توليدکننده سررسيد: اين روزها رکود شديدي بر بازار توليد سررسيد حکمفرما است
علي خوشنام
ماهها و هفته‌هاي پاياني سال يادآور سررسيد و تقويم است. بيشترين حجم کارهاي مربوط به سررسيد در اين بازه زماني مختوم به عيد نوروز رخ مي‌دهد.
در اين روزها حتي چاپخانه هايي که در طول سال چندان فعال نيستند، به نوعي بيکار نمي مانند. به گفته بسياري از فعالان عرصه سررسيد، در اين برهه حجم کار براي برخي از واحدها و مجتمع‌هاي چاپي به حدي زياد است که بخشي از آن را به چاپخانه‌هاي کوچک‌تر انتقال مي‌دهند و در اين رهگذر بر حجم فعاليت واحدهاي کوچک‌تر افزوده مي‌شود.
امسال اما چندين رويداد در کشور اتفاق افتاد که به دنبال آن حال و هواي متفاوتي بر بازار توليد سررسيد حکمفرما شد.
ابلاغ مصوبه بانک مرکزي به بانک‌هاي تحت شمول اين سازمان مبني بر حذف هزينه‌هايِ به گفته آنها بي اهميت و تزريق اعتبار به دست آمده از اين محل به حساب متولي تدارک کانکس براي زلزله‌زدگان، يکي از مهم‌ترين اين دلايل بود. دليل مهم ديگر، افزايش قيمت کاغذ بود که به دنبال حرف و حديث‌هاي پيرامون عدم تخصيص ارز مبادله‌اي به واردات کاغذ و احتمال افزايش تعرفه واردات و برخي ديگر از رويدادهاي داخلي و خارجي، روي داد. اما اين‌ها تنها دلايل اثرگذار بر بازار توليد و عرضه سررسيد در سال جاري نبوده و بي شک دلايل نهان و آشکار ديگري هستند که در پهنه روابط علي معلولي توليد و ارائه سررسيد در ايران نقش دارند.
گزارش پيش‌رو در خلال گفتوگو با دو تن از توليدکنندگان سررسيد ، حال و هواي اين روزهاي توليدکنندگان سررسيد و عوامل تاثيرگذار بر روند کاري آنها را ارزيابي مي‌کند.
زلزله بر صنعت چاپ
طبق روال سال‌هاي پيش، يکي از گزارش‌هاي شماره اسفندماه را به موضوع سررسيد اختصاص مي‌دهيم. گزارش امسال اما کمي با گزارش‌هاي سال‌هاي قبل تفاوت دارد. گويا امسال رويدادهايي درزمينه بازار سررسيد و فعل‌وانفعالات مربوط به حوزه توليد اين محصول رخ داده که رنگ‌و‌روي گزارش‌هاي پيرامون اين موضوع را دگرگون کرده است. امسال اخبار تقريبا تکراري مانند حال و هواي پرشور چاپخانه‌هاي توليد سررسيد يا شرکت‌هاي سفارش‌گيرنده و … در صدر بررسي‌ها قرار ندارد بلکه صحبت در خصوص اين عوامل ـ ضمن اهميت بي‌چون و چرايي که دارندـ تحت‌الشعاع رويدادهايي قرار مي‌گيرد که در سال جاري نوعي دگرگوني در کار توليدکنندگان سررسيد ايجاد کرده است.
مهم‌ترين اين رويدادها ريشه در ماجرايي طبيعي دارد؛ زلزله. بله، زلزله دل‌خراش غرب کشور ،که جان تعداد بي شماري از هم‌وطنان ما را گرفت و خسارت مالي فراواني براي بازماندگان به بار آورد. اما اين تمام ماجرا نيست. وجه پررنگ اين رويداد فرارسيدن فصل سرما و نياز بازماندگان زلزله به محيط گرم براي گذران موقت اين ايام است. صنعت چاپ ضمن ابراز تاسف و همدردي با آسيب ديدگان اين واقعه، به دنبال ريشه‌هايي مي‌گردد که خط واصل بين اين رويداد طبيعي و بازار توليد سررسيد از آن نشات مي گيرد. اما اين ارتباط چگونه ايجاد شده و ريشه‌هاي آن را تا کجا دوانده؟
در پاسخ به اين پرسش نقل است چندي پيش به دنبال دستور دولت و مصوبه‌اي که از بانک مرکزي به بانک‌هاي زيرمجموعه ابلاغ شد، بانک‌ها مي‌بايست هزينه‌هايي را که پيش‌تر صرف سفارش تقويم مي‌شده، به نهادي تسليم کنند که وظيفه تهيه کانکس براي اسکان زلزله‌زدگان غرب کشور را بر عهده دارد. گويا به دنبال اين تصميم و اقدامات دنباله‌داري که به موجب آن بر نهاد‌هاي خطاب شده ـ به ويژه بانک‌هاـ واجب شده بود، ميزان قابل‌توجهي از قراردادهايي که با توليدکنندگان سررسيد به امضا رسيده، ملغي شده بود.
برخي چاپخانه‌داران از لغو يک‌طرفه اين قراردادها توسط بانک‌ها خبر داده و از عدم تقبل پرداخت جريمه از سوي بانک‌ها انتقاد کردند. و اين در حالي رخ داده بود که به گفته آنها به‌موجب اين سفارش‌ها مواد اوليه خريداري و ۲۰ درصد کار انجام شده است که اين واقعه طبق آنچه محاسبات مواد اوليه صنعت چاپ به ما مي‌گويد، خسارت زيادي به توليدکنندگان سررسيد زده است.
طبق آنچه در سال‌هاي گذشته مشاهده‌شده، گويا به‌طور سنتي بانک‌ها و برخي ديگر از نهادها و سازمان‌هاي دولتي مهم‌ترين مشتري‌هاي توليدکنندگان سررسيد هستند و بر اساس آمارها بانک‌ها بيشترين قرارداد را با توليدکنندگان سررسيد عقد مي‌کنند. تا همين جا مي‌توان پذيرفت که لغو اين قراردادها از جانب بانک‌ها، مانع انتقال اعتبار قابل‌توجهي خواهد شد که به موجب توليد و فروش سررسيد به صنعت چاپ و صحافي تزريق مي‌شود. حسين صادقيان مدير چاپ و صحافي نقشينه. توليدکننده سررسيد، معتقد است امسال بدترين سال توليد سررسيد است و مي‌گويد: «وضعيت نسبت به چند سال اخير خيلي بد شده است.»
وي با معادل‌سازي زلزله اخير غرب کشور به زلزله‌اي که براي صنعت چاپ اتفاق افتاده تصريح مي‌کند:« زلزله اخير علاوه بر اتفاقات بدي که براي هم‌وطنانمان به بار آورد به صنعت چاپ هم همان‌گونه خسارت وارد کرد. در واقع مانند اين است که در صنعت چاپ زلزله آمده است. دولت از بانک‌ها خواسته بود پول‌هايي را که براي توليد تقويم خرج مي‌کنند، براي کمک به تهيه کانکس هزينه کند. لذا قراردادها از طرف بانک‌ها لغو شد. ازآنجايي‌که آنها قدرتشان بيشتر از ما است، بدون پرداخت هرگونه جريمه‌اي قرارداد را به هم زدند. متاسفانه هنگامي قرارداد بسته شد، ما تمامي مواد اوليه را فراهم کرديم و با تمام توان وارد مراحل توليد سررسيدها شديم. شرکت ما در قراردادي که با چند بانک داشت، فقط بيش از يک ميليارد تومان کاغذي که مخصوص سفارش بود، خريداري کرد. يعني به‌جز زياني که به دليل توقف سفارش و از دست رفتن کار بر ما وارد شد، ضرر مالي چند ميليارد توماني هم به ما زدند.»
وي در توضيح بيشتر موضوع لغو قراردادها و پاسخ به اين پرسش که آيا به دنبال اين توقفِ کاري، تمام سفارش‌ها پس گرفته‌شده يا درصدي از آن باقي‌مانده، تصديق مي‌کند:« طبق دستوري که به بانک‌ها داده‌شده قراردادهاي عقد شده با توليدکنندگان سررسيد لغو شد اما از آنجايي‌که بانک‌ها روش دور زدن قوانين و مصوبات را مي‌دانند، مقداري از اين قراردادها همچنان باقي مي‌ماند اما اين قراردادها شامل سررسيد نمي‌شود. بيشتر تقويم روميزي و برخي هداياي تبليغاتي که مربوط به حوزه‌هايي غير از چاپ و صحافي است، براي بانک‌ها همچنان توليد مي‌شوند.آنچه سهم توليدکنندگان سررسيد است، با ضرر و زيان آنها همراه بوده است»
وي خاطرنشان مي‌کند:« برخي بانک‌ها که وابسته به ارگان‌هاي مهم هستند، آن بخش از قراردادهاي توليد سررسيد را که با چاپخانه‌هاي زيرمجموعه ارگان مربوطه‌شان بسته‌شده، همچنان حفظ و فقط قراردادهاي بخش خصوصي را لغو کرده‌اند. در توضيح بيشتر بايد بگويم چنين بانک‌هايي نيمي از قرارداد را از طريق سيستم رانتي با نهادهايي مي‌بندند که به آنها وصل هستند و براي سالم بودن ظاهر قضيه نيمي ديگر را با بخش خصوصي انجام مي دهند. که متاسفانه در همين رويکرد هم جوانب انصاف را رعايت نمي‌کنند. اينکه با لغو قراردادها به ما ضربه واردشده برايشان مهم نيست و به زيان و ضرر ما هم توجهي نشان نمي‌دهند». وي بابيان اظهارات فوق بازار امسال توليد سررسيد را در بدترين حالت خود قلمداد مي‌کند و رکود بازار امسال را موجب انجام اقداماتي از سوي همکاران مي‌داند که بر اوضاع به گفته وي پريشان بازار دامن مي‌زند. وي در بيان اين اقدامات به قيمت‌شکني و نبود انتظام در هزينه‌هاي سفارش‌ها و همچنين رقابت‌هاي ناسالمي اشاره مي‌کند که به دنبال لغو قراردادها از جانب بانک‌ها با سيري صعودي در بازار سررسيد ريشه دوانده و در حال گسترش است. وي دراين‌باره شرح مي‌دهد:« با توجه به افزايش حجم کارهاي امسال، بايد افزايش قيمت مي‌داشتيم. اما وقتي قراردادها لغو شد بازار دچار رکود شديدي شد و درنتيجه؛ اکنون با کاهش قيمت مواجه هستيم. در واقع چون بازار وضعيت خوبي ندارد همه به دنبال جذب سفارش هستند. از طرفي سفارش‌ها کم است و توليدکنندگان تحت هر شرايطي مي‌خواهند اين سفارش‌ها را جذب کنند. آنها نمي خواهند در اين رکود فراگير بيکار بمانند پس با قيمت‌هاي کمتر کار مي‌کنند. اين باعث شده نسبت به پارسال قيمت‌ها کاهش يابد. البته بعضي از همکاران قيمت‌ها را تغيير نداده‌اند اما برخي هم هستند که براي جلوگيري از ورشکستگي به قيمت‌شکني روي مي‌آورند. قيمت شکستن در اين موقع سال رکود کار ما را بيشتر مي‌کند.»
گراني کاغذ؛ نمک بر زخم
مدير چاپ و صحافي نقشينه به افزايش قيمت کاغذ و تاثيري که در کار توليدکنندگان سررسيد دارد اشاره کرد .
وي با اشاره به موضوع تخصيص يا عدم تخصيص ارز مبادله‌اي به واردات کاغذ و تاثيري که رويدادهاي پيرامون اين مساله بر افزايش قيمت کاغذ داشت ، اظهار مي‌کند:« متاسفانه ابتدا مي‌گويند کاغذ از ارز مبادله‌اي خارج شده. همين عامل باعث افزايش قيمت کاغذ تا ۶۰ الي ۷۰ درصد مي‌شود. بعد وقتي خطر اين رويداد همه را مي‌ترساند پيگيري‌ها صورت مي‌گيرد و درنهايت مي‌گويند ارز مبادله‌اي به کاغذ اختصاص مي‌يابد. بعد باافتخار اعلام مي‌کنند ما توانستيم کاغذ را ارزان کنيم. مي گويند کاغذ ۲۰ درصد ارزان شد. اما در اين ميان با توجه به افزايش ۷۰ درصدي کاغذ همچنان قيمت آن نسبت به دو ماه پيش ۵۰ درصد گران باقي مي‌ماند و اين تاثير زيادي در کار ما دارد. الآن که با شما صحبت مي‌کنم هر بند کاغذ ۳ورقي سفيد ۸۰ هزار تومان است درصورتي‌که در مهر و آبان همين ميزان از اين نوع کاغذ ۵۰ الي ۶۰ هزار تومان بوده است. يعني بااينکه شرايط به گفته آقايان به وضعيت عادي برگشت همچنان قيمت کاغذ ۳ ورقي سفيد ۳۰ درصد گران شده است. حالا با رکودي که داريم افزايش هزينه توليد هم داريم. ما نمي‌توانيم در شرايط کنوني اين افزايش هزينه را در قيمت محصولاتمان اعمال کنيم چون همان‌طور که قبلا گفتم قيمت امسال کاهش هم يافته است. و اين ضرر زيادي براي ما به همراه داشته است.»
طرح خلاقانه درگرو اقتصاد خوب
در ادامه گفتگو با مدير سررسيد نقشينه در خصوص وضعيت کيفيت توليد سررسيد در ايران و شرايط بروز مشخصه‌هاي تاثيرگذار در توليد محصولات با کيفيت صحبت مي‌کنيم. نخست ارزيابي وي را در رابطه با ميزان گرايش مشتري‌ها به محصولات با کيفيت و اولويت‌هاي تاثيرگذار در سفارشاتي که به توليدکنندگان مي‌دهند، جويا مي‌شويم و اينکه آيا نسبت به سال‌هاي گذشته، امسال شاهد رشد کيفت در خواسته‌هاي مشتري‌ها بوده‌ايد؟ وي در اين‌باره با اشاره به تغيير در تناسب کيفيت و کميت سفارش‌ها مي‌گويد:« شرکت‌هاي بزرگ که به‌طور حرفه‌اي به کار توليد سررسيد مشغول‌اند و در توليدات کارهاي خاص نقش به سزايي دارند، همواره مشتري‌هايي با سفارش‌هاي ويژه داشته‌اند. خوشبختانه در سال‌هاي اخيراز کارهاي با کيفيت استقبال خوبي مي‌شود. در سال‌هاي قبل کميت بيش از کيفيت اولويت داشت اما در سال‌هاي اخير کيفيت اهميت بيشتري دارد. البته شرکت‌هايي هستند که از ابتداي پيدايش، کارهاي خاص انجام مي‌دهند و تمرکزشان روي اين نوع کارها است اما در بررسي کلي بازار متوجه تغيير در کاهش نسبت کمي به کيفي بوده‌ايم.».
وي در ادامه معرفي گرايش بازار، با تاکيد بر ضرورت توجه به خواست مشتري، عنوان مي‌کند:« بايد دقت کرد که مشتري چه چيزي از شما مي‌خواهد. مشتري در بسياري از موارد حاضر است بيشتر هزينه کند، اما آن محصولي را دريافت کند که واقعا به دلش مي‌نشيند. توجه به خواست مشتري موجب گرايش بازار به سمت کيفيت خواهد شد.»
گزارش ما حاکي از آن است که ناب بودن يک طرح و احترام به طرح‌هاي ديگران زير لواي رعايت قانون کپي‌رايت، بسترساز پرهيز از اجراي کارهاي تکراري توسط توليدکنندگان و به دنبال آن ارتقاي سطح سليقه مشتري‌ها خواهد شد. اينکه اين قانون چه ميزان در ايران رعايت مي‌شود و اينکه ضوابط مصوب شده در خصوص رعايت يا عدم رعايت اين ضوابط چقدر ضمانت اجرايي دارد، دور از حوصله اين گزارش است، اما به‌طور مختصر از اين فعال حوزه سررسيد مي‌پرسيم وضعيت تنوع طرح روي جلد و محتواي سررسيد و همچنين کپي‌برداري در بخش توليد سررسيد چگونه است و قاطبه توليدکنندگان چگونه با اين مساله برخورد مي‌کنند؟ وي پاسخ مي‌دهد:« در چند سال گذشته وضعيت کپي برداري طرح‌ها بهتر شده است. سال‌ها قبل هر طرحي که کار مي‌شد، اگر داراي زيبايي و جذابيت بود، در سال بعد بسياري از توليدکننده‌ها از آن طرح بدون اجازه طراح استفاده مي‌کردند. اما در اين سال‌ها اين رويکرد کمرنگ‌تر شده است..»وي با اشاره به ضعف قانون کپي‌رايت در کشور، مي‌افزايد:« کپي‌رايت با رکود رابطه مستقيمي دارد. يک مساله‌اي وجود دارد و آن اينکه وقتي رکود وجود داشته باشد و به موازات آن اقتصاد کشور هم وضعيت خوبي نداشته باشد، خلاقيت‌ها کاهش مي‌يابد. سيستمي که روي نمونه اي کار مي‌کرده و با صرف هزينه از طراحان خلاق و متخصص استفاده و با کيفيت بالا طرح زده است، حالا با رکودي که بر بازار حکمفرما است نمي‌تواند ريسک کند و هزينه‌هاي توليد را بالا ببرد.»
رکود حکم‌فرماست و ورشکستگي محتمل
فريدون فدايي، مدير سررسيد سپيدان ديگر توليدکننده‌اي است که در اين گزارش، «صنعت چاپ» را همراهي مي‌کند. وي برخلاف توليدکننده قبلي که معتقد بود امسال بازار سررسيد سقوط بي‌سابقه‌اي تجربه کرده، مي‌گويد وضعيت بازار سررسيد و توليد اين محصولِ به‌گفته وي کارآمد، نسبت به سال قبل تغيير زيادي نکرده است. تنها مولفه‌اي که به اعتقاد وي تغيير کرده قدرت خريد کمتر و کاهش نقدينگي موجود در بازار سررسيد است. به نظر مي‌رسد وي به نوعي سيرنزولي با شيب کم براي بازار سررسيد معتقد است. وي با اشاره به کاهش قدرت خريد مشتريان و تغيير در نحوه خريد آنها تصريح مي‌کند: «وضعيت نامناسب اقتصادي و کمبود نقدينگي موجب شد، مشتري‌ها به جاي پول نقد با چک خريد کنند. البته در سال‌هاي قبل هم اين شيوه معامله وجود داشته ولي سال به سال بيشتر شده و جاي معامله نقدي را گرفته است. توليدکننده وقتي سررسيدهايي را که براي توليد آنها هزينه شده چکي مي‌فروشد طبيعتا نقدينگي شرکت متبوع‌اش کاهش مي‌يابد. اين امر درنهايت موجب کمبود نقدينگي در صنعت توليد سررسيد خواهد شد.» به گفته فدايي، اين کاهش نقدينگي، تاثير خود را در مراحل توليد و دشواري‌هاي آن مي‌گذارد.
کاغذ يکي از اجزاي اصلي سررسيد و احتمالا مهم‌ترين ماده اوليه در توليد آن است. به نظر مي‌رسد تغييراتي که اخيرا در بازار کاغذ رخ داد و موجب افزايش قيمت آن شد( پيش‌تر توضيحاتي در اين خصوص ارائه شد)، روي کار توليدکنندگان سررسيد هم تاثير گذاشته است. گويا اين تاثير بيش از هرچيز روي بعد اقتصادي ماجرا که در دامنه هزينه توليد و افزايش قيمت تمام شده آن قابل بررسي است، متبلور مي‌شود.
فدايي دراين‌باره تصريح مي‌کند: «افزايش قيمت کاغذ موجب ايجاد مانع در کار توليد سررسيد شد و قيمت تمام شده محصول را افزايش داد. اين عامل موجب ايجاد فشار بر واحدهاي توليد شده و در کار آنها مشکلات جدي به‌وجود آورد. با در نظر گرفتن تمام اين تاثيرات مي‌توان گفت بازار سررسيد نسبت به سال قبل ۱۰ تا ۱۵ درصد ضعيف‌تر شده است.»
مديرعامل شرکت توليد و سررسيد سپيدان خاطر نشان مي‌کند: «وضعيت نابه‌سامان اقتصادي موجب شده بسياري از شرکت‌ها وضعيت بحراني را تجربه کنند. خيلي‌ها در آستانه ورشکستگي به سر مي‌برند. بدهي سنگين يکي از مواردي است که به‌طور جدي برخي از شرکت‌ها را تهديد مي‌کند. وقتي با اين شرايط نمي‌توانند کالاي توليدشده خود را عرضه کنند مشکلات با شدت بيشتري احساس خواهند شد و نتايج منفي به بار خواهند آورد. وي بابيان اين مطلب از عاملي ديگر نام مي‌برد که به گفته وي رکود موجود در بازار توليد سررسيد را بيشتر خواهد کرد. به گفته وي قيمت‌شکني عاملي است که تاثير رکورد موجود را بيش از پيش نشان مي‌دهد. طبق اظهارات فريدون فدايي تعلل و درنگ مشتري‌ها در خريد سررسيد و عقب انداختن سفارش‌ها توسط آنها موجب مي‌شود بسياري از توليدکنندگان براي جذب مشتري اقدام به کاهش قيمت فروش محصولات خود کنند.
وي در بيان اين مدعا مي‌گويد: «مشتري‌ها مي‌دانند هرچه بيشتر صبر کنند و به عيد نزديک‌تر شوند با قيمت پايين‌تري سررسيدها را خواهند خريد. لذا بازار راکد خواهد شد. به دليل برخي مشکلات اقتصادي برخي از توليدکنندگان سررسيد براي خروج از اين رکود اقدام به قيمت‌شکني مي‌کنند و خود همين عامل باعث ايجاد رکود بيشتر خواهد شد.»
فدايي با بيان اين مطلب به برخي از فشارهاي بازار اشاره مي‌کند که از جانب مشتري‌ها وارد مي‌شود. بر اساس اظهارات وي اين مشتري‌ها سعي مي‌کنند زمان ارائه سفارش‌ها به توليدکنندگان را به تاخير بيندازند. وي دليل اصلي اين اقدام را وارد آوردن فشار به توليدکنندگان براي انجام قيمت‌شکني عنوان مي‌کند. بر اين اساس هر چه زمان سفارش‌دهي به پايان سال نزديک‌تر شود ميزان قيمت‌شکني بيشتر خواهد شد.وي تصريح مي‌کند:« مشتري‌ها با اين اقدام مي‌دانند وقتي به عيد نزديک شوند فروشندگان سررسيد مجبورند با قيمت پايين محصولات خود را بفروشند. در هر صورت زمان براي توليدکنندگان محدود است و بايد تا پايان سال محصولات خود را عرضه کنند. آگاهي مشتريان از اين موقعيت باعث مي‌شود، در دادن سفارش‌هاي خود درنگ کنند. آنها با اين کار به توليدکنندگان و فروشندگان سررسيد فشار مي‌آورند که محصولاتشان را ارزانتر بفروشند.»
مدير سررسيد سپيدان خاطرنشان مي کند:« البته مجموعه‌هايي مانند مجموعه ما که کارهاي اختصاصي انجام مي‌دهيم با مشکلات کمتري مواجه هستيم. محصولات ما مشتري‌هاي خاص خود را دارد و به فروش مي‌رسد. اگر هم ميزاني از توليدمان تا قبل از پايان سال به فروش نرسد اوايل سال نو که براي سررسيد سال بعد آغاز به کار مي‌کنيم، آنها را مي‌فروشيم.
از وي در خصوص زمان انجام کار و مراحل انجام فعاليت‌هاي مربوط به توليد محصولاتشان مي‌پرسم. وي در پاسخ بابيان اينکه به دلايلي چون خاص بودن توليداتشان زمان زيادي از سال را درگير مراحل توليد و بررسي مسائل مالي حاصل از آن هستند، اظهار مي‌کند: «ما حدودا تا تيرماه درگير امور مربوط به سررسيدهاي توليدشده در سال قبل هستيم. از تيرماه به بعد هم درگير سررسيدهايي هستيم که براي سال آينده آماده و در سال جاري توليد مي‌شوند، مسائلي چون طراحي و بررسي‌هاي متعلق به آن. اين روند تا اسفندماه ادامه دارد. درواقع تمامي سال ما با پروژه‌هاي توليد سررسيد درگير هستيم.»
ازدياد واحدهاي توليد و قيمت محوري
به گزارش خبرنگار ما به نقل از بسياري از فعالان حوزه سررسيد، اين روزها بازار توليد اين محصول با ازدياد واحدهاي توليدي روبه‌رو است. اين موضوع را با فريدون فدايي در ميان مي‌گذاريم. وي ضمن تاييد اين موضوع مي‌گويد: «واحدهاي زيادي هستند که در اين عرصه فعال هستند. و اين در حالي است که ظرفيت اين صنعت محدود است.» وي با تاکيد بر اينکه فراواني واحدهاي توليد سررسيد بيش از حجم عرضه و تقاضا در بازار سررسيد است، افزود: «وجود واحدهاي افزون بر ظرفيت باعث شده بازار گرايش زيادي به سمت قيمت داشته باشد و همان‌طور که همه مي‌دانند هرگاه قيمت مهم‌ترين شاخص در تعيين بازار باشد عواملي چون کيفيت، نوآوري و… زير سوال مي‌رود. البته نوآوري و خلاقيت و استفاده از طرح‌هاي خوب و همچنين توليد با کيفيت همواره جاي خود را در بازار پيدا خواهد کرد. مشتري هايي هستند که براي نيازهاي خاص سررسيدهاي خاص لازم دارند- از اين نظر واحدهاي توليد سررسيد هستند که کار خود را روي کيفيت و همچنين به کار بردن طرح‌ها و روش‌هاي توليد منحصر به فرد متمرکز کنند.
در بخش ديگري از گفتوگو با مدير سررسيد سپيدان به بحث فرهنگ و نگرش کلي جامعه نسبت به سررسيد مي‌پردازيم. اينکه چه عواملي در گراييدن مردم به سمت توليدات با کيفيت تاثير گذارند و چه اقداماتي مي‌تواند در سوق دادن بازار به سمت کيفيت و ترجيح آن به قيمت نقش مهمي ايفا کند؟ وي با اشاره به رشد فرهنگي نسبت به سال‌هاي پيش مي‌گويد: «سال به سال نگرش مردم نسبت به استفاده از سررسيد خوب بهتر مي‌شود. سال‌ها قبل کساني که تعداد زيادي سررسيدهاي ارزان سفارش مي‌دادند، بسيار بودند. اگر آن زمان کسي ده هزار نسخه از يک سررسيد ارزان و بي‌کيفيت سفارش مي‌داد حالا هزار نسخه سررسيد با کيفيت سفارش مي‌دهد. اين به معني تغييير ديدگاه مردم نسبت به استفاده از سررسيد و هداياي تبليغاتي باکيفيت است.» وي بابيان اين مطلب، تاکيد مي‌کند: «از بين پنج هزار سررسيد ارزان، فقط هزار جلد آن استفاده مي‌شود. درواقع هزينه چهارهزار جلد آنها هدر مي‌رود. بهتر اين است که کار خوب توليد و استفاده شود. استفاده بايستي مفيد باشد. درنهايت چيزي که اهميت دارد بازدهي است نه قيمت، بسياري از شرکت‌ها اين اشتباه را مرتکب مي‌شوند و با اين هدف که با خريد محصول ارزان در صرفه‌جويي اقتصادي کمک کرده‌اند موجب هدر رفتن ميزان قابل‌توجهي از سرمايه مي‌شوند. طبيعتا اين نکته را در نظر نمي‌گيرند يک هزار سررسيد قابل استفاده مفيدتر از چندهزار از انواع قابل استفاده آن است.»
در ابتداي گزارش کاغذ را به‌عنوان يکي از اجزاي مبهم سررسيد بر‌شمرديم و پيرو افزايش قيمت آن و تاثيري که در هزينه توليد سررسيد دارد به‌طور مختصر عباراتي را از اين فعال حوزه توليد سررسيد شنيديم. اکنون به‌طور مشخص در خصوص کاغذ در توليد سررسيد با وي صحبت مي‌کنيم. وي عنوان مي‌کند: «قبلا با قيمت مشخص به‌اندازه نياز کاغذ مي‌خريديم. در بحران به وجود آمده در بازار کاغذ وقتي براي خريد همان ميزان که از قبل مي‌خريديم، اقدام کرديم. با قيمتي باورنکردني مواجه شديم. اين افزايش قيمت بي‌شک آسيب قابل‌توجهي به روند کار توليدکنندگان سررسيد مي‌زد. ما نوع خاصي از کاغذ را مصرف مي‌کنيم که افزايش قيمت آن خيلي بيشتر از حد معمول بود. در مواجهه با اين مساله، مجبور شديم نصف ميزان کاغذي را که موردنيازمان بود، خريداري کنيم. البته بسياري هستند که در اين رابطه اقدام به خريد کاغذ بي‌کيفيت مي‌کنند که درنهايت روي کيفيت بازار هم تاثير منفي مي‌گذارد ولي فرض ما بر ثابت ماندن کيفيت است.» وي در پايان راجع به افزايش قيمت کاغذ و تاثيري که ممکن است بر کيفيت سررسيدها بگذارد تصريح کرد:« بسياري از واحدها هستند توان مالي بالايي ندارند و نقدينگي آنها به حدي نيست که مساله افزايش قيمت کاغذ را پوشش دهد. در واقع افزايش قيمت کاغذ بر روند کار آنها تاثير مي‌گذارد. وقتي اين واحدها که معمولا سفارش‌هاي کلان هم ندارند با افزايش چشمگير هزينه مواد مصرفي مواجه مي‌شوند بسيار آسيب‌پذير خواهند بود. در بين آنها واحدهايي يافت مي شود که نقدينگي اضافه را تهيه و به همان اندازه که مدنظرشان است کاغذ تهيه کنند. اما برخي هستند که از حجم کاغذ کم مي‌کنند و ميزان کمتري مي‌خرند. برخي نيز پيدا مي شوند که کيفيت محصول را پايين مي‌آورند . از آنجايي که در اين شرايط، بازار رقابتي دنبال قيمت کم است، نمي‌توانند قيمت سررسيدها را به نسبتِ افزايش قيمت کاغذ، زياد کنند؛ لذا تصميم مي‌گيرند از جايي ديگر اين اختلاف هزينه را جبران کنند. دم‌دستي‌ترين راه براي آنها کيفيت است. با خريد محصول ارزانتر و بي‌کيفيت‌تر مي‌خواهند جبران ضرر کنند. البته کيفيت بد محصولات هم اعتبار آنها را پايين آورده و بسياري از مشتري‌هايشان از دست مي‌رود..
