اعلام تصویب تعرفه جدید خدمات چاپی از سوی اتحادیه‌های چاپ و بسته‌بندی استان‌های کشور در اواخر فروردین بهانه‌ای شد برای گفت‌وگو با احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران تا پرسش‌های مربوط به این نرخنامه را با توجه به تجربه‌های مشابه در سال‌های گذشته، مطرح کنیم.
در متن اعلام نرخنامه جدید از مشارکت اتحادیه‌های چاپ استان‌ها یاد شده است. آیا این نرخنامه را باید مصوب همه چاپخانه‌داران در سراسر کشور بدانیم؟
در واقع تمام استان‌هایی که اتحادیه چاپ و بسته‌بندی داشتند در این نشست حضور داشتند. چند استان که اتحادیه مستقل ندارند، البته در این جمع نبودند. اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، نماینده کرمانشاه نیز شخصا نتوانست حضور پیدا کند که به یکی از دوستان وکالت داده بود.
جلسه در محل اتحادیه چاپخانه‌داران تشکیل شد و این نرخنامه به اتفاق آرا به تصویب رسید.
آیا هزینه‌ها و نرخ خدمات چاپ در تهران و شهرستان‌ها یکسان است و تفاوتی بین آنها نیست؟
اگر فقط به مساله چاپ توجه کنیم، کم و بیش یکسان است. البته در دو مورد تفاوت وجود دارد: یکی هزینه اجاره ملک و محل چاپخانه که در تهران و کلان شهرها گران‌تر از شهرهای دیگر است. نیروی کار هم شاید در بعضی شهرها ارزان‌تر از تهران باشد. دیگر تامین کاغذ و بعضی مواد مصرفی که برای شهرستانی‌ها گران‌تر تمام می‌شود. هزینه تعمیرات و تامین قطعات هم برای شهرستان‌ها احتمالا بالاتر است. بنابراین می‌توان در مجموع هزینه تمام شده برای چاپخانه‌های تهران و شهرستان را در یک سطح فرض کرد.
نرخ‌های مصوب چگونه به دست آمده‌اند؟ چه حساب و کتابی در این باره صورت گرفته است؟
کارگروه برآورد هزینه‌های تولید چاپ در تهران و بعضی استان‌ها مستقلا برآوردهای خود را بر اساس حسابداری صنعتی ارائه داده‌اند که بسیار به هم نزدیک بود.
با توجه به این که نوع کارها و تیراژها در شهرستان‌ها نسبت به تهران متفاوت است، چگونه این برآوردها تقریبا یکسان از آب در آمدند؟
تنها تفاوتی که هست به‌طور معمول چاپخانه‌های تهران تیراژ را پنج هزار برگ در نظر می‌گیرند، اما در شهرستان‌ها پلکانی حساب می‌کنند. مثلا برای تیراژ هزار نسخه و دو هزار و پنج هزار، قیمت‌های متفاوتی می‌دهند. طبیعی است که این ارقام کمی تفاوت ایجاد می‌کرد ولی وقتی به تیراژ ۵ هزار برگ می‌رسیدیم، برآوردها بسیار نزدیک به یکدیگر بودند. تقریبا همه برآوردها برای یک دستگاه چهار رنگ دو ورقی حدود همین رقم ۲ میلیون و پانصد هزار تومان بود. هر چند یکی از استان‌ها پیشنهاد ۳ میلیون تومان را داشت.
در متن اعلام نرخنامه، رعایت آن، لازم‌الاجرا خوانده شده که تخطی از آن تخلف محسوب می‌شود. آیا این عبارت، مبنای قانونی دارد؟
در واقع اگر کسی این مصوبه را امضا کند، رعایت آن برایش لازم‌الاجرا خواهد بود. به هر حال از نظر اخلاقی رعایت آن الزا‌می است.
همین پاسخ شما نشان می‌دهد که رعایت این نرخ‌ها چندان هم الزام‌آور نیست.
بله، از نظر قانونی صنف چاپ مشمول قیمت‌گذاری نیست و نمی‌توان همه را ملزم کرد. اما اتحادیه بنا به مسئولیت خود در این زمینه اقدام کرده تا به همه چاپخانه‌داران توجه دهد که پایین‌تر از این نرخ‌ها کار کردن، مساوی با ضرر و ورشکستگی است و کسانی که نرخ‌شکنی می‌کنند، به همه صنف ضربه می‌زنند.
به گمان شما با این نرخنامه و این خط و نشان کشیدن‌ها دیگر همه قانع می‌شوند که زیر این نرخ‌ها کار نکنند؟
نه. مسلما عده‌ی زیادی از چاپخانه‌داران ممکن است به دلایلی با نرخ‌های پایین‌تر کار کنند، به‌ویژه چاپخانه‌هایی که در مرکز شهر تهران فعالیت دارند، به‌خاطر رقابت در مواردی نرخ‌شکنی می‌کنند. وظیفه اتحادیه ارائه مطالعه کارشناسی و اعلام آن به چاپخانه‌داران است. و تا آنجا که بتواند مانع نرخ‌شکنی خواهد شد. اما خود چاپخانه‌دار باید به زندگی و کار خودش توجه داشته باشد.
در سال‌های گذشته کاغذ سهم چندانی در کل هزینه‌ها نداشت. اگر کاری خراب می‌شد شاید به راحتی می‌توانستند کاغذ بگذارند و دوباره چاپ کنند ولی حالا برای همه کارها، کاغذ رقمی قابل توجه است. کار معمولی که هزینه چاپ آن دو و نیم میلیون است، شاید ده میلیون هزینه کاغذ آن باشد.
متاسفانه بعضی همکاران حساب این چیزها را نمی‌کنند. حتی هزینه استهلاک ماشین‌آلات را اصلا در نظر نمی‌گیرند و اگر ملک از آن خودشان باشد، هزینه اجاره محل را نیز به حساب نمی‌آورند. در صورتی که فردا ممکن است همین ماشین چاپ که تنها سرمایه آنهاست، خراب شود و کلی هزینه روی دستشان بگذارد. همین الان یکی از چاپخانه‌داران می‌گفت به‌خاطر خرابی یک برج، ماشین چهار رنگ او خوابیده و برای تعمیر آن بالای ۷۵ میلیون تومان باید قطعه خریداری کند.
توجه شما عمدتا به کار کردن با پایین‌تر از نرخ‌های مصوب است. در حالی که بعضی چاپخانه‌ها هم‌اکنون بالاتر از این نرخ کار می‌کنند.
بله. ما اعلام کردیم که این نرخ‌ها پایه قیمت‌گذاری است. هر نوع کار چاپی با شرایط خاص‌تر، می‌تواند هزینه بالاتری داشته باشد. چاپخانه‌هایی که مزیت نسبی دارند، می‌توانند دستمزد بالاتری بگیرند.
آیا مشتریان هم می‌توانند با استناد به این نرخنامه، از چاپخانه‌هایی که دستمزد بالاتری از آنها گرفته‌اند، به اتحادیه شکایت کنند؟
پیش از این گفتیم که صنف چاپ مشمول قیمت‌گذاری نیست. چون کار چاپ از نوع کارهای هنری است و خیلی جزئیات دارد. همچنین اعلام کرده‌ایم که این پایه نرخ خدمات چاپ است. بنابراین تعجبی ندارد که چاپخانه‌ای بتواند با نرخ‌هایی بالاتر از این نرخنامه مصوب، کار کند. با این حال بهتر است چاپخانه‌هایی که دستمزد بیشتری می‌گیرند، پیش‌فاکتور صادر کنند و آن را به تایید مشتری برسانند که جای هیچ بحثی نباشد.
