سرمایه و ماشین‌آلات دو رکن اساسی تولید است که با رکن دیگر یعنی نیروی کار تکمیل می‌شود، در واقع کیفیت و راندمان تولید و کارآمدی هر کارخانه و کارگاهی بیش از هر چیز به نیروی انسانی آن وابسته است.
چنانچه کارکنان یک مجموعه تولیدی سازماندهی بهتری داشته و‌آموزش لازم را دیده باشند و در عین حال در محیطی کم‌تنش و با ثبات مشغول کار باشند، راندمان بالاتر و کیفیت بهتر محصول تضمین می‌شود.
نقش نیروی انسانی در صنعت چاپ شاید از بسیاری صنایع دیگر بارزتر باشد. زیرا عامل انسانی، تجربه، دقت و احساس مسؤلیت اپراتور و ناظر در این رشته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین کارکنان چاپخانه‌ها (یعنی دست‌اندرکاران مراحل مختلف پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ) نقشی تعیین کننده در موفقیت و توسعه و پیشرفت چاپخانه دارند.
شرکت افست (سهامی عام) یکی از موفق‌ترین واحدهای صنعت چاپ کشور است. که از نظر نیروی انسانی، فضا، ظرفیت ماشین‌آلات و سابقه نیز منحصر به فرد به شمار می‌آید. بیایید به این چاپخانه بزرگ سری بزنیم و از زبان مدیرعامل و چندتن از مدیران بخش‌های مختلف با امکانات رفاهی کارگران و کارکنان شرکت آشنا شویم.
طبقه بندی مشاغل، پاداش و ترفیع
خانم میترا نعمت‌اللهی، رئیس کارگزینی شرکت افست، تعداد کارکنان در همه بخش‌های شرکت را ۴۳۴ نفر اعلام می‌کند و می‌گوید «از این تعداد، ۴۱۴ نفر مرد و ۲۰ نفر زن هستند که با توجه به گستردگی و تخصصی بودن فعالیت‌های شرکت (چه در بخش سفارشات و بازرگانی و مالی و چه دربخش تولید، مسؤولان از تجربه و تخصص کافی برخوردارند و شرایط مناسبی برای انتقال تجربه و کسب و مهارت شغلی کارکنان فراهم است.
با نظر آقای گلدانساز، نظام پاداش و ترفیع کارکنان در شرکت به‌گونه‌ای طراحی شده است که رشد همه جانبه شرکت با ترفیع کارکنان تناسب داشته باشد. در هر واحد سازمان و هر پست سازمانی یک جدول داریم، مثلاً در واحد اداری، سه نوع شغل داریم؛ کارمند اداری، کارمند دفتری و متصدی خدمات. پرسنل با هر گروهی که وارد می‌شود، باتوجه به مدرک تحصیلی، سابقه و پیشنهاد مافوق، و تأیید کمیته طبقه‌بندی مشاغل و نهایتا مدیرعامل می‌تواند ترفیع بگیرد. این ملاک‌ها برای کارکنان شناخته شده است، بنابراین انگیزه‌ای برای ارتقای تحصیلات و رعایت مقررات سازمانی و همکاری در انجام کارها را فراهم می‌آورد.»
نعمت‌اللهی یادآور می‌شود که مدیریت شرکت، پرسنل علاقمند را برای کسب تحصیلات تخصصی چاپ کمک کرده است و با برگزاری دوره کاردانی چاپ و نشر در محل شرکت، حدود ۶۰ نفر از پرسنل مدرک کاردانی دریافت کردند که هم در ترفیع آنها مؤثر بود و هم در رشد کمی و کیفی تولید.
وی در ادامه به طبقه‌بندی مشاغل کارکنان افست می‌پردازد و می‌گوید «در طرح طبقه‌بندی مشاغل، کارکنان عنوان پست و شغل نداشتند. از سال ۹۵ براساس طرح طبقه‌بندی جدید همه شغل‌ها دسته‌بندی شد و هرکس براساس، ماهیت کار خود، پست و شغل گرفت.
رئیس کارگزینی در مورد پاداش کارکنان می‌گوید: «چند نوبت پاداش در سال پرداخت می‌شود از جمله، شهریورماه هر سال در پایان تولید کتاب درسی پس از برگزاری مجمع عمومی، پاداش بهره‌وری پرداخت‌های موردی دیگر که به کل کارکنان، پاداش پرداخت می‌شود و ایشان دقت خاصی روی مسایل رفاهی کارکنان دارند.»
ایمنی و سلامت دغدغه اصلی مدیریت
حسن برآبادی، بهداشت‌یار شرکت افست، می‌گوید «مرکز بهداشت شرکت، از سال ۶۵ فعال بوده ولی در چند سال اخیر امکانات و خدمات آن بهتر شده است. این مرکز برخوردار از حضور پزشک و بهیار مقیم و دراختیار داشتن آمبولانس همیشه آماده، موجب دلگرمی و اطمینان کارکنان برای پیگیری امور درمانی و رسیدگی به آنها در صورت بروز حوادث است.»
وی در توضیح بیشتر می‌گوید: «هر سال معاینات دوره‌ای سالانه براساس دستورالعمل وزارت بهداشت برای همه کارکنان شرکت صورت می‌گیرد. توسط آزمایشگاه طرف قرارداد از کارکنان نمونه خون دریافت می‌شود. علاوه بر آزمایش‌های روتین، همکاران مرد بالای ۴۰ سال آزمایش پروستات هم می‌دهند. نتایج را پزشک شرکت، بررسی می‌کند و در صورت ضرورت، بعضی افراد را با دقت بیشتر معاینه و اگر لازم باشد به مراکز درمانی ارجاع می‌دهد.» وی یادآور می‌شود که معاینات بدو استخدام، کامل‌ترند و علاوه بر آزمایش‌های روتین، آزمایش‌های کبدی، کم‌خونی، کلیه، هپاتیت، همچنین عکس ریه، عکس ستون فقرات و بینایی سنجی و شنوایی سنجی را هم شامل می‌شود.
شرکت به منظور بالا بردن اطلاعات عمومی سلامت و اصلاح سبک زندگی کلاس‌های آموزشی یک روزه با دعوت از پزشکان و کارشناسان برگزار می‌کند مانند آموزش بیماران دیابتی و کلاس ارگونومی علاوه بر این، مهندس بهداشت داریم که شرایط محیط کار را از نظر ایمنی و بهداشتی تحت نظر دارد و توصیه‌های لازم را ارایه می‌دهد.
وی همکاران مرکز بهداشت را چنین معرفی می‌کند:
«دکتر آریایی نژاد، روزهای زوج در شرکت هستند و سه‌شنبه‌ها دکتر ناصری نیا، متخصص طب کار در مرکز بهداشت حضور دارند.
حضور آقای محمد حسین بهمنی، کارشناس ارشد پرستاری، موجب می‌شود که بسیاری از کارهای پرستاری و درمانی سرپایی در مرکز انجام شود و آقایان محمدعلی حسین‌نژاد و امیرعلی واحدی دوره‌های کمک‌های اولیه را گذرانده‌ان و به نوبت، ۲۴ ساعته در مرکز حضور دارند، با در اختیار داشتن آمبولانس تویوتا، آمادگی دارند که حادثه دیدگان و بیماران احتمالی را تا بیمارستان همراهی کنند.
خانم فولادی هم در زمینه بیمه تکمیلی و پرداخت‌ها با ما همکاری دارند.
برآبادی می‌گوید: «کلیه کارکنان و افراد تحت تکفل آنها بیمه تکمیلی دارند که بابت آن ماهیانه تنها نفری ۸ تا ۱۰ هزار تومان می‌پردازند و ما بقی حدود ۳۰ هزار تومان را شرکت پرداخت می‌کند.
کارکنان شرکت در هر ساعتی از شبانه‌روز که نیاز به خدمات درمانی داشته باشند، می‌توانند با کد رهگیری وارد سایت شوند و یکی از بیمارستان‌های طرف قرارداد را انتخاب و مراجعه کنند.»
وی می‌افزاید: «تقریباً همه بیمارستان‌های درجه یک، طرف قرارداد بیمه تکمیلی هستند.»
گفتنی است که مرکز بهداشت افست، ارایه مدارک به نماینده بیمه و پیگیری پرداخت‌ها را انجام می‌دهد و لازم نیست خود کارکنان برای دریافت حق بیمه، دوندگی کنند.
برآبادی، در ادامه برخی مزایای دیگر بیمه تکمیلی شرکت را برمی‌شمرد: «بیماری‌های خاص صد در صد تحت پوشش هستند و برای زایمان تا سقف ۴ میلیون کمک هزینه داده می‌شود.
وی به بخش دیگری از وظایف مرکز بهداشت شرکت اشاره می‌کند که به نظارت بر بهداشت محیط و کارکنان آشپزخانه و نیز کنترل سالم بودن گوشت و مواد مصرفی است.
بفرمایید ناهار
خانم شبنم رفعتی، کارشناس تغذیه و مسئول نظارت بر برنامه و غذایی و کیفیت غذای رستوران می‌گوید: «برنامه غذایی یک ماهه با اولویت تأمین غذای سالم، ارزش غذایی بالا و پخت خوب تنظیم می‌شود. البته نظرخواهی از کارکنان نیز در برنامه غذایی مؤثر است و نظارت ما علاوه بر سلامت و کیفیت، طعم غذا را هم شامل می‌شود.
آقای گلدانساز تأکید دارند که یک وعده ناهار حتماً پروتئین موردنیاز روزانه کارکنان و دست‌کم ۵۰ درصد نیاز تغذیه‌ای کارکنان را تأمین کند، چون این وعده غذای اصلی آن‌هاست.
خانم رفعتی با تأکید برسلامت محور بودن برنامه غذایی می‌گوید گوشت قرمز را محدودتر و گوشت سفید را بیشتر در برنامه غذای گنجانده‌ایم که همه نوع گوشت به صورت گرم خریداری می‌شوند.
نظارت همه جانبه کیفیت گوشت در بدو ورود به آشپزخانه انجام می‌شود به این منظور نماینده بهداشت شرکت هنگام تحویل گوشت حضور می‌یابد و مهر دامپزشکی و نظافت ماشین حمل گوشت را بررسی می‌کند، حتی دقت می‌شود که یخچال کانتینر حمل گوشت، روشن بوده است یا نه. اگر اشکالی مشاهده شود، برگشت داده می‌شود.
فقط گوشت گرم وارد آشپزخانه می‌شود و با زدن تاریخ و شرایط خاص حداکثر ۱۵ روز در سردخانه‌های آشپزخانه نگهداری می‌شود.
دو سردخانه زیرصفر برای نگهداری گوشت و مرغ و ماهی و دو سردخانه بالای صفر برای سبزیجات و لبنیات داریم.
همه کارهای آشپزخانه به عهده پیمانکار است ولی ما به همه کارها نظارت می‌کنیم و دستورالعمل خاص خود را داریم. مثلاً شتسشوی سبزی‌ها باید در سه مرحله انجام شود.
حتی مرغوبیت برنجی که مصرف می‌شود، در قرارداد ما با پیمانکار ذکر شده که باید برنج ایرانی و از نوع هاشمی درجه یک یا طارم درجه یک باشد.
شرایط بهداشتی آشپزخانه هم دستورالعمل‌های سفت و سختی دارد که مرکز بهداشت بر آن نظارت دارد. کارکنان آشپزخانه هر ماه معاینه می‌شوند و باید کارت بهداشت داشته باشند. نظافت شخصی را از لحظه ورود تا لحظه سرو غذا رعایت کنند، لباس و کلاه مخصوص بپوشند، هنگام ورود به رستوران، باید کفش دیگری بپوشند و همگی آموزش‌های لازم را بگذرانند. در صورتی که در این موارد سهل‌انگاری شود، یا کیفیت موردنظر ما تأمین نشود، پیمانکار باید پرسنل خاصی را تغییر دهد. حتی یک بار سرآشپز را هم تغییر داده‌ایم.
سال گذشته آشپزخانه کاملاً نوسازی و اتاق استراحت و رختکن برای کارگران آشپزخانه ساخته شد که شرایط بهداشتی را بهتر تأمین می‌کند.
