جعبه محصولات آرایشی، ساده اما دقیق، خاص و پیچیده
زیبایی بسته ها و جعبه های لوازم آرایش، مثل آرایش حرف های، بس ساده و نامحسوس است، معمولاً اثری از رنگهای جیغ و غوغای رنگها روی جعبه ها به چشم نمیخورد، در حالی که کلی تکنیک چاپ و پس از چاپ روی آنها اجرا شده است.چندسالی است که تولید لوازم آرایش و مواد بهداشتی در ایران رونق گرفته است. بنابراین می بایست ردپای این تحول در چاپخانه ها نیز مشهود باشد.
از آنجا که چاپ لوازم آرایش و بهداشتی،می بایست باکیفیت باشد، بهتر است این نوع کارها را از چاپخا نه های مجهز و باکیفیت سراغ بگیریم.وبرای اینکه بتوانیم آ نها را با نمونه های خارجی مقایسه کنیم، بهتر است با متخصصی کاربلد که بارها نمایشگا ههای معتبر چاپ و بسته بندی و نیز نمایشگا ههای تخصصی لوازم آرایشی و محصولات لاکچری را بازدید کرده است، به گفتگو بنشینیم.
دیدار با استاد محمود پیشعلی؛ مدیر فنی چاپخانه فرارنگ آریا، هر دو هدف ما را برآورده میسازد. او که هر سال چندین نمایشگاه تخصصی چاپ و بسته بندی ویژه را در آسیا و اروپا بازدید میکند، همیشه نکته هایی تازه برای گفتن دارد و دستی پر از مواد مصرفی جدید، تکنیک ها و تجهیزات تازه.همچنین در جایگاه مشاور برندهای گوناگون، از چند وچون گرایشهای بازار باخبر است و به عنوان مجری سفارشات جبعه های آرایشی، بهداشتی و دارویی، خود بخشی از روند مبارک و روبه رشد بسته بندیهای چشم نواز محصولات مرغوب داخلی و صادراتی است.او ابتدا نگاهی کلی به چاپ و بسته بندی لوازم آرایشی می اندازد، سپس ارزیابی خود را از کیفیت بسته های این محصولات در ایران با ما در میان میگذارد و در ادامه به ویژگی موادمصرفی در جنبه های تکنیکی آنها می پردازد.
چاپ بسته بندی لوازم آرایشی، یکی از حساس ترین کارها در چاپخانه است.بنابراین هم سفارش دهنده و هم چاپخانه دقت و کنترل خاصی نسبت به آن دارند. گرچه بسیاری برندها در محصولات غذایی، دارویی و غیره کم وبیش حساسیت های مشابهی دارند، باز هم چاپ لوازم آرایشی توجه و مراقبت بیشتری می طلبد. این حساسیت، بیش از هر چیز از بازار، به صاحبان برند و به چاپخانه ها منتقل می شود؛ از نگاه مشتری و مصرف کننده. کیفیت طراحی و چاپ و حسی که از تماشا و لمس و بازکردن جعبه به خریدار منتقل می شود، قبل از عطر و بو و تاثیر مواد آرایشی، اولین مرحله تماس خریدار با محصول است. بنابراین تاثیری چشمگیر در جذب مشتری و اعتماد به برند دارد. از نقطه نظر صاحبان برند، چاپ و بسته بندی محصولات آرایشی در زیبا جلوه دادن محصول، اعتبار برند و شرکت و نیز میزان فروش آن نقش دارد. بنابراین چاپخانه ها برای پاسخگویی به انتظار سفارش دهنده و جلب رضایت و تأمین سلیقه مخاطب، همه توان خود را به کار می گیرند تا بتوانند به کیفیت مورد نظر در چاپ و عملیات تکمیلی دست پیدا کنند.
چاپخانه های درگیر در چاپ تخصصی بسته های لوازم آرایش، نمی توانند نسبت به این حساسیت ها و بازخورد بازار، بی تفاوت باشند، بلکه خود نیز کم وبیش به رصد بازار می پردازند و در هر رویداد تخصصی در حوزه چاپ، به دنبال تازه ها و خلاقیت ها در این عرصه می گردند و چاپخانه خود را به جدیدترین تجهیزات تکمیلی و ابزار کنترل کیفیت و مدیریت تولید، مجهز می کنند.
تولید یک جعبه مقوایی خاص از مرحله پیش از چاپ تا پس از چاپ ملاحظات و ریزه کاری هایی دارد که کمتر چاپخانه ای همه آنها را رعایت می کند.
یک نمونه از آن ها، مجهزبودن به Sample Maker است که پیش از چاپ، به کمک آن یک نمونه واقعی از جعبه را می سازیم.
همکاران و تأمین کنندگان و نیز عوامل شرکت های تولیدی به خوبی می توانم این روند توسعه کمی و کیفی را در این بازار ببینم.
محدودیت واردات و گرانی فوق العاده کالاهای وارداتی در کنار قابلیت تولیدکنندگان و تمایل به کیفیت، بخت تولید لوازم آرایشی را در ایران باز کرده است. چندین شرکت و برند معتبر در عرصه لوازم آرایشی، پا به میدان گذاشته اند، که از مدیریت امروزی و تخصصی و نگرش جدید بازاریابی برخوردارند. آن ها علاوه بر ملاحظات تخصصی در تولید مواد آرایشی و بهداشتی، به کیفیت چاپ و بسته بندی نیز بها می دهند، درباره آن پرس وجو می کنند و نمونه های لوکس خارجی را به عنوان الگوی خود ارائه می دهند و برخلاف نسل سنتی، برای آن هزینه می کنند. سه دلیل عمده برای این گرایش را می توان برشمرد:
اول این که کیفیت بالای بسته بندی، تأثیری آشکار بر فروش محصول دارد. دوم اعتبار برند و شرکت سازنده را بالا می برد.
سوم زیبایی و جلوه ای را که ویژگی بسته بندی محصولات آرایشی است، تأمین می کند.
پرداخت هزینه با جان و دل یکی از دلایل مهم برای این که سفارش دهندگان جعبه های لوازم آرایش، حاضر به پرداخت هزینه های تولید و ارتقای کیفیت هستند، قیمت واحد محصول در بازار است. بعضی اقلام آرایشی و بهداشتی در مقایسه با موادغذایی، بسیار گران تر هستند، بنابراین طبیعی است که بخشی از آن قیمت، برای تولید بسته بندی اولیه و ثانویه و جعبه و غیره هزینه شود. این نکته در مورد بسته بندی برخی مواد خوراکی نیز صدق می کند.ما می بینیم بعضی شرکت های تولیدکننده محصولات غذایی برای بسته بندی محصولی که بهای آن برای مصرف کننده ۴۰ هزار تومان تعیین شده است، بابت جعبه آن حدود ۸ هزارتومان هزینه می کند. البته ممکن است چنین محصولی در مناطق شمال شهر بیشتر خریدار داشته باشد و چه بسا همان محصول یا بسته بندی سبک تر و کم هزینه تر، در مناطق جنوب شهر به قیمت پایین تر عرضه شود. اما مصرف لوازم آرایشی محدودتر و در سبد خریداران، یک قلم نسبتاً باارزش قلمداد می شود.
بنابراین چاپ جعبه آن، مهم است و صاحبان برندهای آرایشی خوب می دانند که می ارزد برای آن هزینه کنند. یک جعبه لوازم آرایشی سبک و زیبا و ساده، بین ۲ تا ۵ هزارتومان هزینه دارد. اگر به جعبه حالت کشویی بدهند یا برای آن هولدر درون جعبه تعبیه کنند، شاید هزینه آن به شش تا هفت هزارتومان برسد. توجه داشته باشید که بعضی از کرم ها به ویژه از برندهای معروف داخلی که در مناطق شمال شهر )مثا مرکز خرید پالادیوم( عرضه می شوند، به قیمت ۷۵۰ هزارتومان حتی ۹۰۰ هزارتومان و بیشتر به فروش می رسند و مثل موادغذایی، زودمصرف نیستند. بنابراین برای آن بازار و آن مشتری، به صرفه تر آن است که هزینه کنید و چیزی کم نگذارید. در همه جای دنیا هم چنین است.
سفارش دهندگانی که این طیف خاص را هدف خود قرارداده اند، به تجربه دریافته اند که تولید چنین جعبه هایی مستلزم تجربه و نیز داشتن ماشین آلات و آموزش و کافی است، اغلب آن ها پس از چندبار خراب شدن بخشی از کارهایشان و زیان سنگین، به این شناخت رسیده اند که کارهای حساس برای محصولات باارزش را به چاپخانه هایی توانمند و صاحب تجربه و امکانات بسپارند که تعداد آن ها چندان هم زیاد نیست. جعبه آرایی برازنده لوازم آرایشی جعبه های مقوایی لوازم آرایشی باید جلوه
خوبی در ویترین و قفسه فروشگاه ها و داروخانه ها داشته باشند و دلبری کنند. چنین چیزی به ویژه برای کسانی که
چشمشان به کالاهای مرغوب و تبلیغات محصولات آرایشی خارجی آشناست، نمی تواند کاری ساده باشد. جعبه محصولات آرایشی قبل از هر چیز باید طراحی خوبی داشته باشد، در مرحله بعد، باید برای تولید آن جعبه، مناسب ترین مقوا، مرکب و دیگر مواد مصرفی فراهم آمده باشد. سپس چاپ و عملیات تکمیلی به کمک پلیت و کلیشه و قالب های بسیار دقیق و با مهارت و کنترل کیفیت خوب، اجرا شوند.
طراحی های محصولات داخلی هم کم وبیش مشابه طرح های برندهای خارجی است. یعنی در نگاه اول ساده و با رنگ های ملایم یا تنپلات تیره با چاپ سفید و با حداقل تصاویر رنگی ارائه می شوند، در عوض هرچه تکنیک است برای چاپ و تکمیل جعبه به کار می برند. در نهایت همه جعبه های لوازم آرایشی در عین سادگی، بسیار شکیل و خوش پرداخت و فاخر به
نظر می رسند.
ویژگی های اغلب جعبه های مقوایی بسته بندی محصولات آرایشی چنین است:
معمولاً از جنس مقوای پشت کرم ۳۰۰ یا ۳۵۰ گرمی هستند.
بسیاری از کارها کارها روی مقوای متالایزشده اجرا می شوند.
معمولاً تصاویر چهاررنگ ندارند )مگر کارهایی مثل رنگ مو یا لنز چشم(
اغلب با دیزاین حروف و خطوط و طرح های ساده طلاکوبی تزئین می شوند و در مواردی لوگو شرکت در ابعاد کوچک، به صورت رنگی چاپ می شود.
به خوانایی حروف ریز، وضوح، یکدستی و پرنشدن حروف روی جعبه اهمیت می دهند.
تعدادی از آن ها یک یا دو رنگ فویل کوبی دارند.
شماری از محصولات به خاطر ابعاد کوچکتر یا ضرورت های دیگر، توسط هولدر در جعبه، نگهداشته می شوند،
به همین خاطر کیفیت قالب سازی و کلیشه سازی آن ها اهمیت دارد.
جعبه هایی که مقوای غیرمتالایز دارند، اغلب از سلفون )عمدتاً مات و کمتر براق( استفاده می کنند و ورنی UV مات و براق
روی آن می زنند.
داخل اکثر جعبه ها چاپ دارد و اطلاعات متنوعی داخل جعبه چاپ شده است. در مواردی طراحی و رنگ آن ها خیلی مهم
است.
روی هم رفته می توان گفت که ۷۰ درصد جعبه های محصولات آرایشی )چه متالایز و چه ساده(، امباس دارند؛ ۳۰ درصد آنها
طلاکوب و ۷۰ درصد وارنیش موضعی دارند.
مواد مصرفی مرغوب و باثبات بیشتر مواد مصرفی برای جعبه های مقوایی محصولات آرایشی و بهداشتی، وارداتی هستند. به ویژه مقوا و فویل. این مواد معمولاً از چین و گاهی هم از هند وارد می شوند. در سال های گذشته مقوا و مواد مصرفی اروپایی هم وارد می شد، ولی اکنون اصلا توجیه اقتصادی ندارد. تحریم ها هم که مشکل را دوچندان کرده اند.
البته تأمین کنندگان چاپ نیز به بازار چین مسلط شده اند و مقوا و موادمصرفی ملزومات مرغوب تر چینی را وارد می کنند
که برای بسته بندی لوازم آرایش مناسب هستند.
حفظ یک دستی کار برای جعبه های لوازم آرایش در نوبت های مختلف چاپ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین
باید توجه داشت که در نوبت های بعدی چاپ هم همان مقوا، مرکب و وارنیش به کار رود تا ظاهر فیزیکی بسته و رنگ های
آن، بدلی و تقلبی به نظر نیاید و همیشه با همان مشخصات شناخته شده، ارائه شود.
نکته مهم در استفاده از مواد مصرفی، آزمایش آن ها قبل از ورود به سالن تولید است. به همین خاطر است که چاپخانه هایی که کارهای خاص )مثل سیگار( چاپ می کنند، آزمایشگاه و تجهیزات کافی برای تست مواد مصرفی وارداتی را درون چاپخانه دارند. بنابراین برای چاپ جعبه های لوازم آرایش لوکس و رعایت ویژگی های اختصاصی برندهای معروف هم بهتر است آزمایش های فیزیکی و شیمیایی مقوا و مرکب و فویل و غیره در چاپخانه انجام شود.
تفاوت بسته های ایرانی و خارجی اگر بگوییم بین جعبه های لوازم آرایشی ایرانی و خارجی تفاوتی نیست، سخنی نابجاست، اما اگر کارهای خارجی را یکسره برتر بدانیم نیز نارواست. واقعیت این است که کارهای چاپی اروپایی به میزان معینی برتری دارند، اما نه به خاطر کیفیت چاپ یا عملیات تکمیلی، بلکه عمدتاً به خاطر تفاوت در متریال مصرفی.
چاپخانه های اروپایی همیشه به هر نوع خاصی از مقوا یا مرکب با مشخصات فنی دقیق دسترسی دارند و با کارخانه های
سازنده در تماس هستند و می توانند سفارش خاصی را به آن ها بدهند و به موقع تحویل بگیرند. از این نظر بی شک تفاوتی
آشکار با ما دارند که منابع تأمین ما، چین و در مواردی هندوستان است. واقعیت انکارناپذیر دیگر هم این است که اساساً
صنعت چاپ )مثل بسیاری صنایع دیگر( دستاورد جامعه اروپا و آمریکاست. تقریباً در تولید همه محصولات جدید، آن ها پیشگام بوده اند، همه آزمون و خطاها را آن ها کرده و استانداردها را تدوین کرده اند. ما همین که آن استانداردها را رعایت کنیم و به قدر خود بکوشیم شناخت دقیق تری از خواص و قابلیت های متریال مصرفی و به کارگیری دستگاه های متنوع پیدا کنیم، باید راضی باشیم چون یک چاپخانه دار آلمانی هم خود مخترع نیست و تنها از امکانات موجود به درستی و مطابق استاندارد استفاده می کند. چاپخانه های پیشرو در ایران می کوشند همان استانداردها را رعایت کنند و در حد مجاز خلاقیت های خود را به کارگیرند.فعاً به خاطر شرایط اقتصادی و گرانی مواد مصرفی اروپایی و شرایط تحریم، این تفاوت باقی خواهد ماند. من یک بار که از فویل طلاکوب درجه یک اروپایی برای کاری استفاده کردم، مشتری متوجه تفاوت آن با کار قبلی شد و بسیار استقبال
کرد ولی آن متریال به راحتی در دسترس نیست.
من معمولاً در نمایشگاه ها سراغ غرفه یک چاپخانه ایتالیایی می رفتم که کارهای هیبرید و افکت را بخوبی انجام می داد
و معمولاً از آن ها می آموختم، دفعه آخر در نمایشگاه فاخ پک در نورنبرگ به آن ها سر زدم و از من پرسیدند؛ موفق شدی این کارها را در ایران چاپ کنی؟ نمونه ای همراهم بود، نشان دادم. خیلی تحسین کردند. بعد درباره حالت افکت روی متالایز
کارهای آن ها و من صحبت کردیم که من نوعی افکت متوسط را )با ترکیب دو نوع مواد( ایجاد کرده بودم. برای آن ها جالب
بود ولی گفتند ما معمولاً چنین کارهای غیراستانداردی نمی کنیم! این هم نوعی تفاوت است.
اما گذشته از تامین مواد مصرفی در مواردی از نظر فنی مشکل داریم، مثل هولدر داخلی جعبه، همچنین قالب سازی
آن ها برای بعضی کارها و خط تا، بهتر از ماست. بعضی موارد خاص در چاپ )مثل رنگ مشکی روی متالایز یا حروف سفید(،
تفاوتی جزئی در کارها دیده می شود. مواردی نیز برای کارهای تزئینی جعبه هست که وابسته به دستگاه و مواد مصرفی
خاص است، که ما نداریم. مثلاً تکنیکی که تصویر داخل متالایز برجسته به نظر می آید. )نمونه آن را روی یک بسته کرم
نیوآ دیدم(. این تکنیک تقریباً به سیستم هولوگرافی نزدیک می شود و ساخت مستر آن، در اینجا مقدور نیست.
همچنین کارهایی که به کمک دستگاه Cast&Qure )اثر کلیشه و تابش )UV می توان انجام داد.
هنوز در ایران معمول نیست. از این موارد خاص که بگذریم در روند معمول بازار با شرایطی که ما از نظر زنجیره تأمین داریم، وضع چاپخانه های خیلی خوب و مجهز و استاندارد ایران، نسبتاً خوب است. اما برای همین خوب بودن وحفظ جایگاه و کیفیت نسبی، خیلی باید تلاش و هزینه کرد.
