امین کاووسی
مدیر چاپ پارسیان برچسب
بین انواع لیبلهایی که مردم در زندگی روزمره با آن سرو کار دارند، لیبل میوه، شاید کوچکترین باشد.
اما این برچسب فسقلی، کلی نکتههای فنی و مهندسی و نیز بهداشتی دارد. چندین استاندارد برای آن تدوین شده و اجرای آن کلی تجربه و دید کارشناسی لازم دارد. برای پرسیدن بعضی پرسشهای عمومی و تخصصی درباره لیبل میوه سراغ امین کاووسی مدیر چاپ پارسیان برچسب میرویم که سالهاست به طور تخصصی درگیر چاپ این لیبلهای مینیاتوری است.
چسب لیبل میوه از چه نوعی است؟ چه نوع چسبی نباید استفاده شود؟ و چگونه تشخیص داده میشود؟
همانطور که ذکر شد برچسب های میوه باید از استاندارد بسته بندی مواد غذایی تبعیت کنند، در مورد چسب استفاده شده در محصولات پشت چسبداری که جهت تولید برچسب میوه استفاده می شود باید متذکر شد که چسب مورد نظر باید استاندارد FDA برای تماس مستقیم با میوه را داشته باشد. در ترکیب این نوع چسب ها از مواد شیمیایی و مضر کمتری استفاده شده و در کل به نحوی فرموله شدهاند که مهاجرت به سطح میوه نداشته باشند. به طور خاص می توان گفت استفاده از چسب های پایه حلال جهت بسته بندی مواد غذایی ممنوع و بسیار خطرناک است، عمدتا برچسبهای هات ملت خاصی جهت برچسب های بسته بندی مواد غذایی توصیه میشوند.
متاسفانه نوع چسب استفاده شده برای مردم عادی قابل تشخیص نیست و این موضوع باید درمبادی ورودی کشور در مورد میوه های وارداتی و پایش های میدانی در مورد تولیدات داخلی، توسط گمرک،اداره استاندارد و اتحادیه ها و سایر سازمان های مسئول مورد بازرسی قرار گیرد.
چه استانداردها و دستورالعملهای بهداشتی برای چسب و خواص لیبل میوه وجود دارد و کی کنترل میکند؟
همان طور که گفته شد استانداردهای FDA جهت بسته بندی مواد غذایی بالاخص میوه که در تماس مستقیم با برچسب است، کاملا شفاف است. اینکه در کشور ما بررسی و کنترلی روی آن انجام شود بنده مطلع نیستم ولی با توجه به تولیدات داخلی بعید می دانم که حتی اطلاعی از اهمیت این موضوع هم داشته باشند.
طراحان لیبل میوه باید چه نکاتی را از نظر رنگ و طرح و قالبسازی و دایکات آن رعایت کنند؟
در طراحی لیبل میوه شکل لیبل در نحوه چسباندن و ماندگاری آن روی سطح میوه نقش بسیار مهمی دارد و باید از خطوط منحنی زیاد در طراحی آن استفاده شود، ضمنا به نظر بنده سادگی طراحی در برند سازی میوه موثرتر است، به عبارت دیگر استفاده کمتر از خطوط تیز و شکسته و استفاده از تعداد رنگهای کمتر برای طراحی میوه مناسب تر است.
آیا لیبلها به صورت دستی روی میوهها چسبانده میشوند یا ماشینی(هرکدام تقریباً چند درصد)؟
چسباندن برچسب میوه به هر دو صورت دستی و اتوماتیک انجام می شود،البته در حالت دستی نیز از دستگاه های کوچک دستی(مانند لیبل چسبان های تفنگی)استفاده می شود ولی قطعا در سورتینگ های بزرگ که حجم زیادی از میوه باید در حداقل زمان آماده سازی شود، باید از دستگاه های بزرگ اتوماتیک استفاده کرد.
آیا سفارشدهندگان و مشتریان از استانداردهای لیبل میوه آگاه هستند و درخواست تأییدیه خاص چسب و مرکب دارند؟
با توجه به اینکه اکثر سفارش دهندگان در این حوزه متخصص هستند، کمی ساده لوحانه به نظر می رسد اگر تصور کنیم از استانداردهای چسب، مرکب و حتی جعبه، سلفون وسایر موادی که در بسته بندی میوه استفاده میشود، بی خبر باشند ولی بهشخصه تا به حال با موردی برخورد نداشتهام که درخواست استاندارد چسب و مرکب را داشته باشند، بلکه برعکس(در مجموعه خودمان) به دلیل استفاده از موارد استاندارد ـ که قطعا موجب افزایش قیمت محصول میشود ـ بسیاری از سهم بازار خود را به سود برچسبهای غیر استاندارد و ارزانتر، از دست دادهایم. خودم به عنوان یکی از تولید کنندگان برچسب در ایران، هنگام خرید میوه با توجه به شناختی که از نوع برچسب آن دارم خرید می کنم.
آیا لیبلهای میوههای خارجی(وارداتی مثل موز) در ایران چاپ میشوند؟
بیشتر میوه های وارداتی با لیبل وارد می شوند، البته آمار دقیق را باید از گمرک و اتحادیه مربوطه کسب کرد.
آیا میتوان گفت برای مثلاً یک تُن پرتقال یا موز یا کیوی و غیره چه تعداد لیبل نیاز است؟
با محاسبه وزن تعداد واحد هر میوه و تقسیم یک کیلو بر آن عدد به طور تقریبی قابل محاسبه است، مثلا هر ۵-۴ عدد پرتقال یک کیلو می شود و یک تن پرتقال حدود ۵۰۰۰ عدد لیبل نیاز دارد.
معمولاً تیراژ لیبلهای میوه چند تاست؟(چه تعداد فرم یا چه تعداد قطعه لیبل)؟
تیراژ لیبل میوه از حداقل یک میلیون عدد به ازاء هر فرم شروع میشود و تا مقادیر بالاتر متغیر است.
بیشترین هزینه در تهیه لیبل میوه مربوط به مواد مصرفی است یا هزینه چاپ یا قالبسازی؟
تولید برچسب میوه نسبت به سایر برچسب ها در قسمت دایکات، برش و بسته بندی باتوجه به کوچکی ابعاد آن هزینهبر هستند و البته هزینه اولیه قالب سازی آن ها نسبت به سایر موارد گران تر تمام میشود.
این لیبل نقلی در بازاریابی و فروش چه نقشی دارد؟
در کل مبلغ هزینه شده برای لیبل میوه ارزان ترین و کوچک ترین جزء از اقلام بسته بندی میوه محسوب میشود که در بسیاری موارد هم تولید کنندگان تمایلی به استفاده از آن ندارند در حالی که سهم ناچیزی از قیمت تمام شده میوه بسته بندی شده را داراست و در عین حال از تاثیرگذاری قابل ملاحظه ای در برندسازی و فروش میوه در بلند مدت برخوردار است و به این دلیل است که تولیدکنندگان معتبر که سابقه استفاده از برچسب را دارند هیچگاه حاضر به حذف آن نیستند. امیدوارم سفارش دهندگان لزوم استفاده از برچسب های میوه با چسب و مرکب استاندارد را حتی در شرایطی که قانون بازدارندهای وجود ندارد، به لحاظ اخلاقی مد نظر قرار دهند و رعایت کنند.