محسن واضحی
مشاوره حوزه چاپ و بسته‌بندی
تبادل داده‌های فنی خرید بین خریدار و فروشنده (Technical Data Sheet) که به اختصار TDS نامیده می شود، جزیی از الزامات خرید است. سازندگان کالاها برای تولید محصولات خود نیازمند تامین صدها قلم مواد اولیه هستند که می بایست ضمن شناخت کافی از ویژگی های فنی آنها (و تاثیری که هر کدام از آنها بر تولید یک محصول می گذارد)، مشخصه‌‌های فنی مربوط به آنها را با تامین‌کنندگان موردنظر خود در میان بگذارند. تامین‌کنندگان نیز در صورت درخواست مشتری، باید بتوانند مشخصات فنی کالای تولیدی خود را در اختیار خریداران بگذارند. امروزه در دنیا داد و ستد این اطلاعات بین خریدار و فروشنده امری رایج و حتی پیش پا افتاده است و در نخستین مذاکرات بین خریدار و فروشنده بین آنها رد و بدل می شود. ملزومات بسته بندی یک محصول از جمله کارتن نیز از این قائده مستثنی نیست، بنابراین برای تامین انواع ملزومات بسته بندی که در تولید یک محصول بکار می رود نیازمند دانستن داده‌های فنی موردنیاز برای تولید و مصرف آن هستیم. ماموریت اصلی کارتن های بسته بندی محافظت از محصول و جلوگیری از وارد شدن هرگونه آسیب به محصول در زنجیره تامین تا رسیدن به دست مصرف کننده نهایی است.
در ایران طی دو، سه سال اخیر بخش اعظم کاغذ مصرفی در تولید انواع ورق‌های کارتن بسته‌بندی خوشبختانه در داخل کشور تولید می شود، اما تبادل داده‌های فنی بین خریداران کارتن و فروشندگان آن هنوز متداول نیست. یعنی اکثر خریداران، برآوردی از داده‌های کارتن مورد نیاز برای بسته بندی محصول تولیدی شان ندارند، در نتیجه نمی‌توانند داده‌ای به تامین‌کننده ارائه کنند. در مقابل، بسیاری از تولیدکنندگان کارتن نیز قادر به ارائه مستنداتی از آنالیز کیفی تولیدات خود و نتیجه آزمون‌های مربوط به مشتریان نیستند. در نتیجه واحدهای کنترل کیفیت در بسیاری از واحدهای تولیدی برای کنترل کیفیت کارتن های مورد نیازشان شناسنامه فنی ندارند، بنابراین امکان دقیقی برای مقایسه بین کالای وارده به انبار و آنچه در واقع می بایست وارد می‌شده، ندارند.
نتیجه این می‌شود که معضل کیفیت نامناسب کارتن خود را در جای پرهزینه‌ای نشان می‌دهد. محصول نهایی در حین زنجیره توزیع از ناحیه کیفیت نامناسب کارتن بسته بندی آن آسیب می بیند و منجر به وارد آمدن خسارات ریز و درشت به محصول نهایی و اعتبار و نام شرکت می شود.
تست‌های مهم کارتن
در پایان برخی از تست‌های مهم اندازه‌گیری کیفیت کارتن و ورق‌های چندلایه معرفی می شوند. برای هر یک از کارتن هایی که مشتری خریداری می کند نتایج شاخص‌ها می‌بایست توسط تامین کننده به مشتری ارائه شود:
شاخص BCT ( Box Compression Test): مقاومت فشاری به کارتن
شاخص ECT (Edge Compression Test): مقاومت لبه
شاخص FCT ( Flat Crush Test ): مقاومت پایداری ساختار کارتن
شاخص COBB : میزان جذب رطوبت کارتن( و کاغذ)
شاخص Burst: مقاومت در برابر پارگی
صادر کنندگان انواع محصولات کشاورزی در ایران و دیگر تولیدکنندگان محصولات سردخانه‌ای و یا مواد غذایی که نیازمند نگهداری در زنجیره سرد هستند، از کیفیت نامناسب کارتن‌های بسته‌بندی خسارات زیادی دیده و گله‌مند هستند. امید می‌رود صنعت کارتن کشور نسبت به رفع دغدغه های صادرکنندگان که رکنی مهم در گشودن گره مشکلات بنیادین اقتصادی کشور به شمار می‌آید، گامی موثرتر بردارد.
