حانیه محبی‌زاده
ایده بازار برای اولین‌بار سال۱۳۹۰، در دانشگاه امیرکبیر و درحوزه کارآفرینی فعالیت خود را آغاز کرد. سومین دوره این رویداد دی ماه سال گذشته در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی، برگزار شد. با علی علیزاده، دبیر اجرایی این رویداد به گفتگو نشستیم تا جزئیات بیشتری را درباره رویداد اخیر ایده بازار و طرح‌هایی که در حوزه چاپ و بسته‌بندی محصولات و همچنین معیارها و استانداردهایی که برای داوری محصولات در زمینه‌های کیفیت و زیبایی شناسی بسته‌بندی، سلامت و ایمنی محصولات درنظر گرفته شده بود،بدانیم.
آیا ایده بازار، امکانی برای تولد طرح‌های نوآور است؟
باتوجه به اینکه هدف ما، جمع‌آوری ایده‌ها و طرح‌های نوآور است، رویدادهای مختلفی را برگزار کردیم و بعضی از آن‌ها هم در داخل دانشگاه و داخل کشور بومی‌سازی کردیم برای نمونه اولین رویداد «تلکس تهران» را ما برگزار کردیم و این یک تجربه خیلی خوبی شد تا بتوانیم رویدادهای بومی را تحت عنوان ایده بازار برگزار کنیم. در این رویدادها، به‌صورت هدفمند یک سِری سوالات را در حوزه‌های بهداشتی و آرایشی، غذایی و کشاورزی با این نگاه که بتوانیم طرح‌های مناسب را برای صنایع مورد نظر جمع آوری کنیم، مطرح می‌کنیم و لازم به ذکراست که طرح این سوالات با توحه به نیاز صنعت و نیاز سرمایه‌گذاران است. از سال۹۰ تا کنون، حدود۳۰ رویداد را برگزار کرده‌ایم که سه‌تا از این رویدادها به‌صورت تخصصی در حوزه آرایشی و بهداشتی بوده است و اولین رویداد آرایشی و بهداشتی درسال۹۵، در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد و درآن سال حدود۶۰ ایده برای ما ارسال شد و سال۹۷ هم دومین رویداد آرایشی و بهداشتی را برگزار کردیم که باز در آن سال هم حدود ۷۰ایده جمع‌آوری و به سرمایه‌گذاران معرفی شد. رویداد سوم هم درزمستان ۹۹،با معرفی ۱۰۰ایده برگزار شد.
یک ایده از ابتدا تا انتها، چه مراحلی را در ایده بازار طی می‌کند؟
درتمامی رویدادها، به ویژه در رویداد دوم و سوم، فرآیند ما به این صورت بود که با توجه به ارتباطی که با وزارت بهداشت داشتیم تحت عنوان کارگزار وزارت بهداشت و با رویکرد انتقال فناوری به صنعت، این رویدادها را برگزار کردیم. منظورم از کارگزاری وزارت بهداشت، دراولویت قرار دادن نیازهای این وزارت‌خانه، در پرسش‌های‌مان است که برای شرکت کنندگان مطرح شد. دفتر توسعه فناوری وزارت بهداشت، یک سِری سوالاتی را با اولویت‌های خودش درحوزه‌های مختلف از جمله آرایشی و بهداشتی برای رویدادهای ایده بازار مطرح کرد. از جمله سوالاتی که در این رویدادها، مطرح شد این بود که شرکت‌کنندگان بتوانند طرح‌های خودشان را در حوزه‌های مختلف مثل فرمولاسیون، مواد اولیه و بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی، همچنین در حوزه‌های لجستیک، مارکتینگ و فناوری‌های نوین ازجمله نانو تکنولوژی، برای ما ارسال کنند. البته باید گفت که اولویت ما، آن دسته از طرح‌هایی بود که از مرحله ایده عبور کرده و نمونه آزمایشگاهی آن آماده شده بود. امسال به علت شرایطی که بیماری کرونا، ایجاد کرده است، رویداد به‌صورت غیرحضوری برگزار شد و پرسش‌ها و اولویت‌هایی که مدنظر بود را به‌صورت ملی، برای شرکت‌ها و تولیدکنندگان ارسال کردیم و طرح‌هایی هم از سوی شرکت‌های دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشدی که زیر نظر وزارت بهداشت بود برای ما ارسال شد.
اعضای تیم داوری و کارشناسی ایده بازار، چه کسانی هستند؟
دررویداد سوم فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی که حدود ۱۰۰ایده برای ما ارسال شده بود، با کارشناسی تیم داوری ما، به ۲۰ ایده تبدیل شد و درواقع ۲۰ ایده مورد توجه قرار گرفت. کمیته داوری ما هم متشکل از اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه ایران و همچنین نمایندگانی از صنعت و برندهای آرایشی و بهداشتی ازجمله نمایندگانی از انجمن آرایشی و بهداشتی و برخی شرکت‌های معروف است. برای ۲۰ ایده‌ای که در مرحله اول غربال‌گری، انتخاب شده بودند دوره‌های توانمندسازی برگزار کردیم تا بتوانند در بازه زمانی یک ماه و نیم، موضوعاتی مانند مطالعه مناسب بازار(یعنی بررسی محصول از نظر تجاری‌سازی) و نحوه درست present کردن یا معرفی محصول به سرمایه‌گذاران و همچنین برخی آموزش‌های تخصصی را فرا بگیرند.
چه امکاناتی برای طرح‌های منتخب در نظر گرفته شد؟
از آنجایی که اکثر صاحبان این طرح‌ها، افراد توانمند و با دانش فنی بالایی بودند که توانسته بودند محصول خود را به مرحله MPT برسانند، فرآیند آموزش آن‌ها هم از نظر زمانی و هم از نظر فنی، طول زیادی نکشید. همچنین بعد از مرحله اول، این ۲۰ایده برای دومین‌بار مورد بررسی قرار گرفتند و ۸ طرح به مرحله نهایی، رسیدند. درنهایت این ۸طرح، ایده‌هایی بودند که برای سرمایه‌گذاران ما قابل ارائه بودند و ما این ۸طرح را که از نظر business model یک نمونه کامل بودند به عنوان برگزیدگان نهایی معرفی کردیم. لازم به ذکر است که در زمینه سرمایه‌گذاری، این امکان برای همه چه شرکت‌ها و برندهای شناخته شده و چه شرکت‌های نوپا و دانش بنیان، می‌توانند از طرح‌ها استقبال کنند. برای نمونه یکی از طرح‌ها در حوزه ماده اولیه بود که هم در فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و هم بسته‌بندی این محصولات ، کاربرد دارد.
سهم چاپ و بسته‌بندی در این رویداد چگونه بود؟
یکی از عناوینی که در این رویداد، برای ما اهمیت داشت و اولویت وزارت بهداشت هم بوده است، حوزه بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی بود. و در همین رویداد سوم هم ۲طرح در این زمینه داشتیم که در ردیف طرح‌های موفق معرفی شدند. عناوین آن طرح‌ها به این ترتیب است: کامپوزیت‌های بایوپلیمر زیر تخریب پذیر که در حوزه بسته‌بندی مورد استفاده است و دیگری، تولید فیلم‌های PVC لیبل شیرینگ که این هم در خدمات چاپ و لمینیت استفاده می‌شود و همچنین درب فنری مخصوص ظروف انواع مایعات از جمله این طرح‌ها بود. البته باید توجه کنیم که برخی از طرح‌ها به‌صورت تخصصی در حوزه بسته‌بندی و چاپ برای سومین رویداد ارسال شد اما هنوز سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی آن قرار نگرفت.
معیارها و استانداردها در این رویداد چه بود؟
یکی از اعضای شورای سیاست گذاری رویدادهای ایده بازار به ویژه در این سه دوره، سازمان غذا و دارو بوده است یعنی دراین سه دوره، رئیس بخش فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو به ترتیب دکتر دادگرنژاد در رویداد اول و دکتر بهفر و دکترقاسم‌زاده در رویداد دوم و سوم حضور داشتند. از آنجایی که بحث چاپ و بسته‌بندی هم برای ما و هم برای سازمان غذا و دارو، دراولیت بوده است، مشورت‌های خوبی را جهت تعیین معیارها و استانداردهایی برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن کالا و ماندگاری مواد محصولات، به ما ارائه دادند. همچنین یک سِری محصولات توسط همین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر درقالب نیازهای صنایع و reverse speech ارائه شد که در آن، سنجش میزان ماندگاری محصولات آرایشی و بهداشتی، امکان‌پذیر بود یعنی مثلا با تغییر رنگ یک محصول می‌توانستید به فاسد شدن آن، پی ببرید.
آیا ایده بازار تا به حال به بحث سلامت ملی هم پرداخته است؟
در رویدادهای اول، دوم و سوم که تا الان در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی برگزار شده است، تمرکز خاصی بر موضوع سلامت ملی، نشده است چرا که محوریت اصلی ما، سرمایه‌گذاران هستند و آن‌ها هم بیشتر نگاه تجاری‌سازی و ارائه محصولات در بازار است. اما قصد داریم در چهارمین رویداد آرایشی و بهداشتی که امسال برگزار می‌کنیم به دنبال پرداختن به ادعاهایی هستیم که توسط صاحبان سرمایه و بعضی از برندها، ارائه می‌شود. برای مثال یکی از شرکت‌های تولیدی اذعان کرده بود که محصولات شوینده‌ای که تولید می‌کند به بافت لباس‌ها، آسیب کم‌تری وارد می‌کند و هدفش این بود که این قابلیت را روی لیبل محصولاتش، درج کند اما از آنجایی که در ایران امکانات لازم برای اثبات آن وجود نداشت، توسط ما به یکی از آزمایشگاه‌ها ارائه شد و درنهایت توانستند تاییدیه‌ای را از آزمایشگاه دریافت کنند و به سازمان مربوطه ارائه دهند. بنابراین ما در رویداد چهارم، برای دادن فراخوان جهت اثبات این ادعاها و قابلیت‌های جدید شرکت‌های تولیدی و برندهای مختلف در حوزه چاپ و بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی، فرمولاسیون و مواد اولیه و غیره آماده خواهیم بود. در پایان، باید بگویم که یکی از مهم‌ترین اهداف این دست رویدادها در ایده بازار معرفی افراد توانمند و بادانش لازم در صنایع مختلف از جمله صنایع آرایشی و بهداشتی و غذا و دارو می‌باشد تا علاوه بر اجرایی کردن ایده‌ها و طرح‌های کاربردی، بتوانیم از ظرفیت و استعداد این افراد در صنایع بزرگ کشور بهره بگیریم.
