تقاضای بالا برای غرفه‌ها نشانگر موفقیت این نمایشگاه است
جمع‌بندی دیدگاه‌ها و بحث و انتقادها را با جلیل غفاری رهبر، دبیر بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بستهبندی در میان می‌گذاریم. او در مواردی ضمن پذیرش انتقادها، آن‌ها را بدیهی و ناشی از مسائلی خارج از اختیار برگزار کننده قلمداد می‌کند و بعضی دیگر از انتقادها را ناوارد می‌داند.
غفاری رهبر ابتدا به توسعه فضای نمایشگاه نسبت به دوره قبل اشاره می‌کند:
«فضای نمایشگاهی امسال از نظر متراژ حدود ۲۵ درصد، بیشتر از سال گذشته بود، چیزی حدود ۲۵ هزار متر مربع فضای مفید در اختیار داشتیم. با این حال برای حدود ۷-۶ هزار متر دیگر متقاضی بود که سالن نداشتیم در اختیارشان بگذاریم.»
وی متقاضیان پذیرش نشده را از همه رشته‌ها و بیشتر از گروه ماشین‌سازی و پلاستیک اعلام می‌کند.
از غفاری می‌‌خواهیم جمع‌بندی کلی خود را از کیفیت برگزاری نمایشگاهی بگوید
«از نظر نوع برگزاری و مسائلی که مربوط به مجری می‌شد، سعی کردیم به نحو احسن انجام دهیم. به‌ویژه جا دادن گروه‌های کالایی در مکان‌های نزدیک به یک‌دیگر و در یک نظم منطقی قابل قبول. همچنین دو، سه سمنیار برگزار شد، تشکل‌های صنفی شهرستان‌ها دعوت شده بودند و جلسه هم‌اندیشی با آن‌ها داشتیم علاوه بر این مدیران کل ارشاد سراسر کشور را دعوت کرده بودیم که اغلب معاونان آن‌ها آمدند. از طرفی میزبان هیات ۱۵ نفری از عراق و هیات ۳ نفری از افغانستان بودیم. روی هم‌رفته ارزیابی خودمان نسبت به سال‌های گذشته این است که کم حاشیه‌تر بود و نظرات ۵۰ – ۴۰ غرفه‌داری که به عنوان نمونه، مستقیماً خودم با آن‌ها صحبت کردم، نشان می‌داد که از نوع برگزاری نسبتاً راضی بودند.
به طور مشخص در زمینه بازاریابی برای بازدیدکننده خارجی خود را موفق می‌دانید؟
در این بخش تا حدی که توانستیم بازاریابی کردیم. و بازدیدکنندگان عراقی بیشتر حضور داشتند در حالی‌که سمت آذربایجان و ازبکستان هم کار کردیم، اما چون آن‌ها در نمایشگاه‌های بزرگتری مثل دروپا می‌روند، در این نمایشگاه نیامدند.
حضور عراقی‌ها هم به جز هیأت ۱۵ نفری، در نمایشگاه احساس نمی‌شد، در حالی که مردم عراق برای کار و تفریح زیاد به ایران سفر می‌کنند. اساساً روش تبلیغ و جذب بازدید کنده‌های عراقی چگونه بود؟
برای بازاریابی بازدیدکننده‌ها ما با سفارشات رایزنی کردیم. معمولا مسئولی برای معرفی نمایشگاه و دعوت از بازدیدکننده از طرف سازمان توسعه تجارت به ما معرفی می‌شود، دیگر ما دخالتی در کار او نمی‌کنیم. خود نمایشگاه در عراقی یا کشورهای دیگر نماینده ندارد.
ولی همین تعداد بازدیدکننده هم قراردادهایی با بعضی ماشین‌سازان بستند و ما در جریان بعضی از آن‌ها قرار گرفتیم.
ولی در جذب غرفه‌گذار خارجی که اجاره غرفه را ارزی می‌پردازند بیشتر تلاش می‌شود و علیرغم تحریم‌ها چندصدمتر غرفه فروخته بودید؟
بخش ارزی هم نسبت به پارسال بیشتر شده بود. ۱۵ شرکت در پاوین هنر و ۲۶ شرکت چینی به ترتیب ۱۱۰ متر و ۲۳۰ متر فضا گرفته بودند.
البته این شرکت‌ها هم فناوری خاصی را به نمایشگاه نیاورده بودند و همچنان جای شرکت‌های بزرگ و معتبر و ماشین‌آلات و فناوری جدید در این نمایشگاه خالی است. چرا؟
الان با توجه به مشکلات بازرگانی، ارزی و تحریم‌های بانکی، شرکت‌های خارجی کمتر تمایل دارند به نمایشگاه‌های ایران بیایند. خود نمایندگی‌ها هم می‌پرسند با این شرایط هزینه ارزی برای غرفه بدهند که چه نصیب‌شان بشود؟ کسی نمی‌تواند ماشین چاپ بخرد.
برای آن‌ها هم نمی‌صرفد به خاطر ۴ روز نمایشگاه با تحمل هزینه سنگین ماشین‌آلات بیاورند، نصب کنند و بعد جمع کنند، آن هم در بازاری که قدرت خرید نیست.
جالب است که یکی از شرکت‌های چینی می‌گفت، شرکت در نمایشگاه شما برای ما سودآور نیست چون دستگاهی را که ما پارسال مثلاً ۵۰ هزار دلار می‌فروختیم، امسال هم همان ۵۰ هزار دلار می‌فروشیم ولی این رقم برای خریدار ایرانی، سه برابر شده چون ارزش پول شما افت کرده است. بنابراین خریداران هر چه محدودتر می‌شوند.
چاپخانه‌دار و صحاف هم به نوعی همین را می‌گویند.
وقتی به صحاف می‌گوییم برود پیشرفته‌ترین خط صحافی را بیاورد، می‌پرسد برای کدام بازار نشر؟ وقتی تیراژ کتاب‌ها ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ نسخه است، چرا باید دستگاهی را بخرم که برای تیراژهای ۵۰ هزار جلد به بالا طراحی شده است در زمینه ماشین چاپ هم همین‌طور.
به این ترتیب نباید به هیچ‌وجه انتظار معرفی فناوری‌ها را از این نمایشگاه داشته باشیم؟
نمایشگاه چاپ و بستهبندی تهران بیشتر در زمینه خدمات چاپ است، نه معرفی فناوری چاپ. شاید شرایط اقتصادی و تحریم‌ها طی چندسال آن را به این سمت هدایت کرده‌اند. البته خوشبختانه بخش ماشین‌سازی در صنعت چاپ و صنعت بستهبندی یکی از نقاط قوت این نمایشگاه است و هر سال شاهد پیشرفت ماشین‌سازی در رشته چاپ، صنایع تکمیلی و تبدیلی و به‌ویژه ماشین‌آلات صنعت بستهبندی هستیم.
ولی از نظر بعضی منتقدان در خانواده چاپ، به جای فناوری با نوعی بازار مکاره در این نمایشگاه روبرو هستیم.
اگر بازار مکاره است، چرا این همه متقاضی دارد؟ خود من باور دارم که نمایشگاه دو سال یک بار برگزار شود، بهتر است که فرصت برنامه‌ریزی و کار بهتر داشته باشیم ولی می‌بینم، برای این نمایشگاه تقاضا هست و به طوری که گفتیم حدود ۷-۶ هزار متر دیگر تقاضا داشتیم که نتوانستیم به آن‌ها جا بدهیم. اگر کل فضای نمایشگاه بین‌المللی را هم به ما می‌دادند، می‌توانستیم با تبلیغات بیشتر و گسترش بازاریابی، آن را پر کنیم. به نظرم همین استقبال غرفه‌داران، گواهی است بر موفقیت این نمایشگاه، البته نه در زمینه‌ای که ادعایش را نداریم، ما در زمینه ماشین‌آلات پیشرفته چاپ و ارائه فناوری‌ها ادعایی نداریم.
با توجه به تقاضای خانواده چاپ نمی‌توانستید، غرفه‌هایی جهت اطلاع‌رسانی با هزینه‌ای کمتر از غرفه‌های ارزی، در اختیار نمایندگی‌ها بگذارید که فناوری‌ها را معرفی کنند؟
مشکل اینجاست که تعرفه ارزی را سازمان توسعه تجارت تعیین می‌کند و هیچ انعطافی در این زمینه نشان نمی‌دهد. ما بارها صحبت کرده‌ایم که باید دست ما در تعیین اجاره غرفه‌های خارجی باز باشد و نباید متری ۲۶۰ یورو برای غرفه‌دار ۱۲ متری و غرفه ۵۰۰ متری به یکسان اعمال شود. بهتر است سالن‌ها به قیمتی که توافق می‌شود به مجری واگذار شود و دیگر دولت دخالتی در هزینه واگذاری هر غرفه نداشته باشد و این امر تابع سیاستگذاری مجری باشد. در آن صورت شاید بتوانیم برای معرفی فناوری‌ها هم راه‌حل مناسبی پیدا کنیم.
گمان می‌رود که غیبت نمایندگی‌های چاپ لارج فرمت در این دوره نمایشگاه هم به همین دلیل بوده باشد؟
بله، پارسال سالن ۳۷ به صورت ریالی در اختیار لارج فرمتی‌ها قرار گرفت که خیلی هم راضی بودند، منتهی امسال نمایشگاه اجازه نداد. چون امسال باید ارزی غرفه می‌گرفتند، صرف‌نظر کردند.
شاید هم بخواهند در نمایشگاه تبلیغات و بازاریابی شرکت کنند. آن نمایشگاه هم برای بعضی رشته‌ها ممکن است جایگزین بهتری باشد.
نه لارج فرمتی‌ها آنجا هم شرکت نکردند. اساساً نمایشگاه تبلیغات هم نباید از نمایشگاه چاپ و بستهبندی جدا می‌شد. چون تبلیغات هم در حوزه چاپ می‌گنجد. پارسال آن‌ها اعتراض کردند که چرا سررسیدی‌ها در نمایشگاه چاپ شرکت کرده‌اند، در حالی که سررسید در دل چاپ و صحافی است.
علاوه بر نمایشگاه چاپ دیجیتال، نمایشگاه کاغذ هم جداگانه در حد یک سالن برپا می‌شود، ولی به نظر من همه اینها باید همراه با چاپ و بستهبندی باشند.
