن است سريع تغيير کنند. اصولا انطباق چاپ ديجيتال با تکنولوژي روز دنيا موجب ايجاد اين ضرورت مي‌شود که سريعا آپديت شود، اما در چاپ افست سالها با يک دستگاه مي‌توان کار کرد.
به‌اعتقاد من اين مساله‌اي است که ابتدا بايد در ذهن سرمايه‌گذاران جا بيافتد. معمولا سرمايه‌گذاري ايده‌آل به اين شکل است که سرمايه‌گذار مي‌گويد من فلان مقدار سرمايه‌گذاري مي‌کنم. در فلان زمان به سود مي‌رسم. آيا در اين مدت مي‌توانم به سود برسم و از تکنولوژي عقب نمانم؟ در اين مدت با سود حاصل تکنولوژي روز را فراهم و در کنار دستگاه قبلي از آن استفاده کنم. در‌اين‌صورت تجارت من بزرگ‌تر خواهد شد. در ايران متاسفانه نگرشي شايع است که بايد صبر کرد تا تکنولوژي جديدتر را خريد و تا آن زمان تکنولوژي ديگري خريده نشود. با خود مي‌گويند صبر مي‌کنم تا آخرين مدل تلويزيون وارد شود و من آن را بخرم. در پاسخ بايد گفت آيا کسي مي‌داند آخرين مدل تلويزيون کي وارد مي‌شود؟ قطعا خير. در مورد چاپ ديجيتال هم نبايد اينگونه فکر کرد. دستگاه چاپ ديجيتال عوض مي‌شود و بايد در هر برهه از آن استفاده بهينه را کرد.
البته راه‌هايي هم هست که بتوان از تکنولوژي روز استقبال کرد و تکنولوژي قديمي‌را هم تغيير داد. يک راه ساده ارتقاع هد و برد است. اکنون اين قابليت فراهم شده. يک راه ديگر هم از امتيازاتي منبعث مي‌شود که شرکت‌هاي توليد ماشين چاپ ديجيتال در اختيار مشتري‌ها قرار مي‌دهند. بسياري از اين شرکت‌ها به مشتري‌ها مي‌گويند دستگاه قديمي‌شما را بر‌مي‌داريم و نمونه جديد را به شما مي‌دهيم. در‌اين‌صورت سرمايه‌گذار خيال آسوده‌اي دارد که دستگاهي که مي‌خرد بالاخره به شرکت پس خواهد داد و نمونه جديدتر را خواهد گرفت.
اين پرسش مطرح مي‌شود که آيا آن شرکت که اين امتياز را به خريدار مي‌دهد تا آن زمان که تکنولوژي جديد را در عوض دستگاه قديمي‌تر مشتري در اختيار وي قرار مي‌دهد، باقي خواهد ماند؟ در اين صورت چه تضميني وجود دارد که ماشين قديمي‌به زيان مالي تبديل نشود. آيا اين انگيزه سرمايه‌گذار در استفاده از چاپ ديجيتال را تحت الشعاع قرار نخواهد داد؟
اين ديگر به هوش سرمايه‌گذار بر‌مي‌گردد که از چه کمپاني ماشين چاپ ديجيتال بخرد. سابقه شرکت‌ها مشخص است و با مطالعه مختصر مي‌توان به اين پي برد. سرمايه‌گذار با تحقيق مي‌تواند پي ببرد که مثلا در‌طول مدت ۵ سال که مي‌خواهد دستگاه خود را با نمونه جديد معاوضه کند ، کمپاني عرضه‌کننده آن ماشين سرپا خواهد ماند يا خير. شرکتي که ۵۰ سال سابقه دارد بعيد است بعد ۵ سال از بين رود.
به نظر مي‌رسد يکي از دلايل عدم رشد چاپ ديجيتال در ايران تصور عمومي‌است. بسياري فکر مي‌کنند چاپ ديجيتال يعني دفتر فتوکپي. گويا سطح عمومي‌جامعه به اين حد از آگاهي نرسيده که چاپ ديجيتال را آنگونه که بايسته است بپذيرد. نقش نمايندگي‌ها در‌اين‌باره چيست؟
يکي از کارهايي که نمايندگي‌ها مي‌توانند در جهت آگاهي‌سازي انجام دهند ارائه مقاله يا برپايي سمينارها است. در اين راه مي‌توانند مفهوم واقعي چاپ ديجيتال را انتقال دهند و باورهاي غلط در اين مورد را جبران کنند.
يکي از مشکلات اين راه اين است که ما ثبات اقتصادي در کشور نداريم. بسياري از سرمايه‌گذاران از عدم وجود امنيت سرمايه‌گذاري در ايران بيم دارند. چه تضميني وجود دارد که من بتوانم يک سرمايه‌گذار خارجي به ايران بياورم و بتوانم امنيت سرمايه کاري وي را تامين کنم؟
بسياري از نمايندگي‌ها اين کار را انجام مي‌دهند؟
بله. اما نمايندگي‌ها با هم فرق دارند. من مي‌توانم راجع به موقعيت نمايندگي خودم صحبت کنم. بسياري از عوامل وجود دارد که مانع مي‌شود ما از کساني دعوت کنيم به ايران بيايند. البته در حد محدود مي‌توان اين کار را انجام داد ولي در سطح گسترده عواملي به ميان مي‌آيند که کار را دشوار مي‌کنند. هم از جانب خارجي‌ها و هم از جانب نمايندگي‌ها يک نوع ممانعت وجود دارد که باعث مي‌شود همه عقب بايستند و وارد عرصه مشارکت نشوند. اينکه ريسکي انجام دهند که در نهايت حاصل آن مشخص نيست.
براي عبور از اين بايد ديدگاه خود را تغيير دهيم. تغيير ديدگاه مهمترين عامل عبور از اين بحران است. متاسفانه ديدگاه ما ايراد دارد. يکي از معضلاتي که در اين راه وجود دارد عدم اعتماد ايراني‌ها به هموطن خود است. شايد اگر يک ايراني با آرامش خاطر در گفتوگو و مبادلات وارد شود بيم کلاهبرداري وجود داشته باشد اما يک خارجي با وجود کلاهبردار‌بودن هم مي‌تواند به‌راحتي در ذهن ايراني‌ها به‌عنوان يک شخص مطمئن قرار گيرد.
اين که ما فقط به خارجي‌ها نگاه کنيم و فقط تقليد را به‌عنوان مسير کاري خود قرار دهيم. اين باعث شده کارهاي چاپي ما را ترکيه انجام دهد. من خودم بسيار دوست دارم يک مشتري مرا به چالش بکشد در مقابل من بايستد و از من در‌خصوص تکنولوژي ارائه شده پرس‌و‌جوي خلاقانه بکند. متاسفانه در محاسبات ما عواملي که طرح پرسش مي‌کنيم و موجب توسعه کار ما بشود وجود ندارد.
چرا ما نبايد صادرات انجام دهيم؟ چرا نبايد خارجي‌ها از روي ما کار انجام دهند؟ چرا بايد امارات و ترکيه کارهاي چاپي ما را انجام دهند؟
در ايران سرمايه‌هاي زيادي وجود دارد. افراد با استعداد وجود دارد و کساني هستند که سرمايه لازم براي کار را داشته باشند. اما بايد افراد را توجيه کرد.
متاسفانه من در بسياري از گروه‌هايي که براي بازديد از نمايشگاه خارجي مي‌آيند مي‌بينم که براي مسائلي غير از به‌دست آوردن اطلاعات و آگاهي از تکنولوژي روز دنيا به نمايشگاه آمده‌اند.
من فقط مي‌گويم ترس از ديجيتال و کامپيوتر همواره بوده و الان همه در خانه‌شان کامپيوتر دارند و روزي همه مجبورند چاپ ديجيتال استفاده کنند.
