همايش چاپ و بستهبندي اصفهان با رويکرد صادرات و بازاريابي برگزار شد.
در اين همايش که با محوريت صادرات و بازاريابي و توجه به قابليتها و بايد و نبايدهاي اين بخش در اتاق بازرگاني اين استان برگزار شد، مسئولان و تشکلهاي صنفي صنعت چاپ استان اصفهان و جمع کثيري از چاپخانهداران و فعالان مرتبط با اين صنعت حضور داشتند.
ماهنامه صنعت چاپ در اين همايش حاضر شده و گزارشي بر اساس سخنان عنوان شده در اين مراسم و گفتوگوهاي حواشي آن تهيه کرده است که در ادامه ميخوانيد.
اصفهان قطب صنعت چاپ کشور
امير کشاني، عضو هيات نمايندگان و رئيس کميسيون آموزش، پژوهش و توانمندسازي اتاق بازرگاني اصفهان ضمن خوشامدگويي به حضار به بيان شکلگيري کميته چاپ و بستهبندي که به گفته وي يکي از دوازده زيرمجموعه کميسيون صنايع اتاق بازرگاني است، پرداخت و با اشاره به قابليتهاي صنعت چاپ و بستهبندي استان اصفهان و ارتباط دو سويهاي که بين اهداف اين کميته و توسعه اين قابليتها وجود دارد، گفت: «اين کميته ۲۲ جلسه صورت داده که شامل رويدادها و اقداماتي مانند تدوين و تبيين بانک اطلاعاتي پيگيري تاسيس شهرک چاپ و بستهبندي که اتفاق خجستهاي براي استان اصفهان بوده و همچنين پشتيباني از حمايتهاي اتاق بازرگاني استان اصفهان است.» وي ضمن تشکر از برخي مسئولان مرتبط با کميته چاپ و بستهبندي کميسيون صنايع سلولزي اتاق بازرگاني به سبب آنچه وي تلاشهاي مکرر آنان در راستاي توسعه صنعت چاپ و بستهبندي استان اصفهان ناميد، افزود: «انجام چنين همايشهايي ميتواند در جهت رشد و شکوفايي صنعت مظلوم چاپ و بستهبندي موثر باشد. اميدوارم در آينده شاهد چنين رويدادهايي که همدلي و همگرايي به دنبال دارد باشيم.»
کشـاني گـفـت: «بـسـتـهبنـدي بهعنــوان محصولي که خطمقدم فروش محصولات است ميتواند نقش بهسزايي داشته باشد.»
وي با بيان اينکه شرايط براي توسعه صنعت چاپ و بستهبندي ايجاد شده است، تلاش درراستاي توسعه صنعت چاپ و بستهبندي کشور را بهويژه در بخش صادرات ضروري عنوان کرد و تحقق اهداف مرتبط با اين عملکرد را دستيابي صنعت چاپ کشور به موفقيت در رقابت با کشور ترکيه دانست.
وي با اشاره به برخي آلودگيهاي محيطي شهر اصفهان که به گفته وي از جانب صنايع مختلف اطراف اين شهر ايجاد شده است، صنعت چاپ و بستهبندي را يکي از پاکترين صنايع کارآمد برشمرد و گفت: «نه تنها صنايع چاپ و بستهبندي ضرري براي محيط زيست ندارند بلکه از تبديل زبالههاي خود به خمير و ورود دوباره آن به چرخه توليد مانع قطع درختان ميشويم و از اين طريق در راستاي محيط زيست قدم مثبتي برداشتهايم.»
وي خاطرنشان کرد: «اما بايد سعي کنيم لباس فاخري براي توليدات ايراني توليد کنيم و حضور ما در اينگونه همايشها موجب همافزايي تواناييها ميشود و رسيدن به ايدهآل را راحتتر خواهد کرد.
انصاريپور رئيس اتحاديه چاپخانهداران اصفهان و نايب رئيس اتاق اصناف اصفهان با اشاره به ارتباط تنگاتنگ چاپ و بستهبندي با زندگي مردم و تلاشي که در زمينه نهادينهکردن اين موضوع در اذهان مسئولان صورت گرفته تصديق کرد: «ما سعي کرديم اين را جا بيندازيم که چاپ و بستهبندي بايد به جايگاه صنعتي که شايسته آن است برسد. خوشبختانه اين اتفاق افتاد و متولي واقعي صنعت چاپ که همانا وزارت صنعت، معدن و تجارت است متوليگري اين صنعت را بر عهده گرفت. البته اين اتفاق دير رخ داد. آن زمان که مطالبات صنعت چاپ را درخواست ميکرديم بسترهاي زيادي فراهم بود. متـاسفـانه درحالحـاضر شرايط کـمي
دشوار تر از قبل شده اما بههرصورت چاپ و بستهبندي جايگاه صنعتي خود را بهدست آورد. اهالي صنعت چاپ و بستهبندي با توجه به تواناييهايي که دارند و با توجه به اينکه استان اصفهان بهعنوان قطب صنعت چاپ شناخته شده است، بايستي سرنوشت اين صنعت را رقم بزنند.
بخش تحقيق و توسعه،
بسترساز بهرهوري بالا
افشين فرنگي کارشناس چاپ بهعنوان نخستين سخنران علمي اين همايش با اشاره به حجم بالاي واردات کالاهاي چاپي و از دست رفتن فرصتهايي که ميتواند در داخل کشور انجام شـود گـفـت: «در چنـد سـال اخـيـر
چندصد ميليون دلار کار چاپي در خارج از کشور انجام شده است. خروج ارز از کشور آن هم با وجود امکان انجام آن کارها در داخل کشور فرصتهاي ما را ميگيرد».
وي از برخي برندهاي خارجي نام ميبرد که به گفته وي کارهاي چاپي ما را با ورود به عمق بازارهاي ما جذب خود کردهاند.
وي در ادامه به نقش تحقيق و توسعه در پيشرفت واحدهاي موفق اشاره کرد و با تاکيد بر لزوم بررسي علمي مراحل مختلف فعاليت در صنعت چاپ و بستهبندي و ضرورت فرضيهسازيهاي مرتبط با اين فعاليتها مواردي از موفقيتهايي را نام برد که بر روشهاي مبتني بر تحقيق و توسعه استوار هستند.
وي همچنين درزمينه تحقيق و توسعه و ضرورت وجودي آن در مجتمعهاي چاپ و بستهبندي کشور، با اشاره به نبود واحد R&D در بسياري از اين شرکتها، آمارهايي از واحدهاي فعال در کشورهاي توسعه يافته ارائه داد که بر تخصيص تعداد قابل توجهي از کارکنان مجتمعهاي چاپ و بستهبندي اين کشورها در بخش R&D دلالت داشت. وي تصريح کرد: «در ايران شرکتهايي هستند که ادعاي پيشرفتهبودن و بهرهمندي از تکنولوژيهاي روز دنيا و تعداد زيادي کارگر را دارند اما هيچ اثري از قسمت R&D در آنها ديده نميشود. در دنيا از چاپخانههايي بازديد کردهام که ۱۲۰ نفر پرسنل داشته اند و از اين تعداد ۴۰ نفر در قسمت R&D کار ميکردهاند. همچنين به مجموعهاي سر زدم که نزديک به ۴۷۰ نفر پرسنل داشت که ۸۰ نفر از آنها در بخش R&D فعال بودند. امروز ديگر نميتوان پشت ميز ايستاد و فقط دستور چاپ کردن کار را داد. امروزه ايدهها کار را جذب ميکنند.»
وي طي بيان اظهاراتي به نکات کليدي برآمده از ايدههاي نو اشاره کرد که منبعث از خلاقيتگرايي بخش R&D چاپخانهها، در جذب مشتري نقش بهسزايي ايفا ميکند.
وي در بخش ديگري از صحبتهايش به نقش تشکلها در پيگيري مطالبات چاپخانهداران اشاره کرد و گفت: «اتحاديهها در بيان خواستهها و نيازهاي صنف خود بايد زبان آنها و پل ارتباطي باشند بين چاپخانهها و مسئولان صنعت چاپ. آنها بايستي با درايت و پيگيريهاي مستمر در راه حذف قوانين دست و پاگير و پيشنهاد قوانين کارآمد فعال باشند».
فرنگي در ادامه با تاکيد بر ضرورت آشنايي سرمايهگذار با بخشهاي مختلف حوزهاي که ميخواهد در آن سرمايهگذاري کند اظهار کرد: «کسي که ميخواهد وارد حوزه فلکسو شود بايد انواع مواد و محصولات مرتبط با چاپ فلکسو را بشناسد. بازار آن را بررسي و نقاط ضعف و قدرت آن را شناسايي کند. نميتوان انتظار پيشرفت و توسعه کار داشت زمانيکه شناختي از بخشي که در آن فعال هستيم نداشته باشيم. بازار امروز پيچيدگيهاي بسياري دارد که بدون بررسي مفصل قابل تشخيص نيست». وي با بيان اين مطلب به لزوم وجود فرهنگ مبتني بر شناخت و مطالعه اشاره کرد و امکان دستيابي به توسعه بخشهاي توليدي را در گرو بروز اين فرهنگ برشمرد.
اين کارشناس چاپ در امتداد پرداختن به موضوع خلاقيت و طرح ايدهها و نقشي که ايدههاي مختلف در بروز خودکار بازارسازي و افزايش سهم بازار دارند، به بيان پارهاي نکات فني و شرح نتايجي پرداخت که در گسترش بازار موثرند. در اين رابطه وي مشخصا مثالهايي عنوان کرد که در آن با اضافه کردن بخش کوچکي به يک ماشين چاپ در شرايطي که مطالعه شده است، ميزان خروجي کار چند برابر شده است. همچنين با اشتراک نقصانها و بهرهمنديها بين دو واحد فعال، بهرهوري افزايش يافته است.
وي با نام بردن از برخي صنايع مرتبط با صنعت چاپ به صنعت خاموش ولي پولساز به کمکاريهايي که در اين حوزهها صورت گرفته اشاره کرد و برخي از گلايهها که در مجاورت اقدامات منفعل انجام ميشود را مورد انتقاد قرار داد. وي در اين رهگذر مثالهايي ارائه داد که با نکتهبيني برخي چاپخانهها در کشورهاي اروپايي مبلغ بسيار بالايي به اقتصاد صنعت چاپ اين کشورها تزريق کرده است.
ضرورت هويت بخشي
به بستهبندي صادراتي
سخنران بعدي سپهر سرمست کارشناس بستهبندي سخنانش را با مقايسات آماري ايران و برخي کشورهاي خارجي بهويژه ترکيه و امارات درزمينه چاپ و بستهبندي و اقتصاد کشورها آغاز کرد.
سرمست با اشاره به اهميت بستهبندي در فروش محصولات مختلف گفت: «بيش از ۷۰درصد تصميمات مصرف کننده در محيط فروشگاه صورت ميگيرد. خيلي مهم نيست که چقدر تبليغات محيطي ميکنيد. امروزه در مسالهاي که براي بسياري از برندها و فروشگاهها به وجود آمده است اينکه مهم نيست مشتريها با چه ليستي وارد فروشگاه ميشوند. خريدي که در نهايت انجام ميدهند بسيار متفاوت از آن ليستي است که ميخواسته اند بر اساس آن خريد کنند.» وي با بيان اين مطلب بر ضرورت توجه به صنعت چاپ و بستهبندي، توسعه آن را اقدامي بزرگ درجهت توسعه اقتصاد کشور قلمداد کرد.
وي در بخش ديگري از اظهاراتش ضمن نام بردن از طراحي بهعنوان دريچه اصلي ورود به عرصه توليد بستهبندي جذاب و بهدنبال آن افزايش فروش محصولات بستهبندي شده، گفت: «وقتي ما يک محصول را ميخريم که بستهبندي محکمي دارد اما از آن زياد راضي نيستيم بايد بدانيم طرح کار ايراد دارد. يک طراحي خوب، بستهبندي را تبديل به يکي از مهمترين مشخصههاي تاثيرگذار در افزايش بازدهي فرايند توليد و نگهداري و فروش ميکند. طراحي کاربردي ميتواند دليل اصلي فروش يک کالا باشد. اگر بستهبندي با آن چيزي که منتظر خريدار است همسان باشد ممکن است به محتواي آن اهميتي ندهد و محصول را فقط براي بستهبندي آن بخرد. گاهي ممکن است يک بستهبندي با کيفيت و طرحي جالب و منطبق بر ايدهآل بستهبندي، خود معرف کيفيت محصولي باشد که درون آن نهفته است. وقتي محصولي اينچنين با دقت و حساسيت بالا بستهبندي شده، دور از ذهن است که بي کيفيت باشد. طعم محصول غذايي را نميتوان حس کرد. تنها راه ارتباط با درون آن بستهبندي و ذهنيتي است که از برند مربوطه در ذهن ما وجود دارد. اما بستهبندي ميتواند طعم واقعي را در ذهن ما زنده کند. اهميت بستهبندي نبايد مغفول بماند».
سرمست با اشاره به ضرورت ايجاد هويت براي بستهبندي گفت: «اگر بستهبندي ما داراي هويت باشد پس از گذشت سالها ارائه محصول خود نوعي تبليغ براي برند ما محسوب ميشود. هويت برند آن علايم و نشانههايي است که در رابطه با محصولات يک شرکت ابراز وجود ميکنند. بايد در نظر داشت که در طراحي يک محصول تمام شرايطي که مربوط به آن است اعم از جغرافيا، حوزه فعاليت، نوع جنس و… را در نظر گرفت و با توجه به نتيجهاي که ازاين ملاحظات گرفته ميشود به طراحي بستهبندي مبادرت ورزيد. اگر طرحي را که نماينده کالا است، در تمام محصولات متنوع به کار بريم، هويتي به آنها دادهايم که موجب ماندگاري کالا شده و موجب ايجاد خاطره در ذهن مخاطبان ميشود. همين مساله نوستالوژيکي عاملي است براي شرکتهايي که طراحي محصولات خود را عليرغم عدم رضايت و دِمُده بودن آن، تغيير نميدهند. آنها به اين نکته پي بردهاند که خاطره داشتن از يک محصول فاکتوري مهم در جذب مشتري است» وي با بيان اين مطلب تاکيد کرد: «از پراکندگي طرحهاي خود بپرهيزيد. بسياري از برندهاي معتبر موادغذايي در ايران هستند که اين نکته کوچک را در نظر نگرفته اند. با اينکه محصولات آنها صادراتي است اما هر کدام طرح و شکل مختلفي روي بستهبندي خود دارند.
وي در زمينه بازاريابي صادراتي به خطرات احتمالي ورود به اين عرصه و منافع قابلتوجهي که در صورت توفيق ميتوان به آن دست يافت، اشاره کرد.
وي در امتداد بيان عوامل موثر در افزايش فروش محصولات بستهبندي خاطرنشان کرد: «پي بردن به محتويات بستهبندي از طريق طراحي آن موجب افزايش ميزان استقبال از محصول ميشود. بهعنوان مثال همه در ايران دستور پخت برنج را ميدانند اما در بسياري از کشورها اينگونه نيست. اگر طراحي بستهبندي بهگونهاي باشد که خود گوياي روش پخت آن باشد و بدون چاپ متن بتوان آن را ارائه داد، يک موفقيت ارزنده حاصل شده است. بستهبندي ميتواند در يک منطقه جغرافيايي پرفروش باشد که حس خوبي در مشتريهاي آن منطقه ايجاد کند. در اين راهکار، مطالعه و بررسي شرايط جغرافيايي آن منطقه و ارزيابي فرهنگي و اقتصادي آن بسيار اهميت دارد.»
سرمست با اشاره به قاعده موسوم به مديريت پس از مصرف بستهبندي عنوان کرد: «در سال ۹۴ ميلادي، قانوني در اتحاديه اروپا تصويب شده که اگر شما ميخواهيد به اروپا صادرات داشته باشيد و محصولات بستهبندي شما قابليت بازيافت و استفاده دوباره نداشته باشد، نميتوانيد آن بستهبندي را به اين اتحاديه صادر کنيد. بنابراين طراح شما بايد با موارد زيست محيطي و رعايت ضرورتهاي مربوط به آن آشنا باشد. وقتي يک بستهبندي سوئدي وارد بازار ميشود منطبق بر محيطزيست بوده و مسائل و معرفهاي فرهنگي خود همچون تاج پادشاه در آن وجود دارد. و از چاپ متن زياد که موجب سردرگمي خريدار غيرسوئدي ميشود پرهيز ميکند.»
وي در بخش پاياني اظهاراتش به چند نمونه تصويري از بستهبنديهاي خلاقانه در دنيا اشاره کرد و در اين زمينه توضيحاتي مختصر ارائه داد.
در اين مراسم از برخي پيشکسوتان صنعت چاپ و بستهبندي استان اصفهان تقدير به عمل آمد