هدف اين مقاله بررسي اثرات مطابقت ERP (برنامه‌ريزي منابع سازمان) در صنعت چاپ در جهت توسعه مفاهيم اقتصادي کشور پاکستان با مطالعه روي پنج چاپخانه بزرگ است. همچنين يافتن موارد جديد در صنعت چاپ و کشف مزيت‌هايي که ERP ميتواند براي صنعت چاپ داشته باشد جزء اهداف اين مقاله است. احتمالا به دليل شباهت محيط چاپخانه‌هاي ما با کشور پاکستان، اين متدولوژي بتواند در چاپخانه‌هاي ايران نيز سازگار باشد. هدف يافتن جزئيات جديد ERP در صنعت چاپ و کشف مزيت‌هاي آن است. در اين تحقيق سعي شده است فوايد مرتبط با ERP در صنعت چاپ و دلايل آن بررسي شود. براي جمع‌آوري دادهها از چاپخانه‌هاي منتخب در بخش چاپ کشور پاکستان از مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختار يافته استفاده شده است. تحقيق حاضر نشان مي‌دهد که همه ساختارهاي وظيفه‌اي موجود در ERP ميتواند در صنعت چاپ معرفي شود. همچنين اين تحقيق نشان مي‌دهد که فوايد برخي از نواحي ERP بايستي براي ذينفعان و سهامداران قابل فهم باشد. در بخش اول اين مقاله مفاهيم کلي ERP در صنعت چاپ توضيح داده شده و به طور خلاصه به وضعيت صنعت چاپ پاکستان اشاره شده است.
از آنجايي که هدف اين مقاله دستيابي به عوامل موثر بر بهينه‌سازي اجراي ERP در کشور پاکستان است، يک ارزيابي از وضعيت موجودِ فناوري اطلاعات در شرکت‌هاي چاپي پاکستان انجام شد. يک ليست از ماژول‌هاي ERP که بايستي اولويت‌بندي مي‌شدند تشخيص داده شد و تحليل فايده که ميتواند به واسطه اجراي ERP حاصل شود، صورت گرفت.
تلاش‌هاي اوليه براي بازسازي بزرگ‌ترين شرکت چاپي در کشور پاکستان با معرفي SAP(يک شرکت آلماني که مهم‌ترين محصول توليدي آن بسته نرم‌افزاري ERP است) صورت گرفت، اما به دليل عدم تخصص فني و حمايت‌هاي آموزشي شکست خورد. اين مقاله رويکردهاي موفق گسترش يافته در اجراي ERP را در ديگر صنايع و بخش‌ها به تصوير کشيده و به بررسي وسعت مطابقت آن در صنعت چاپ پرداخته است. براي مثال اينکه کدام ماژول‌ها بايستي براي يکپارچه‌سازي اولويت‌بندي شوند و چگونه مي‌توان اثر آنها را بهينه کرد، بررسي شده است.
يافته‌هاي تجربي اين تحقيق نشان مي‌دهد که چاپخانه‌هاي تحت مطالعه فرصت اين را دارند که به ERP به عنوان يک راه‌حل اساسي و مزيت رقابتي برتر در حوزه کسبوکار مربوط به خودشان بنگرند.
مفهوم ERP
مفهوم ERP ميتواند از جوانب مختلف بررسي شود. نخست اينکه ERP مانند يک محصول در قالب يک نرم‌افزار است. ثانيا ERP ميتواند به عنوان ابزاري براي نگاشت فرآيندهاي چندگانه و داده‌هاي شرکت و ايجاد ساختار يکپارچه و جامع لحاظ شود. چندين تعريف مختلف ولي مشابه براي ERP وجود دارد. آنچه در همه تعاريف ERP يکسان است، کلمه يکپارچگي است. ERP همه فرآيندها و کارکردهاي کسبوکار را يکپارچه مي‌کند و يک ديدگاه جامع درباره کل سازمان به‌دست مي‌دهد. اين امر از طريق رويکرد يک پايگاه داده منفرد به واسط ثبت داده‌هاي يکپارچه و حذف مطالب حشو و غيرضروري تسهيل شده است (شکل يک را ببينيد).
هدف ERP طراحي يک روش موثر است
ERP يک روش برنامه‌ريزي موثر براي کنترل همه منابع مورد نياز به منظور برآوردن سفارش مشتري در يک شرکت توليدي، توزيعي يا خدماتي است. سازمان‌هاي بزرگ انواع مختلفي از سيستم‌هاي اطلاعات را دارند که از وظايف، سطوح سازماني و فرآيند کسب و کاري متفاوتي حمايت مي‌کنند. اگر چه همه اين سيستم‌ها براي وظايف مختلف ساخته شده‌اند ولي مديران نيازي به اختصاص زمان زياد براي گردآوري دادهها ندارند و مي‌توانند يک تصوير کلي و جامع از عمليات سازماني را به‌دست آورند. در مواردي کارکنان فروش ممکن است به دليل عدم اطلاع از موجودي اقلام سفارش داده شده، قادر به گزارش به موقع سفارش گرفته شده نباشند. حتي ممکن است مشتريان سفارشات خود را پيگيري کنند ولي بخش توليد نتواند به آساني با بخش مالي به منظور برنامه‌ريزي جهت توليد جديد ارتباط برقرار کند.
ERP اين مسائل را با جمع‌آوري داده از طريق فرآيندهاي کليدي کسبوکار و مرتب‌سازي آنها در يک پايگاه داده جامع به منظور استفاده در همه بخش‌هاي کسبوکار برطرف مي‌کند. بنابراين مديران با اطلاعات جامع و به موقع براي هماهنگي عمليات روزانه کسبوکار و يک ديدگاه در سطح شرکتي مربوط به فرآيندهاي کسبوکار و جريان داده روبرو مي‌شوند.
راه‌حل‌هاي ERP به همراه تلاش براي حفظ شفافيت تکنولوژي براي کاربران از تکنولوژي براي بيان موضوعات کسبوکار استفاده مي‌کنند. کاربران نياز دارند تا بدانند چگونه مسائل کسبوکار عملياتي در دراز مدت ميتواند به طور موثر با تکنولوژي کاربرپسندي مانند ERP بيان شود.
اين‌گونه سيستم‌ها مي‌توانند مفاهيمي از ايجاد ارزش و ساختار هزينه در سطوح شرکتي را براي مديران ارشد فراهم کنند. سيستم ERP ميتواند به ايجاد يک سازمان مشتري محور يا تقاضا محور کمک کند. سيستم‌هاي سازماني که با نام ERP شناخته شده‌اند، سيستم‌هايي هستند که فرآيندهاي اصلي داخل سازمان را يكپارچه و هماهنگ مي‌کنند. سيستم‌هاي قديمي که بر اساس تکنولوژي اطلاعات منسوخ شده به‌کار مي‌روند با اين سيستم‌ها جايگزين مي‌شوند (شکل دو را ببينيد).
همچنين سيستم‌هاي سازماني مي‌توانند همه فرآيندهاي کليدي کسبوکار را به‌طور کامل در يک سيستم نرم‌افزاري که اجازه جريان يافتن يکپارچه دادهها را در سازمان مي‌دهد، يکپارچه کنند. اين سيستم‌ها ممکن است شامل تعامل با مشتريان و فروشندگان باشند (شکل سه را ببينيد).
چشم‌انداز سريع و موفق تحول سيستم عصبي شرکت‌هاي بزرگ، بازآموزي هزاران نفر از کارکنان و همچنين طراحي دوباره فرآيندهاي کسبوکار بنيادي به يکباره براي کسب‌وکارهايي که مجبور به ادامه طبق روال عادي هستند، دلهره‌آور است. هزينه سيستم‌هاي سازماني بسيار قابل ملاحظه و بالا هستند، در حالي‌که سود حاصل از به‌کارگيري آنها در شرايط سخت به‌ويژه در شروع يک پروژه سازماني بسيار مبهم و گنگ است؛ زيرا فوايد حاصل از به‌کارگيري اين سيستم بعد از تکميل و اجراي آن و کسب اطلاعات از عمليات کسبوکار که قبلا به آساني قابل دسترسي نبود، به‌دست مي‌آيد.
چرخه حيات نرم‌افزار ERP
شامل پنج قدم زير است:
۱.تحليل
۲.طراحي
۳.اجرا
۴.تست و اشکال‌زدايي
۵.مستندسازي
چرخه حيات معمول توسعه يک سيستم ERP شامل مراحل بيشتري از چرخه حيات يک نرم‌افزار عادي است. دليل اين امر آن است که ERP يک راه‌حل کسبوکار کاملا انعطاف‌پذير است، در حالي که راه‌حل‌هاي نرم‌افزاري محدودتر بوده و صرفا يک راه‌حل ثابت بر حسب نياز يک کسبوکار خاص به‌شمار مي‌روند. ERPدر شکل چهار نشان داده شده است. همان‌گونه که در شکل مي‌بينيد اجراي سيستم ERP يک فرآيند ده مرحلهاي است.
صنعت چاپ پاکستان
پتانسيل صادرات عظيم کاغذ و محصولات چاپي مانند يک گنج دست نخورده در پاکستان باقي مانده است. در طول اين سال‌ها، صنعت چاپ پاکستان به مرحلهاي از توسعه دست پيدا کرده است که به موجب آن ميتواند تمام نيازهاي کاغذ و چاپ بازار خود شامل شرکت‌هاي چند مليتي را فراهم کند. با توجه به مطالعه اخير، تقريبا ۱۵۰۰ چاپخانه در ابعاد مختلف در سراسر کشور پاکستان وجود دارد. اما تعجب‌آور است که عليرغم دارا بودن يک صنعت با پايه فني قوي، اين صنعت در پاکستان مورد غفلت قرار گرفته است و تاکنون هيچ پايگاه دادهاي از عملکرد اين حوزه در دسترس نيست. ماشين‌آلات چاپ در پاکستان معمولا از کشورهاي خارجي مانند آلمان و ژاپن وارد مي‌شوند. در صنعت چاپ پاکستان حتي امکان تحقيق و توسعه نيز وجود ندارد.
ناديده گرفتن اين صنعت در پاکستان به اين معني نيست که در نهايت هيچ رسانه چاپي در اين کشور وجود نخواهد داشت؛ زيرا که چاپ هرگز نمي‌تواند به‌طور کامل از بين برود. نوع چاپ و تکنولوژي پشت آن چيزي است که در اين بخش به آن خواهيم پرداخت. در سال‌هاي آينده در آمريکا ممکن است چاپ ديجيتال جايگزين چاپ افست شود. اما از آنجايي‌که پاکستان از اين حيث عقب مانده است، حداقل ۲۰ سال طول مي‌کشد تا چنين اتفاقي در آنجا رخ دهد.
صنعت چاپ پاکستان در مرحلهاي از بقا است که به موجب آن شرکت‌هاي کوچک قادر به رقابت با شرکت‌هاي بزرگ نخواهند بود. به‌دليل عدم پتانسيل سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي بزرگ و وارد کردن ماشين‌آلات گران‌قيمت، اين مساله به نوبه خود به کاهش قابل ملاحظه شرکت‌هاي چاپي کوچک مي‌انجامد. به اين دليل که شرکت‌هاي چاپي بزرگ با استفاده از ماشين‌آلات مطابق با آخرين پيشرفت‌هاي تکنولوژي، قادر خواهند بود همان محصولات را ارزانتر و سريع‌تر چاپ کرده و با بهترين کيفيت تحويل مشتري بدهند. با توجه به اين مسائل، فناوري اطلاعات بايستي به عنوان يک ابزار براي رقابت در بازار چاپ استفاده شود؛ خواه به عنوان نوآوري در روشهاي نوين باشد خواه به عنوان مديريت عمليات روزانه. صنعت چاپ کشور پاکستان در چند سال اخير تلاش‌هاي ستودني در واردات تکنولوژي انجام داده است. انجمن صنايع چاپ و هنرهاي گرافيکي پاکستان (PAPGAI) که نقش حمايتي مهمي در واردات اين کشور ايفا مي‌کند، سالانه نمايشگاه خود را در شهر کراچي (پايتخت صنعتي پاکستان) برگزار مي‌کند؛ جايي که تمام شرکت‌هاي چاپي از سراسر پاکستان، ژاپن و چين تکنولوژي‌ها و روشهاي نوآورانه خود را به نمايش مي‌گذارد. اين نمايشگاه براي چاپخانه‌ها شانسي به‌وجود مي‌آورد که تکنولوژي‌هاي نوظهور براي حمايت از صنعت چاپ جهاني را کشف کنند.
ترجمه : عاطفه يعقوبي
