گروه پژوهش
مروری بر بهترین رخدادهای صنعت کاغذ و مرکب در سال ۲۰۲۱ و نگاهی به تحولاتی که در سال ۲۰۲۲ بیشترین تأثیر را بر این صنعت خواهند گذاشت
در آستانه سال جدید میلادی مرور تحولات عمده صنعت چاپ و بسته‌بندی می‌تواند به درک ما نسبت به تأثیرگذارترین عوامل و نیروهایی که می‌توانند در سال آینده بر صنعت چاپ، کاغذ و مرکب اثر بگذارند و باعث پیشرفت یا رکود آن شوند، کمک کند.
مهمترین تحولات صنعت چاپ و بسته بندی در سال ۲۰۲۱ تا حد زیادی تحت تأثیر همه‌گیری کرونا و تلاش شرکت‌های چاپی برای کاهش آسیب‌های آن بود.
یکی از مهمترین معضلات که کرونا به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث و بانی آن بود، افزایش قیمت مواد مصرفی و ماشین‌آلات، لجستیک و حمل آنها بود که در طول سال، در چند مرحله اعلام و اجرا شد. از ابتدای سال ۲۰۲۱ شرکت‌های عمده تولید موادمصرفی و ماشین‌آلات از جمله کداک، آگفا، فوجی فیلم، هایدلبرگ، کونیگ اند بائر و سازندگان تجهیزات دیجیتال قیمت‌های خود را افزایش دادند. بوبست به تازگی اعلام کرد که قیمت قطعات و ماشین‌آلات خود را تا ۵ درصد افزایش می‌دهد.
دیگر سازندگان نیز همین استراتژی را دنبال کردند. در حال حاضر قیمت هزینه حمل و نقل کالا حدود ۱۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است. مواد خام از جمله آهن، فولاد، آلومینیوم، مس، خمیرکاغذ، و موارد دیگر نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده است و برای دریافت سفارشات علاوه بر پرداخت پول بیشتر، انتظار بیشتری نیز باید کشید، زیرا زمان تحویل نیز افزایش یافته است. برخی از نمایشگاه‌های بین‌المللی و محلی که ابتدا قرار بود در سال ۲۰۲۱ برگزار شوند، به ۲۰۲۲ و یا سال‌‌های دیگر موکول شده‌اند.
در سال ۲۰۲۱ با اینکه بحران کرونا همچنان قربانی می‌گرفت، شرکت‌ها موفق شدند تا حدی رشد کنند. ولی عامل اصلی رشد بیشتر، تلاش سازندگان و چاپکاران در بهبود فرایند تولید و کارایی بیشتر بود.
افزایش اتوماسیون، به‌کارگیری سیستم‌های گردش کار یکپارچه، کاهش زمان خواب ماشین و کنترل ضایعات، همه و همه باعث بهینه‌سازی و افزایش تولید و در عین حال کاهش هزینه‌ها شد.
از سوی دیگر دغدغه‌های زیست محیطی باعث شد تا برندها فشار بیشتری به چاپکاران برای به کارگیری روش‌های دوستدار محیط‌زیست و کاهش استفاده از مواد مضر برای طبیعت، وارد کنند.
به همین خاطر شرکت‌های عمده تولید فیلم بسته‌بندی با همکاری سازندگان ماشین‌آلات، مواد بسته‌بندی جدیدی از جمله فیلم‌های تک پایه (Mono Material) را به بازار عرضه کردند. بازیافت مواد و اقتصاد چرخشی نیز به موضوعی داغ در عرصه صنعت چاپ و بسته‌بندی تبدیل شد.
توسعه پایدار و استفاده از فرایندهای دوستدار محیط زیست از شعار به اجبار تبدیل شد زیرا نه تنها برندها بلکه مصرف‌کنندگان عادی نیز اکنون به استفاده از تولیدات و مواد دوستدار محیط‌زیست رو آورده‌اند.
رایان مایلز از مدیران اروپایی شرکت هایدلبرگ می‌گوید علاوه بر دغدغه‌های زیست‌محیطی مهمترین چالش پیش رو در سال آینده جذب و حفظ نیروهای متخصص است. متأسفانه کووید باعث شده خیلی‌ها از کار کردن و حضور در محل کار دوری کنند. باید برای این معضل چاره‌ای اندیشید. انتظار می‌رود با در نظر گرفتن اشتیاق چاپخانه‌داران به استفاده از سیستم‌های گردش کار دیجیتال، قیمت این سیستم‌ها کاهش پیدا کند.
دانکن اسمیت مدیر تولیدات چاپی شرکت کانن در اروپا می‌گوید: یکی از مهمترین اتفاقاتی که در سال ۲۰۲۱ افتاد رونق دوباره صنعت چاپ است. ما شاهد افزایش تولید چاپخانه‌ها به ویژه در عرصه چاپ دیجیتال بودیم. ویژگی دیگر افزایش کیفیت چاپ بود. ارایه دهندگان خدمات چاپی به دنبال سرمایه‌گذاری روی ماشین‌آلات چاپ پیشرفته برای ارایه کیفیت بالا به مشتریان بودند. مشتریان دیگر تنها به دنبال بازگشت سرمایه نیستند، کیفیت و خدمات هم برای آنها اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است.
سرعت در چاپ و ارایه کار به مشتری نیز اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. امروز مشتریان از طریق اینترنت کار چاپی سفارش می‌دهند و توقع دارند کار در اسرع وقت درب خانه تحویل آنها شود. همین امر فشار مضاعفی به چاپکاران وارد می‌آورد رفتار خرید مشتریان کارهای چاپی تغییر کرده و همزمان توقعات آنها نیز بیشتر شده است. بسیاری از شرکت‌ها اکنون مجبورند ظرف ۲۴ ساعت کار را تحویل دهند. همین روند باعث افزایش استفاده از سیستم‌های وب به چاپ شده است. اتوماسیون در جاپخانه‌ها افزایش پیدا کرده است و افزایش بیشتری نیز پیدا خواهد کرد.
در سال ۲۰۱۱ انتظار می‌رود برندها از بازاریابی چند کاناله بیشتر استفاده ببرند. و از مزایای دارایی‌های چاپی و دیجیتال خود درکمپین تبلیغاتی استفاده کنند.
به همین خاطر چاپکاران باید در مورد آخرین فناوری‌ها اطلاعات کافی پیدا کنند زیرا باید به مشتریان خود در مورد گزینه‌های دیجیتال نیز مشاوره بدهند در سال ۲۰۲۱ تقریبا در همه کشورها تقاضا برای کتاب افزایش یافت. خیلی از ناشران در حال حاضر کتاب درخواستی یا کتاب براساس تقاضا چاپ می‌کنند.
چاپکاران باید بتوانند نیازهای این دسته از مشتریان چاپی را برآورده کنند. از آنجائی که سفارش آنلاین کارهای چاپی رشد انفجاری داشته است، چاپکاران باید حضور آنلاین خود را پررنگ‌تر کنند و فروشگاه‌های اینترنتی برپا کنند. امروزه بازاریابان بیشتر زمان خود را پشت صفحه کامپیوتر می‌گذارنند. وب سایت چاپخانه‌ها اکنون بهترین ویترین برای ارایه محصولات و خدمات چاپخانه است.
گرایش به روش‌ها و تولیدات دوستدار محیط‌زیست
ژان پاسکال بوبست مدیر ارشد اجرایی شرکت بوبست می‌گوید: میزان فروش این شرکت در مقایسه با سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۰ درصد رشد داشته که علت آن هم تقاضای فراوان برای بسته‌بندی است. با این حال در تحلیلی که این شرکت از سال ۲۰۲۱ ارایه کرده است. صحبت از چالش‌های بسته‌بندی است. کمبود نیروی متخصص، افزایش قیمت مواد مصرفی در مورد فولاد تا ۱۱۹ درصد بود. قیمت رزین‌ها نیز در سال ۲۰۲۱ افزایش ۴۰ درصدی را تجربه کردند. علاوه بر این، هزینه حمل و نقل هوایی ۹ درصد، و دریایی ۲۱۶ درصد و جاده‌ایی ۵ درصد بالا رفت. در سال ۲۰۲۲ این افزایش قیمت ادامه خواهد داشت.
براساس گفته‌های مدیر ارشد بوبست، صنعت بسته‌بندی کارتنی در سال ۲۰۲۱ رشد فوق‌العاده‌ای را پشت سرگذاشته است و تقاضا برای خطوط تولید بسته‌بندی مقوای کنگره‌ای افزایش فراوانی داشته است و درعین حال بسیاری از چاپکاران تجاری وارد حوزه بسته‌بندی شده‌اند. علت عمده این رشد انفجاری نیز همه‌گیری کرونا و تقاضای بالا برای خرید اینترنتی بوده است. مشتریان لیبل و بسته‌بندی خواهان جلوه‌های زیبای چاپی از جمله فویل کوبی سرد و گرم هستند و به تبع آن چاپکاران در سال گذشته سرمایه‌گذاری خوبی روی ماشین‌آلات تکمیلی چاپ کرده‌اند. تقاضا برای سرعت بالاتر چاپ و تحویل فوری نیز باعث شده تا زمان آماده‌سازی و تعویض کارهای چاپی در ماشین‌آلات مدرن کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کند. سیستم‌های کنترل کیفیت پیوسته (In – Line) در ماشین‌های تولید بسته‌بندی اکنون به یک ضرورت تبدیل شده است.
در عرصه بسته‌بندی انعطاف‌پذیر نیز رئیس بوبست معتقد است که این صنعت در حال حاضر به دنبال ارایه چهره‌ای دوستدار محیط‌زیست است. به همین خاطر برخی از تولیدکنندگان بسته‌بندی جعبه‌ای و شیشه‌ای به سمت استفاده از پلاستیک حرکت کرده تا ردپای کربن خود را کاهش دهند و ضایعات خود را کم کنند. همزمان برخی از چاپکاران بسته‌بندی انعطاف‌پذیر به سمت استفاده از مواد کاغذی روی می‌آورند. در عین حال همه تلاش دارند موادی ارایه کنند که کامل بازیافت شود. استفاده از پلاستیک دوستدار محیط‌زیست و فیلم‌های قابل بازیافت اکنون تا حدی رواج پیدا کرده است ولی هزینه تولید آنها هنوز خیلی بالاست. در عین حال اکثر سازندگان برای ارایه خدمات به چاپکاران به خدمات از راه دور با استفاده از قابلیت‌های اینترنت واقعیت افزوده (AI) و تکنولوژی‌های مدرن رو آورده‌اند. در عین حال آموزش شرکت‌های متخصص در عرصه قالب‌سازی در کشورهای مختلف در دستور کار بوبست و دیگر سازندگان ماشین‌آلات چاپ فیلم قرار گرفته است.
بسیاری از رخدادهای سال ۲۰۲۱ غافلگیر کننده بود و روندهای جدیدی را به صنعت تحمیل کرد. همه امیدوارند سال ۲۰۲۲ نوعی آرامش بر صنعت چاپ در جهان حکم فرما شود.
کیث مک موری مدیر ارشد اجرایی شرکت Tharstan که در زمینه تولید سیستم‌های گردش کار و MIS در سراسر جهان فعال است، سال ۲۰۲۲ را سال استفاده از اطلاعات مشتریانی می‌داند که در پایگاه داده‌های این شرکت ذخیره شده‌اند. مک موری می‌گوید در سال ۲۰۲۱ با تقاضای فراوان برای نرم‌افزارهابی که از راه دور کنترل می‌شوند، روبرو خواهیم شد. از دید مک موری نرم‌افزارهای چاپ و کنترل موجودی انبار را باید بتوان از راه دور کنترل کرد. به این نرم‌افزارها هیبرید می‌گویند. به همین دلیل از کلیه قابلیت‌های نرم‌افزار باید بتوان از طریق مرورگر وب دسترسی پیدا کرد تا هر کس از هر گوشه جهان بتواند مراحل تولید کارچاپی چاپخانه خود را نظارت و مدیریت کند.
روند غالب دیگر، تمرکز زدایی از سیستم‌های IT است. یعنی اینکه سیستم گردش کار چاپخانه باید به سیستم‌های نرم‌افزاری غیر تولیدی از جمله Trello که یک سیستم CRM و اداری است متصل شود. از سوی دیگر بسیاری از چاپکاران تجاری می‌خواهند وارد بازار لیبل و بسته‌بندی شوند به همین خاطر سیستم گردش کار آنها که غالباً در محیط چاپ افست کار می‌کند، باید بتواند در محیط‌های تولید و بسته‌بندی نیز به کار آید.
کووید یک روند دیگر را نیز تسریع کرده است؛ کسب و کار چاپ اکنون باید مبتنی بر داده‌ها و اطلاعاتی باشد که در نرم‌افزارهای دیگر از جمله سیستم‌های MIS و CRM و سیستم‌های حسابداری ذخیره شده‌اند.
ارسکین استیوارت از مدیران شرکت Swiss Q Print ـ یکی از سازندگان عمده ماشین‌آلات چاپ دیجیتال فرمت عریض ـ مثل دیگران بر نقش توسعه پایدار و استفاده از روش‌های دوستدار محیط‌زیست در تولید تکیه دارد.
استیوارت می‌گوید در سال ۲۰۲۱ مشتریان شرکت، تقاضای کیفیت بالاتر و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را دارند در عین حال سرعت و میزان تولید ماشین‌ها باید افزایش پیدا کند. این روندها در سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد داشت. ماشین‌آلات چاپ فرمت عریض نیز باید بتوانند در میزان مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده وکارایی بیشتری داشته باشند. طی ۱۲ تا ۱۸ ماه گذشته مجموعه گسترده‌ای از ماشین‌آلات و موادی که می‌توانند به توسعه پایدار شرکت‌های چاپی کمک وارد بازار شده‌اند.
چارلز جارولد رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران انگلیس نسبت به آینده خوش‌بین است. او می‌گوید ملاقات حضوری بین شرکت‌ها و چاپخانه‌داران افزایش یافته و اوضاع کسب و کار بهبود پیدا کرده است. از سوی دیگر دورکاری و ساعات کاری انعطاف‌پذیر اکنون به روند غالب تبدیل شده است. در عین حال بازگشت برخی از کارکنان به دفاتر خوش‌بینی را به صنعت بازگردانده است. با این حال باید به این وضعیت جدید ناشی از کرونا عادت کنیم. وضعیتی که به نظر می‌رسد تا چند سال آینده صنعت چاپ را تحت تأثیر قرار دهد. از سوی دیگر نباید اهمیت ملاقات و رویدادهای حضوری با رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی را فراموش کنیم، زیرا زمان به سرعت می‌گذرد.
جان کلام
به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۲ برای صنعت چاپ در سراسر جهان امتداد سال ۲۰۲۱ باشد. اغلب دست‌اندرکاران و تحلیل‌گران معتقدند برای گذر از این بحران، خویشتن داری، اتوماسیون و به‌کارگیری قابلیت‌های آنلاین، آموزش و حفظ کارکنان و اپراتورها کاملاًضروری است. سال ۲۰۲۲ می‌تواند نقطه عطفی در بحران کرونا باشد یا که نباشد. حتی اگر کرونا در سال ۲۰۲۲ پایان بیابد ما نباید درس‌ها و تجاربی را که طی این بحران یاد گرفته‌ایم فراموش کنیم.
