اقدامات به هنگام چاپخانه اخترشمال
تدوین و اجرای پروتکلهای مبارزه با کرونا
خبر شیوع کرونا در اواخر بهمن ۹۸، در چاپخانهها نیز طنینانداز شد. اما جدی گرفتن آن و بهکارگیری تمهیداتی برای مقابله با آن در فضای چاپخانه، همه جا یکسان نبود. چاپخانه اخترشمال یکی از پیشگامان در این عرصه است که از همان فردای زنگ خطر کرونا در ایران، دست به کار شد؛ دستورالعملی برای رعایت امور بهداشتی و مراقبت از کرونا تدوین کرد؛ پوسترهایی به در و دیوار چاپخانه زد و ضمن اطلاعرسانی سریع به کارکنان، وسایل لازم جهت کنترل سلامت و ضدعفونی دست و نیز تجهیزات مربوطه را فراهم ساخت. به منظور آشنا شدن با این واکنش سریع و تجربه مفید، سری به چاپخانه اخترشمال میزنیم.
سیدرضا کروبی، مدیرعامل چاپخانه اخترشمال با حفظ فاصله اجتماعی، درباره اقدامات این چاپخانه بزرگ در جهت مراقبت از کارکنان در برابر کرونا و ایمنی محصول و تعهد نسبت به مشتریان توضیحاتی مختصر ارائه میدهد:
«بیماریهای اپیدمیک، واکنش سریع را طلب میکنند. این واکنش نیز باید بر اساس شناخت و مطابق دستورالعملهای معتبر باشد.»
وی اضافه میکند: «خوشبختانه ما در چاپخانه مسئول HSE داریم که به خاطر تخصص و تحصیلات و نیز به واسطه ارتباط منظم با اداره بهداشت، خیلی زود در جریان امر قرار گرفت و پروتکلهای مربوطه را تنظیم کرد. پوسترهای اطلاعرسانی در نقاط مختلف در معرض دید کارکنان نصب شد؛ بروشورها و پمپلتهایی درباره نحوهی شستشوی دست و رعایت فاصله اجتماعی و غیره به همه کارکنان دادند و جلسات توجیهی در هر قسمت برگزار شد.
علاوه بر این پروتکلهای مخصوص برای همهی قسمتها از درب ورودی تا بخشهای مختلف و تا انبار و بستهبندی و بارگیری و غیره تهیه و اجرا شد. ظرف چند روز برنامهریزی و کار فشردهای صورت گرفت.»
کروبی با یادآوری وسعت اقدامات و برنامهریزی و تدارکات و اجرای پروتکلهای مقابله با کرونا میگوید:
«واقعاً حجم زیادی کار مطالعاتی و اجرایی انجام شد که نقش یک نیروی متخصص کاربلد بهداشت محیط، در آنها بسیار چشمگیر بود. اگر مسئول HSE نداشتیم، انجام این همه کار و آموزش و نظارت و بازبینی دستورالعملها و غیره از حوصله ما خارج بود.»
کروبی که در خارج از فضای چاپخانه به عنوان یکی از چهرههای فعال در حفاظت از محیطزیست شناخته شده است و در انتشارات فنی ایران و نردبان تاکنون چند صد کتاب محیطزیستی انتشار داده است، میگوید:
«تاکنون بیشتر توجه HSE به رعایت جنبههای محیطزیستی، حذف و کاهش آلایندهّها و بهینهسازی مصرف آب و کاهش پساب و تفکیک زباله و فضای سبز و اقداماتی از این دست بود. البته مسائل بهداشتی، نظافت، سلامت غذا و جنبههای ایمنی هم از اصول کار این واحد بود. ولی هیچوقت با چنین مسألهای به خطرناکی و واگیری کرونا مواجه نشده بودیم.»وی در ادامه میگوید: «ما در این زمینه آگاهانه و با چالاکی و صرف هزینه و به موقع دست به کار شدیم و خوشبختانه نتایج خوبی گرفتیم. فکر میکنم مستندسازی این تجربه برای آینده ارزشمند باشد.
برای جایی که نزدیک به صد نفر اشتغال دارند و هر روز چندین ارباب رجوع و دریافت و تخلیه مواد مصرفی و ارسال کارهای چاپ شده دارد، اقدام به موقع و درست در مقابله با کرونا بسیار مهم است. این اقدامات هزینهبر و تا حدودی موجب کاهش راندمان تولید بودهاند، اما در عوض موجب پیشگیری از شیوع بیماری شدهاند و این مایه خوشحالی است. ما طی مدت دو ماه نزدیک به ۳۵ میلیون تومان هزینه کردهایم ولی اینکه حتی یک نفر مبتلا نداشتهایم بسیار بیش از اینها ارزش دارد. هر یک از کارکنان با خانواده خود تماس دارد. در واقع این مراقبتها نوعی حمایت از خانوادهها هم بهحساب میآید.»
کروبی دنبالهی کار این گزارش را به خانم ژاله صدقی مسئول HSE چاپخانه اخترشمال میسپارد.
ژاله صدقی، کارشناس ارشد بهداشت حرفهای و ایمنی کار و مدیر HSE در چاپخانه اخترشمال، روزهای پرمشغلهای را گذرانده است و هنوز هم فراغت ندارد. فضای بزرگ چاپخانه و تعداد بالای کارکنان و تنوع شرایط در بخشهای مختلف، کار مسئول HSE را سنگین میکند و این روزها سنگینتر از همیشه، وظایفی خطیر به دوش او میگذارد.
اطلاعرسانی به کارکنان
به گفته صدقی در این چاپخانه پروتکلهای دقیقی بر اساس دستورالعملهای WHO و وزارت بهداشت رعایت میشود. وی در توضیح بیشتر میگوید:
«من به طور معمول هر هفته با اداره بهداشت ارتباط دارم و در جریان اخبار و توصیههای بهداشتی قرار میگیرم. فکر میکنم جزو اولین مراکز صنعتی باشیم که از شیوع کرونا در ایران باخبر شدیم. حتی قبل از اعلام این خبر، به خاطر شیوع کرونا در چین و چند کشور همسایهاش، گفته میشد که احتمال دارد این ویروس به کشور ما هم برسد. به دنبال این احتمال کار خودمان را شروع کردیم، پوسترها و بروشورها و پمپلتهایی تهیه شد و اطلاعرسانی به کارکنان را از اواخر بهمن و اوایل اسفند ۹۸ شروع کردیم.
پوسترهایی تکثیر و در مبادی ورودی، نگهبانی، راهروها، سالنّها، سرویسهای بهداشتی و غذاخوری و غیره نصب شد. همچنین پمپلتهایی با مضمون معرفی کرونا و روش ضدعفونی کردن و دست شستن و رعایت فاصله اجتماعی چاپ کردیم و در اختیار همکاران قرار دادیم. علاوه بر این به صورت حضوری توضیحات و آموزشهای لازم به کارکنان هر قسمت داده شد.»
وی اضافه میکند: «علاوه بر راهنماییهای اداره بهداشت، ما دربارهی آخرین مطالعات و نتایج آنها و توصیههای پزشکی، مطالب مندرج در سایت سازمان بهداشت جهانی را نیز هر روز دنبال میکردیم تا توصیههای جدید را بهکار بگیریم.»
از ورودی تا خروجی
مسئول HSE چاپخانه اخترشمال دربارهی مراقبت از کارکنان میگوید:
«اصلیترین جا برای جلوگیری از ورود ویروس کرونا به فضای چاپخانه، درب ورودی است. در بدو ورود همه کارکنان یک به یک تبسنجی میشوند، سپس دستها را ضدعفونی کرده، دستکش و ماسک دریافت میکنند و ورودی خود را میزنند.
این رویه در مورد هر کسی که بخواهد وارد چاپخانه شود، اعمال میشود، چه پرسنل خودمان و چه مشتری و ارباب رجوع.»
میپرسیم اگر کسی تب داشت، چه اقدامی انجام میدهید؟
صدقی پاسخ میدهد: «چنانچه کسی تب داشته باشد یا علائم دیگری مثل سرفه و عطسه داشته باشد، به مراکز درمانی و پزشک معتمد ارجاع داده میشود. پس از معاینه چنانچه کسی به کرونا مبتلا شده باشد، مراکز درمانی موظفاند، موضوع را به خانواده و محل کار او اطلاع دهند و در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا بیماری دیگر، گواهی صادر میکنند که این فرد کرونا ندارد.
ما چند مورد داشتیم که آنها را ارجاع دادیم و خوشبختانه هیچکدام کرونا نداشتند و با گواهی سلامت به کار برگشتند.»
در بعضی از مراکز تست PCR برای کارکنان انجام دادهاند. میپرسیم آیا در اخترشمال تست PCR از کارکنان گرفته شده است؟
صدقی میگوید: «این تست در جایی مثل چاپخانه اخترشمال ضرورت ندارد، زیرا اعتبار آن فقط برای همان روز است و چه بسا کسی که تست او منفی بوده، یک روز یا حتی یک ساعت بعد، در معرض ویروس قرار گیرد و مبتلا شود. بنابراین تضمینی برای سلامت فرد نخواهد بود.
از طرفی اغلب کیتهای چینی که به این منظور استفاده میشوند، فاقد کیفیت و کارآیی لازم هستند و نتیجه تست PCR با این کیتها چندان معتبر نیست. از همه اینها گذشته ممکن است نوعی اطمینان کاذب به شخص بدهد که گویا او مصون از بیماری کروناست.»
آشپزخانه و غذاخوری
صدقی تأکید خاصی بر شرایط آشپزخانه دارد:
«آشپزخانه و غذاخوری همیشه برای ما اهمیت ویژهای داشتهاند، هم به لحاظ کیفیت غذا و هم سالم بودن آن. در شرایط جدید میبایست تمهیدات دیگری هم میاندیشیدیم. چون همیشه فضای غذاخوری، جایی بوده که کارکنان، چند دقیقهای را با هم بگذرانند. با کم کردن تعداد صندلیها و فاصلهگذاری و رعایت نوبت، طرح فاصلهگذاری اجتماعی اعمال شد. بشقاب و کاسهها جمع شد و جای آنها را ظروف یکبار مصرف گرفت… هرچند خلاف حفاظت از محیطزیست است… از نظر برنامه غذایی هم توجه داریم که غذا مقوی باشد و به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.»
آیا نظارت میشود که بچهّها همه مقررات را در غذاخوری و پای ماشین رعایت کنند؟
صدقی به این پرسش چنین پاسخ میدهد: «بله، سرپرست هر بخش، مسئول اعمال مقررات و پروتکلهای مقابله با کروناست. علاوه بر این مرتب بازرسی در همه بخشها صورت میگیرد. تاکنون به چند نفر به خاطر رعایت نکردن فاصله و تماشای موبایل با همدیگر و کارهای مشابه، تذکر داده شده و حتی در مواردی جریمه شدهاند.»
مسئول HSE سپس از تأمین الکل و مواد ضدعفونی سخن میگوید:
ما در شروع کار، مقادیری الکل و مواد ضدعفونیکننده تهیه کردیم. البته در ادامه با کمبود و گرانی مواجه شدیم ولی به هر قیمتی همیشه تأمین کردهایم.
همه کارکنان سهمیه اختصاصی الکل و شوینده و دستکش و ماسک دارند و ملزم به استفاده از آنها هستند.
علاوه بر آن یکی از پرسنل خدمات، تماموقت با دستگاه سمپاش، در همه قسمتهای چاپخانه از ورودی تا راهروها و سرویسهای بهداشتی و قسمتهای مختلف، مواد ضدعفونی اسپری میکند؛ حتی ماشینها و بستههای مواد مصرفی که وارد انبار میشود.
حمایت مدیریت
حمایت مدیرعامل محترم از برنامههای بهداشتی و اقدامات واحد HSE موجب شده که همه دستورالعملها بهدرستی رعایت شوند. تأکید و سفارش ایشان بر رعایت سختگیرانه پروتکلهای بهداشتی، موجب ایمنی و سلامت کارکنان بوده است.
علیرغم رأفت و گذشت آقای کروبی در بسیاری از زمینهها، در این مورد هیچگونه گذشتی قائل نیستند، حتی کسانی را که پروتکلها را رعایت نکنند، جریمه میکنند.
از طرف دیگر با نظر ایشان آمد و رفت کارکنان با وسایل نقلیه عمومی ممنوع اعلام شده، کسانی که وسیله نقلیه شخصی دارند خود به محل کار میآیند، بیشتر کارکنان در شهرکهای نزدیک به چاپخانه سکونت دارند و کسانی که از مسیرهای دورتر میآیند اسنپ میگیرند. شرکت بابت هزینه ایاب و ذهاب مبلغی اضافه بر حقوق به آنها پرداخت میکند.
خوشبختانه چاپخانه ما از هفته دوم فروردین شروع به کار کرده و کارکنان نیز در انجام سفارشات نهایت همکاری را داشتهاند، که پاسخی به حسن نیت مدیریت است.
صدقی در پایان به تعهد شرکت نسبت به مشتریان و محصول آنها اشاره میکند:
«محصولی که از چاپخانه خارج میشود و به دست مشتریان میرسد، نیز برخوردار از همه مراقبتهای لازم است. کامیونها و ماشینهای حمل بار نیز ضدعفونی میشوند و پالتهای ضدعفونی شده در آنها بارگیری شده و با اطمینان ارسال میشود.»