نیم هزارة صنعت چاپ
یکصد و پانزده سال از انتشار ادواری‌های پهنة چاپ در ایران می‌گذرد. از نشریة اتفاق کارگران (۱۳۲۸ق) تا ماهنامه صنعت چاپ، دهها نشریه با موضوع چاپ، چاپکاری و صنایع مرتبط در کشور ما به طبع رسیده‌اند. درباره پیشینه‌ها و این گونه مجله‌ها و خبرنامه‌ها در همین گرامی‌نامه به تناوب و گاه به توالی نوشته‌ام. تا پیش از ۱۳۷۵ بیشترین دوام در این قلمرو به صنعت چاپ: بولتن رسمی سندیکای چاپخانه‌های مرکزی تهران/ اختصاص داشت که از آذر ماه ۱۳۴۵ تا آبان ماه ۱۳۵۲ در مجموع ۷۰ شماره منتشر شد و به عبارت دیگر هفت سال پایید. پس ۴۲ سال نشر مستمر مجله‌ای با گستره‌ای خاص در سرزمین گسستگی‌ها، مانع‌سازی‌ها، رقابت‌های نابرابر، جامعه افواهی، غلبه سلیقه‌های مدیریتی بر قانون، حسادت‌های بی‌پایان با کذب‌گویی و حرف‌های خاله‌زنکی و دایی مردکی، کاری است کارستان و یک رکورد و به سخن درست‌تر، جایگاه برتر محسوب می‌شود.
این نشریه سال‌های ۱۳۶۱ تا تیر ۱۳۶۸ با عنوان صنف چاپ در آمد و از شمارة ۸۱ (مرداد ۱۳۶۸) صنعت چاپ نام گرفت و اکنون ۴۲۰ شماره است که با همین عنوان منتشر می‌شود. سهم دوستانی که امروز هم سکاندارهای مجله هستند، فزون از ۴۰۰ شماره است. در سی و اندی سال اخیر -دور و نزدیک- نظاره‌گر تلاش‌هایشان بوده‌ام. فزون از سه دهه پیش در اتاقکی ناایمن، حوالی پل‌چوبی (تهران) جوان و شاداب شروع کردند و با جابه‌جایی‌های بسیار، اکنون در همسایگی خانه هنرمندان ایران در حالی که برف پیری بر سرشان نشسته، همچنان با قولی که به خود داده‌اند وفادارانه با استواری سعی دارند چراغ مجله را روشن نگاه دارند.
بر این باورم که عمرشان به بیهودگی نگذشته است. بسیاری از سردمداران صنوف گوناگون را دیده‌ام که هوای مجله‌داری به سرشان زده و آرزوی مجله‌ای همچون صنعت چاپ را برای صنف و اتحادیه خود دارند. ماهنامه صنعت چاپ در ایران امروز یک برند/ نما نام است. در فرهنگ بومی ما قدر نعمت نقد دانسته نمی‌شود. خطای همجواری سبب می‌شود قله‌ها را تپه یا بی‌انصافانه‌تر، تل خاک بپنداریم! دوستان ما اگر زمینه و زمانه‌ای داشتند درصدد بر می‌آمدند که مجله را به موسسه‌ای مطبوعاتی و انتشاراتی بدل کنند. گواه این مدعا پدیدآوری راهنمای مشاغل صنعت چاپ، سالنامه بسته‌بندی، شماری کتاب، پایگاه اطلاع‌رسانی چاپ ایران، برگزاری جشن‌ها و هم‌اندیشی‌ها، گل‌ریزان برای پیشکسوتان، نشر مجله‌های برون‌مرزی به زبان‌های عربی و انگلیسی، و دهها خدمت دیگر است. اکنون اما هم و غم خود را به تداوم نشر ماهنامه البته با جمع کمتر از پیش گذارده‌اند. امید ما آن است که برای پاسداری از این میراث گرانسنگ دو اقدام را در دستور کار قرار دهند:
۱. تدوین فهرست یا نمایه مجله؛ ۲. تصویربرداری از ۵۰۰ شماره و قابلیت دستیابی در فضای وب.
عمرشان دراز.
