ابوالفضل روغني در گفتگو با خبرگزاري مهر با بيان اينکه دولت توليدکننده داخلي را در رقابت با واردات کنندگان قرار داده در حاليکه شرايط نابرابر است، گفت: کاغذ جزو صنايعي است که در سال‌هاي اخير دچار آسيب بسيار زيادي شده است.
وي با بيان اينکه بخشي از اين مشکلات مربوط به واردات است، افزود: بخشي از کاغذها وارداتي است و دولت و قوانين جاري کشور شرايط را براي واردکننده تسهيل و براي توليدکننده سخت‌تر کرده است.
مشاور رئيس اتاق بازرگاني ايران با اشاره به اينکه ماليات بر ارزش افزوده ۹ درصد براي کاغذهاي تحرير وارداتي به کشور محسوب نمي‌شود اما توليدکننده داخلي اين ماليات را مي‌پردازد و اين به اين معناست که توليدکننده حدود ۱۲ درصد بيش از واردکننده ماليات مي‌پردازد، گفت: يکي ديگر از مشکلات صنعت اين است که بيش از نياز، در آن ظرفيت ايجاد شده است.
روغني با بيان اينکه ما در بخش بسته‌بندي ۸۰۰ هزار تن ظرفيت نياز داريم درحاليکه ۲ ميليون و ۸۰۰ هزار تن ظرفيت ايجاد شده است، گفت: بنابراين ۲ ميليون ظرفيت مازاد بر نياز در کشور وجود دارد که بايد صادرات شود اما متاسفانه بخش‌هاي صادراتي ضعيف عمل کرده و ما در بازارهاي پيراموني ارتباط مناسبي با کشورها نداريم.
وي يکي از مهم‌ترين مشکلات اين صنعت را مشکلات سياسي دانست و گفت: کاغذ اسير سياسي بازي و ترس و نگراني‌هاي دولت است در حاليکه ما در کشور براي مديريت بر توليد کاغذ نياز به تغيير تعرفه‌ها داريم اما دولت نسبت به تغيير تعرفه‌ها محتاط عمل مي‌کند.
عضو هيات نمايندگان اتاق ايران با اشاره به اينکه کاغذ محصول استراتژيک است و اگر به روزنامه‌ها نرسد مشکل ايجاد مي‌شود، اظهار داشت: دولت از اين موضوع نگراني دارد و قدرت رسانه‌ها اجازه نمي‌دهد که دولت درست مديريت کند.
رئيس کميسيون صنايع اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران ادامه داد: متاسفانه تصور برخي اين است که کاغذ به پول نزديک بوده و در جريان نقدشوندگي است در حاليکه اينطور نيست. اما اين تصور موجب شده که برخي وقتي محصولات خود را در بازارهاي جهاني مي‌فروشند به ازاي آن کاغذ دريافت مي‌کنند.
روغني با اعلام اينکه اين افراد کاغذها را وارد کشور کرده و با نرخ‌هايي کمتر از نرخ بازار مي‌فروشند، افزود: اين دسته از افراد کالاهاي صادراتي ارزان قيمت را در کشورهايي مانند چين مي‌فروشند و سودهاي کلان به دست مي‌آورند و به دليل اينکه نمي‌توانند اين پول‌ها را داخل کشور بياورند، به جاي آن کاغذ خريداري کرده و وارد کشور مي‌کنند.
وي با اشاره به اينکه براي اين واردکنندگان مهم نيست که چه اتفاقي در بازار مي‌افتد در حاليکه اين روند بازار را نابود مي‌کند، گفت: کاغذ شرايط و استاندارهاي خاصي دارد اما وقتي با يک قيمت پايين‌تر وارد مي‌شود بازار به هم ريخته و قيمت‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
از سوي ديگر فرهاد احتشام زاد، رئيس فدراسيون واردات مي‌گويد: واردات کاغذاجتناب‌ناپذير است زيرا توليد داخل پاسخگوي۲۰درصد نياز هم نيست.
احتشام زاد با اشاره به عدم وجود زيرساخت‌هاي لازم براي توليد کاغذ باکيفيت در داخل کشور، گفت: نمي‌توان به کاغذ يک نگاه بخشي داشت.
وي در خصوص واردات کاغذ و انتقاد توليد کنندگان به واردکنندگان اين کالا، گفت: کاغذ، کالايي است که در حوزه محصولات فرهنگي، به عنوان يک کالاي استراتژيک شناخته مي‌شود و نقش موثري در توسعه فرهنگي کشور و پيشبرد برنامه‌هاي آموزش عمومي دارد.
وي با اشاره به اين موضوع که استهلاک ناشي از بازار پر نوسان کاغذ، فضاي فرهنگ، هنر و آموزش را از ماموريت اصلي‌اش خارج مي‌کند، ادامه داد: نمي‌توان به کاغذ يک نگاه بخشي داشته و مصرف‌کنندگان آن که عمدتا ناشران کتاب، روزنامه‌ها و نشريات هستند را با شوک‌هاي ناگهاني بازار مواجه کرد. هر چند که صنعت بسته‌بندي، نيز يکي از مشتريان اصلي کاغذ است، چرا که کمتر کالايي را مي‌توان ديد که از کاغذ براي بسته‌بندي آن استفاده نشده باشد.
رئيس فدراسيون واردات در خصوص محدوديت واردات کاغذ، افزود: در شرايطي که توليد داخلي تاکنون هرگز نتوانسته حتي جوابگوي ۲۰ درصد مصرف کاغذ چاپ و تحرير کشور باشند، چطور مي‌خواهيم به سراغ محدودسازي واردات کاغذ با استفاده نادرست از ابزارهاي تعرفه و يا هر ابزار شفاف يا غير شفاف ديگر برويم. بي‌شک هر گونه خطا در اين حوزه، کشور را به يک بحران بزرگ براي مصرف‌کنندگان اين محصول مواجه مي‌کند که شايد جبران آن به يک دهه زمان نياز داشته باشد.
وي ادامه داد: کسي منکر حمايت از توليد نيست، ولي مسئله اساسي اين است که اين حمايت‌ها بايد هوشمندانه، آينده‌نگرانه و مبتني بر حقوق مصرف‌کننده باشد.
رئيس فدراسيون واردات ايران افزود: مصرف کننده ايراني شايسته کالاي باکيفيت است و نبايد به بهانه حمايت از توليدات بي‌کيفيت کارخانجات رانتي که اتفاقا هيچ نشاني از تلاش براي ارتقاء کيفيت و بهينه‌سازي خطوط توليد در طول يک دهه اخير در آنها ديده نمي‌شود، مردم را از مصرف کالاي مناسب محروم کرد.
وي اضافه کرد: بي شک همانطور که هر وارداتي، منطقي و ارزنده نيست، هر توليدي نيز نمي‌تواند ارزش حمايت کردن داشته باشد. توليد اگر بر مدار مزيت اقتصادي نباشد، دير يا زود محکوم به شکست است. اين يک انحراف اقتصادي است که فکر کنيم بايد همه نيازمندي‌هاي بازار را در داخل کشور توليد کنيم.
احتشام زاد در خصوص توليد کاغذ باکيفيت در کشور، تصريح کرد: براي تحقق چنين هدفي، بايد زير ساخت‌هاي آن در کشور موجود باشد. اگر الزامات اوليه آن، فراهم نباشد، آب در هاون کوبيدن است. اگر بخواهيم به دنبال توليد کردن همه نيازهايمان باشد، ثمره اي جز اتلاف منابع و به انحراف کشاندن ظرفيت‌ها نخواهيم ديد. کشور ما ممکن است بتواند بعضي از کالاهاي مورد نياز خود را توليد کند ولي بي شک قادر به توليد همه چيز نيست.
وي ضمن برشمردن پيش فرض‌هاي اوليه براي توليد کاغذ باکيفيت گفت: براي توليد کاغذ، يا بايد در کشور پالپ توليد شود که در کشور ما که کمتر از ۵ درصد زمين‌ها را جنگل تشکيل مي‌دهد، اين کار غير ممکن است يا بايد پالپ را وارد کرد که دراين صورت ديگر اين توليد مقرون به صرفه واقتصادي نيست.
احتشام زاد با اشاره به بحران بي آبي در کشور اضافه کرد: توليد کاغذ احتياج به آب فراوان دارد که متاسفانه اين موضوع در کشور ما يک چالش بزرگ است. با وضعيت کم آبي، به هيچ‌وجه آينده نگرانه نيست که در حوزه توليد کاغذ سرمايه‌گذاري بيشتري صورت گيرد و همان تاسيس کاغذ مازندران نيز با استفاده از رانت دولتي صورت پذيرفته و هيچ گاه توجيه اقتصادي نداشته است.
به گفته رئيس فدراسيون واردات ايران، توليد کاغذ باکيفيت نياز به سرمايه‌گذاري حداقل يک ميليارد دلاري دارد که در شرايط کنوني کشورمان و دور نماي آينده، چندان منطقي به نظر نمي‌رسد. ضمن اينکه انتقال تکنولوژي‌هاي جديد توليد نيز خود يک مقوله مستقل است که متاسفانه هيچ گاه نسبت به آن اهتمام مناسبي از سوي توليدکنندگان صورت نگرفته است.
احتشام زاد با تاييد ضرورت مديريت بهينه واردات کاغذ، تصريح کرد: دفاع ما از واردات کاغذ، يک دفاع يک طرفه و غير مسئولانه نيست. گفته‌هاي اينجانب دلالت بر واردات غير مسئولانه، واردات غير شناسنامه‌دار و واردات چراغ خاموش و غير شفاف کاغذ نمي‌کند.
به گفته احتشام زاد، قطعا واردات کاغذ نظير واردات ساير کالاها نياز به توازن بخشي ميان توليد و مصرف دارد. براي صيانت از توليد داخل بايد به‌گونه‌اي رفتار شود که همپوشاني دقيقي بين سياست‌هاي توليدي و نياز بازار وجود داشته باشد. به طوري که برنامه‌هاي حمايت از توليد منجر به خدشه در نظام بازار نشود.
رئيس فدراسيون واردات ايران افزود: واقعيت اين است که با توجه به تنگناهاي توليد کاغذ در کشورمان، ما بايد از پتانسيل تجارت خارجي براي تامين نيازهاي خود استفاده کنيم. متاسفانه بي کيفيت‌ترين کاغذهاي چاپ و تحرير هند و چين، از کاغذهاي داخلي بهتر هستند و حتي کشور چين در حال حاضر با داشتن کارخانه‌هاي عظيم و جديد در حال توليد کاغذ با کيفيت و استانداردهاي مورد قبول دنيا است که البته در کشور ما هم بازار خوبي دارند.
به گفته احتشام زاد، بنابراين بايد به همه منتقدان واردات کاغذ به صراحت بگوييم که بايد اقتصاد را از نقطه اول آن يعني «توليد با فرض مزيت اقتصادي» بازبيني کنند.
وي در خصوص درخواست توليدکنندگان کاغذ مبني بر افزايش تعرفه واردات آن تصريح کرد: در کشوري که هيچ کارخانه‌اي براي توليد با کيفيت و کافي کاغذ چاپ و تحرير وجود ندارد، چرا بايد تعرفه واردات اضافه شود؟ آيا اين خود، يک رانت به بهانه توليد داخلي نيست؟
احتشام زاد در رابطه با عدم پرداخت ماليات بر ارزش افزوده از سوي واردکنندگان کاغذ که يکي از انتقادات توليدکنندگان کاغذ است، گفت: در خصوص ماليات بر ارزش افزوده و برخي مباحث پيرامون وجود تبعيض ميان واردکنندگان و توليدکنندگان، بعيد مي‌دانم که هيچ نوع کاغذ چاپ و تحرير، اعم از خارجي و يا داخلي مشمول دريافت ماليات بر ارزش افزوده شود.
