ساره گودرزي
محسن جوادي؛ معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد در نشست خبري روز دوشنبه ۱۸ دي ماه در پاسخ به سوال خبرنگار ماهنامه صنعت چاپ درباره فهرست برنامه هاي حمايتي اين معاونت از صنعت چاپ، گفت: صنعت چاپ مي تواند سهم زيادي در ايده ترويج کتابخواني داشته باشد زيرا اگر دستگاه هاي چاپ خوب، با کيفيت و کم هزينه اي در کشور داشته باشيم، خروجي آن به ترويج کتاب و کتابخواني کمک مي کند و کتاب با هزينه کمتري چاپ مي شود و شکل و کيفت خوب و مناسبي پيدا مي کند.
جوادي گفت: يکي از مشکلات ما در صنعت چاپ و نشر اين است که صنايع چاپ ما به دليل اينکه از نظر قدرت و کيفيت توانايي هاي بسياري دارند، مي توانند به قطب صنعت چاپ منطقه تبديل شود و حتي از کشورهاي همجوار به دليل ضعيف بودن برخي کشورها در اين صنعت، سفارش داشته باشيم. از آنجايي که صنعت چاپ ما مي تواند به قطب چاپ در منطقه تبديل شود اگر دير بجنيم ترکيه اينکار را براي کشورهاي همجوار انجام مي دهد. البته اکنون نيز سفارش هاي چاپ برخي کتاب ها از سوي کشورهاي همسايه در ترکيه انجام مي شود، در حالي که ما مي توانيم اين حوزه را به خوبي پوشش دهيم.
جوادي با بيان ايتکه فعاليت صنعت چاپ بايد در مسير درستي هدايت شود، عنوان کرد: در اين زمينه ما بخشي از اداره چاپ و نشر را لاغر کرديم تا درگير واردات دستگاه هاي چاپ نباشد و وزارت صنعت، معدت و تجارت به صورت تخصصي در اين زمينه وارد شود. البته مشکلاتي در زمينه واردات دستگاه ها ايجاد شده بود که همکاران ما در حال رايزني با اين وزارتخانه هستند تا مسائل در مسير بهتري حل شود.
معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره برنامه هاي حمايتي اين معاونت از صنعت چاپ، گفت: ما در بخش اداره کل چاپ و نشر، بخش آموزش مربوط به چاپ و پيدا کردن فضاهاي مناسب براي کار و شيوه هاي نوين اين صنعت را دنبال مي کنيم تا بتوانيم چاپ را قوي تر کنيم و خروجي آن در بخش کتاب و غيرکتاب ارزان و راحت باشد و هم نتيجه کار زيبا و مناسب باشد تا ايده اصلي که ترويج کتاب و کتابخواني است را تقويت کنيم.
به گفته وي، در بخش کاغذ که مربوط به چاپ است نيز اقداماتي کرديم، از آنجايي که ۹۰ درصد کاغذ مورد نياز کتاب و نشر از خارج کشور وارد مي شود که رقم نگران کننده است، ما در ايران تجربه توليد کاغذ را نداريم ولي مي توانيم از شکل هاي ديگري براي حمايت ها استفاده کنيم و يکي از کارهاي ما اين فراهم کردن سرمايه گذاري در اين حوزه است. زيرا صنعت چاپ اگر دستگاه داشته باشد اما کاغذ مناسب نداشته باشد يا کاغذ گران باشد، اين صنعت مي خوابد و کما اينکه در اين زمينه مشکل دارد.
جوادي با بيان اينکه پيدا کردن سياست هايي که بتواند به شکل گيري يک ساختار مناسب براي کار پيوسته چاپ کمک کند، در اولويت برنامه هاي حمايتي ما است، درباره انتقال هيات خريد کتاب به دفتر امور چاپ نيز توضيح داد: از وقتي بخش چاپ به دليل واگذاري واردات دستگاه هاي چاپ به وزارت صنايع، بخشي از همکاران اداري فرصت بيشتري پيدا مي کرد، واگذار شده بود. ما براي اينکه اصلاحي در ساختار اداره کل چاپ و نشر داشته باشيم، بخش خريد کتاب در ذيل چاپ و نشر قرار گرفت تا از مجموعه فرصت هايي که براي نيروي انساني در اداره چاپ و نشر استفاده کنيم و طبيعي است از نظر دستاوردها تغييري ايجاد پيدا نمي کند و اصلاح اداري انجام شد تا تعريف اين اداره کل حفظ شود.
جوادي در بخش ديگر اين نشست خبري که با حضور اصحاب رسانه در سالن کنفرانس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار شده بود، برنامه هاي کتابي اين معاونت را در دو حوزه ترويج فرهنگ کتاب و کتابخواني و تقويت فرهنگ و هويت ديني را تشريح کرد. وي درباره برنامه هاي معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، گفت: در اين بخش ايده ما اين است که کتابخواني تبليغ شود و سرانه مطالعه افزايش پيدا کند و براي دستيابي به اين هدف حمايت از صنعت چاپ و کسب و کار نشر در فهرست اولويت هاي ما قرار دارد که اقداماتي مانند تسهيل در صدور مجوزهاي نشر و کتاب انجام شده است. البته در اين زمين توجه به کاغذ، وام به کتابفروشي‌ها و تمرکززدايي در امور نشر و چاپ نيز از ديگر رويکردهاي معاونت فرهنگي به شمار مي آيد.
وي درباره رويکرد معاونت در بحث تمرکززدايي، توضيح داد: تاکنون اقدامات خوب و موثري در اين زمينه انجام شده است و استان ها به صورت موفق عمل کرده است و به زودي واگذاري صدور مجوز به استان‌ها از ۱۰ به ۱۵ استان افزايش پيدا خواهد کرد. به طوري كه در اصفهان طي سه ماه اخير، تقاضاي چاپ۵۹۰ كتاب آرائه شده بود كه از ميان آن‌ها، ۵۴۰ مجوز نشر گرفتند و فقط يك كتاب رد شده است كه نشان دهنده مسير خوبي است.
معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي همچنين درباره تخصيص يارانه براي برگزاري نمايشگاه‌هاي استاني و بين‌المللي افزود: تخصيص يارانه از مسيرهاي مختلف مانند برگزاري طرح تخصيص‌هاي فصلي شامل عيدانه و پاييزه اجرا مي‌شود. ترويج کتابخواني همچنين با برگزاري جام باشگاه‌هاي کتابخواني مورد توجه است که موضوع بااهميتي است به‌طوري‌که در صد شهر کشور و عضويت ۶۰هزار نفر اين باشگاه‌ها کار خود را پيگيري مي‌کنند. علاوه بر اين مروجان کتاب از جمله معلمان و ائمه‌جماعات با هدف ترويج فرهنگ کتابخواني تقدير و تجليل شدند، در اين ميان روستاهاي دوستدار کتاب و تعيين پايتخت کتاب ايران نيز از ديگر برنامه‌هاي معاونت فرهنگي در حوزه ترويج کتابخواني است.
جوادي ادامه داد: حمايت از کتاب‌هاي فاخر و پيش‌خريد اين آثار از ديگر برنامه‌هاي معاونت فرهنگي براي تقويت هويت ديني و فرهنگي است و البته در اين زمينه مشارکت بخش خصوصي ضروري به شمار مي آيد.
معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي همچنين درباره سرنوشت مکان برگزاري سيويکمين دوره نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران با تاکيد بر اين نکته که اين معاونت از هدف اصلي خود يعني واگذاري امور به صنف عقب نمانده است، افزود: نخستين جلسه شوراي برنامه‌ريزي نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران هفته‌گذشته برگزار شد و معاونت فرهنگي فقط به‌عنوان ميزبان در اين نشست حضور داشت. تاکيد داريم که دخالت‌ها و تصدي‌گري دولت بايد به حداقل برسد و در اين بخش تحول قابل‌توجهي را شاهد هستيم.
به گفته جوادي، در انتقال نمايشگاه به مصلاي تهران ديدگاه صنف از تاثير قابل‌توجهي برخوردار بود. تحولات در شهرداري تهران و مسائل حقوقي و همچنين مشکلات مالي همچنين افزايش فضاي مسقف مصلا به بيش از ۹۰هزار متر مهم‌ترين عوامل انتقال نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران به پايتخت است. البته تسهيل در رفت‌وآمد بازديدکنندگان به نمايشگاه اولويت مسئولان برگزاري نمايشگاه است و برگزاري نمايشگاه در مصلا قطعا رايگان است و قرارداد مشترک بين معاونت فرهنگي و شهرداري تهران همچنان باپرجاست. همچنين ناشران ۴ بخش از ۵ بخش نمايشگاه در سيويکمين دوره نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران زير سقف جانمايي مي‌شوند.
جوادي همچنين درباره تخصيص يارانه به بخش نشر، گفت: تا وقتي تقاضاي خريد کتاب را بالا نبريم، مشکلات با يارانه حل نمي‌شود، اما در اين حوزه تنها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دخيل نيست، بلکه نهادهايي مانند صدا و سيما و آموزش و پرورش نيز بايد براي نهادينه شدن مطالعه در جامعه فعاليت بيشتري داشته باشد. در اين زمينه در حال مذاکره با نهادهايي مختلفي هستيم و اميدواريم نتيجه همکاري‌ها به افزايش تقاضاي کتاب در جامعه ختم شود.
وي درباره خريد‌هاي حمايتي معاونت از ناشران نيز توضيح داد: در سال‌هاي اخير سالانه مبلغ ۵ ميليارد تومان کتاب از ناشران دولتي و يا ناشراني که به‌هر‌نحوي از بودجه دولتي سود مي‌برند، خريد مي‌شد اما اين سياست لغو شده و تمام بودجه خريد کتاب به بخش خصوصي اختصاص خواهد يافت.
