اقتصاددانها همیشه دنبال نشانههایی هستند که بفهمند رکود در راه است یا نه — از رشد تولید ناخالص داخلی گرفته تا بازار کار و نرخ تورم. اما یک شاخص عجیب هم وجود دارد که شاید تا حالا نشنیده باشید: شاخص کارتن مقوایی!
بله، درست خواندید. طبق ایدهی آلن گرینسپن، رئیس پیشین فدرال رزرو یا همان بانک مرکزی آمریکا، چون بیش از ۷۵ درصد کالاهای غیرماندگار در کارتنهای مقوایی حمل میشوند، کاهش تولید این جعبهها میتواند نشانهای از کاهش خرید و در نتیجه کند شدن اقتصاد باشد.
طبق گفتهی جادریان ووتن، اقتصاددان دانشگاه ویرجینیا تک، تولیدکنندگان کارتن اخیراً حدود ۹ درصد از ظرفیت داخلی خود را کاهش دادهاند. یعنی سفارشها کمتر شدهاند. به زبان سادهتر، وقتی کارتنها کم شوند، کالاها هم کمتر جابهجا میشوند، و این یعنی اقتصاد حال خوشی ندارد.
جفری کلینتاپ از شرکت سرمایهگذاری چارلز شواب هم سالهاست به این شاخص اعتماد دارد. او میگوید در سه یا چهار رکود بزرگ گذشته، تقاضا برای کارتنهای مقوایی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افت کرده بود.
البته کارتن تنها شاخص غیرمعمول اقتصاد نیست! اقتصاددانها همیشه دنبال راههای خلاقانهای برای سنجش حال بازار بودهاند. مثلاً:
شاخص رژ لب: وقتی مردم از نظر مالی در تنگنا هستند، به جای خرید کالاهای گران، سراغ چیزهای کوچکتر و ارزانتری مثل رژ لب یا لاک ناخن میروند.
شاخص فروش لباس زیر مردانه: یکی دیگر از ایدههای گرینسپن. اگر حتی خرید لباس زیر هم کاهش پیدا کند، یعنی اوضاع اقتصادی واقعاً خراب است!
شاخص دامن: گفته میشود در دوران رونق اقتصادی دامنها کوتاهتر میشوند و وقتی اقتصاد در رکود است، دوباره بلند میشوند. (بله، منظورشان خوشبینی اقتصادی است!)
اما نکته جالب اینجاست که گاهی حس عمومی مردم با واقعیت اقتصاد همخوانی ندارد. در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، همهی آمارها میگفتند اقتصاد در بهترین وضعیت چند دهه اخیر است، ولی مردم حس میکردند اوضاع خراب است — اقتصاد عالی، اما «حال و هوا» نه!
با این حال، شاید حق با کارتنها باشد؛ چون هرچه باشد، آنها همیشه وسط ماجرا هستند — از انبار تا درِ خانهی مشتری.
پس اگر دیدید تولید کارتنها کم شده، شاید وقتش رسیده درِ جعبهی اقتصاد را دوباره باز کنیم!
