نويسنده: کري شربورن
همه چاپکاران با عبارات CMYK که چاپ چهار رنگ است آشنا هستند ولي در دنياي امروزه که طيف و گاموت رنگ چاپ افزايش يافته است عبارات جديدي چون XCMYK، CMYKOVE، ECG و عبارات ديگر به دنياي چاپ راه يافتند. در مطلبي که مي‌خوانيد کري شربورن متخصص دنياي چاپ در مورد اين عبارت جديد توضيح مي‌دهد.
در چاپ چهار رنگ معمولي ،افست باشد، فلکسو و يا حتي ديجيتال روش استاندارد تاکنون CMYK بوده است بااين‌حال براي دستيابي به رنگ‌هاي اسپات تکي و مرکب‌هاي پانتون استفاده مي‌کردند که هزينه بيشتري به آنها تحميل مي‌کرد. اين هزينه‌ها شامل مرکب، نيروي کار متخصص براي ترکيب رنگ‌ها و مديريت رنگ‌ها، استفاده از پليت‌هاي بيشتر، افزايش زمان آماده‌سازي و تميز کردن ماشين براي انجام کار جديد بود. آيا راحت‌تر نيست با استفاده از مرکب‌هاي استاندارد به اين رنگ‌ها رسيد؟ در اين صورت تعويض کار سريع‌تر انجام‌شده و از ميزان انبار کردن مرکب و استفاده از پليت بيشتر نيز پرهيز مي‌شود. اين موارد بخشي از مزاياي استفاده از مرکب‌هاي استاندارد است.
دفترچه راهنماي رنگ‌هاي پانتون
در سال ۲۰۱۵ شرکت پانتون دفتر راهنماي گاموت گسترده مجموعه رنگ‌هاي PLUS Series را ارائه کرد. در اين کتابچه راهنما، راهنماي رنگ و فرمول ۱۷۲۹ رنگ مجموعه PLUS Series که در فرايند چاپ ۷ رنگ مورداستفاده قرار مي‌گيرند، توضيح داده شده بود. البته اگر با دقت اين کتابچه راهنما را موردمطالعه قرار دهيد براي ساخت اين‌همه رنگ تنها از سه رنگ اصلي استفاده شده است. پانتون ادعا مي‌کند با اضافه کردن رنگ‌هاي پرتغالي، سبز و بنفش به مرکب‌هاي CMYK معمولي مي‌توان ۹۰ درصد از رنگ‌هاي تن پلات در سيستم انطباق رنگ پانتون
(Pantone Matchnig System) دست يافت. با اين کار پانتون در تلاش براي استانداردسازي فرمولاسيون مجموعه مرکب‌هاي سيستم چاپ هفت‌رنگ بود. سيستم رنگ XCMYK از طرف سازمان استاندارد آمريکايي Idealliance.ارايه شده است.
در سال ۲۰۱۶ شرکت استانداردسازي و پژوهشي Idealliance يک سيستم رنگ جديد به نام XCMYK ارائه کرد. اين سيستم رويکرد جديدي براي چاپ باگاموت رنگ وسيع‌تر بود.
روش چاپ XCMYK گاموت و طيف رنگ بيشتري از چاپ استاندارد ۴ رنگ ارائه مي‌کند. حتي چاپکاران ديجيتال مي‌توانند با استفاده از پروفايل‌هاي ICC سيستم رنگ XCMYK را شبيه‌سازي کنند. براي اين کار سيستم چاپي آنها بايد گاموت رنگ برابر يا بزرگ‌تر از CMYK داشته باشد.
Idealliance مي‌گويد: مجموعه داده‌ها و اطلاعات و پروفايل‌هاي XCMYK مي‌توانند طيف رنگ گسترده‌تري از استاندارد رنگ GARCOL که درحال‌حاضر به‌عنوان استاندارد رنگ چاپ باکيفيت به شمار مي‌آيد، ارائه کنند. پروفايل XCMYK را مي‌توان مستقيما در سيستم ورودي رايانه‌اي وريپ ماشين‌آلات چاپ، پروفايل‌ها و ديگر تجهيزات استفاده کرد. اين پروفايل‌ها را مي‌توان در ماشين‌آلات چاپ چهار رنگ سنتي و انواع ماشين‌آلات چاپ ديجيتال براي توليد يک فضاي رنگي گسترده‌تر از فضاي چاپ معمولي استفاده کرد. عصاره و جانمايه اين سيستم جديد را مي‌توان در يک جمله خلاصه کرد، مرکب بيشتر يعني رنگ بيشتر. سيستم XCMYK يک راه آسان براي توليد رنگ‌هاي اشباع‌شده‌تر و بهتر از سيستم GRACOL است. تنها کافي است گردش کار به‌دقت کنترل‌شده و کيفيت برتر نيز مدنظر چاپکار باشد. مرکب‌هاي CMYK سازگار با استاندارد ISO 12647-2 را مي‌توان با لايه‌هاي ضخيم‌تر براي دستيابي به طيف رنگ گسترده‌تر استفاده کرد.
يکي از مهم‌ترين مزاياي XCMYK اين است که به‌راحتي از آن مي‌توان در ماشين افست چهار رنگ موجود استفاده کرد. درصورتي‌که در چاپ ۷ رنگ CMYK/OGV به ماشين ۷ رنگ به بالا نياز است.
اين توضيحات مختصر تا حدي مي‌تواند شما را با اين سيستم آشنا کند. براي جزئيات بيشتر
مي‌توانيـد به سايت Idealliance به آدرسwww.Idealliance.org/XCMYK مراجعه کنيد.
چاپ با استفاده از پالت رنگ ثابت
عبارت چاپ با استفاده از پالت رنگ ثابت (Fixed Color Palette Printing) يعني استفاده از مجموعه‌اي از مرکب‌هاي مشخص براي دستيابي به بيشترين تعداد رنگ تکي (spot) ممکن.
اين عبارت در حقيقت يک عبارت فراگير است که هم شامل گاموت گسترده‌اي رنگ که توسط پانتون تعريف‌شده مي‌شود و هم XCMYK.
اين عبارت شامل چاپ ۴ رنگ معمولي که از رنگ‌هاي ثابت استفاده مي‌کند، مي‌شود. البته چاپ چهار رنگ نمي‌تواند تاثير بهتري که رنگ‌هاي پانتون و دو روش ديگر دارند،ايجاد کند.
البته چاپ با پالت رنگ‌هاي ثابت نشان داده که مي‌توان در هزينه‌ها و زمان چاپ شرکت‌هايي که از اين سيستم استفاده مي‌کنند صرفه‌جويي به عمل آورد و درعين‌حال از کيفيت کار به‌هيچ‌وجه کم نکرد. اين مزايا درحالي‌که تيراژ‌ها و تنوع کارهاي چاپي رو به افزايش است اهميت ويژه‌اي پيدا مي‌کنند. يکي ديگر از مزاياي چاپ با پالت رنگ‌هاي ثابت قابليت چاپ کارهاي فراوان روي يک ورق (gang printing) است. حتي اگر تفاوت رنگ بين رنگ‌هاي موجود برندها روي يک ورق زياد باشد. اين ويژگي باعث مي‌شود تا در زمان چاپ و استفاده از سطوح چاپ‌پذير گران‌قيمت صرفه‌جويي به عمل آيد.
درحالي‌که برندها و تبديل‌کاران در آمريکاي شمالي به مزاياي چاپ با پالت رنگ ثابت هر چه بيشتر پي مي‌برند، چاپکاران اروپايي نيز به تجربه‌اندوزي با اين سيستم رنگ تمايل پيدا کرده‌اند. بسياري از برندهاي معروف به چاپکاران خود فشار مي‌آورند تا از اين سيستم استفاده کنند و درعين‌حال مايل نيستند در مورد اين استراتژي خود آشکارا صحبت کنند. ولي همين امر که آنها معتقدند استفاده از اين سيستم استراتژي مناسبي است که باعث مي‌شود از رقبا پيشي بگيرند و درعين‌حال مايل نيستند رمز و راز آن را آشکار کنند خود گواه ارزش اين سيستم جديد است.
چند تبديل‌کار عمده در آمريکا اکنون از اين سيستم براي چاپ کارهاي مشتريان خود استفاده مي‌کنند. يکي از آنها تمام‌کارهاي خود را با استفاده از اين سيستم انجام مي‌دهد ولي حاضر نيست در اين مورد تبليغ کند.
يکي از شرکت‌هاي چاپي در انگليس به من گفت که کليه پيشرفت‌هاي چاپي در پنج سال اخير ازجمله کليشه‌هاي HD، نورد‌هاي انيلوکس و کنترل فشار سيلندر باعث شده تا سيستم چاپ با پالت رنگ‌هاي ثابت طرفداران بيشتري پيدا کند. از سوي ديگر توسعه چاپ ديجيتال چاپکاران سنتي را مجبور کرده که سراغ فرايندهاي چاپي ديگري نظير فلکسو بروند. در انگليس اين سيستم هنوز به يک استاندارد تبديل نشده است. هرکسي راه و روش ويژه خود را براي ارائه چاپ با کيفيت دارد و استانداردسازي چاپ فلکسو کار آساني نيست. ما همواره در تلاشيم با استفاده از اعداد و ارقام چاپ کنيم و پالت ثابت رنگ يک راه طبيعي براي انجام اين کار است.
به نظر مي‌رسد هنوز بايد کارهاي زيادي انجام شود تا سيستم پالت رنگ ثابت به يک روش فراگير تبديل شود ابتدا بايد چاپکار مطمئن باشد که مجموعه مرکب‌هاي مناسب را در اختيار دارد. سپس تنظيم ماشين به‌ويژه هنگامي‌که چاپ ۷ رنگ مدنظر است بايد به‌دقت انجام شود. تنظيمات دقيق ديگري نيز بايد در مرحله پيش از چاپ و در ماشين‌خانه بايد انجام شود. مشتري نيز بايد بخشي از کل فرايند باشد ولي اگر همه اين کار به‌درستي انجام شود چاپ با استفاده از پالت رنگ ثابت مزاياي فراواني به ارمغان خواهد آورد. چاپخانه‌داري در آمريکا به من گفت که ماشين ۷ رنگ ما با مرکب‌هاي سايان، ماژنتا، زرد و مشکي به‌علاوه نارنجي، سبز و بنفش کار مي‌کند. ما به‌جاي سيستم ترام‌گزاري معمولي از اسفوکاستيک (FM) استفاده مي‌کنيم تا تصوير چاپ‌شده هرچه جذاب‌تر به نظر برسد. با استفاده از رنگ‌هاي ويژه مي‌توان ليبل‌ها را روي ورق ترکيبي چاپ کرد و از اين طريق به چاپ با تيراژ کمتر، سرعت بيشتر و حجم انبار کمتر براي ذخيره مرکب دست پيدا کرد.
پس چرا اين سيستم‌هاي رنگ
فراگير نمي‌شوند؟
پرسش خوبي است. خب بايد گفت در صنعت چاپ همواره اين‌گونه بوده است. تقاضا ابتدا از سوي برندها مطرح مي‌شود. اگر تقاضايي وجود نداشته باشد چاپکاران سراغ آن نمي‌روند. از بيرون که به اين قضيه نگاه مي‌کنيم به نظر مي‌رسد يک چاپکار بسته‌بندي يا تبديل‌کار مي‌تواند يک برند را با استفاده از رنگ‌هاي تکي (اسپات) چاپ کند و يا اينکه همان کار با استفاده از سيستم پالت رنگ ثابت چاپ کرده و در زمان و هزينه صرفه‌جويي کند. سپس صاحب برند را متقاعد کند که روش دوم مزاياي بيشتري دارد.
ولي براي انجام تغييرات در هر صنعتي هم خريدار و هم فروشنده ابتدا بايد يک فرايند آموزشي را پشت سر بگذارند. چاپکاران و تبديل‌کاران شايد انگيزه لازم براي تبليغ در مورد فرايندي که هزينه‌ها را کاهش داده و درنهايت باعث کم شدن درآمد آنها مي‌شود را نداشته باشند. صاحبان برند نيز اسير رنگ‌هاي تکي خود بوده و مايل به تغيير نيستند. ولي در طول زمان اين تغيير فرايند به همه تحميل خواهد شد.
با استقبال برندها و چاپکاران از مزاياي اين سيستم‌هاي جديد بازار نيز به آنها روي خود نشان خواهد داد. ما در گذشته نيز شاهد تغييرات تکنولوژيکي فراوان در صنعت چاپ بوديم و کساني که به تغييرات تن ندادند ديگر در ميان ما نيستند تا داستان خود را تعريف کنند. واضح است که اين تغييرات يک‌شبِ رخ نخواهد داد. از سوي ديگر اين سيستم‌هاي جديد براي همه کارهاي چاپي مناسب نيستند. ما سال‌ها است در مورد سيستم‌هاي جديد رنگ صحبت کرده‌ايم. هگزاکروم را يادتان هست؟ روش هگزاکروم يک فرايند چاپ CMYKOG (چهار رنگ اصلي به‌علاوه نارنجي و سبز) بود که توسط شرکت پانتون تبليغ مي‌شد. پانتون اين سيستم را در سال ۲۰۰۸ رها کرد ولي آنچه تغيير کرده پيشرفت‌هاي تکنولوژي از آن زمان تاکنون است که باعث مي‌شود رو آوردن به سيستم چاپ با پالت رنگ ثابت آسان‌تر باشد. راه‌حل‌هايي نيز از سوي شرکت اسکو و کداک ارائه‌شده که تبديل رنگ‌هاي تکي را به پالت‌هاي رنگ ثابت آسان مي‌کند. اين سيستم‌هاي نرم‌افزاري Equinox از اسکو و Spotless از کداک هستند. طراحان از رنگ‌هاي تکي در کارهاي خود استفاده مي‌کنند و تبديل اين رنگ‌ها در مرحله پيش از چاپ توسط چاپکاران و تبديل‌کاران انجام مي‌شود خبر خوب اين است که شرکت‌هاي چون پانتون، کداک، آساهي،اسکو، ايکس رايت و ديگران تکنولوژي‌هاي جديد را وارد بازار کرده‌اند که باعث مي‌شود استفاده از چاپ با پالت رنگ ثابت آسان‌تر انجام شود. در حوزه چاپ ديجيتال امروزه تعداد زيادي از چاپکاران از ماشين‌هاي پنج رنگ يا بيشتر استفاده مي‌کنند و از اين طريق گاموت رنگ‌هاي مورداستفاده خود را بيشتر کرده و فشار بيشتري بر چاپکاران افست وارد آورده‌اند. به‌عنوان يک ناظر بيرون از دنياي چاپ توضيحاتي که در اين مطلب آورده‌ام بسيار ساده بودند ولي از ديدگاه تجاري، توليد و زيست‌محيطي اين سيستم‌هاي جديد دست‌کم براي من بسيار منطقي به نظر مي‌رسيد.
