تکنولوژي به سرعت در حال پيشرفت است. حتي برخي مي‌گويند هر چند سال به اندازه کل تاريخ گذشته رشد مي‌کند. در اين گذرگاه، توليدکنندگان، فعالان صنعتي و حتي بسياري از بنگاه‌هاي اقتصادي به اشکال مختلف در بزنگاه‌هاي گوناگون از آن بهره مي‌جويند. کارشناسان به اين نتيجه رسيده‌اند که هر چه انطباق تکنولوژي و فعاليتهاي مختلف صنعتي و توليدي بيشتر باشد، نتايج ارزنده‌تري براي صاحبان توليد و صنعت درپي خواهد داشت. البته همواره در سير تاريخي تکنولوژي، موانعي بر سر بهره‌مندي از ابعاد مختلف آن وجود داشته که هر بار به صور مختلف نمايان شده است؛ گاه در شکل و شمايل اقتصادي بوده است. گاه سياسي و گاه فرهنگي. براي کشور ما همه حالت‌ها وجود داشته است. اما به هر روي تکنولوژي مسير خود را در پيش گرفته و خرامان با شتابي روز‌افزون در پهنه ديروز، امروز، فردا مي‌تازد و مي‌تازد. امروزه صنعت به بهانه‌هاي مختلف، تمايل خود به بهره‌مندي حداکثري از تکنولوژي را نشان داده است.
صنعت چاپ به عنوان صنعتي مادر که ارتباط تنگاتنگي با ساير صنايع دارد، خواه‌ناخواه از فناوري روز بهره‌مند بوده و به فراخور شرايط محيطي و محاطي، توليدات و خدمات خود را متاثر از آن به متقاضيان خود عرضه کرده است. در کشور ما صنعت چاپ دوره‌هاي مختلفي را پشت سر گذاشته و حسب اقتضا متاثر از موانعي که پيش‌تر ياد شد، سيال‌گونه در قلمرو بهره‌مندي از تکنولوژي تردد مي‌کند. گاه از آن دور مي‌شود و گاه به آن نزديک.
در اين گزارش قصد داريم به تاثير تکنولوژي و فناوري روز بر صنعت چاپ و چگونگي و ميزان استقبال فعالان صنعت چاپ کشور از آن بپردازيم. در اين راستا با مهرداد باقري کارشناس ماهنامه و نايب رييس هيئت مديره شرکت مگاپس، به گفتگو مي‌نشينيم
به عنوان پرسش نخست لطفا از تاثير و کاربرد فناوري روز در ساخت و توليد تجهيزات اصلي و ماشين‌آلات صنعت چاپ بگوييد و اينکه برخورداري يک چاپخانه از تکنولوژي جديد چه نتايجي روي کار آن خواهد گذاشت؟
کارخانجات توليد ماشين‌آلات چاپ همواره سعي کرده‌اند آخرين فناوري‌هاي خود را عرضه کنند. اين فناوري‌ها در آلياژهاي به کار رفته در ماشين‌آلات و همچنين در طراحي قطعات مکانيکي و الکترونيکي برخي ماشين‌آلات جديد، قابل مشاهده است. امروزه بسياري از ماشين‌ها از نظر کيفيت آلياژ و استحکام قطعات به حدي قوي شده‌اند که سرعت مکانيکي آنها براي کار مستمر به شدت افزايش و استهلاک آنها نيز کاهش يافته است که اين موجب کمتر شدن هزينه نگهداري و تعميرات براي خريداران شده و عمر مفيد تجهيزات را طولاني مي‌کند.
از سوي ديگر در ماشين‌آلات پيشرفته، به منظور حفظ دقت کارکرد ماشين در سرعت‌هاي بالا، مجموعه‌اي از عوامل کنترل الکترونيکي دقيق در کنار ساختار مکانيکي در نظر گرفته شده که تضمين‌کننده انجام کار در بالاترين دقت باشد و هر گونه خطاي احتمالي، هر چند جزيي، را تشخيص داده و اصلاح کند.
برخورداري از اين عوامل، موجب تسهيل در انجام کارهاي اپراتوري شده و با ايجاد بهره‌وري موثر و بهينه از نيروي انساني و مواد مورد نياز، ضايعات را به حداقل ميزان ممکن مي‌رساند. دقت زياد در تکنولوژي‌هاي جديد باطله‌هاي کاغذ را کم خواهد کرد و نهايت استفاده را از آن خواهد برد.
در ادامه پرسش نخست، راجع به فناوري تجهيزات جانبي و امکانات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري مورد نياز چاپخانه‌ها چه مي‌توان گفت؟
در کنار ساختار اصلي ماشين‌آلات، فناوري‌هاي کنترلي بسيار پيشرفته نرم‌افزاري و سخت‌افزاري که بخش عمده‌اي از آنها مبتني بر ساختار شبکه‌هاي هوشمند هستند، به عنوان قابليت‌هاي (Options) جانبي و اختياري مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرند. اين امکانات موجب مي‌شوند که ضريب راندمان ماشين به يک نزديک شود و محصول توليدي فاصله خود را از لحاظ کمي و کيفي با استانداردهاي تعريف‌شده کم کند. وجود اين امکانات دقت در انجام کار را بسيار بالا برده و مدت زماني که صرف توليد محصول مي‌شود را به ايده‌آل مورد نظر که مي‌تواند منطبق بر استانداردهاي تعريف شده باشد، نزديک خواهد کرد.
با حفظ سررشته کلام لطفا مثال‌هايي در اين زمينه عنوان کنيد؟
در ماشين‌هاي چاپ مي‌توان به سيستم‌هاي کنترل هوشمند تشخيص و اصلاح خودکار رنگ، کنترل هوشمند تشخيص و تطبيق رنگ‌ها روي هم (رجيسترها)، کنترل هوشمند تشخيص صحت محتواي چاپ شده با اصل طرح و … اشاره کرد که در کنار ساختار‌هاي شبکه‌اي توسعه‌پذير، اين امکان را به ماشين مي‌دهد تا بتواند تحت شبکه‌هاي مديريت اطلاعات عمل کند. مثال ديگر اينکه در ماشين‌هاي صحافي مي‌توان به سيستم‌هاي کنترل هوشمند تشخيص فرم‌هاي صحيح و ترتيب قرارگيري آنها اشاره کرد که در چرخه توليد، تضمين‌کننده صحت و سرعت انجام کارها خواهد بود. علاوه بر اينها سيستم‌هاي نرم‌افزاري خطايابي در فايل‌ها که قبل از عمليات اصلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد نيز از ديگر امکاناتي است که مي‌تواند مثال قابل‌توجهي در اين رابطه باشد.
علاوه بر ماشين‌آلات و تجهيزات جانبي، تحولات فناوري در حوزه مواد و ملزومات مصرفي صنعت چاپ را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
مواد مصرفي، نه تنها در صنعت چاپ، بلکه در ساير صنايع به‌طور چشمگيري متحول‌شده و منشاء اثرگذاري‌هاي ويژه‌اي هم شده است. از تکنولوژي طراحي و ساخت شيشه اتومبيل تا پارچه لباس و همچنين از ساخت دارو و ملزومات مصرفي پزشکي تا لوازم خانگي و … همه مشمول سير صعودي فناوري و پيشرفت سال‌افزون تکنولوژي هستند. صنعت چاپ هم از اين پيشرفت مستثني نبوده و شاهد ترقي در حوزه رنگ، چسب، شوينده‌ها و مواد شيميايي لازم در توليد محصولات چاپ و … بوده است. از آنجايي‌که مواد مصرفي تاثير زيادي در کيفيت و تنوع محصولات توليد شده دارد، پيشرفت در اين حوزه تاثير زيادي در افزايش کيفيت محصولات و توليد محصولات جديد داشته است.
در صنعت چاپ شايد اولين نگاه به موادي مانند مرکب و کاغذ براي استفاده در ماشين‌هاي چاپ معطوف شود اما قبل از آن ملزومات مصرفي ديگري هم هستند که کيفيت ساخت آنها در فرآيند توليد اين صنعت اثرگذار است. از جمله فناوري ساخت نوردها، قطعات پليمري، اجزاي سلولوزي، لاستيک‌ها و … که تقريبا در تمام ماشين‌آلات صنعت چاپ کاربرد دارند و عدم کيفيت آنها همواره موجب ايجاد اختلال در چرخه توليد مي‌شود. در اين خصوص چه موارد ديگري را برمي‌شماريد و رشد آنها چه تاثيري در کيفيت محصول توليد شده نهايي خواهد داشت؟
علاوه بر مواردي که عنوان کرديد، فناوري توليد و ساخت مواد و ملزومات مصرفي مستقيم مانند مرکب، کاغذ، چسب، فيلم، نخ، زينک، کليشه، سوزن، مفتول و … را مي‌توان اضافه کرد. اين ملزومات طي سال‌هاي اخير، هر يک به سهم خود رشد مشخص و قابل‌توجهي را داشته‌اند و تاثير بسزايي روي کيفيت محصولات توليد شده در صنعت چاپ گذاشته‌اند. در صنعت چاپ با استمرار استفاده از اين ملزومات، علاوه بر کاهش هزينه‌هاي تمام‌شده براي مصرف‌کنندگان، کيفيت توليد محصول نهايي نيز ارتقاء يافته است.
پيش‌تر به طور مفصل به رشد فناوري در حوزه‌هاي مختلف صنعت چاپ اشاره کرديد. اين رشد به‌طور کلي چه تاثيري روي صنعت چاپ و کيفيت فعاليتهاي انجام‌شده در اين صنعت خواهد گذاشت؟
به اعتقاد من با رشد فناوري، نخست تجهيزات و ماشين‌آلات اين صنعت از نظر کيفيت ساخت در سطح بالاتري قرار مي‌گيرند و با افزايش عمر مفيد ماشين‌هاي چاپ و کاهش استهلاک آنها، موقعيت صنعتي خوبي را براي چاپخانه‌دارها به‌وجود مي‌آورد که اين مي‌تواند صرفه اقتصادي قابل توجهي را براي آنها درپي داشته باشد. علاوه بر اين هزينه‌هاي جانبي پشتيباني فني و تعمير و نگهداري در چاپخانه‌ها کم مي‌شود که اين هم عامل مفيدي در پيشرفت چاپخانه خواهد بود. همچنين با رشد فناوري سهولت استفاده از امکانات بيشتر شده و وابستگي به نيروهاي بسيار ماهر به تدريج کم مي‌شود و از وقت نيروي انساني استفاده مفيدتر شده و به دليل کاهش اتلاف وقت، هزينه‌هاي واقعي پرداخت مي‌شود. وقتي تکنولوژي رشد کند ضايعات انرژي هم به شدت کاهش مي‌يابد. به علاوه اينکه مواد شيميايي به اندازه مصرف‌شده و از ضايعات آن کاسته مي‌شود. در چاپخانه هر چه فناوري بالاتر باشد، مصرف کاغذ به اندازه شده و از ضايعات بي‌مورد و بيش از اندازه آن کم مي‌شود. به نظر من با رشد فناوري، توسعه‌پذيري و مديريت توليد، اعم از مديريت و نظارت بر تجهيزات يا نيروي انساني محقق مي‌شود، همچنين استانداردسازي در مجموعه‌ها شکل واقعي خود را پيدا مي‌کند.
با توجه به توضيحاتي که داديد، واکنش بازار ايران به فناوري‌هاي جديد صنعت چاپ را چگونه مي‌بينيد؟
آنچه که در هر بازار اتفاق مي‌افتد، يک پديده همه جانبه است؛ يعني وجود نيازهاي مختلف و متنوع، ارتقاي سطح کيفي و کمي مشتريان و صاحبان کار، توانايي مراکز توليد به ارتقاي امکانات خود و در دسترس بودن همه‌گونه امکانات و فناوري.
آنچه که من برداشت کرده‌ام اين است که در حوزه چاپ در کشور ما، اعم از قبل از چاپ، چاپ و بعد از چاپ، اکثر صاحبان مراکز مرتبط و صاحب‌نظران با سهم عمده‌اي از اين فناوري‌ها و اثربخشي آنها آشنا شده‌اند که واکنش مثبتي است، اما تبديل اين آشنايي به کاربرد فناوري‌ها در حوزه توليد، هنوز نتوانسته فراگير شود.
از فقدان فراگير شدن استفاده از فناوري‌هاي به روز توسط صاحبان صنايع مرتبط با چاپ مي‌گوييد. چه دلايلي مانع اين فراگيري شده است؟
عدم نياز به استفاده از فناوري‌هاي نوين با توجه به شاخص‌هاي کار، يکي از مهم‌ترين دلايل اين فقدان است. البته گاهي اين نياز ايجاد مي‌شود اما عدم توانايي جهت تامين و خريد به‌دليل قيمت‌گذاري بالا در بازار صاحب چاپخانه را از استفاده از فناوري روز محروم مي‌کند. همچنين گاهي به دليل محدوديت، امکان دسترسي به برخي از فناوري‌ها وجود نخواهد داشت. علاوه بر اينها، عدم امکان استفاده از برخي فناوري‌ها را به دليل قديمي بودن تجهيزات موجود نيز مي‌توان برشمرد.
ميزان استقبال صاحبان صنايع چاپي داخل کشور از ماشين‌آلات داراي فناوري بالاي کوموري که شما مسووليت بازار آن را در کشور به‌عهده داريد، چگونه بوده است و اين استقبال چگونه محقق شده است؟
خوشبختانه در مورد ماشين‌هايي که شرکت مگاپس عرضه مي‌کند، از جمله ماشين‌هاي پيشرفته چاپ کوموري، مي‌توان گفت که تمام ماشين‌آلات از سطح اول فناوري‌هاي جديد برخوردار هستند؛ يعني لايه اصلي اتوماسيون، کنترل‌ها و توسعه‌پذيري را دارند و حدود ۶۰ درصد آنها نيز مجهز به فناوري‌هاي پيشرفته کنترلي هستند.
مشتريان نيز تمام اين توضيحات را با توجه به ميزان کميت و کيفيت کارهاي خود ارزيابي کرده و با توجه به توانايي خود براي سرمايه‌گذاري به دو صورت عمل مي‌کنند. يکي اينکه براي اصل ماشين تصميم‌گيري مي‌کنند و بقيه قابليت‌ها را در مراحل بعد برنامه‌ريزي مي‌کنند، و حالت ديگر اينکه براي ماشين با قابليت‌هاي اضافي در همان مرحله اول تصميم خود را اعلام مي‌کنند. خوشبختانه اين درک در مشتريان ما وجود دارد که به مزاياي اين فناوري‌ها بينديشند و تصميم بهينه را براي مجموعه خود اتخاذ کنند.
اين مشتريان همگي تصميم خود را براي ماشين‌هاي نو و دست اول بررسي و اتخاذ مي‌کنند و خوشبختانه مي‌توانم بگويم که طي سال‌هاي گذشته بيشترين آمار فروش ماشين‌هاي نو و مدرن افست ورقي مربوط به کوموري بوده، هرچند که با توجه به کيفيت و دوام بالاي ماشين‌هاي کوموري، بعضي از واردکنندگان ماشين‌هاي کارکرده نيز اقدام به واردکردن ماشين‌هاي دست دوم کرده، اما اين بخش از بازار در حيطه مگاپس نيست.
