شرکت پژوهشی اسمیترز پایرا گزارشی در زمینه پتانسیل رشد و چالش تکنیکی چاپ برای بسته‌بندی مواد غذایی منتشر کرده است. بر اساس این گزارش در سال‌های آینده دست‌اندرکاران صنعت چاپ مواد غذایی تمرکز بیشتری روی موارد زیست‌محیطی و ایمنی بسته‌ها خواهند داشت.
بسته‌بندی اولیه، بزرگ‌ترین بخش از کل بازار چاپ بسته‌بندی مواد غذایی (هم از لحاظ ارزش و هم از لحاظ سطح چاپ) است. تا پایان سال ۲۰۱۸ ارزش بازار جهانی بسته‌بندی مواد غذایی بالغ بر ۲/۲۲۷ میلیارد دلار بود. شرکت اسمیترز پایرا چندی پیش گزارشی با نام آینده چاپ بسته‌بندی مواد غذایی تا سال ۲۰۲۳ (۲۰۲۳ The Future of food packaging to) منتشر کرده است که خلاصه آن را در اینجا می‌خوانید:
براساس پژوهش‌های اسمیترز پایرا صنعت بسته‌بندی مواد غذایی هم‌اکنون ۵۶ درصد از کل ارزش بسته‌بندی در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۶/۳۹۴ میلیارد متر مربع بسته‌بندی مواد غذایی چاپ شده است.
تقاضای جهانی برای چاپ بسته‌بندی مواد غذایی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ بیش از ۳/۳ درصد رشد داشته است. در عین حال رشد سطح چاپ شده برای بسته‌بندی غذایی در همین مدت ۱/۳ درصد بوده است. پایرا پیش‌بینی می‌کند رشد این بخش از صنعت‌بسته‌بندی بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ بالغ بر ۶/۳ درصد به ارزش ۳/۲۷۱ میلیارد دلار و میزان سطح بسته‌بندی غذایی چاپ شده به ۴/۴۷۲ میلیارد متر مربع در سال ۲۰۲۳ برسد.
دورنماهای منطقه‌ای
بازارهای پیشرفته اروپای غربی و آمریکایی شمالی، بازارهای تثبیت شده و اشباع شده‌ایی در عرصه بسته‌بندی و نوشیدنی‌ها هستند و رشد بسته‌بندی موادغذایی در این بخش از جهان طی چهارسال آینده چندان زیاد نیست و با رشد کلی اقتصادی این کشورها هماهنگ است. رشد سریع‌تر و تقاضای بیشتر برای چاپ بسته‌بندی موادغذایی تا سال ۲۰۲۳ در کشورها و مناطقی از جهان رخ داده است که شهرسازی و شهرنشینی با سرعت بیشتری انجام می‌شود. در عین حال مصرف بسته‌بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در این مناطق یکنواخت نیست.
منطقه آسیا پاسیفیک در سال‌های آینده بزرگ‌ترین بازار برای چاپ بسته‌بندی اولیه مواد غذایی خواهد بود. منطقه آسیا پاسیفیک بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ با ۵/۴ درصد رشد سهم خود را از بازار چاپ بسته‌بندی موادغذایی از ۳۵ درصد به ۳۷ درصد رساند. رشد ارزش صنعت چاپ موادغذایی در آمریکای شمالی کمتر و در حد ۲۸ درصد بوده است. آهنگ رشد در اروپای غربی بسیار کمتر و در حد ۲۲ درصد بوده است. تقاضا برای چاپ بسته‌بندی مواد غذایی در ۴ سال آینده در آسیا به ویژه در چین و هند بیشتر از سایر مناطق جهان خواهد بود.
رشد شهرسازی و توسعه شهری در خاورمیانه چندین سال است که بسیار بالا است با این حال این منطقه هنوز از پتانسیل رشد بسیار بالایی برخوردار است. اروپای غربی، آمریکای لاتین و آفریقا نیز از موقعیت‌های فروش جذابی برخوردارند ولی از آن‌جائیکه میزان فروش چندان بالا نیست، سهم آن‌ها از بازار جهانی ناچیز است.
بازارهای مرکب
چهارنوع مرکب اصلی برای چاپ بسته‌بندی موادغذایی استفاده می‌شود.
– پایه آب
– حلالی
– پایه روغنی
– مرکب‌های یووی و EB (اشعه الکترونی). منظور از مرکب‌های یووی EB مرکب‌هایی هستند که با استفاده از اشعه یووی یا الکترونی روی کار تثبیت می‌شوند.
انتخاب نوع مرکب چاپ بسیار اهمیت دارد زیرا سطح چاپ‌پذیر مورد استفاده، سرعت ماشین چاپ و میزان تأثیری که بر محیط می‌گذارد را تعیین می‌کند.
در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۷۴ هزار تن مرکب برای چاپ بسته‌بندی اولیه مواد غذایی به ارزش ۰۲/۲ میلیارد دلار مصرف شده است. تقاضا برای مرکب از لحاظ حجم ۶ درصد و از لحاظ ارزش ۷ درصد بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ رشد داشته است. مرکب‌های پایه آب و حلالی بیشترین مورد استفاده و مرکب‌های یووی و EB از لحاظ ارزش بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
مرکب‌های پایه آب و یووی_اشعه‌الکترونی، بیشترین میزان رشد از لحاظ حجم تقاضا را بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ به ترتیب با ۷ و ۱۲ درصد تجربه کرده‌اند. علت این امر هم قوانین زیست محیطی جدید در مناطق مختلف جغرافیایی است که در محدودیت شدیدی برای استفاده از موادی که گازهای VOC منتشر می‌کنند، تعیین کرده است. از سوی دیگر میزان ضایعات و باطله چاپ در فرآیند تولید نیز براساس قوانین جدید باید کاهش پیدا کند.
مرکب‌های یووی_اشعه‌الکترونی و پایه‌آب، از لحاظ حجم تقاضا بیشترین رشد را تا سال ۲۰۲۳ تجربه کرده و میزان آن به ترتیب ۱۷ و ۳۹ درصد خواهد بود.
فرآیندهای چاپی بسته‌ها
فرآیندهای چاپی بخش غیردیجیتال (آنالوگ) کماکان در سال‌های آینده بیشتر استفاده خواهند شد. براساس گزارش پایرا، تا سال ۲۰۲۳ سهم فرآیند فلکسو ۴۴ درصد، گراور ۲۳ درصدد و افست ۲۰ درصد از کل بازار چاپ بسته‌بندی خواهد بود.
با وجود نوآوری‌های فراوان و تولیدات جدید فراوانی که به بازار عرصه شده، سهم چاپ دیجیتال (جوهر افشان و تونری) تنها یک درصد از کل بازار چاپ بسته‌بندی مواد غذایی را شامل می‌شود. چاپ دیجیتال در حال حاضر برای چاپ در تیراژ کم، تولید سریع و شخصی‌سازی در چاپ بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چاپ دیجیتال گرانتر است لذا از لحاظ ارزش، سهم آن ۴ درصد از کل بازار چاپ بسته‌بندی مواد غذایی است.
روندهای چاپ بسته‌بندی مواد غذایی در ۴ سال آینده عبارت است از:
– کارآیی بیشتر
– ارایه خدمات بهتر به مشتری
– انعطاف پذیری بالاتر برای چاپ کم تیراژ
سه روش آنالوگ اصلی چاپ بسته‌بندی مواد غذایی سهم فعلی خود را از کل بازار طی چهارسال آینده، کم و بیش حفظ خواهند کرد. در عین‌حال دو فرآیند چاپ دیجیتال نیز طی ۴ سال آینده رشدی معادل ۲ درصد خواهند داشت.
نوآوری‌ها و توسعه پایدار
بازیافت و توسعه پایدار در بسته‌بندی، موارد بسیار مهمی هستند و انتظار می‌رود در سال‌های آینده به طور چشمگیری مورد توجه قرار گیرد. علت این امر نیز فشار مشتریان به سازندگان تجهیزات، ابتکارات تأمین کنندگان عمده جهانی مواد غذایی و بسته‌بندی و قوانین دولتی است.
تلاش‌ها برای افزایش میزان بازیافت بسته‌بندی‌های مواد غذایی به‌ویژه آن‌دسته که از مواد پلاستیکی و انعطاف‌پذیر استفاده می‌کنند، در سال‌های آینده شدت خواهد گرفت. همین امر باعث نوآوری‌های تکنیکی متعددی خواهد شد. این نوآوری‌های شامل موارد زیر خواهد بود:
– توسعه و ارایه ساختارهای بسته‌بندی انعطاف‌پذیر چندلایه به‌گونه ای که جداسازی لایه‌ها پس از آنکه عمر بسته‌بندی به پایان رسید، به سادگی انجام پذیرفته، در عین حال بسته‌بندی بتواند خواص موادغذایی را در طول عمر خود حفظ کند.
– ساخت آن‌ها به گونه‌ای باشد که سیستم جمع‌آوری زباله‌های شهری توسط مأموران شهرداری در سراسر جهان بتواند بهتر کار خود را انجام دهد.
– فرآیند جداسازی و بازیافت مواد در مراکز جمع‌آوری زباله‌ها و ضایعات شهر به راحتی انجام شود.
– بهبود تسهیل فرآیند مرکب‌زدایی به منظور کاهش هزینه بازیافت و بازگرداندن مواد بازیافتی به چرخه تولید بسته‌بندی مواد غذایی.
– ارایه کاربردهای جدید برای آن دسته مواد بازیافتی که برای استفاده مجدد در بسته‌بندی موادغذایی به کار نمی‌آیند.
قوانین مربوط به ایمنی
در میان انواع بسته‌بندی، مقررات و قوانین مربوط به بسته‌بندی مواد غذایی و دارویی و برخی مواد آرایشی، از همه سفت و سخت‌تر است و از لحاظ ایمنی بیشتر از دیگر محصولات کنترل و بازبینی شوند. دغدغه اصلی، مهاجرت (migration) یا نفوذ مرکب به درون‌بسته‌بندی موادغذایی و نوشیدنی است که مردم مصرف می‌کنند.
در حال حاضر سوئیس تنها کشوری در جهان است که در عرصه مرکب‌های مورد استفاده در بسته‌بندی مواد غذایی، قوانین ملی، موسوم به مقررات مرکب‌های بسته‌بندی سوئیس (Swiis ordinance on packaging Inks) دارد. این قوانین برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ تهیه و به اجرا گذاشته شد. در عین حال دیگر کشورها نیز از این مقررات به عنوان استانداردی پذیرفته شده در صنعت چاپ بسته‌بندی استفاده می‌کنند. در سال ۲۰۱۷، این مقررات مورد بازبینی قرار گرفت و به‌روز شد. صنعت بسته‌بندی سوئیس و دیگر کشورها در یک دوره چهار ساله پس از ارایه مقررات جدید فرصت دارند تا خود را با آن هماهنگ کنند.
اتحادیه اروپا نیز تصمیم دارد این مقررات را در کل کشورهای این اتحادیه به اجرا درآورد. برای این کار بیش از ۴هزار ماده مختلف باید مورد بررسی قرار بگیرند. در عین حال این مواد نخست باید از استاندارد EFSA اروپایی که به ایمنی بسته‌بندی مواد غذایی مربوط است، برخوردار باشند. بررسی این همه مواد کار زمان‌بری است به همین دلیل اتحادیه اروپا تصمیم گرفته برای تسریع کار از لابراتورها و شرکت‌های مشاور بخش خصوصی نیز کمک بگیرد. کار آن‌ها تعیین میزان مواد مضر و سمی در انواع مواد اولیه‌ای است که در تولید مرکب از آن‌ها استفاده می‌شود.
پس از انجام آزمایش‌ها و تهیه قوانین مربوط به مرکب‌های چاپ، هر ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا و همچنین پارلمان اروپا باید آن را تأئید و تصویب کنند. اگر این قوانین تصویب شد، تردیدی نیست که دیگر کشورهای جهان نیز رفته رفته به آن رو می‌آورند.
در حال حاضر بیشتر کشورهای جهان مایلند در عرضه بسته‌بندی موادغذایی همکاری نزدیک‌تر و فشرده‌‌ای با یک‌دیگر داشته باشند. به عنوان مثال به تازگی طرحی برای رو آوردن به یک سیستم فهرست مثبت (Positive List) ارائه شده. در این فهرست، مرکب‌های چاپ یکی از پنج حوزه اولیه اصلی اولویت‌دار هستند. در خاورمیانه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در حال تدوین استاندارهایی برای بازار رو به رشد بسته‌بندی خود هستند.
از سوی دیگر قانون‌گذاران آمریکایی بنا ندارند در این جهت حرکت کنند. زیرا دولت ترامپ بودجه فدرال مربوط به وضع قوانین جدید محیط‌زیستی را به شدت کاهش داده است. علت آن هم نفرت ترامپ از قوانین محدودکننده در زمینه استانداردهای محیط‌زیستی است.
صنعت بسته‌بندی در مجموع وارد گود شده و در بحث و جدل‌های مربوط به مرکب‌ها به صورت فعال شرکت می‌کند.
به تازگی جمعی از سازندگان ماشین‌آلات چاپ، تولیدکنندگان مرکب و لامپ‌های یووی، یک گروه صنعتی به نام UVFood Safe Group تشکیل داده‌اند. هدف این گروه تبلیغ و ارتقای موارد ایمنی مرکب‌های یووی و ورنی‌هایی است که در چاپ بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گواهی ایمنی استاندارد شامل مراحل تولید ایمن و تست‌های بسیار سختگیرانه برای تضمین به کارگیری مطمئن مرکب‌های یووی در چاپ بسته‌بندی مواد غذایی است که به سازندگان این مواد و تجهیزات داده می‌شود.
گزارش جدید
بازار بسته‌بندی فلزی برای موادغذایی
به تازگی گزارشی در مورد بازار بسته‌بندی فلزی برای موادغذایی (۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳) منتشر شده است. در این گزارش نرخ رشد این بازار تا سال ۲۰۲۳ ارایه شده است. این گزارش عوامل رشد و محرک‌های اصلی بازار بسته‌بندی فلزی برای موادغذایی را تشریح کرده و به شرح کاملی از تکنولوژی‌ها و سهم بازیگران اصلی این صنعت از این بازار اشاره کرده است، شرکت‌هایی چون:
,ORG-Canmaking Corporation, Hindustan Tin Works Limited, Crown holdings incorporated
,Constatia Flexibles Group GmbH, Ball, Ardagh Group, Henkel, Eaton, Dawa Can Company, Can Pack Group
بازار بسته‌بندی فلزی موادغذایی براساس منطقه جغرافیایی کاربردها و انواع مختلف به شاخه‌های متعددی تقسیم شده است. در این گزارش بسته‌بندی موادغذایی براساس نوع فلز به کار رفته از جمله فولاد، آلومینیوم، حلب و دیگر انواع فلزات مورد تحلیل قرار گرفته است. بازارهای مختلف برای این نوع بسته‌بندی از جمله موادغذایی، پزشکی، آرایشی، بهداشتی و انواع دیگر در این گزارش مطالعاتی، بررسی شده‌اند نام این گزارش Global Metal Fooad Packaging mark (2013-2026) است.
