از آنجايي‌که با توسعه گسترده فناوري‌هاي ارتباطات الکترونيک، افراد خواندن کتاب‌هاي الکترونيکي را به خواندن کتاب‌هاي کاغذي ترجيح مي‌دهند، اما با مطالعه اين مطلب در‌مي‌يابيد که کودکان در اين مورد برعکس بزرگسالان عمل کرده و به خواندن کتاب‌هاي کاغذي علاقه بيشتري دارند.
اخيرا با خواندن مقاله‌اي شاد شدم که عنوانش اين چنين بود: ” کودکان در عمل خواندن کتاب‌هاي کاغذي را به صفحات نمايش ترجيح مي‌دهند.” اين مقاله برگرفته از روزنامه ” اخبار و مشاهدات” و توسط ترزا ولش نوشته شده بود. من در کار تبليغات چاپ هستم و حوزه فعاليتم ايجاب مي‌کند که از نظر اقتصادي علاقه زيادي به مطالب اين چنيني داشته باشم ولي موضوعي که باعث شد اين مطلب متفاوت‌تر از بقيه به نظر برسد اين بود که باورهاي مرا به چالش کشيد. در لحظاتي که بدبينانه به قضايا نگاه مي‌کردم، تصورم اين بود که در آينده‌اي نه چندان دور، وقتي کودکان امروزي بزرگ شوند، صنعت چاپ از بين خواهد رفت. فکر مي‌کردم آنها کتاب‌هاي الکترونيکي را به کتاب‌هاي چاپي ترجيح خواهند داد. البته شايد اين فکر خيلي درست نبود. در اينجا به موارد مهم اين مقاله اشاره مي‌کنيم ( بسيار کوتاه است اما اطلاعات متقاعد کننده‌اي به ما مي‌دهد)
۱- کودکاني که وسايل الکترونيکي بيشتري در اختيار دارند، تمايل کمتري به مطالعه نشان مي‌دهند.
۲ – کودکاني که زياد مطالعه مي‌کنند، تمايلي به خواندن در دستگاه‌هاي الکترونيکي ندارند.
۳ – دستگاه‌هاي الکترونيکي به دليل دسترسي راحت به بازي‌ها و وبسايتهاي اينترنتي، براي کودکان علاقه‌مند به مطالعه، از جذابيت کمتري برخوردارند. هرچند اين سرگرمي‌هاي ساده و قابل دسترس ممکن است در ابتدا لذت‌بخش باشند ولي در طولاني‌مدت، لذت مطالعه کتاب را از بين مي‌برند.
۴- عليرغم افزايش تعداد تبلت‌ها و کتاب‌هاي الکترونيکي، فروش کتاب‌هاي چاپي افزايش داشته نه کاهش.
۵- کتاب‌هاي چاپي در واقع به خوانندگان جوان کمک مي‌کند که روي مطلبي که مي‌خوانند، تمرکز کنند.
مقاله ترزا ولش در روزنامه ” اخبار و مشاهدات” به اطلاعات جالبي اشاره مي‌کند. اين مقاله بر اساس تحقيقي که در استراليا انجام شده ، نوشته شده است.
(کامپيوترها و تحصيلات، شماره ۱۰۹، ژوئن ۲۰۱۷، صفحات ۱۸۷ و ۱۹۶، تاثيرات دسترسي به کتاب‌هاي الکترونيکي، موبايل‌ها و کامپيوترها در تداوم مطالعه کودکان) اين تحقيقي است که مقاله ولش به آن اشاره مي‌کند: “تحقيقي از غرب استراليا درباره کتاب خواندن کودکان” که رفتار کودکان را حين دسترسي به دستگاه‌هاي الکترونيکي مطالعه و بررسي مي‌کند. همچنين ترجيح آنها براي خواندن کتاب‌هاي چاپي در مطالعه تفريحي‌شان را نشان مي‌دهد (البته وقتي آنها مجاز به انتخاب باشند نه زماني که معلم‌ها و يا والدين‌شان تصميم مي‌گيرند آنها چه چيزي مطالعه کنند) اين تحقيق با مطالب نوشته شده در مقاله ولش ارتباط دارد ولي در عين حال به دلايل خارجي که کودکان را براي استفاده از دستگاه‌هاي الکترونيکي تحت تاثير قرار مي‌دهد نيز اشاره دارد. (مانند استفاده زياد از دستگاه‌هاي مطالعه الکترونيکي و تکنولوژي‌هاي مشابه در مدارس، همچنين اشتياق خانواده‌ها براي اطمينان يافتن از سوادآموزي ديجيتالي کودکان‌شان) اين تحقيق همچنين نشان داد که دسترسي به تلفن همراه ( به عنوان يکي ديگر از دستگاه‌هاي مطالعه ) باعث شد کودکان کمتر مطالعه کنند. ولش در قسمت دوم مقاله مي‌گويد: ” تعداد کمي از دانش‌آموزان از مطالعه کتاب در دستگاه‌هاي الکترونيکي لذت بردند اما اکثر آنها که از چنين تکنولوژي‌هايي برخوردار بودند، در مطالعات روزمره به اين منظور از آنها استفاده نمي‌کردند. مشتاق‌ترين کتابخوان‌ها در دستگاه‌هاي الکترونيکي کتاب نمي‌خواندند.” از پيش‌بيني من درباره وابستگي افراد جوان به تکنولوژي و ترجيح آن به سال ۲۰۰۱ بر مي‌گردد. زماني که مقاله‌اي از مارک پرنسلي با عنوان” زادگان عصر ديجيتال” خواندم که در آن اشاره شده بود با وجودي که افراد جوان تسلط کامل به تکنولوژي ندارند، ولي آنرا براي مطالعه ترجيح مي‌دهند. براساس مقاله مرگا و روني با عنوان کودکان در حقيقت کتاب‌هاي چاپ شده را ترجيح مي‌دهند. “هر چند اين حرف به طور علمي ثابت نشده است” ولي باعث اعمال نفوذ در مدارس شده به طوريکه هنگام خريد، کودکان را به جاي کتاب‌هاي چاپي به سوي دستگاه‌هاي ديجيتالي مطالعه سوق مي‌دهند. با توجه به مقاله مرگا و روني: “درواقع با انجام اين کار کتابخانه‌ها، دسترسي افراد جوان را به شيوه مطالعه مورد علاقه‌شان، محدود مي‌کنند که اين موضوع مي‌تواند بر کاهش سرعت مطالعه آنها تاثير زيادي داشته باشد. “مي‌گويد که کودکان کتاب‌هاي چاپي را دوست دارند چون تمرکز کردن روي آنها بدون وجود مقاله مرگا و روني حواس پرتي‌هايي که در دستگاه‌هاي ديجيتالي وجود دارد، آسان‌تر است. سپس مقاله، خانواده‌ها را تشويق مي‌کند تا با انجام کارهاي زير، عشق و علاقه مطالعه را در کودکان خود تقويت کنند:
۱- افراد عاشق مطالعه مي‌توانند الهام بخش کودکان باشند پس اطمينان حاصل کنيد که کودکان مي‌بينند که شما عاشق مطالعه هستيد.
۲- فرصت‌هاي مطالعه را فراهم کنيد. (زمان کافي و فضاهاي ساکت و آرام با نور خوب)
۳- براي آنها کتاب‌هاي چاپي فراهم کنيد.
۴- درباره مطالب موجود در کتاب‌ها با کودکان صحبت کنيد.
۵- مباحث مورد علاقه کودکانتان را پيدا کنيد و آنها را به مطالعه در اين زمينه تشويق کنيد.
مطالبي که مي‌توانيد از اين مقالات بياموزيد
اين‌ها مواردي است که من از تمامي اين مقالات انتخاب کردم:
۱- کتاب‌هاي چاپي نه تنها از بين نرفته بلکه از افزايش نشر خوبي برخوردار بوده، در جهاني مملو از دستگاه‌هاي الکترونيکي، فروش کتاب‌هاي چاپي در حال افزايش است. در نيمه اول سال ۲۰۱۶ فروش کتاب‌هاي چاپي نسبت به نيمه دوم سال قبل، ۸.۸ درصد افزايش يافته است و به ۱.۰۱ بيليون دلار رسيد. ( برگرفته از مقاله ” کودکان در حقيقت کتاب‌هاي چاپ شده را ترجيح مي‌دهند”اخبار و مشاهدات ، ۱۰/۳/۲۰۱۷ )
۲- ما نبايد فرض کنيم که اطلاعات بازاريابي اولويت‌هاي واقعي را تحت تاثير قرار مي‌دهند. ( حتي اگر کودکان در حقيقت “زادگاه عصر ديجيتال ” باشند، آنها هنوز کتاب‌هاي چاپي را به کتاب‌هاي الکترونيکي ترجيح مي‌دهند).
۳- بچه‌ها رفتار کساني را که دوست دارند ، الگو قرار مي‌دهند. اگر در نظر آنها به عنوان يک کتاب‌خوان کتاب‌هاي چاپي،-کسي که عاشق لمس کردن کتاب‌هاي چاپي است – ديده شويد ، فرزندان شما نيز تشويق خواهند شد تا همان کار را انجام دهند.
۴- از نظر فرهنگي، زمان تمرکز ما بر روي مطالب در حال کوتاه شدن است. لذت‌هاي زودگذري که از دسترسي به امکان‌هاي ديجيتالي حاصل مي‌شود (دسترسي به بازي‌ها يا وبسايتهاي اينترنتي در حين مطالعه) لذت خواندن را از بين مي‌برند. کتاب خواندن نيازمند تعهد است ( توجه و زمان)، ولي لذت عميقي را فراهم مي‌کند . از نظر علمي ثابت شده است که انجام همزمان چند کار، توهمي بيش نيست. اين کار فقط موجب مي‌شود که تعدادي از کارها را در آن واحد به شکل بدي انجام دهيد.
۵- اگر طراح کتاب يا چاپگر هستيد ، نبايد اميد خود را از دست دهيد چون هنوز هم اطلاعات و مهارت‌هاي شما مورد نياز است.
۶- کتاب‌هاي چاپي تجربه‌اي واقعي فراهم مي‌کنند در حالي که کتاب‌هاي الکترونيکي فقط تجربه‌اي مجازي فراهم مي‌کنند.
۷- محصولات ديجيتالي، به روش‌هاي متفاوت امکان تعامل بيشتري را فراهم مي‌کنند که در کتاب‌هاي چاپي اين امکان وجود ندارد. برخي از کتاب خوان‌هاي جوان از تفاوت اين دو بهره مي‌برند ( به طور مثال مشخص کردن قسمتي از يک کلمه با خطوط رنگي در يک کتاب الکترونيکي، مي‌تواند به کودک در يادگيري کمک کند تا سريعتر بخواند) از اين رو رويکرد ايده‌آل اين است که با توجه به نوع کودک، شيوه‌اي (کتاب چاپي يا الکترونيکي) که براي او مناسب‌تر است انتخاب کنيم. هر دوي آنها مزايا و معايب خود را دارند.
