فریاد غلامرضا شجاع در گروه واتس آپ که بلند شد، داغ بسیاری از چاپخانه داران و درد آشنایان حاضر در این گروه را تازه کرد و به این بحث پیوستند، مرور مختصر این گفت و گو های خودمانی، گوشه ای از مشکلات تعمیر و نگهداری قطعات یدکی را بازتاب می دهد، گفتنی است که در این بحث، چاپخانه‌دارا، تعمیر کار، وارد کننده، و مسئول صنفی و فعال رسانه‌ای مشارکت دارند.
غلامرضا شجاع
– مدیرعامل شرکت تعاونی لیتوگرافان
– نماینده تشکلهای صنعت چاپ استان‌ها
چه ارگانی جوابگوی لوازم یدکی تقلبی در ماشین‌آلات چاپ است که بیداد می‌کند؟
لوازم یدکی چینی وارد می‌شود، ای کاش نوع مرغوب چینی بود. درجه چندم بدون مارک و در اینجا با چاپ مارک آلمان و سوئد عرضه می‌شود، اخیراً بلبرینگ‌های تقلبی ماشین‌آلات مختلف را در تلویزیون شاهد بودیم. استاندارد است؟ چرا از تشکلهای بخش خصوصی استفاده نمی‌شود؟ چرا تعداد کالا‌های شناسایی شده ما کمتر از یک هشتم کشور‌های توسعه یافته یا پیشرفته است؟
کی نوبت رسیدگی به این معضل‌های اساسی صنایع ما می‌شود.؟
چرا نمایندگان چاپخانه‌داران ساکت هستند؟!
چرا قطعه ۱۰۰ یوانی در ایران ۱۰۰۰ یوان فروخته می‌شود و پس از مدتی مجدداً ماشین خراب می‌شود به علت همان لوازم یدکی چینی بی‌کیفیت؟مسئول کی هست؟ بداد چاپخانه‌های استان‌ها برسید.
دولت و متولی که برایش فرقی نمی‌کند و اصلا اهمیت نمی‌دهند.
فقط در سال ۱۳۸۱ بود که دکتر اسدالله جامی به این موضوع پرداخت و به واردکنندگان ماشین‌آلات اعلام کرد که وظیفه دارند در تهران انبار لوازم یدکی داشته باشند و می‌خواست دسته‌بندی کند و رتبه‌بندی کند و جایگاه و اهمیت هر کمپانی واردکننده مشخص شود.
تا کی باید یک عده سودجو لوازم یدکی درجه چندم چینی بی‌کیفیت را چندین برابر قیمت واقعی به اهالی شریف و بزرگ صنعت چاپ و صنایع وابسته بفروشند؟!
چرا نمی‌خواهید تشکل‌ها و متولی برای حل و معضل و اقدامی بکنند؟
بعد از این فریاد دردمندانه، بعضی از اعضای این گروه تلگرامی این سخن را پی گرفتند و هر یک، فراخور تجربه و کار خویش، نکاتی را بیان کرد که در اینجا بدون ذکر نام ارائه می‌شوند:
فعلا که هیچ‌کس جوابگو نیست. شاید در درجه چندم اهمیت باشد.
برای قطعه تعویض یدکی ( تازه اگر اصلی باشد)، باید مدت زمان زیادی ماشین معطل قطعه و تعمیرکار باشد. برای یک چرخ‌دنده پلی‌اتیلن یک هفته دستگاه چاپ ما از خط خارج شد. به چند برابر قیمت توسط یک تراشکار ماهر قطعه آماده شد. البته سرویس کار شرکت بلافاصله با همان قطعه ماشین را سرویس و راه‌اندازی کرد..
در مورد دستگاه های قدیمی، خدا به داد چاپخانه‌دار برسد.
روشن است که بیش از هر کس دیگر، نمایندگی‌ها و فروشندگان ماشین‌آلات باید در چارچوب قراردارد پشتیبانی، قطعات مورد نیاز چاپخانه‌ها را به قیمت مناسب تامین کنند. اما سالهاست که به بهانه تحریم، این مسئولیت با اما و اگر روبروست. چاپخانه‌داران هم کم و بیش پذیرفته‌اند و دست به دامان تامین‌کنندگان غیر از نمایندگی‌های رسمی می‌شوند، بدون این که ضمانت کافی داشته باشند.
درود بر هم‌صنفی‌های عزیز،
ما که در استان سمنان به شدت با کمبود و نبود لوازم اصلی و حتی استوک اصلی رنج می‌بریم. چندین دستگاه از کار افتاده و خوابیده است، قطعات موجود هم که به شدت بی‌کیفیت و به دردنخور هستند، قیمت ها هم گزاف است. نمی‌دانیم درد دل خود را به که بگوییم.
جناب شجاع، اینجا با ۲ بحث کاملا متفاوت مواجه هستیم. بحث کیفیت و بحث قیمت، این مشکل فقط در بلبرینگ و لاستیک و یا موارد خاص اتفاق نیافتاده است، بلکه در تمام مواد مصرفی و مورد استفاده در همه جوانب کاری و زندگی ما رخ داده است.
بخشی از این مشکلات به دلایل تحریم‌ها و عدم امکان خرید و ارسال از شرکت‌های تولیدکننده و بخش دیگری هم به من واردکننده مربوط می‌شود که فقط به خاطر منافع شخصی اقدام به واردات کالای جعلی و یا حتی دست دوم نموده و بخشی دیگر هم که مصرف‌کنندگان بخاطر کاهش بازار کار و قیمت بالای کالای اصلی شخصا تمایل به خرید کالای غیراصلی و دست دوم نشان می‌دهند.
گاهی نیز به دلایل منافع فی‌مابین فروشنده و مأمور خرید، علاقه بیشتری جهت خرید کالای غیراصلی دیده می‌شود.
چند سال قبل، شرکت بنده، مایع تنظیم pH اصلی از هلند وارد کرد و هر کیلوگرم ۷۵.۰۰۰ ریال توزیع می‌شد و به صورت ماهیانه در مجله صنعت چاپ هم آگهی داشتیم.
در همان زمان یک تولیدکننده داخلی و یک توزیع‌کننده اقدام به تولید و چاپ لیبل کالای توزیعی ما نموده بودند و جالب این که قیمت توزیعی دوستان از قیمت کالای اصلی هم بالاتر بود. با این حال و تعدادی از مصرف‌کنندگان با علم به شناخت از شرکت واردکننده و قیمت واقعی، از محصول جعلی و گران‌تر خریداری می‌کردند.
جهت اطلاع‌رسانی به صنف و مصرف‌کنندگان اقدام به انتشار اطلاعیه نمودیم که متاسفانه مجموعه ما بدهکار هم شد.
حال به نظر شما با کدام نظارت امکان جلوگیری از این تخلفات امکان‌پذیر است؟
پایین آمدن کیفیت قطعات یدکی به عوامل متعددی ازجمله نبود نظارت توسط واحدهای صنفی مربوطه بستگی دارد چرایی این موضوع برمی‌گردد به این که تا به حال هیچ‌گونه طرح یا راهکاری در خصوص این موضوع در تشکلهای صنفی به صورت یک دغدغه و یا مشکل دیده نشده، اکنون علت قطعات بی‌کیفیت در بازار را باید در سیستم داخلی خود جست‌وجو کنیم، حجم وسیعی از قطعات مورد مصرف در سطح دنیا در چین تولید می‌شوند و تقریبا هیچ‌گونه مشکل اساسی برای صادرات ندارند اما تا زمانی که واردات بدون نظارت توسط افراد غیرحرفه‌ای و بر اساس سودجویی و منفعت‌طلبی شخصی صورت می‌گیرد، این وضعیت ادامه خواهد داشت نظر بنده حقیر بر این موضوع این می‌باشد که روسای تشکلهای همگن در صنعت چاپ و بسته‌بندی در جهت این مهم با تشکیل یک کارگروه متخصص و آگاه کلیه مشکلات و مسایل آن را آسیب‌شناسی و در جهت برطرف کردن این معضل تا حد توان خود فعالیت کنند.
آیا نمایندگی‌ها قانونا موظف به تامین قطعات با قیمت مناسب و ارائه خدمات فنی به صنعت چاپ هستند؟
قطعات حداکثر ۱۰ سال توسط سازنده طبق اصول صنعتی و روش کارخانه تامین می‌شود و پس از آن دیگر کارخانه‌ها الزامی به تهیه قطعات ندارند. به علاوه، با این قیمت و شرایط، کدام نمایندگی‌ها توان چنین کاری را دارند؟ اقتصادی‌ترین کار برای نمایندگی، فروش ماشین است…
هر ماشینی یک دوره گارانتی دارد و یک دوره وارانتی، مثلا یکسال وارانتی و ده سال گارانتی، احتمالا دور از ذهن است که نمایندگی موظف باشد برای ماشین بیست و سی سال پیش قطعه تامین کند.
در حال حاضر حتی خریداران ماشین‌آلات نو هم که از طریق نمایندگی داخلی اقدام به خرید ماشین کرده‌اند در هنگام بروز مشکل امکان تامین قطعه از طریق نمایندگی را ندارند.
بعد از تحریم‌ها دیگر بوبست به ما سرویس و یدکی نداد. با توجه به قیمت وحشتناک ارز و قطعه اصلی، ما برای تهیه یدکی‌های بوبست، بالاخره کسی را پیدا کردیم که از یک قطعه‌ساز خارجی، یدکی‌های با کیفیت را برای ما تهیه می‌کند که هم ارزان‌تر است و هم به سرعت تحویل می‌دهد.
تا آنجا که من شنیده‌ام معمولا برای خریداران ماشین نو در قرارداد فروش یا در قرارداد پشتیبانی، تا ده سال تامین قطعات یدکی را تضمین می‌دهند. قاعدتاً اگر بنابر تامین قطعه ارژینال باشد، باز هم نمایندگی باید بتواند به بهترین قیمت آن را ارایه دهد. به هر حال سود قطعه در مقیاس چند ده چاپخانه هم، چیز کمی نیست.
قطعات بصورت مجموعه برای فروشنده سودآور است و نه تکی.
همان موقع ارزانی ارز هم بخش فنی نمایندگی‌ها تقریبا تعطیل بود و همه نیروی آنها روی فروش متمرکز بود. سوال من این بود که: آیا نمایندگی‌ها قانونا موظف به تامین قطعات با قیمت مناسب و ارائه خدمات فنی به صنعت چاپ هستند؟ جواب منفی است. من نمی‌دانم به چه مرجعی پاسخگو هستند؟
مسأله این است که به بهانه تحریم، همه می‌توانند همه کار بکنند. نمایندگی ممکن است قطعه بدل هم بیاورد و گران‌تر از واردکنندگان غیررسمی بفروشد.(که البته دلایلی دارند) و…
در چارچوب قرارداد در دوره پشتیبانی که قانونا متعهد هستند ولی آنقدر طول می‌دهند و گران‌تر می‌فروشند که طرف عطایش را به لقایش می‌بخشد.
البته می‌توانید به انجمن ماشین‌سازی چاپ و گرافیک شکایت کنید اما با توجه به تحریم عملا به جایی نمی‌رسید.
– لطفا کار این انجمن را توضیح دهید.
این روزها برای تعمیر ماشین‌های قدیمی، به همین قطعات بی‌کیفیت اما گران داخلی اکتفا می‌شود و بازار قطعات قلابی هم داغ است. یک بار هم ما نقره‌داغ شدیم.
تمامی سازندگان اروپایی و آمریکایی و ژاپنی معتبر. چاپ و گرافیک عضو این انجمن هستند.
* برای پنجه جلو کاغذگیر ماشین GTO نمایندگی هر عدد یک میلیون و صد هزار تومان قیمت داد، دوستم آمد با یک نوع چسب‌خوردگی، لب پنجه را اصلاح کرد الان مدت شش ماه است کار می‌کند.
نوع چینی را انداختم یک ماه هم جواب نداد.
*در بحث‌هایی نظیر مشکل تعمیر ماشین‌آلات، همیشه به عواملی نظیر نبود قطعات باکیفیت و با قیمت مناسب اشاره می‌شود که یک عامل خارجی و اصطلاحا خارج از کنترل تولیدکننده است.
مثال دیگر، نداشتن سود فعالیت تولیدی بخاطر رکود بازار است. ولی سوال اینجاست که آیا هیچ عامل یا عوامل درون بنگاهی تاثیر این عوامل مخل و مخرب بیرونی را افزایش نداده‌اند؟
یعنی چند درصد چاپخانه‌ها سیستم منسجم و کارآمد نگهداری یا بازاریابی دارند؟
آیا مدیریت بنگاه‌ها از همه جهت بی‌عیب و نقص است؟
آیا در بنگاهی شاهد اجرای مدیریت ریسک برای به حداقل رسیدن تاثیر این عوامل بیرونی و مخرب هستیم؟
به عقیده من به جای گلایه و شکوِه از نمایندگی‌ها و واردکنندگان ماشین‌آلات که اصل تمرکزشان بر فروش ماشین‌آلات و مواد اولیه بوده و هست، انجمنی تحت عنوان قطعه‌سازان صنایع چاپ کشور را شکل دهیم و بخش عمده‌ای از نیاز صنعت را با استفاده از توان قطعه‌سازان داخلی و استفاده از نوآوران این رشته تامین کنیم و بخش باقیمانده که در توان آنها نیست، با واردات مستقیم عرضه شود.
البته انکار نمی‌کنیم که وظیفه واردکننده، تامین قطعات و پشتیانی است اما نه با شرایطی که امروزه حجم عمده‌ای از همان واردات اندک نمایندگی‌ها به‌طور غیررسمی است و از طرفی دیگر عمده نیاز چاپخانه‌ها، قطعات ماشین‌آلات قدیمی و فرسوده است که شاید تولید آنها متوقف شده است و چاره‌ای جز تامین آنها از طریق تولیدکنندگانی که به زعم ما غیراصلی تولید می‌کنند، نیست.
