عوامل ضرر و زیان چاپخانه را شناسایی و برطرف کنید

چندی است در صنعت چاپ عبارت OEE بر سر زبان‌ها افتاده و خیلی‌ها تمایل دارند درباره آن اطلاعات به‌دست آورند. OEE یا Overall Equipment Effectiveness یک شاخص صنعتی است که با استفاده از آن تأثیر و کارایی یک فرایند تولید صنعتی از جمله چاپ اندازه‌گیری می‌شود.

شاخص اثر بخشی جامع تجهیزات یا OEE ، کارایی، میزان تولید و کیفیت یک فرایند تولیدی را نشان می‌دهد. این استاندارد برای اولین بار در دهه ۶۰ میلادی توسط محققی ژاپنی به نام سیجی ناکاجیما مطرح شد. این متخصص ژاپنی اولین کسی بود که مفهوم کارایی و اثر بخشی (efficiency) را در سیستم‌های تولیدی مطرح کرد.
اگر در چارچوب OEE امتیاز ۱۰۰% کسب شود بدین معنی است که تولید در حد ایده‌آل‎؛ سرعت تولید نیز بالاترین سرعت ممکن است و ماشین به هیچ‌وجه از کار نمی‌افتد و در عین حال کیفیت نیز ایده‌آل است. خلاصه کلام بهتر از این نمی‌شود. البته چنین چیزی در دنیای واقعی دست یافتنی نیست بلکه هدفی است که باید تلاش کرد که به آن نزدیک شد.
هنگامی که OEE را اندازه‌گیری می‌کنید هدف شناسایی و حذف عواملی است که باعث ضرر و زیان می‌شود، به عنوان مثال خواب ماشین، کاهش سرعت، زمان تعویض کار، خرابی ماشین، توقف ماشین به خاطر اینکه یک کارچاپی خوب از آب در نیامده است، چاپ مجدد کاری که خوب چاپ نشده و موارد دیگر. شاخص OEE معمول برای ماشین چاپ افست و فلکسو در حد ۲۵ درصد است. علت ان هم زمان مورد نیاز برای آماده سازی ماشین، نصب پلیت یا کلیشه، رجیستر کار، تنظیم رنگ، برداشتن پلیت یا کلیشه و موارد دیگر است. این درصد برای ماشین‌های چاپ دیجیتال بین ۳۵ تا ۷۰ درصد است. حال پرسش این جا است: چگونه می‌توان به OEE بهتری دست یافت.
شاید تا حالا این کلمات قصار را شنیده باشید که می‌گوید چیزی را که نمی‌توانید اندازه‌گیری کنید، نمی‌توانید بهبود بخشید. اندازه‌گیری یک فرایند صنعتی، ناگهان و به طور سحرآمیزی آن را بهتر می‌کند. به همین خاطر اندازه‌گیری OEE اولین قدم برای بهبود فرایند چاپ است.
برای اندازه‌گیری OEE باید ابتدا اطلاعات را از ماشین‌خانه جمع‌آوری و آن‌ها را بر اساس طبقه‌بندی‌های OEE جمع‌آوری و مرتب کنید. با استفاده از این روش به واقعیت‌ها و روندهایی که تاکنون به درستی از آن آگاه نبودید پی می برید. به عنوان مثال یکی از مشتریان شما متوجه شده که بیش از ۲۰ ساعت در هفته صرف حمل کاغذ از انبار می‌کند. تغییر فرایند تحویل کاغذ و اضافه کردن چند قفسه برای نگهداری از کاغذ ۲۰ ساعت را به ۲ ساعت در هفته کاهش می‌دهد. این یعنی۱۱ ساعت زمان کاری آزاد شده برای کارکنان چاپخانه در طول هفته.
جمع‌آوری و ثبت اتفاقاتی که در حین تولید رخ می‌دهد را می‌توان به طور دستی انجام داد ولی زحمت زیادی دارد و امکان اشتباه کردن نیز بسیار بالا است. در این مورد استفاده از ابزار OEE توصیه می‌شود، به ویژه ابزاری که به صورت همگرا با ماشین چاپ عمل کند و به طور خودکار اتفاقات و رخدادهای کلیدی در تولید از جمله تعویض موادمصرفی، تنظیم ماشین چاپ، تعمیر و نگهداری و غیره را ثبت می‌کنند در عین حال باید در نظر داشته باشید اپراتور باید مواردی چون خرابی دستگاه و مواردی مانند انتظار کشیدن برای تأیید مشتری را، خود اعلام کند.
شاید بحث در مورد OEE در این دوران کرونا زده که چاپکاران با کاهش سفارشات چاپی رو به رو هستند کمی بی مورد به نظر بیاید، با این حال در این روزها که چاپخانه‌ها سرشان خلوت است می‌توانند از فرصت استفاده کرده، فرایند‌های خود را بهبود بخشیده، کارایی چاپخانه‌ را افزایش داده و از ماشین‌های چاپ و پرسنل موجود خود بیشترین استفاده را ببرند.
اندازه‌گیری رنگ و چالش‌های آن
همانگونه که در ابتدا مطرح شد اساس OEE اندازه‌گیری است و اندازه‌گیری رنگ نیز اهمیت ویژه‌ای در این میان دارد.
برای تولید رنگ یکپارچه، بدون نوسانات و دقیق شما چاره‌ایی ندارید جز اینکه به طور پیوسته رنگ کار چاپی را اندازه‌گیری کرده، با رنگ هدف و مطلوب (آنچه مشتری می‌خواهد) مقایسه کنید. هر چه بیشتر اندازه‌گیری کنید بهتر می‌توانید خطاهای رنگی را تصحیح کنید. با این حال دو چالش در این عرصه وجود دارد:
– فرایند انداز‌ه‌گیری زمان‌بر است و زحمت دارد، به همین خاطر باعث اخلال در به کارگیری ماشین چاپ شده و در نهایت درصد OEE شما را کاهش می‌دهد.
– تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده و تصمیم‌گیری در مورد کارهایی که برای تصحیح خطای رنگ انجام می شود تنها توسط یک اپراتور ورزیده و متخصص و رنگی کار ماهر امکان‌پذیر است و می‌تواند هزینه گزافی به چاپخانه‌دار تحمیل کند.
برای اندازه‌گیری رنگ، اپراتور ماشین چاپ باید ابتدا یک ورق را با استفاده از لکه‌ها یا پچ‌های (Patches) رنگی چاپ کند. در مرحله بعد پچ‌ها توسط یک اسپکتروفوتومتر (یا به صورت دستی یا به صورت خودکار با استفاده از یک بازوی کوچک روباتیک) اندازه‌گیری ‌شود. این فرایند به طور معمول حدود ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامد. طی این زمان ماشین چاپ کار نکرده و تولید نمی‌کند.
تصحیح رنگ عملیاتی تکراری و زمان‌بر است و فرایندی پیچیده به شمار می‌آید. برای بهینه‌سازی این فرایند دو کار باید انجام شود: اتوماسیون و ساده‌سازی.
اتوماسیون
برخی از ماشین‌های چاپ دیجیتال به یک اسپکتروفوتومتر داخلی، که می‌تواند در جهت حرکت فرایند چاپ حرکت کرده وعمل اسکن را به طور خودکار انجام دهد، مجهز هستند. به عنوان مثال در ماشین HP Indigo 100K یک اسپکتروفوتومتر متحرک در بخش خروجی ماشین نصب شده است که به ماشین چاپ امکان می‌دهد عملیات چاپ را در حالیکه اسپکتروفوتومتر پچ‌ها را اسکن می‌کند، ادامه دهد. همین امر باعث می‌شود تا برای اسکن کردن پچ‌ها نیازی به توقف ماشین نباشد و در عین حال ماشین بتواند به صورت خودکار و در صورت نیاز تنظیم رنگ‌ها را انجام دهد و اپراتور را از انجام این کار بی‌نیاز کند. تنظیم دستی رنگ‌ها می‌تواند بسیار زمان‌بر باشد.
ساده‌سازی
عملیات اسکن و فرایند تجزبه و تحلیل که پس از عملیات اسکن انجام می‌شود، داده‌های فراوانی را تولید کرده و در اختیار اپراتور قرار می‌دهد. این داده‌ها شامل مقادیر رنگ هر یک از پچ‌ها (معمولا در چارچوب فرمت L*a*b) و فاصله بصری هر رنگ تا رنگ مطلوب است. (معمولاً به صورت delta – E یا dE به نمایش درمی‌آید)، دنسیته مقادیر سطح خاکستری (greyscale) و موارد دیگرنیز در این داده‌ها دیده می‌شوند. تجزیه و تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری در مورد وضعیت رنگ‌ها و همچنین تصمیم‌گیری درباره قدم‌هایی که برای هر مورد باید برداشته شود، بسیار پیچیده است و تنها توسط یک متخصص با تجربه چاپ رنگی می‌تواند انجام شود. متخصصان رنگ البته دستمزد بالایی را طلب می کنند و تعدادشان هم زیاد نیست.
یک راه‌حل مطلوب استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته‌ای است که داده‌ها را تجزیه تحلیل کرده و به میزان دقت هر رنگ یکپارچگی، چاقی ترام و دیگر پارامترها امتیاز داده و در عین حال یک امتیاز کلی نیز ارایه می‌کنند. این نرم‌افزارها توصیه‌های لازم برای تصحیح رنگ را نیز ارایه می‌دهند. تمام کارکنان چاپخانه می‌توانند به این اعداد و ارقام و امتیاز دسترسی داشته باشند.
استفاده از چنین سیستم‌های هوشمند نظارت بر رنگ، مزایای عملیاتی و تجاری فراوانی به همراه دارد. امروز با استفاده از سیستم‌های کاملاً خودکار نظارت و تنظیم رنگ، ماشین چاپ می‌تواند به طور پیوسته عملیات چاپ را انجام داده و میزان تولید چاپخانه افزایش پیدا کند و مهمتر آن‏، رضایت مشتریان را نیز برآورده کند.
شاخصOEE معمول برای ماشین چاپ افست و فلکسو در حد ۲۵ درصد است. علت ان هم زمان مورد نیاز برای آماده سازی ماشین، نصب پلیت یا کلیشه، رجیستر کار، تنظیم رنگ، برداشتن پلیت یا کلیشه و موارد دیگر است. این درصد برای ماشین‌های چاپ دیجیتال بین ۳۵ تا ۷۰ درصد است.